North Korea Nih H-Bomb Angei Maw?

North Korea hi aa hrocer ngaingaimi ram pakhat asi caah, huaha lo ah biatak tein hrocer a rak hmang tawn. Nikum December ah N.Korea President Kim Jong Un nih, "Hydrogen Bomb" (H-Bomb) kan ngei" tiah a ti tikah, USA le Nitlaklei ram tampi nih an rak zum lo. Zeicatiah H-bomb cu Atom bomb nakin a mual a fah deuh tuk pinah a ser a har deuh tuk caah asi.

Asinain January 6 (Wenesday) ah, N. Korea nih "H-bomb kan hniksak cang" tiah ati. Hihi N. Korea dirhtu Kim Il Sung le hruaitu Kim Jong Il hna nih an chun mang a tlinnak ni a si" tiah an chairman Kim Jong Un nih TV in a chim.

Kim Jong Un nih H. Bomb hniksak ding minthut lio

Cu thawng a than cangka in, USA le Nitlaklei ram hna, Japan le S. Korea cu an lau taktak. An thin a phang i, an thin zong a hung taktak. US, Tuluk, Russia, Japan, S. Korea le UN Security Council tiang nih N. Korea cu mawh an phurh an colh. Akong an caih colh. Zeitindah kan tuah lai tiah khua an khang colh ve.

N. Korea hawi tha le dirkamhtu Tuluk hman nih, hi kong hi kan thei cia lo tiah ati. Fak pi'n a mawhchiat ve. UN Security ram hlei (15) nih "sipuazi phih chap ding" tiang in bia an khiah cang. Aliamcia voi (3) nuclear bomb a hniksak ruangah UN nih sipuazi phun (22) an phih i, pumpak minung 12 zong an phih chih hna. Hi avoi (4) nak ahniksakmi ruang ah, zeitluk fak in dah sipuazi an phih lai timi cu aa fiang rih lo.

Tutan an hniksakmi H-bomb hi Hydrogen bomb hmetuai asi tiah an mah N.Korea nih cun an ti. An hniksaknak hmun cu Punggye-ri timi "nuclear bomb" an hniksak tawnnak hmun ah asi.

N. Korea nih an chimnak ah, "Kan hniksakmi hi sawisel awk um lo tein tha tein a puak ko" tiah an ti. Hiti kan hniksaknak zong hi, "nuclear hriamnam tam tuk lehpek a ngeimi US nih a kan kah ahcun mah le mah vennak ca ah kan timi asi" tiah an ti. Tirawl eiding ding hmanh an ngei setsai lo nain, N. Korea mipi tam deuh nih cun, H-bomb an ngeihmi hi an i lunghmuih i tha an pek. Kan i runvennak caah a herh bakmi asi tiah mipi ruahnak asi.

H-bomb hniksak lio i aa lawmmi hna

Tutan an hniksakmi bomb kong ah, N. Korea chimmi hi a dik ahcun, H-bomb cu atom bomb nakin a mual tam tuk in a fak deuh ding asi caah, Korea Tikulhfonghlei le Japan ram ca ahcun tihnung le thinphang ngaingai asi ko tiah an ti.

Atutan tan hniksakmi hi, a dik ahcun nuclear bomh an hniksaknak voi (4) nak asi i, H-bomb an hniksaknak avokhatnak ding asi. Avoikhatnak cu October 2006 ah a rak hniksak i, cun May 2009 le February 2013 ah a voi (3) nak rak hniksak asi. Hi a voi thumnak a hniksak ahcun, US nih nuclear hriamnam phur khomi B-2 Bomthlatu vanlawng zong N. Korea ramri tiang hrocernak ah a rak zuanter. Cu zong cu N. Korea caah thinphawhter chintu ah a rak cang.

Tutan H-bomb an hniksaknak hi Punggye-ri nuclear hniksaknak hmun ah asi i, tlangtang ah a si. An hniksak khawh ah, lihnin afahnak 5.1 asimi hi, Punggye-ri nichuah chaklei deuh te ah, aa hnin tiah lihninlei zohtu nih an ti. Cu dirhmun zoh in, H-bomb theng asilo zongah bomb pakhatkhat cu an hniksak ko tiah an ti.

H-bomb hniksaknak (Ref. www.cbc.com)

Hi an hniksakmi hi a dik taktak maw taklo tiah hlathlai ding le thli va tah ding in USA vanlawng zong N.Korea ramri naihte ah zuan ding in an i tim.

N. Korea cu aa kilhkamh tukmi le aa thupnawk tukmi ram asi caah, ram chungah zeidah a cang taktak timi hi, ramdang nih tha tein an thei kho lo. 2006, 2009 le 2013 i nuclear hriamnak an hniksakmi zong "plutoniam maw an hman, uranium" dah timi hi atu tiang an thei kho thai lo.

Cucaah tutan an hniksakmi bomb zong hi, atom bomb maw asi? H-bomb taktak dah timi an fianter kho rih lo.

 UNO zong nih, "N. Korea i vawlei aa hninmi nih thil pakhatkhat cu an tuah ko timi a langhter" ti tiang vial lawng an chim khawh.

Cu hlan 2006, 2009 le 2013 i a rak hniksak lio i, lihnin thazaang hna le tutan i lihnin thazaang hna epchun tikah, tutan i hi a tha a der pah ko i, atom bomb tu asi lai tiah mi tampi nih an ruah. South Korea ngiatu zong nih "N. Korea nih hin H-bomb cu a ngei kho ding asi rih lo. Tutan a hniksakmi hi TNT 6-7 kilotons " tluk lawng asi tiah an ti. H-bomb ngei kho ding in an hmu rih lo.

Zeicatiah H.Bomb cu "A-bomb pahnih kemhmi kha cawh le karhter le puahter asi" caah a mual a fak tuk. H.Bomb atlamtling tuklomi hmanh khi a tlawmlei ah TNT 60kilotons hrawng an si ti asi. Tutan N. Korea hniksakmi hi, a lihninmi zoh tikah TNT 6 kilotons lawng asi tiah an ti caah, H.Bomb asi kho lo tiah mifim tampi nih an ruah. Nihin ni tiang ah Russia le USA lawng nih H.Bomb cu an ngerih khawh rihmi asi i, N. Krea caah ngeih ding zong afawi rih lo tiah an ruah.

US Geological Survey nih "Vawleitang meng 6 a thuhnak ah, thazaang 5.1 asimi kan theih i, cucu nuclear bomb puahnak ruang ah asi ko" tiah an ti. Cu dirhmun van zoh tikah, tutan an hniksakmi bomh hi a thazaang cah pah dawh asi tiah a cheu nih an ruah. Acheu tahnak ah 4.7 in 4.8 atimi zong an um hna.

Atanglei hmanhlak ah hin, voi (4) an hniksakmi bomb pawl nih a chuahtermi lihnin an epchunnak asi.

• 

Tutan an hniksakmi hi a thazaang zeitluk ciah dah a cah timi an thei kho rih lo. Russia nih an timi ahcun TNT 20 kilotons tluk asi i, Hirosima le Nagasaki an rak puahmi bomb he an tha aa tluk tiah an ti. 

Nuclear an hniksakmi paoh a thlathlaitu le zohtu Norway ram i a ummi bu pakhat NORSAR nih cun, lihnin thazaang le thil sining an zoh tikah, North Korea an hniksakmi hi TNT 10,000 tons nak in a thazaang a der deuh lai tiah an ti. Cucu Nagasaki le Hiroshima i an rak thlakmi bomb nakin a let in a tha a der deuhmi asi tinak asi. 

North Korea nih "H-bomb kan ngei i kan hniksak cang" tiah a timi nih vawlei pumpi a hninh. UN Security Council tiang in a lauter hna. Thawngpang aphunphun a chuak. Duhning cio in akong an chim. 

Asinain an theihfian taktakmi pakhat hmanh a um lo. Hihi atom bomb sawhsawh maw asi? N. Korea an ti bang "H-bomb" taktak dah asi? A thazaang zeitluk dah a thawn? Achung an rawnmi "atomic zen asi hmanh ah Hydrogen aa tel chih maw?" Hydrogen bomb taktak hi N. Korea nih a ser kho taktak hnga maw?" timi cu aho hmanh nih fiang tein an thei kho rih lo. 2006 i an hniksakmi hmanh ah zei set dah asi timi an theih khawh rih lo ahcun, hi zong hi an thei kho thai te hnga dek maw?