Monday, October 19, 2020

Palh Fawi Ngaimi Lai Cafang Cheukhat

Lairam ah Laiholh a tak bikmi cu Hakha holh a si men ko lai. Asinain Hakha holh zong hi, a caan ahcun a painak tete a um ve tawn. Cun Hakha khua ah khua tampi kan i cawh tik ah, holh zong a tak kho tuk ve ti lo. Cucu vawleicung thil kal hmang a si ve ko. Kan holh hi a thancho ning a fum. Kan ca zong a thancho ning a fum. A ruang cu Kawlram cozah nih kum tam tuk, kan holh le ca a rak kan phih piak i, cu chungah kan ca le holh hi, hmai a rak fawng kho lo. CACC a van um hnu ceu in, cozah nih khamnak tam tuk a um bu in, an kan tipi ceumau i Laica le Lai holh hi a nunnak deuh a si.

Mizo hna cu zalawnnak an hmuh ka in an holh le ca cawnnak nawl an ngei i, nihin ni ahcun an sang tuk cang. College ah cawn ding khim in ca an chuah khawh cang. Holh zong tlang holh an ngeih khawh caah, an holh le ca hi rum khawhnak a si cang. Cauk le CD an chuah tikah tampi a man kho cang i, cauk le CD chuah zong an phu ngaingai cang.

Kawlram cozah nih a kan phihkhar tuk ruang ah, kan nih Lairam cu kan catial ningcang zong hi tha tein cawn khawh a rak um lo. Ca thanchonak zong tuah khawh a rak si lo. A dik pek, diklo pek ah, "Bible le hla cauk" hna hi, Laica le holh kan cawnnak hrampi an rak si. 

Kan ca le holh hi sau tuk cawnlo in kan rak um caah, cu a theipar cu nihin ni kan fale nih an zun cang. Laica tial hi an thiam bak ti hna lo. A ruang cu "Laica hi zei tin dah kan fonh lai le kan tial lai?" timi hi cawn a um lo i, cucaah an hngakkhaw nih a theih ning in, duh paoh in an tial le an fonh ko hna. USA mino Laica an tialmi zoh ahcun lungrawk taktak zong a si. Zaangfak zong an si. A caan ahcun "cafang fonh" an palh tuk caah, a sullam hna a um lo. A sullam zong a dangpi hna a si. Cafang fonh a hman ning a hman lo mi a tam taktak.

USA ah khual ka tlawnnak ah ka hmuh tawnmi cu Praise and Worship Hla an sakmi hi a si. Hla hi a tialtu hna nih an duh ning paoh in a tial ko. Cafang fonh zong biapi ah an ruat lo. A sullam zong biapi ah an ruat lo. An fian ning paoh in an tial ko hna. A caan ahcun, "an hnakkhaw nih a theihmi awchuah ning in, Praise and Worship Hla hi an i tial ko rua" tiah ka ruat. A cheu biafang cu an catial ning biafang bak in rel ahcun, sullam an ngei lo. A theiciami lawng nih theih khawh ding khi an si." 

A cheu pastor zong Laica a tial thiam lo mi kan tampi. BA chuakmi Laimi tampi cu Laica an tial kho lo. Thathi zong in an rel kho hna lo. Hi tining tein USA Laimi hi kan kal ko ahcun chan 2-3 nak ahcun Laica le Laiholh hi a um kho te lai lo. Cucu a fiang ngai cang. 

Cucaah Chin State le Kalay-Kabaw Valley le Mizoram Lawngtlai District hna lawng hi, Laica tambik hmannak a si te lai. Cucaah hi ka area in Laica le holh hi tampi thanchoter a herh. Kawl holh le Mizo holh hna hi, tha kan pek tuk lo a herh. Biakinn zong ah siseh, concert zong ah siseh, mah lei Lai hla te hi thapek a herh ngaingai ko cang. 

USA kan phak hnu ah, Lai holh hi a kahpia chin lengmang. A cheu cafang cu tha tein kan tial ko nain,a cheu cu a pingpang bak in kan tial ko hna. Laimi nih kan palh duh ngaingaimi biafang cheukhat ka van tial lai. USA ah kan hman tuk tung nain, kan palh tukmi biafang cheukhat cu hihi an si:

1. Thluachuah?

Bible hla cauk ah kan hman bikmi biafang pakhat a si. Tuchan USA Laimi nih, voi tampi cu "thlachuah" tiah kan tial. Khua pakhat ah leadership training ka pe i, an bulletin ah cafang an tialmi hna cu aa palhmi a tam kho taktak.  Cu ahcun "thluachuah" timi hi "thlechuah" ti bak ah an tial. 

Thluachuah timi hi a hmanmi a si. Thlachuah le thle-chuah timi hi a diklo taktakmi a si. Mi tampi nih cun "thlawchuah" tiah kan tial rih hawi. Cucaah hi biafang hi kan hman ngang tungmi le a tial le chim ka palh taktakmi biafang pakhat a si. 

2. Ngaihchiatnak 

Ngaihchiat timi hi a dik i, "ai" in tial ding a si. Ngeihchiatnak tiah a tialmi kan tampi. "ei" tial hi a diklomi a si. 

3. Ngal 

Minung i kan khuptang kan ke a hmailei hi "ngal" ti a si. 
"Nge" asiloah "ngel" tiah a tialmi le aw-chuahmi kan tampi. 

4. Pathian min le minung min paohpaoh a hramthawk cafang ah a ngan in tial ding a si.

A tu Laimi mino tampi nih, "a ngan" in tial ding le tial lo ding hi kan thei lo. Cucaah ca an tial tik ah, "pathian, jesuh, bawipa" tiah an tial men ko hna. 

5. Lomh maw a si? Lawmh dah? 

Primary kan rak kai lio ahcun a tu ah "lomh" tiah kan tialmi ca hi, 'lawmh" tiah tial a rak si. A tu kan bible zoh tik ah hi biafang hi "lomh" timi le thil min ahcun "lomhnak" tiah a tial. Hi ka zawn te ah hin, Laiholh hi zeitindah a kal awk a si hnga timi a ka ruahter ngai.

Lomh timi le lomhnak le "aa lawm" timi hna hi, ruah a hau. Hi hna hi a biahram aa khatmi an si caah, "lomh" ti in kan tial ahcun "ka lawm" timi khi "ka lom" ti in tial awk asi ve hnga. 

6. "Thawngtha" le "thawng tha"

Thawngtha timi biafang cu, "thawng le tha" hi fonh in tial a si. Cucu Mirang holh cun "sermon" timi khi a si. "Thawng le tha" khi fonh lo in, a dangdang in tial tikah a sullam cu "Thawng tha" timi a si i, Mirang cun "good news" tinak a si. Hi zong hi voi tampi cawh le palh sualmi an si tawn.

7. "Biacaih" le "biaceih

Biacaih tiah a timi zong kan um i, a sining taktak ahcun "biaceih" timi  a si. 


USA i Praise and Worship hla hrimhrim ahcun cafang hman le palh hi an i buaipi bak lo. Aa sa khomi a si paoh ahcu an sak ko. Khuaruahhar ngai a si tawn. Hihi Lai lawng kan si lo. Online chan ahcun duh paoh in catial chan a si i, Kawlca zong hi duhpoh in tial vemi ka hmuh. Tanghra kan kai lio ah, Kawlca tial a kan chimh tikah, "hi biafang le hi biafang cu aa fonh lai; hi cu aa hlat lai..." tiah a phunphun tein catial ning a kan chimh. Tu chan ahcun khakha a zulmi an tlawm te. A ruang cu Laica le Kawlca te pawl hi, ningcang tein tial zungzal awk a har. A thiam in thiam i, duhpoah in tial i, a rel tu zong nih theihthiam le relthiam ahcun a kal khomi ca an si. 

Mirang ca le holh ahcun khakha a si thiam bak lo. Zeicatiah Mirang ca cu system um le ngei tein sermi le tuahmi le tialmi a si. A cafang thlen sual ahcun a sullam tam tuk aa thleng khomi a si caah, ningcang le dik tein tial a haumi a si. 

--------------------------------------------------------------








No comments:

Post a Comment