Hakha Rescue Committee Riantuannak Thawngpang

Rungtlang Acimmi

Hakha Rescue Committee Riantuannak Thawngpang 
3 September 2015


Biahmaithi

Hakha Rescue Committee kong he pethlai in HRC Authawng in thawng kan
thanh lengmang ko nain zapi nih thawngpang fiang theih lo in bia
vaivuan bawmhnak tangka tamtuk phan nain an hmang lo, facang bawmh an
herh lo tbk., hna a hung chuah tikah HRC riantuannak cu zapi nih fiang
deuh in theih khawhnak dingah a tanglei bantuk in thawngpang fiang ka
hun tial.

Tangka Hmuhnak le Hmannak

2 September 2015 tiang HRC min in bawmhnak kan hmuhmi cu MMK.
533,089,900/- a si cang i hmanmi tangka hi MMK. 168,004,078/- a si
cang. 

Cu chungah Norway Chin Christian Federation nih Hakha inn rawkmi
chungkhar 734 cu singkhat cio a bawmh hna i, HRC hmuhmi tangka in
Khuabe, Beute le inn hlang camp ummi chungkhar 400 cu sing khat cio an
bawmh hna lai. Khuathar Ralhmung Cerhtual ah sakmi thlam (deu) cu tu
zarh chungah lim dingin khuakhan a si i HRC nih sing 73 hrawng cu pek
a si cang. Hi hnu sing 300 hman ahcun kan lim canglai tiah HRC main
committee chungtel le Carson Camp chairman a simi Pu Ram Lian nih a
chim. 

Facang phurhnak, camp ummi eiding tirawl, thut umnak,
siangakchia sianginn kainak le ngandamnak zohkhenhnak tbk., caah
hmanmi sing 200 renglo an si. Kalay university siangakchia harnak
tongmi minung 20 caah MMK. 1,000,000 zong HRC nih tangka hmuhmi in
bawmhnak kan pek hna.

Khuate lei lam rawkmi cycle kal khawhnak ding lam remhnak zong bawmh ding le inn rawkmi chungkhar zong bawmh dingin khuakhan a si caah bawmhnak tangka hi a rauh hlan ah hman dih a si
lai. Tangka hmuhmi paoh cu CB Bank ah kan chiah i, a herh ningin kan
chuah than. Kut cung tangka chiah cu a him lo caah Bank ah kan
chiahnak a si. Hakha remhnak le khuate lei harnak tongmi bawmhnak caah
tangka tampi a dih ding a si caah ram kip um nu le pa nih zoh sawsawh
loin zanghlei nan cawi cio naklai kan in sawm hna.


Facang le Thilri Bawmhnak

Harnak tongmi hna caah facang bawmhnak HRC sinah a phanmi facang tun
2889 a si i, khuate lei ah bawmhmi tun 816; Hakha camp le sang kip ah
bawmhmi tun 1228; zapi fonh tun 2044 hi phawt an si i, a tangmi tun
845 cu tuzarh chungah phawt dingin tawlrel a si. Mehhang, pe, ngapih,
chiti, changreu, chapiat tbk., bawmhnak hmuhmi hna cu camp 7 le khuate
34 ah kan phawt hna. 

Ihphah puan, angki, hni, si ai tbk., bawmhnak kan
hmuhmi paoh cu camp ummi hna sinah pek dih an si. A rauh hlanah camp
ummi hna cu thlam (deu) sakmi inn ah an i thial cang lai caah rawl
chumhnak tih thing, um kheng, zun inn le hman ding ti, ihphah puan hna
hi bawmh dingah a herh rih lai.

HRC Riantuan Ningcang

 Hakha Rescue Committee riantuannak cu main committee a um i, cu
chungah sub-committee 13 in ser a si. Cu hna cu Information, Health
recovery, Transportation, Food Supply, Fund raising, Resettlement,
Relief, Awareness, Placement, Security, Trauma healing, Education le
Research committee tiin riantuan a si. Sub-committee 13 nih an
riantuannak cu a tanglei bantuk in a si.

1.      HRC Main Committee Riantuannak

HRC main committee cu meeting voi 5 tuah a si cang. Harnak tongmi
bawmhnak rian cu ningcangte in a kal khawhnak dingah tawlreltu a si.
Sub-committee nih riantuannak a tlamtlin khawhnak dingah rian a tuan
i, direct in tawlrel a herhmi paoh cu main committee nih a tawlrel i,
Zung riantuannak tlamtlinnak dingah fulltime  minung 5 :- operation
manager, Accountant, Logistic Officer, Data Administrator le Clerk ti
in rianpek dingah timh lamh an si. 

Part-time in chairmans, secretaries, treasurers, officers le sub-committee leaders vialte, cun
sub-committee chungtel riantuanmi minung 202 renglo nih miphun caah
pumpek in riantuanmi an si.

HRC cu ram chung ram leng nih zumhmi bu a si bantuk in UN agency,
INGOs le NGOs hna zong nih zumhmi a si. USAID ah riantuantu U Aung
Naing nih “Chin miphun cu pakhat le pakhat theihthiamnak nan ngei,
pehtlaihnak nan ngeih caah hi riantuannak cu zumhnak a ngan ngai ngai,
harnak tongmi hna nih tampi hlawknak an hmuh lai” tiah a chim.

2.      Information Committee Riantuannak

HRC riantuannak mizapi nih an theih khawhnak dingah The Chinland Post
nih zanghlei cawi in HRC Authawng cu zarh khat voi 3 in thawngthanhnak
tuah a si i, cu thawng cu Hakha Rescue Committee facebook ah tar a si
caah zapi nih rel khawh a si.  Local TV channel kan ngeihmi:- CCN,
Ronel Vision, TT Vision, CCN, CACC le TCP channel nih zapi theih
dingin thawng thanhnak an tuah.

Cun harnak kan tonmi kong miphun dang nih fiang deuh in an theih khawhnak dingah rungtlang mitthli ti in
video documentry cu Khonumthung Media bawmhnak in a chuak cang.
Hakha peng khuate lam le hlei a rawk dih caah khuate lei thawngpang
fiangin theih a har ngai nain khuate an si ning data kan lak cuahmah
lio a si. Atu tiang Hakha le Hakha peng data kan lak khawhmi cu a
tanglei Annex I kan langh ter.

3.      Health Recovery Committee Riantuannak

Health Recovery Committee leader cu Pu Cung Hu a si. Ngandamnak kong
he pehtlai in Hakha harnak tongmi camp 7 pinah Hakha peng Chuncung le
Hniarlawn tbk., ah ngandamnak kong he pehtlai in cawnpiaknak le an
herhmi sii tbk., bawmhnak an pek hna. Ngandamnak he pehtlai in camp 7
ah an herhmi cu HRC min in bawmhnak le cawnpiaknak an ngei. A hlei
khun in HBDO nih camp 7 ah a ummi dam lo ruangah sizung kalnak le
zohkhenhnak cu tuanvo lak dingin HRC nih retheih fial an si.

4.      Transportation Committee Riantuannak

Transportation leader cu Pu Chan Hrem a si. Kalay in siseh, Mizoram
lei in siseh bawmhnak thilri tlamtlingte in Hakha a phak khawhnak ding
le thilri chiahnak hmunhma zong a tawlrelmi an si. Bawmhnak thilri
Hakha a phak tiang lawng si loin kudawng ah tlamtlingte in a phak
tiang tawlreltu an si caah an tha ba ngai ngai. 

Mizoram nih bawmhmi facang tun 1000 hrawng cu Tio ah caan sau nawn a tang. A ruangcu
Haimual zip lawngin thil phurh khawh a si caah Kalay-Hakha facang
phurhman tun khat ah 13000 tiang a kai tikah Tio facang phurh an duh
ti lo. A rannak in HRC nih cozah sinah thil phurhman thumh dingin
chimh a si tikah cozah nih Kalay-Hakha facang phurhman tun khat ah
8000 cung in a phurmi paoh cu tlaih dingin order a chuah hnu cun a
hung i ning deuh. Mizoram bawmhnak facang zong an phurh cuahmah lio a si.

5.      Food Supply Committee Riantuannak

Rawl lei bawmhnak tawlreltu cu Pu Sui Thio a si. Camp ah siseh, sang
kip ah siseh, khuate lei ah siseh facang bawmhnak a phanmi tun 1228
phawt a si cang. Tun 850 hi tu zarh chungah phawt an si lai. Hakha nih
nikhat ah facang 180 kan ei i, Hakha peng nih ni khat ah facang tun
220 kan ei caah kan ngeihmi facang hi ni hnih ei lawng asi caah
hnangam kan si lo.  Khampat nih facang tun khat ah 30000 in tun 230 cu
a zin in kan in bawmh hna lai an timi cu HRC main committee nih zuar
dingin bia chah a si. 

Cucu Hakha ah harnak tonglomi bawmhnak hmu lomi hna nih facang man fawi deuh in an ei khawhnak dingah HRC nih kan zuar lai tiah khuakhanmi a si. Facang cu kan caw rih lo i, zuar ding zong a
um rih lo. Lam a that lo ruangah atu lio Hakha le Thantlang peng caah lungre theih bikmi cu facang a si ko.  Meh hang caah satil hlutmi, pe, ngapih, chiti, changreu, chapiat tbk., bawmhnak hmuhmi hna cu camp 7
le khuate 34 ah phawt a si. Thantlang peng khuate lei harnak a tongmi cu Mizoram bawmhnak facang tio in a tlung dingmi tun 200 cu Thantlang Rescue Committee nih tawlrel ding le phawt dingin tuaktan a si.

6.      Fundraising Committee Riantuannak

Fundraising lei hruaitu cu Rev. Lal Pek Lian a si. HRC riantuantu hna
nih harnak a tuarmi hna caah mah le si khawhtawk bawmhnak pek ding. 30
August 2015 (zarhpi ni) ah Hakha peng khrihfabu kip nih khua caan nih
a chuahpimi harnak tongmi hna caah thlacamni tuah a si i, thawhlawm
zong HRC ah pek dingin khuakhan a si. Ram chung ram leng kan miphun
hawi hna sinah concert in bawmhnak riantuan ding zong timhlamhnak
ngeih a si. Cun international funding agency le embassy hna sinah
CCERR (Committee of Chin Emergency Relief and Rehabilitation) he
riantuan ti in bawmhnak hal dingin timh lamh a si.

7.      Resettlement Committee Riantuannak

Resettlement riantuannak hruaitu cu Pu Ral Kham a si i, Hakha sipin ah
chairman a tuan liomi a si. Harnak tongmi hna chungin khuahlun sang cu
an dihlak, dawrhlun sang cheu thum cheu khat, ketheibo sang, RC chak,
cawbuk sang cheukhat le sang kipah inn rawkmi hna cu hmun dangah thial
ding an si caah inn hmun thar halnak kongah thaba ngai le lungre thei
ngai in riantuan a si. 

Harnak tonmi hna nih hmun thar tlak dingah an duhmi cu Khuathar lei Falam lam tlangthluan cu President Thein Seing nih pek dingin nawl a chuah ko nain U Hung Ngai nih Khuhsilo-bo cu
palek umnak dingah kan hman lai a ti tikah president pek ciami chuh
than cu tiah nu le pa an lungre thei ngai. Hakha vawlei an chekmi cu
tu thla chungah result a chuak lai. Town plan an ser cuahmah lio a si,
thla hnih hrawng cu kan rau lai tiah sipin bawi Pu Thla Hre nih a
chim. Town plan ser dih hnu ah, lam cawh le inn hmun then dih hnu ah
inn sak a si lai caah a tlawmbik thla 6 cu kan rau lai tiah Vuanci Pu
Van Thawng nih a chim. Hmunhma thial cu mah duh paoh in tuah tuan ding
a si lo caah lungsaute in kan um ding le kan cawlcangh ding a si.

8.      Relief Committee Riantuannak

Relief riantuannak hruaitu cu Rev. Tluang Ceu a si. Harnak tongmi hna
nih an herhmi ihphah puan, angki le hni, um kheng tbk., cu a herh
ningin tawlrelpi an si. A hlei in bawmhnak a phanmi thil puan, um
kheng tbk., hna cu harnak tongmi hna chungkhar sinah pek dih an si.
Thilri in bawmhmi cu bag 15 hrawng a si cang.

9.      Awareness Committee Riantuannak

Awareness riantuannak hruaitu cu Rev. Ca Peng a si. Mincimh ruangah
harnak kan tonmi ruangah thinphang thlalau in a ummi hna nih lungthin
damte in khua an sak khawhnak dingah riantuanmi an si. Camp kip ah
khua caan nih a chuahpimi harhnak hi mizapi nih an tuar cionak le
ralrin a herhmi kong cawnpiaknak ngei kho dingin timhlamhnak ngeih a
si. Cawbuk camp ah cawnpiaknak an thok cang.

10.     Placement Committee Riantuannak

Caan karlak umnak hmunhma khuakhang laireltu hna hruaitu cu Pu Hrang
Vung a si. Camp ah a ummi hna caah umnak thlam (deu) sak, a dih hnu ah
thial kamnak hi zanghlei cawi in rian an tuan. Atu ralhmung cerhtual
ah sakmi thlam (deu) cu tu zarh chungah lim dingin HRC nih a tawlrel
pi thluahmah. Cu lawng si lo camp dang a ummi hna caah thlam (deu)
saknak hmunhma zong an zoh cuahmah lio a si.

11.     Security Committee Riantuannak

Hakha khua le minung humhminnak dingah CYO nih security tuanvo a lak i
hruaitu cu Salai Za Hnin Thang a si. CYO sangkip mino nih mah le sang
humhimnak cu tuanvo a lak bantuk in mifir an tlaih hna, a buaimi
chimhhrinnak an ngei hna caah Hakha khua cu a hung dai ngai. A sinain
Khuahlun sangah lainawnnak a ummi cu kan ngeih a chia, mah bantuk a um
ti lonak dingah sang kip um CYO nih thazang kan chuah deuh a herh tiah
CYO hruaitu nih a chim.

12.     Trauma Healing Committee Riantuannak

Harnak kan tonmi ruangah zawtnak bantukin kan i ngeihmi tihnak chungin
hnangamnak hmunak dingah riantuantu hruaitu cu Rev. Dr. Than Thio a
si. Camp kipah ni chiar, zaan chiar thazang peknak, hnemhnak, Pathian
bia in thazang peknak hna cu din loin rian an tuan.

13.     Education Committee Riantuannak

Harnak tongmi siangakchia thate in sianginn kan kai khawhnak dingah
riantuantu  upa cu Pu Robin a si. Siangakchia nih harnak tong loin ca
an cawn khawhnak dingah sianginn kai thlah donnak motor, cacawnnak ah
an herhmi cauk, ball pen, cafung, nithawng tbk., kha siangakchia nih
an herh ningin bawmhnak riantuanmi an si.

14.     Research Committee Riantuannak
Research riantuannak hruaitu cu Rev. Ni Cung Thang a si. Sept. 2015
thla cheu hlan ah Hakha peng dihlak ah data lak dingin ti timh lamh a
si. Mincimhnak a ruang (People perception) zong research tuah dingin
timhlamh a si.

Bia Donghnak

Ram chung ummi Chin miphun umnak dihlak ah harnak kan tong dih ko hna
nain Pathian dawtnak thawngin a thimi kan tlawm. Kan miphun nih zatlak
puicimhnak kan tonmi cu ramchung ramleng kan miphun dihlak nih nan
ngeihchiatnak le nan kut samhnak nan langhtermi cungah lunglawmhnak
roca kan tial. Bawmhnak tangka nan kan kuatmi kan hmuh ti hmanh
tlamtling in thawng kan in thanh kho hna lo mi cungah ngaihthiam kan
in hal hna. Pumpak in siseh, abu in siseh bawmhnak a kan kuat tu paoh
lunglawmhnak roca pek dingin kan timh cuahmah lio a si. Zanghlei nan
cawinak le thlaza nan camnak cu Pathian nih a thei caah kan
riantuannak zong a tlamtin caah Pathian min thangthant si ko seh. Nan
riantuannak cio cungah Pathian nih thluachuannak in pe ko hna seh. Kan
kan i lawm tuk!

Chinchiah:

Hakha khua aa rawh ruangah rian tuanvo latu HRC Riantuannak kong hi Pu Jacob Thang nih a tialmi ca, mi tampi caah bawmchantu asi theu lai timi ruahchannak he, ka blog ah ka khumh chinnak asi. Apungsan, cafang ahme le ngan, catlang aa laklawhmi tete remhmi dah ti lo cu, ka remh piakmi a um lo.