Laimi le Israelmi "Molhtertu" Zeidah A Si?

 Minung hi zei thil paoh nih a kan molhter khawh ko. Tangka duh tuknak zong nih a kan molhter khawh. A cheu cu tangka an ri i, tangka hi an i hruhpi i, an molh. Tangka an ti ahcun zei hmanh an thei ti lo. Pumpak eihmuar an tih lo. Cozah eihmuar an tih lo. Lih le hrawkhrol riantuan an tih lo. Midang sunghbau an tih lo. Midang ngaihchiat le mitthli tlak zong an ruat lo. Tangka nih an mit a muihter hna. An thinlung a muihter hna. Cucaah tangka ruangah, minung thahnawn le lu hloh zong an tih lo. Cucaah cu hna cu tangka nih a mohtermi hna an si. 

A cheu cu phe nih a molhter hna. Voikhat ah mipa pakhat nih a ka chimh. "Ni hnih le zan hnih chung phe kan i kah. Kan ei pah, kan ding pah i, mitkuh kan thei lo. Kan baa cang i, inn ah ka va tin i, ka nu nih rawl a ka suah i ka van ei a ti. Darkeu ka van i lak i, ka darkeu cu "Thingpi A-ka" bak ah ka ruah i ka nu nih a ka suahmi dinhhang kheng cungah ka van tengh ciammam i, cabuai cung rawl viale le dinhhang vialte cu an chawi dih" tiah a rak ti. Cu zong cu phe nih a molhter caah a si ko. 

Zeithil paoh hi, rihma ngeilo in kan tonghtham ahcun a kan molhtertu thil an si kho. CASINO le Gambling te hna, night club te hna, zudin saei te hna, nu duh tuk te hna, tangka duh tuk te hna nih, minung hi molhter le ritter khawh a si. Ralrin a herhmi a tam tuk. 

A cheu cu "ritnak sii" nih a hruhter hna. Hi bantuk ritnak si nih a hruhtermi hna cu, Shan ram, Kachin ram, Kawlram, Mizoram an a tor. Kalaymyo le Tiddim peng ah an tor. Pathian dawtnak in Hakha le Thantlang cu kan van zia ngai rih. USA ahcun an tam tuk leh pek. Hi ritnak sii ruangah mi a thatmi le a nawngmi an tor cang. Cu hna zong nih "ritnak sii" (drug) nih a hruhter hna. 

Ruah a haumi cu "A kan molhtertu thil paoh hi, a kan uktu a si. Sal a kan tlaitu a si. Kan bawi a si." Tangka nih a kan molhter ahcun tangka kha a kan uktu le kan bawi a si. Phe le Casino nih a kan molhter ahcun phe le Casino kha kan uktu le kan bawi a si. Ritnak sii nih a kan molhter ahcun ritnak si hi kan bawi le uktu a si. A sal kan si." 

Laimi le Israelmi hi, kan i lo kan ti tawn. Kan biaknak, nunphung le sining aa lo ngai. Kan chiatnak zong aa lo ngai. Cucaah Lairam le Mizoram ummi cheukhat le bang nih cun,   "Laimi le Israel cu miphun pkahat kan si. Laimi Effraim cithlah a tlaumi kan si tiah an ti. Mizoram in a cheu cu Israel ram ah an pem i, Judahmi sinak a cohlangmi an tam ngai. Cu tluk cun Laimi le Israelmi hi kan i lo. Kan DNA zong i naih ngai sehlaw a dawh ko. 

A si. Laimi le Israelmi hi kan i lawhnak a tam ngai taktak. Pathian kan rak biak ning, rai kan rak thawi ning, kan nunphung le kan sining le tuanbia zong aa lawh pin ah, "Kan awr" zong aa lo ngaingai. Hlan lio ah Israelmi a molhtertu hna cu "zuu" a si i, Laimi zong a kan molhtertu bik thil hi zuu a si ve. 

Hlan lio Israelmi hna hi, "wine" (zuu) hi an rak duh tuk. Wine tampi ngeih cu thluachuah ah an rak ruah. Zuu cu an nunnak ah an rak din peng. Jesuh chan hmanh ah, Cana khua ah tii hmanh kha misurzu ah a rak ser taktak ko. Israelmi cu zuu an rak ding tuk. Zuu an rak duh tuk. 

Cucaah Prophet Hosea sin ah Pathian bia a ra i, "Zu nih ka mi hna cu a molhter cang hna" (4:11) tiah a rak ti. "Ka mi" tiah Pathian nih a timi hna cu Israelmi hna kha an si. Pathian a ngaih a chiat taktakmi cu "Ami Israelmi hna kha zu nih a molhtermi hna" hi a si. Phun dang in chim ahcun, hlan lio Israel ah a tu bantuk in Drug hna a um tuk lo. Zu hi an caah hrawktu ngaingai a rak si. "Zu nih minung tampi kha sal ah a tlaih hna. Rawhnak lam ah a hruai hna. 

Laimi le Israelmi kan i lawhnak tamp a ummi lak ah kan or zong aa lo. A kan molhtertu thil zong aa lo. Hlanlio Israelmi a molhtertu hna thil u zu a si bantuk in, kan pipu chan in tu chan Khrihfa kan si tiang zu nih Laimi cu tam tuk a kan molhter cang.

Zu nih Laimi a kan molhter caah, kan miphun hi zu sal ah kan tla ngacha cang. Mino tete nih zu in an thi cang. Nulepa ruakvuitu ding ah ruahmi hna kha, nulepa nih ruakvui an si. A pawi taktak. Cucu zu nih  a kan molhter cang caah a si. 

Lairam Krihfa kan nunzia hi check than a hau cang. Ruat tuah u sih? Zu nih a kan molhter ko lo maw? Lairam in USA a tlawngmi nih a kan chimh tik ah, ngaihchia ngaingai a si. An chim tawnmi ahcun, kan politician tampi cu zu an ding ti a si. Fimchimtu sianginn cachim le cozah riantuan zong an ding ti a si. Mirum miliam kan ngeihmi tampi cu zu le sa he aa ciahmi an tam ti a si. Khualtlawnnak ah Buddhist he zeihmanh dang lo in, Laimi zuu kan ding ti a si. Fimcawngmi college siangngakchia hmanh zuri an tam tuk ti a si. Khrihfa khua timi Hakha le Thantlang hmanh ah, Laimi tangka in zudawr tuahmi an rum ti a si. A pawi taktak. 

Cu nak in a pawi deuh mi cu, biaknak hruaitu upa zong zuding an tam tuk ti a si.A cheu mino-upa, le Khrihfa-upa zong an ri ti a si. Lairam pastor cheukhat cu "mitsur zu" an ri ti. Hakha le Thantlang ah "mitsur-zu" cu pastor le evangelist lakphak an ti ti a si. Hihi ti hram nak maw a si? Capo dah a si? A taktak dah a si ka thei lo. A taktak a si ahcun a pawi tuk lai.

Biaknak hruaitu le thawngtha chimtu hmanh nih an din ahcun, "Cucu ko cu Israelmi kan lawhnak chinchin a si hawi cang." Zeicatiah Prophet Isaiah chan hna ahcun, mipi lawng si hlah. Prophet le tlangbawi hmanh kha zu an ri i, buainak tampi an chuahter. Thlarau ah an tumchuk i, an ram ah nincanlonak tam tuk a rak um. Cucaah Prophet Isaiah nih hi tin a ti:

Prophet le tlangbawi hna hmanh kha zu an ri i, an sawn lengmang. Zu le zureu tam tuk an din caah, lungmit in an ri lengmang i, khawika zawn ah ka kal ti hmanh kha an hngal lo. Cucaah Prophet nih Pathian sin in langhnak an hmuhmi ah an i palh i, tlangbawi nih bia an caihnak ah a i palh. An thutnak cabuai cu luak a khat i, a thiannak hmun pakhat hmanh a um lo" (Isaiah 28:7,8) 

Israel miphun, Pathian bia a chimtu le Pathian riantuantu a simi hmanh nih zu le zureu an rit tuk mi le luak le khak he an i ciahmi van ruah tik ah, Laimi le Israel kan i lawh chinchinnak a si. Biaknak riantuantu nih cun zu le zurei cu kan din awk a si bak lo nain a dingmi zong tampi kan um ko rua. 

Isaiah tuanbia kan zoh tik ah, Israelmi hna zu le zureu an din tukmi, an tlangbawi le Prophet hna hmanh zu an ritmi ruangah, Pathian nih "Israelmi hi dan a tatnak hna dingmi le harnak an tonmi a ruang pakhat a si (Is.28:11-22)" tiah Isaiah nih a rak ti. Pathian dantatnak caah "holh phun dang in a holhmi kha, Israel mi cawnpiaktu ah Pathian nih hman ding" zong aa tel. 

Kum tam nawn a rauh tik an tuahmi sualnak theipar cu a vui. B.C 722 ah Israel miphun (10) cungah rawhnak cu a phan taktak. Miphun dang holh in a holhmi Assyria Emperor Sargon II nih, Israel miphun (Chaklei Pennak) cu a hrawh i, Euphrates River ral ah sal ah a rak hruai hna. An khualipi Samaria cu a hrawh. Hi miphun (10) hi an kir ti lo. An tlau thai. Thlanglei Pennak (Judah le Benjamin miphun zong an him hlei lo. B.C 598/97 ah Babylon Emperor Nebuchadnezzar nih, an khualipi Jerusalem cu a hrawh i, sal ah thawng tampi a hruai ve than hna. Cu ti cun, Siangpahrang David dirhmi rampi cu a tlu (1Chanrelnak 5:26; 2 Siang 15:29, 17:3-6; 18:11-12; 2 Siang 24:8-20; 25:1-21). 

Zu nih Israelmi cu a molhter hna caah, a hnu ahcun holh phun dang in a holh i siasal biami hna kut ah sal ah an tla. An Pathian pekmi a phungbia hna an buar caah, an miphun cu sal ah an cang i, an ram cu ramsa tlawnnak le chuahtakmi ramking ah a cang. Molh hi cu zei bantuk thil ruang i molh a si hmanh ah tih a rak nung taktak ko.  

Israelmi hna nuncan ziaza zoh chih in, Laimi zong ralrin kan herh. Israelmi hna rawhnak ah a hruaitu hna tampi a um i, cu lak ahcun a "molhtertu hna thil zu" hi, an miphun rawhnak hrampi pakhat ah aa tel. Zu nih a molhter hna. Cucaah hruaitu le mipi nih, an Pathian (Yahwed) kha an ruat ti lo. An chungkhar kong an ruat ti lo. Ram le miphun kong an ruat ti lo. An nunphung le miphun thanchonak an ruat ti lo. Bing rit in zuu an ri cang. Zu rit hrat ahcun, miphun pakhat chung ah, huatralnak le zaanennak a karh. Mipi lawng si hlah. An siangpahrang le uktu tampi nih zu an ding. A donghnak ah Prophet le Tlangbawi zong nih an ding. Cu hna hmanh nih an din ahcun, "Mipi cu chim ding a um ti lo."

Nihin ni ah kan nih Laimi zong, Israelmi bantuk in zu nih a kan molhter cang i, biaknak hruaitu tampi nih zu kan ding cang ti a si. Pastor cheukhat le evangelist cheukhat cu zu dingmi an um tiah mipi nih an chim lengmang. Isaiah chan i, "Prophet le Tlangbawi zudin hna kan lo sual cang maw?" timi ruah ding a um. Pastor le Evangelist le Krihfaupa hna nih zu kan din ahcun zeitindah kan mipi cu kan cawnpiak ti hna lai? 

Hi ruang ah, "Holh phun dang in a holhmi zong hi, Lairam a ummi Laimi cawnpiaktu ah Pathian nih a hman khawh hna." Kan i ralrin a herh. Kan i ralrin lo ahcun, "holh dang in a holhmi" miphun kha a kan uktu an cang zungzal lai. A kan hremtu le hrawktu ah an cang lai. Cucu Laimi dihlak nih kan ruah a herh.