Ritnaksi Ruangah Ohio Ah A Thimi A Karh

Ohio ah a tu le tu thawngpang a langmi cu, "Bing le zeidang ritnaksi din sual ruangah, mi an thi" timi a si. Hi ritnaksi hi a dintuaimi thil a si lo. USA ah zawtnak fakpi bantuk in a karh caah, Laimi zong ritnaksi nih a kan buai sual nak hnga lo, kan i ralrin a herh. Hi thil hi kan miphun nih a hlankan in fimchimh le ralrin taktak a herh. Pathian bia le bible in ritnaksi tongh a thatlonak zong biatak tein kan chimrel a herh. Ritnaksi hi lam hla taktak in hrial a herhmi thil tihnung pakhat a si. 

Ritnaksi nih USA hi tangka in billion tam tuk sunghbaunak a pek cang. Minung nunnak tampi a rawk. Chungkhar tampi an i rawk i, a hnu ah cozah tu nih harnak an tuar. Cucaah President Trump zong nih a tu le tu a chim i, aa buaipi bakmi thil a si. Thil tha ngai a si. 

Hi ritnaksi nih hin ramri a ngei ti lo. Miphun le biaknak a hrial lo. America nih hin, ram kip ah ral a tu i teitu a si ko nain, ritnaksi raldohnak (drug war) ahcun U.S hi a sung ti khawh a si. Zeicatiahcun hi ritnaksi hi khua kip le ramkulh kip ah a karh tuk caah le a thimi milu an karh chin lengmnag caah a si. Ritnaksi hi, mirum le mifim tampi umnak zong ah a karh i, sifak santlailo umnak zongah a karh caah, ram pumpi zawtnak bantuk a si cang. 

Ritnaksi hi Ohio zong ah a karh ngaingai. Ohio hi, USA ah chaklei hriang bik ramkulh pakhat a si nain, ritnaksi phunphai in a him hlei lo. Ritnaksi (drugs) tam deuh cu Mexico in a ra i, Texas, New Mexico le California lei deuh in an rak lut. Ohio lawng silo in USA nichuah chaklei hriang bik ramkulh pawl zong a va phan dih i, mirum le mifim fa zong a hrawhmi hna an tampi cang. Ohio hi USA ah a rum bikmi ram kulh pasarih nak ah a um i, tangka a tam caah ritnaksi zuartu nih an van ral ngaingai. A zuartu zong a tu le tu an tlaih ko hna nain, a zuartu thar an chuak than lengmang ko.

Ka philh kho lo. January 16, 2010 ah, California ummi, Korean American ngaknu dawhte, Lisette Lee (k. 28) le a mah cawngtu pa nih Private Jet vanlawng a van hlan i, suitcases 13 in sechoh pawng 506 an van phurh i, California in Columbus ah a van zuanpi. Columbus Airport ah an rak tlaih. A cell phone pathum, cocaine, sechoh le paraphernalia timi sii pawl an i cawkzorhnak $300,000 tangka an i kuatnak zong, tangka tuaknak seh ah an hmuh. Lam hlatpi, California zong in Ohio hi an van ral.  

Hi nu te zong hi, mino le mi dawhte a si. Sum Sang company ngeitu pa i an chungkhat ka si a ti rih. Hi nu dawh te zong hi, ding tein tangka kawl lo in, ningcang lo in tangka a kawl caah a nunnak vialte cu, thawnginn chungah a dih ding a si ko cang. A tar tik lawng ah thawng in a chuak ding a si. Tangka duh tuk hi sualnak hrampi a rak si timi hi, hi nu nunnak in a lang ngaingai. 

Columbus ah sechoh a van zuarmi Lisette Lee 

Naite ah North Carolina nu zong Ohio ah ritnaksi a van phurh i, an tlaih ve than. A nih le bang cu truck bak in a van phurh i, an tlaih ning zong khuaruahhar ngai a si. Mah cu kong cu hi tin a si. 

Nai May 9 ah, North Carolina nu zong, Ohio Ramkulh ummi Guernsey County ah an tlaih. Highway Patrol nih truck pakhat kha an dirter i, an tlaih. A chung an van zoh cu, bingrang (heroine) le methamphetamine ritnaksi million 3.7 man an tlaih. Thil thalo tuah cu, Pathian hna an tla rua lo. Huaha lo te ah an i chuah sual ko.

Cu truck an tlaihmi zong cu khuaruahhar ngai a si. Palik hi an rak fim tuk. Cu truck cu a hmai motor he naih tuk in a mawngh ruangah palik nih an dirter i, an tlaih. I-70 cung meng 173 nak ah an tlaihmi a si. Motor chung cu uicio in an kawl tik ah, a hnulei motor tangah ritnaksi cu tawr le cheng an va hmuh.

North Carolina, Marion khuami Ashley Tramonte (k.27) cu ritnaksi ngeihnak hmuh in an tlaih i, taza an cuai. A hlanmi motor cu Penske truck hlanmi company ta a si. Hi nu zong hi, ramkulh dang in Ohio lei ah a rak kaimi si dawh a si. Hi nu tuanbia nih a langhtermi cu, ritnaksi zuartu tampi nih, Ohio hi zuarnak hmunpi pakhat ah an hman i, cu bantuk in a zuartu an tam deuhdeuh i Ohio ah ritnaksi ruangah a thimi an tam deuhdeuh ve.

Zeicadah USA ah hi tluk in ritnaksi a tam? Ohio kherkher ah ziah hi tluk in a tam ti ahcun, US hi ram rum a si. An dollar hi man a ngeih tuk caah, US dollar hi ritnaksi zuarmi zong nih hmuh an zuam ve. Cuticun ritnaksi phun kip a lut i, USA ah hin ritnaksi din sual ruangah a thimi an tlawm ti lo. 2005 ah hin ritnaksi dinsual ruangah US minung 15,000 an thi i cu chungah Ohio lawng ah minung 500 an rak thi. 2015 a phanh tik ahcun, US ram pumpi ah minung 33,000 an thi Ohio lawng ah 2700 an thi. 2016 ahcun Ohio lawng ah 3,400 an thi ti a si.

US cozah tuaknak ah, June 2016 in June 2017 karlakah, Ohio i ritnaksi dinsual ruangah ah a thimi hi 39% a karh ti a si. Cu caan chungah minung 5,232 an thi ti a si. Ritnaksi dinsual ruangah mithi an karh biknak ramkulh dang hna cu, Pennsylvania 43.4% le Florida 39.4% an si. Ohio hi a pathumnak a si. Hi caan chung ah hin, Florida ahcun minung 5,540 an thi i, Pennsylvania ahcun 5,443 an thi.

US ram pumpi ah hin, ritnaksi ruangah minung million tampi hi a lem cang hna i, an dam kho ti lo. USA ram pumpi ah, 66,972 an thi. Cucu 14.4% a karh ti a si. US ram pumpi mithi nakin Ohio thimi hi a let thum in an tam deuh. Tu kum 2018 chung lawng ah hin, a tlawm bik ah 52,000 hi ritnaksi ruangah an thi te lai tiah US cozah nih an tuak chung. 

Ohio ah minung 5,232 thimi hi, nikhat ah minung 14 tluk in an thi tinak a si. Ohio i mithimi dihlak i 4.3% cu ritnaksi dinsual ruangah an thi. Hi ritnaksi ruangah Ohio khua tampi cu mithi chiahnak ruak khan nih a tlum hna lo an ti. Ramkulh dang, Indiana le Kentucky te hna zong ah ritnaksi hi a karh ngaingai ve nain, Ohio tluk in a thimi an tam lo. Tangka tam te hna zong hi, khatlei ahcun rawhnak hna an rak si ve ko.  

US an rumnak le dollar nih thatnak tampi a chuahter bantuk in chiatnak zong tampi a chuahpi. US ah minung 66,972 a thimi ah hin, miphun kip an i tel. Mirang, Minak le Spanish an tam bik. Biaknak kip zong an i tel i Krihfa zong an i tel. Ngakchia, upa le tar zong an i tel. Nulepa nih an tonghthammi ritnaksi ruangah ngakchia zong an thi i, ngakchia bik a thimi cu kum 13 a si. Cathiammi siangngakchia zong a thimi an tlawm ti lo. Nu zong an i tel i pa zong an i tel. Mirum le sifak an i tel.  "Ritnaksi nih a hohmanh a hrial hna lo i, miphun kip caah tihnung taktakmi a si."  

Cucaah, tu chun ni zong ah ritnaksi tawngmi an tam chin lengmang bang in, a thimi zong an tam chin lengmang. Ramkulh cozah le khuapi cozah zong nih tangka million tampi dih in an i zuam ko nain, an tei kho taktak lo. State cozah tam nawn nih "sechoh hman hi kan onh hna lai" tiah an ti le bang ahcun, an zual chin te kho men. 



Ritnaksi hi a mah tein a rami a si lo. Minung nih tangka ningcang lo duhnak in a rami a si. Dollar ram i kan um tik ah, dollar duh tuknak hna hi sualnak le ritnaksi ah a kan hruaitu an si kho. Laimi kan fale hna nih ningcang lo in tangka duhnak le kawlnak thinlung an ngeih sualnak hnga lo, Bible bia in cawnpiak an herh. Zeicatiah ritnaksi zuarmi hna hi tangka a duhmi le lamphawk in tangka a kawlmi an si hna. 

"Tangka duh tuk hi sualnak vialte hrampi a si" tiah Paul nih a kan cawnpiakmi hi, kan fale thinlung ah an fiannak ding in kan cawnpiak khawh hna ahcun, ritnaksi in tampi an luat lai. Gambling, casino le zeidang lih le hrawkhrawl in tangka kawl an duh lai lo i, cuticun kan fale hi ritnaksi in an luat lawng si lo in, zeidang thatlonak (Evil) zong in an luat kho lai. 

Ralrin a herh khunmi cu, ritnaksi tawngmi hna hi, misual bik theng an si lem lo. Mi tha tete an i tel ko hna. Ritnaksi zuarmi an i chuahnak a ruang tampi a um i, micheu ngakchia cu, sianginn i an hawikom hna nih, an zorh hna. A cheu cu party ah an zorh hna. A cheu cu an damlo ruangah doctor nih fahtheihlonaksi (pain killer) sau tuk an pek hna caah, a lem hna i, bing le ritnaksi an tonghnak a si. A cheu cu hawikom nih "an tehter hna" i a lem hna caah ritnaksi hmangmi ah an i chuah. Laimi kan fale zong hi, miphun dang nih hlen le deh in ritnaksi an hmanter sual hna lai timi phan a um taktak.  

Cucaah, kan fale cio zong ritnaksi rap ah an i awh sualnak hnga lo, cawnpiak le zohkhenh an herh. Ritnaksi kan doh i kan tei khawhnak ding caahcun, pumpak kan biapi. Cun chungkhar le Krihfabu kan biapi. Cun sang, khua le ramkulh cozah tiang an biapi. Hi ritnaksi ral dohnak ah, pumpak pakhat cio kan i tel lawngah kan tei khawh lai. Cucaah kan zapite in kan i tel cio a herh!