Ohio Vawleidaam (Wetland)

Vawleidam kong hi CBMC Makazine ah ka tial cang. Vawleidam cung "Pawngkam caah kal asi" tiah scientist nih an ti. Vawleidam hi, "Tii a chuahtertu, tii thiantertu, khuacaan a thatertu, tichung saram karhtertu, tlang saram le va caah eidin a chuahtertu, pawngkam a hninhno-tertu le kan pawngkam a kilvengtu asi" caah, USA cozah nih a biapi taktak in an runvenmi thil asi. A fate in a nganpi tiang cozah nih an hual. Zapei kauhte zong hrawh an siang lo. Pumpak vawlei le zapi vawlei zongah hrawh a ngah lo.

USA ka phak hnu in, hi kong hi ka hlathlai lengmang. Zeitluk in dah cozah nih biapi ah an chiah le an hual timi fiang tein ka hmuh. Mipi zong nih an upat tuk hringhran. An innkam te i a um zongah an hual i, cuticun hnursuang lo tein an chiah. Kan umnak Ohio State ah ka chawhnak tete ah vawleidam cu hman ka thlak hna i, atanglei ah ka chiah hna.

Kum zabu 18 nak in atu tiang ah hin Ohio vawleidam hi 90% aa lo cang. The Great Black Swamp timi cu Ohio nitlakchaklei ah a ummi asi i, meng 120X40 tluk a rak kau. Khual tlawngmi hna hi an rak i tap tawn i, an rak kal kho tawn lo. Cucu ramvaihnak le eidin laknak ah hlanlio Native American pawl nih an rak hman. Europe mi an rat tikah leikung, lam, innlo le cinthlaknak ah an ser. Tii vialte an reuter dih i, atu cu a lo viar cang.


                  Killbuck Marsh timi Ohio vawleidam an hualmi

Ohio ramkulh vawleidam hi an lohtlau tuk cang caah, nihin ni ahcun vawleidam kilven, thingram karhter, a lotlau dingmi tiva nunter than le tibual hna an mah kokek sining bantuk tein tuah i, tiichung saram hna le va hna karhter ding hi Ohio cozah nih biapi taktak ah aa chiahmi rian pakhat asi cang. Cucaah vawleidam kong ah cozah nih a dotdot in kilvennak phunglam an ser. City in, state in, Federal in, EPA le US Corp of Army Engineering tiang in an i tel dih caah, mah duh in tonghtham ngammi vawlei a si lo.

Kawlram le Lairam kong ka ruah ah, ka lung a fakmi tampi a ummi lakah, hi vawleidam le thingram vennak ah kan cozah a daithlan tukmi hi asi. Kan pawngkam aa rawh ahcun, kan Lairam hi toh awk a tha lai lo i, kan chuahtak a hau kho mi asi caah, hi vawleidam runvennak hi Lairam cozah nih biatak tein a ruah ve a hau.

Atanglei vawleidam (wetland) hmanthlak hna hi, Columbus khua pawng ah tampi a ummi chung ah hman ka thlakmi vawleidam cheukhat an si. Acheu cu lamkam ah an um; a cheu inntual le dawr kam ah an um; a cheu sianginn le biakinn pawngah ummi an si.

I-270 le W. Broad St tonnak Home Depot kam ummi asi

Atanglei hmanthlak 3 hna hi Hilliard Sang ah a ummi an si. ECBYF pawl aw an i khumhnak Amerisound Studio kamte ah a ummi asi. Cozah venmi asi pin ah, mipi nih hnursuan an hman lo caah, inn kamte asi nain a hninghno taktak. Ka thlak lio hi September asi caah thinghnah a hring tuk ti lo. Ti tlawmpal aa dil i ngatete zong an um hna. 

Amerisoung Office kam vawleidam

Amerisound Office kam vawleidam

Amerisound Studio kam vawleidam

The Potter Church of God I-70 kam ummi asi

The Potter Church of God cu biakinn tha taktak asi. An biakinn zoh ah ka va kal i, ahnu lei motor parknak kam ah vawleidam anr ak zuahmi a tha taktakmi cu a um. Ram chung ah ruahsur caan ahcun cerh a luang. Biakinn zong a dawhter i, minung thinlung hrimhrim a damter tuk.

I-70 & Hilliard Rome Rd aa tonnak kam ummi asi

Acunglei vawleidam hi Hilliard Rome Rd kamte ah an zuahmi asi. Zapi zulhmi lamkam a ummi zong an zuah hna. Riam zong an siang lo. Lam i aa chawkvaimi caah mit tha a dam tuk. Thingram asi caah Oxygen thli thiang chuahtu asi i, motor khu Carbondi-oxide zong a dawp lai i, thli tampi a thianter rih lai.

Kroger Dawr kam ah a fate ko nain an zuahmi asi

Galloway Sang ummi Kroger motor parknak kam ah a ummi vawleidam asi. Motor parking le lam kar te ah a um ko nain, an zuah thiamthiam ko. Ka chawhnak ah ka hmuh i hman ka thlakmi asi.

Biakinn parking karlak te zongah hitin an hual ko

Acunglei vawleidam le atanglei vawleidam hi aa tlaimi an si. Motor lam nih a dan hna. Biakinn area asi i, an zuah ve. Athathnem lawng siloin pawngkam zong a dawhter i, duh a nung tuk. 

Biakinn area ah hitin an hual thiamthiam

Acunglei wedland hi West Broad St kamte ah  aum. Inn le lamkam te asi ko nain a tha tuk. Wedland ram hi pe 10 tluk an sang. Wedland ram ka hmuhmi ah a sang cem a si. 

Hi wetland cu a tha tuk. Ram hi pe 10 tluk an sang kho. Saram caah eidin ding a tam tuk ding asi. Hihi Rt.40 (Broad St) kam te ah a ummi asi. Thrift Store le Broad Street karlak ah a ummi asi. Hi hmun phak ahcun lungthin a dai tuk. Khualak a rocar ngai nakah a um tikah duh a nung khun.

USA ahcun innlo sak tik zongah vawleidam phun cu hitin an zuah i, pawngkam hninhnonak ding caah ngakhur tu an tuahter hna. Ngakhur kam ah vawleidam kam a keumi ram tampi an keu. Hi tibual hi ser chawmmi asi. Vanruah a sur tikah tithurhnawm aa dilnak ding caah an tuahmi asi. Cu tithur cu vawleidam i  akeumi ram hna nih an thianter i, vawleitang ti thiang ah a va cang. Cu tii thiang cu tiva hna ah an i chuah i, cucu minung nih eidinmi cu an si.

Kan biakinn hmun ah vawleidam hualmi a si. 

Kan biakinn area zongah vawleidam an timi cu a um i, area a kau ngai. Cozah nih chilh zong an siang lo. Wedland scientist nih an rak zoh i, nan wedland hi atha ngaingaimi wedland asi caah, nan tawngtham bak lai lo. Nan hrawh sual ahcun tangka tampi dantat ding asi pin ah thawngtlak tiang dantat khawh asi tiah an ti.