Wednesday, March 25, 2020

Coronavirus Ruangah Sushi A Tla Deuh Te Kho Men

Sushi hi Japan rawl a si. A liamcia kum 50 lio ah hin, Japan ram a phanmi American dah ti lo cu, USA minung nih hin Sushi timi hi an thei lo i, a hmuh zong an hmu bal lo. Asinain USA ah duhsah tein a van lut i, hmunhma a van la ve i, 2017 ahcun Sushi Restaurant bakbak hi 4000 tluk a um i US $ 2 billion tluk an zuar ti a si. Cun bars tete cu tam tuk a um rih lai. Cu vialte van tuak tik ahcun, Sushi hi US sipuazi caah thanchonak tampi a chuahpitu rian pakhat a si.

Nihin ni ahcun, USA State kip le khua kip ah sushi a um i, Laimi mi tampi zong sushi in aa cawmmi le a rummi tampi an um cang hna. Kan Laimi caah Sushi cu kan miphun rian bantuk khan ah a tla ve cang. Kan mah zong hi kum 7 tluk sushi cu kan rak tuah ve i, rian tha ngaingai a si tiah ka ruat.

US market ah a lar tuk cangmi sushi rawl
Nihin ni ahcun chanthar minung deuh paoh nih cun ngandamnak caah a tha an ti caah, sushi hi uar a si cang. A thawt zong a thaw i, sushi ei cu a uar zong in uar a si cang i, a lar ngaingaimi eidin ah aa chuah. Sushi cu a dawh zong a dawh. A thianghlim fawn. Cun a phun a tam fawn. An cawhmi zong a tam tik ah, a thawt theih hnu ahcun sushi cu mi a lemmi a si. Sushi hi phun tam tuk a um i, ngahring zong a um i, a hmin zong a um i, sa tel baklomi "veggie" timi zong a um. A pnhunphun a si. Cucaah Sushi hi US ram mipi pumpak caah thatnak a chuahpitu eidin zong a si hrimhrim ko. Cun sushi ei khomi cu, a rum deuh le ngandamnak a uar deuhmi zongah ruah an si i, an upat ngai fawn hna.

Sushi hi Japan eidin a si caah, Asian eidin ah an chiah. Tuluk, Korea le Japan nih rak tuah bikmi eidin a si i, Sushi van ti bak ahcun hi ram pathum hi mitthlam ah an suai colh hna. Cu ram ah thil chia pakhat khat a chuah ahcun, sushi zong cu a hei hnursuan colh ve.

Cucaah, cu hlan ah sushi hi upat ngai hmanh hna sehlaw, Coronavirus ruangah Sushi hi zohchuknak a um deuh ti a si. A ruang cu Asian eidin a si caah, Coronavirus aa tel sual lai timi ruahnak an ngei. Cun cu bantuk in ruahnak an ngeihnak hnga ding caah biachimtu zong an tam chin lengmang. Cucaah Sushi an ti bak in "raw fish" (nga-hring) ei ah an ruah. Ngahring cu "coronavirus" hrik ratnak phun in an ruah i, sushi hrimhrim a hrial bak in a hrialmi an tam ti a si.

Cun sushi cu sau chiah awk a tha lo. A tu lio ahcun sau deuh chiah awk a thami tirawl hi an i cawk cio caah, sushi hi an caw tuk ti lo. Cun Coronavirus kha "Chinese Virus, Asian Virus" ti hna in an van ti tik ah, sushi kha direct in a va hnursual cang. Cucaah mipi nih ei duhnak a zor ti a si. Cucaah Coronavirus hi sau deuhdeuh a um ahcun Sushi rian hi tlak deuhdeuh khawhnak a lam a um. Nihin ni hmanh ah hin, eidin dawr dang cio bantuk in sushi sipuazi hi a tum taktak cang ti a si. Laimi tampi zong sushi rian ah tampi sunghnak an tong te kho men.

USA ah hin thil pawi ngaimi cu, miphun le vunhawng nautatnak le neknak te hi a um zungzal. Zeitik paoh ah sipuazi tuahnak ah hin, miphun thleidannak (racism) a um. Vunhawng, biaknak le miphun thleidannak hi upadi ahcun a um lo tiah an ti ko nain, minung thinlung le ziaza ah a ummi a si caah, caan dongh tiang a um dingmi thil an si ko. Cucu biatak a si ko. A din deuh le fak deuh lawng an si. A tlawm deuh le tam deuh lawng an si. A langmi le langlomi lawng an si. Hi thleidannak cu "a liamcia caan ah a um i, tu chun ni ah a um i, hmailei zong ah a um peng dingmi a si.

Upadi ning cun a um ti lai lo. A lang ti lai nain, "bia, hmurka, tuahsernak, thil a cangmi tete" chung in a lang peng. Thlanlung hmanthlak suainak le mizoh ningcang le mit-au khuahrah ah a lang peng. Tutan coronavirus ruang zongah, Tuluk huatnak a karh lawng silo in, Asian huatnak a karh ti a si. Asian hi an ral khun hna. An hmuhsit khun hna.

Sushi tuahmi tete zong ka hal pah hna i, a cheu cu 30% kan tum a timi an um. A cheu cu 50% bak kan tum a timi an um. A kan zoh ning le chonhkhianh ning zong voi dang a lo hrimhrim lo an ti. "Asian sentiment" timi Asian Remlonak zong a karh timi zong sushi sipuazi a tlami nih a langhter. Hi lio caan ah Laimi sushi tuahmi zong, cawlcangh, hmurka le sushi zeizat dah ka tuah lai timi zong tuaktan thiam ngai ah a tha ding a si.

Cucaah Asian eidin minthang a simi Sushi zong hi neknak a tong ti a si. Cucaah Coronavirus ruangah sushi sipuazi hi tam ngaite a tla te kho men tiah sipuazi thiammi mi tampi nih an ruah.

----------------------------

Zohchihmi ca

1. A Brief History of Sushi in United States
https://www.mentalfloss.com/article/92861/brief-history-sushi-united-states

No comments:

Post a Comment