Theihlomi Khual

Kawlram ka um lio ah, nichuahlei ah Lashio, Mokok, Taunggyi, Maishu, Pha-an, Tha-htun tiang ka phan. India ram ah Imphal, Aizawl, Lunglei, Cawngte tiang ka phan. Mizoram khua tampi ka phan hna. Ka kal cianak vialte ka ruat i, voi tam tuk khual ka rak si. Ka khual sining zong ka zoh than tik ah, "Theihlomi khual" voi tam tuk ka rak si ti ka fiang.

Cu vialte khua ka tawlmi cungah, tlun-inn ka ngeih lo a um bal lo. Ka theihhngalh bak lo mi khua zong ah ka kal i, tlun-inn an rak ka onh. Ka ruat than. An caah mising pi ka si ko. Theihlomi khual ka si ko nain, tlun-inn an rak ka onhmi kha, Jesuh tlun-inn an onh bantuk asi tiah ka ruat. Jesuh nih "khual ka si lio ah tlun inn nan ka onh" tiah, khual (stranger) dawt le zohkhenh a herhnak kong kha a kan chimh.

Minung sinak ah, theihmi khual cu kan dawt deuh hna i, theihlomi khual cu kan daw kho deuh hna lo. Tluninn onh zong a har. Kan sia zong a rem lo. Theih bak lomi khual tlun-inn onh hi, thil harsa ngaite asi. Asinain cu theihlomi khual sinak cu Jesuh nih aa hlan tawn.

Nihin ni ah Jesuh hi kan sinah a ra ti lo. Sihmanhsehlaw, "khual" (stranger) bantuk in a ra than lengmang.

Tuanbia pakhat an chim tawn. Voikhat cu, mipa pakhat a um. Mang a manh. Amang ah Jesuh a hmuh. Jesuh nih "Thaizing cu na inn ah kan tlung lai" tiah a rak ti. Cu pa nih nih cun, "Nihin cu Jesuh ka inn ah a tlung lai" tiah a ruah caah, rawl thaw taktak in a chumh. Inn a thianh. Ihphah tha taktak in a tuah piak. Eidin ei cawk lo in a chiah. Zingka tein Jesuh rat cu a hngak.Jesuh rat lai cu mit hramfak in a zoh.

Chun 11 deng tiang a ho hmanh an ra ti lo. Chun 12 hrawng ah mizaw taktak a rak ra. "Na inn ah ka tlung kho hnga maw" tiah a ti. "Tlung kho hlah. Nihin cu Jesuh a ka tlung ding asi i, asi kho lai lo" tiah a ti. Cu mizaw te cu a kir.

Jesuh cu a ra bal ti lo. Chunhnu asi cang. Zanlei 3 tluk ah awk-hlawh pa kutdawh ah a rak ra. Na inn ah kan tlung kho hnga maw ati. Mipa nih cun, "Tlung kho hlah. Nihin cu Jesuh ra ding asi i, ahohmanh tlunter khawh asi lo" tiah a rak ti than. Cu awk-hlawh pa cu a kir than.

Mipa cu zanlei sang mui lai tiang Jesuh a hngak. Zanlei mui lai te ah, a tar ngaingaimi zohchia khenhhru minung a rak ra than. "Kan tlung kho lai maw?" tiah a ti. Mipa nih, "Tlung kho hlah. Nihin cu Jesuh ka sin ah a ra ding asi le tlun khawh ka si lo" tiah a rak ti than. Cu tar fihnung te zong cu a kir ve than. Cun ni a tla colh i khua a mui.

Jesuh cu a ra ti lo. Ihphah a tuahmi zong a it ding an um ti lo. Rawl thawthaw a chumhmi zong a eitu an um ti lo. A lung a rawk tuk. Lungrawk taktak in zan ah a it than.

Cu zan amangah Jesuh nih a rak ton than. Mipa nih cun, "Ka ra lai na ti caah cun pei, tu chun nitlak kan hngah le na rat lo cu" tiah bia a van chalh.

Jesuh nih cun, "Nihin ah na sin ah voi (3) ka ra i a voi (3) ning tein na ka donh" tiah a rak ti. A thaizing zingka te ah, mipa nih aa fianmi cu, "Aw theihlo hngalhlo mikhual hna dawt hi pei Jesuh dawt a rak si ko hi" ti aa fiang.

----------------------------------------------



Krihfa zumtu kan sinak ah, a caancaan ahcun "misingpi, theihlo hngalhlo pi zong hi, bawmhchanh, tanpi le an caah harnak tuar zong hi a herhnak a rak um ve tawn." Cucu "Minung ca lawng ah kan tuan" ti ruat lo in Bawipa caah ka tuan ti in ruah ahcun, midang caah thil tha kan tuahmi vialte hi, mission rian dih an rak si ko.

Dayton ka um lio 2004 ah ka tonmi cu ka philh kho bal rih lo.

Centerville Fireside Apartment ah kan um. A caan cu July thla asi. A linh siling te asi. Zing 10 tluk hmanh khi a celh in celh a rak si lo. Nikhat cu leng ah ka chuak. Zinglei 9 tluk ah khin, kan partment lamkam ah Latinos (Spanish) nu a motor aa rawk i, nilin lak a dir ko ka hmuh. Midang zong cu an tampi ko nain a hohmanh nih an chawn lo. A thau ngaimi, Kum 35 kuakap asi. Ahnu zinglei 10 hrawng tiang a dir peng ko.

Ka zoh i, hi nu hi bawmh a herh ko lai tiah ka ruat. Ka va chonh. Mirang holh pakhat te zong a thiam lo. Kei nih Spanish holh ka thiam fawn lo. Cucaah Cuba ram in a rami, kan inn pawng ummi parpar a cin len ko khi ka hei hmuh. Cupa sin ahcun ka hei kalpi (Cupa cu Cuba mi, Spanish le Mirang holh a thiammi a si. Cuba ram ah Engineering asi i, USA ahcun zei a tuah khawh lo caah, pangpar hna salam a cing ve mi khi a si).

An i chawn i bia an i ruah. Cupa nih cun, "Hi nu hi, an inn address zong a thei lo. A kalnak ding address zong a thei lo. Telephone number zong a theihm a um lo. Na umnak inn chim ka ti zong ah a thei fawn lo." Cucaah "zeitihmanh in bawmh awk atha lo.....No...No...No...ati i, a kut heh tiah a zo i, a kan kaltak. Ni nih le a lin tuk fawn. Ka fale (2) he kan si fawn. Kaltak ti le ka sia a herh. Inn i kalpi ti le thil pakhatkhat hna kan cang sual lai ti ka phang. Holh kan i theih lo tik ah zeiti tuah awk ka thei ti lo. "Zatlak sa bang in ka chiah ko cang." Midang inn i va chiahnak le a tha fawn lo.

Cucaah rawl atu le tu kan ei tawnnak, zeitital in an bawm kho hnga maw tiah, Chinese Restaurant pakhat i Spanish nu sin ah ka va kalpi. Cu nu he cun an i chawn i, hawi hlan pa bantuk in, "Hi nu hi bawmh awk a tha lo. An inn address zong a thei lo. Zeihmanh a thei lo i zeitindah kan tuah lai?" ati ve. Cuticun zeiti tuah awk tha lo in kan um cang.

Ka fale nih an tap pah cang. Chuncaw ei a luan tuk cang. Ni le a lin tuk fawn. Cuticun Restaurant ah kaltak ti le asi kho lo. Inn i i lawipi ti le asi kho fawn lo. Cuticun tartahak in ka um. A license tal in address kan kawl lai tiah ka ti tikah, license a rak ngei lo. License lo in motor mawngmi a rak si.

Cucaah police (911) auh ti le "illegal" ummi asi sual ahcun harnak a tong lai ti kha 100% hmuh khawh cia asi fawn. Kan inn ah i kalpi ning ti le kan nu a um fawn lo. Ka fale te (2) he lawng kan si fawn ka ti. Misual si sual sehlaw, cozah nih harnak a kan pek lai ti zong ka ruat pah fawn. Ati awk bak ka thei lo. Kaltak ti le asi kho fawn lo. Amah zong keimah zong, ka fale zong nilinh asi; rawltam asi kan celh ti lo. Inn lawipi van ti le ningtih aphunphun te ka phai.

Sihmanhsehlaw, "Hi nu hi ka far va si ve sehlaw, ka nu va si ve sehlaw" timi khi ka van ruat. Thla ka cam. "Ziah Jesuh bia pei asi kha. "Khual" (stranger) ka si lio ah nan inn ah nan ka tlunter" (Matt 25:35, 38, 43) tiah Miphun Hna Biacaihnak tuanbia ah pei a rak chim kha?  Jesuh nih, Samaria Mitha pa tuanbia ah, "Na innpa cu nangmah na dawt bantuk in na dawt ve lai?" tiah pei a kan cawnpiak kha. Aho dah ka innpa cu asi kun? Hi nu hi nihin ah ka innpa asi ko lo maw? Ziah zeidah ka tih lai i? ti ka van ruat. "Jesuh min in cohlang ko ning" ka ti. Kan nu a um lo nain inn ah ka tinpi. A motor cu lamkam ah kan kaltak.

Ka thiam tawk in, thaw tein ka chuan i ka dangh. Amah he kan pa farual in chuncaw kan ei ti. A chonh zong kan i chawn kho lo. Kutke zoh in kan i piah. A min zong hal khawh si hlah. A umnak zong hal kho hlah. Zei bantuk minung asi zong hngal hlah. Chungkhar he ummi cu si sehlaw a dawh. A zeiti tuah awk hlei ka thei lo. Cucaah kut-zoh in "Na bag ka pe" tiah ka ti. A bag cu a a ka pek. A bak chung i ca a ummi tete cu ka chuah dih. Ca pakhat hnu pakhat in ka zoh hna.

Pathian khuakhan ee tiah catlap fate, voi hnih thum aa bil i a cahang zong a lo pah hrulhhralhmi catlap te ka hmuh. Cuka ahcun telephone number (2) fiang ruairai lo in aa tialmi an um. Cucu zawndamh in ka hmeh lengmang. "Message chia" ti lengmang asi. Ka khuaruah a har tuk cang. An tlai bal lo.

Zanlei 6:30 hrawng a si. Kan nu le tlung hna sehlaw, mah nu kan inn i kaa chiah ko mi hi, kan nu nih zeitin thla a ka ti lai ti khi ka ruat pah i, ka lung a tha setsai lo. Cuti khua ka ruah lio ah, kan nu le cu hawi he an rak phan. Kan nu cu a lau tuk.  "Ziah mah nu hi zeitin dah asi? Zei tik ah dah kan inn ah a rat?" tiah a ti.

Biatak le biahman asi poah ahcun phuhrun ding a rak um lo. A tuanbia vialte ka chimh dih.  Caan tlawmpal ah, "message" ka chiahmi in telephone a ra. Nu he kan i chawn. "Hi ka ah hin, nan chungkhat nu asi rua. A um ko. A holh kan thei lo i zeiti tuah awk kan thei lo. A motor a rawk le zingka tein harnak a tong cang. Police auh le a tha lai lo ka ti i, kan inn ah ka kalpi i, a um ko. Van chawn ta u aw" tiah ka ti i, an vun chonh.

Pathian khuakhan ah, an mah chungkhat nu cu a rak si. Pa he kan i chawn i, kan address ka pek hna i, zanlei nitlak lai te ah, an rak lak. Amah zong a hna a ngam i, chun nitlak ka thilrit zong ka thumh ve.

An lak tiang ah a  min zong ka thei lo. Zei bantuk minung zong asi ka thei lo. Khawika ram mi dah asi ti zong ka thei lo. Alatu kha a hodah an si ti zong ka thei lo. USA ah zeidah a rak tuah ve hnga ti zong ka thei lo. A konglam zeihmanh ka thei lo. Nihinni zong ah a tuanbia zeidah asi thai ka thei ti lo. Cu Spanish nu cu, ka caah, "Khual" (stranger) taktak te a rak si. Kan i chawn kho lo nain, kan thinlung ah aa chawnh khawhnak biafang pakhat te lawng a um. Cucu "Dawt" timi asi ko. Ka chim thiam lo le a chiam thiam lo zongah a ka dawt timi a theih ko.

America ah miphun kan tam tuk. Kan i cawh tuk. Sualnak le mithah lainawnnak a tam tuk caah, "khual" (stranger) bawmh le tlun-inn onh cu tih a rak nung tuk. Sihmanhsehlaw, kha ni le caan thengte i, ka hmai ngelcel ah kha Spanish nu a rak ummi kha, thil khuaruahhar asi. Mi aa chawkmi an tam tuk ko nain, a hohmanh nih an bawmh duh lo mi le an mah Spanish holh thiammi hmanh nih bawmh duhlomi, ka hmai i bawmh ding in a rak chuahmi kha khuaruahhar asi.

Kha chun nitlak ka khanh te hmanh kan i chonh khawh lomi, kha khual (stranger) kha, kei ka caah cun, "Jesuh" bantuk asi ko. Zeicatiah Jesuh nih pei, "Khual ka si lio i, tlun-inn ka ngeih lo lio ah tlun-inn nan ka onh" tiah a kan ti kha.

Nihin ni ah Jesuh hi, suit he, necktie he, style taktak in, "Theihmi Khual" bantuk in kan sin ah a ra ti lai lo. Atu bantuk in holh theihlomi, harnak tongmi, tanpitu ngeilomi le mi nih bawmh duhlomi hna in pei kan sin ah arat ko cang lai cu?

Zeicatiah Jesuh cu "Theihlomi Khual" asi caah asi. Cu "Theihlomi Khual" cu na nunnak ah a caan caan ah na sin ah a ra tawn lai i, tlun-inn a rak kawl tawn lai. Nang nih teh cu "Hngalhlomi Khual" tlun-inn na onh ve lai maw?!!!!