Wednesday, April 1, 2020

COVID-19 Kongah "Cawpi Zun Din le Samfa Hang Din"

Coronavirus kong he pehtlai in, vawleicung ah thawngpang a tam kho taktak. A dikmi he diklomi he a tam in a tam tuk. Cucaahcun minung nih mah tein tuaktan tuaktan i, zumh ding le zumhlo ding hi tha tein thleidan thiam a herh.  Zumh lo ding cu zumh ding a si lo. Catialtu nih cun a duhmi paoh a tial ko lai nain, a reltu hi a si kho le si kho lo ruah bu tein, lungfim tein um a herh. Mirang phungthluk ah, "Mi chimmi paoh na zumh ahcun na liang a thawn a hau" an ti. Chim duhmi cu, "Mi chimmi paoh zumh ahcun, phurh le tuar khawhnak ding caah, thilrit phurh khawh a hau" tinak a si.

Coroanavirus ruang ah nihchuah le ningzak thil zong an um chuak hna. Biaknak in politics tiang a buaimi tampi a um. WHO nih "Covid-19" tiah min tha tein an sak ko nain, White House nih "Wuhan virus le Chinese virus le Chinese disease" tiah an timi ruang ah USA le Nitlaklei ram ah Tuluk le Asian huatnak a karh ti a si. Tuluk le US karlak ah remlonak zong a kaiter deuh. Cu tluk tiang in Coronavirus nih buainak a chuahpi.

Vawleicung ah hin, raltuknak a um ti le zawtnak fahnak fakpipi hna an chuah tik ah hin, Prophet phunphai chuakmi khi an tam tuk tawn. Mang man mi, thupuangmi le ningtih phai thiam an tam tuk tawn. Cu hna nih cun, minung lungthin dailoin bia an phuan tawn.

Saddam Hussein nih buainak a rak chuahtermi Gulf War lio ah Mizoram hrawng cu, Arab le Israel dohnak a chuak lai i, Russia hi Arab lei a tang lai. American hi Israel lei tang lai i, caan donghnak a si cang ko lai" ti in thawngtha chim an rak tam. An chimmi theipar cu zei dah an si cang timi cu careltu ruah ding a si ko.

Atu coronavirus kong zong ah, Prophet bia phunphun a chuak. Caan donghnak ding a si ko lai? Thianglawr a nai ko cang a timi zong um a si. Hihi Pathian dantatnak a si. Tuluk cozah an sual tuk caah Pathian nih dan a tat hna ti a si. Cuba le North Korea hna ahcun a tlawm ngai le ziah Communist ram sual ngai veve an si ko nain, dan a tat ve hna hnga lo? Ziah USA cu dan a tat hna hnga ti awk tlak a si.

Kan President nih "Coronavirus kakuai-se kan siam khawh deng cang a ti nak hi, thla hnih a si cang le zei kakuai-sii a thami pakhat hmanh an chuah kho rih lo. Pentagon nih cun "Kakuai-se sernak caah thla 12-18 kan rau lai" tiah an ti. Ho dah a dik hnga ti zong theih awk a har.


Vawlei ah thil chiahru le tihnung a chuah tik ah, "minung pakhat le khat sual i puh a si tawn." Innchungkhar hmanh ah nu le va sual i puh a si theu tawn. "Nangmah ruang ah na fale an rawk? Nangmah ruang ah hi tin a si" timi hi a tam ko. Cucu "Conspiracy theory" ti a si.

Conspiracy theory timi cu, "Thil pakhat a taktak a si tunglo nain, a taktak bantuk in chimrel le a diklomi thil kha mipi thinlung ah a dik bantuk in pom khawh ding tiang in, si dawh ngang in lihchim le tehte piah khi a si." Tahchunhnak ah, Pre. Kennedy kha an thah. A ruang taktak a tu tiang an thei kho lo. Conspiracy theory ahcun, Vice. President nih Presiden tuan a duh caah, mi a thahter hna. A thattu hi midang nih an thah ve. Cu pa zong cu a bia an caih hlan ah a thi ve hawi" ti a si.

Hihi Mirang media zong ah a tam i, Lai le Mizo media ah a tam khun. Cucaah kan Lai media tampi hi, "conspiracy theory phun a tam tuk" timi hi kan ca ah hmuh khawh a si.

USA zong hi hram le dong ngeilomi, thawngpang a tam tuk. Voi tampi cu tangka hmuhnak caah mi tampi nih rel hna seh ti in tialmi an si. Coronavirus kong hrimhrim ahcun, Conspiracy theory a tam tuk. Tlawmpal in kan zoh ta lai.

"Coronavirus hi Wuhan khua i, biological weapons an sernak i, dahkhuai-khan in an zuatmi rungrul a chuah sual caah a si tiah Israel thohhlanzi nih an chim" tiah ca a chuak. Zei bantuk "dahkhuaikhan dah a si? Khawika zawn ummi dah a si? Zei tik dah a chuah? Cucu a ho nih dah a chuah cu a hmuh? Zeitindah an chuahgter khawh? Ziah hi rungrul cu CDC le WHO nih ramsa chung ah a ummi a si i, saram sa an zuarnak hmun in aa thawkmi si dawh bik a si" tiah an ti ko tung? Hi Israel thohhlanzi hi a ho dah a si set?" Hi vialte van hlat ahcun, an chimmi hi "a vaivuanmi bia a tam kho tuk." 

Tuluk nih an theih ve tik ah, Chinese Foreign Minister zung i biachimnak nawl a ngeimi Lijian Zhao nih cun, "Coronavirus hi, kan mah siammi a si lo. October thla i, American ralkap Wuhan khua i, War Game ah a rami pawl nih, Wuhan khua ah a kan thlah hnawhmi rungrul a si" tiah a ti ve. October thla ahcun, American ralkap zei maw zat Wuhan khua ah an kal i, War Game ah an i tel ve taktak. Hi zong hi thil si kho ah mi cheu nih an ruah ve hawi ko.

Mr. Zhao nih a timi cu, "US Ralkap hi, Wuhan ah rungrul a rak thlahtu an si men ko lai. Cucaah USA nih hi kong hi a kan fianter a hau" tiah a ti ve. Cucaah Washington DC i Tuluk Palai zong US cozah nih an auh i, "Hi bia ruang ah kan lung aa lawm lo ngaingai" tiah an ti ve.

Zeihmanh va si sehlaw, aa thawknak taktak cu theih a si lo. Kan theihmi cu Wuhan khua ah December dihlak ah mizaw a um hmasat timi a si. Nihin ni ahcun ram 177 ah a karh i, 800,000 renglo an zaw. Minung 50,000 dengmang an thi cang timi kan theih. Hi ruang ah vawlei ah harnak zong a chuak. Buainak zong a chuak. "Nihchuak thil zong tampi a chuak ve."

Coronavirus ruang ah, dawr ah thilri cuhnak le vuaknak tiang a chuak. India le Tuluk ahcun "leng chuah hlah u" tiah timi upadi buar ruang ah, mipi harnak an tong i, buainak tampi a chuak. Lam zulhnak tiang a chuak. Minung tam tuk fung tuk le vuakden an tuar. Coronavirus ruang ah, "fung tuknak" tiang a phan.

Russia ram airport pakhat ah, mipa pakhat nih, "A tlukter. A khuh aa khuhter. A ai i, coronavirus ka si" tiah a ti. Minung thi deng in an zaam ti a si. Airport palik nih an van tlaih i, an check tik ahcun, mi a deh hna bia a si timi an theih. Cucaah inn lawi manh lo in an tlaih ti a si.

India ah Hindu biaknak i caw a uarmi pawl nih, Coronavirus hi "caw zun" nih a damh tiah an ti i, "pa tling pipi cawpi zun he cawtum zun an ding hna." Zumhnak hi a mak tuk. Zumh hnu ahcun rit khawh a si. Cucaah Karl Max nih cun, "Biaknak hi bing zuk he aa lo" a tinak a si. Zumh hnu ahcun, a zeipoh hi a hman ruah a si. Cucaah mirum le mifim cathiampipi zong nih, cawpi zun cu an din ko. Caw zun rulmal nih coronavirus va damh ding cu minung fa zumh awk zong a tha lo nain, an zumh ahcun zumh a si ko. "Zumhnak hi bing zuk he aa lo" timi hi ka zawn ah a dik.

Cawpi hi holh thiam sehlaw, India i Hindu biaknak pawl hi zeitluk in dah a nihsawh hna hnga? Cawpi holh a thiamlomi hi an van a tha.

March 18 ah a chuakmi thawngthang ah, "Iran ram ah Coronavirus hi sehzung i an hmanmi alcohol- "ethanol le methanol"- nih a damh tiah an ti i mi tampi nih an din. Cucaah minung 61 an thi. 1,000 in sizung an kai. Fars Province ah Coronavirus nih a thahmi hna nakin, cu zureu nih a thahmi an tam deuh ti a si. Cu lio ah Iran ah 17,000 renglo an zaw i, 1,100 an thi. Students News Agency ah an tial. Ethanol le methanol cu sehzung ah an hmanmi an si i, minung din ding ah sermi a si lo nain, an diklomi thawng an zumh sual caah, an nunnak a liam. 

"Coronavirus hi arti ei ah a tha an ti caah, arti rumro an ei" ti hna a si. Arti ah hin, Vitamin A, B2, B5, B12, Folate, Phosphorus Selenium le calcium timi te hna an um i, a tha tuk ko nain rungrul thahnak dat pakhat hmanh an um lo. Zeitindah hi bia te hna a chuah khawh hnga timi ruah ah khuaruahhar a si. Zumh ahcun zumh a si than ko.

Kan hnu ah, "Facebook ah, daidim le piat nih coronavirus a damh" tiah an ti timi te hna a chuak than. Daidim le piat te pawl cu, immune system a cahtertu thil cu an si nain, a zaw cangmi khulrang tein a damtertu cu an si theng ti lo. Daidim le piat man seh ti a duhmi nih a hlei in an porh ca a si kho.

Naite ah Lai Tlang ah, samfa hang an ding timi a chuak than hawi. Cu zong cu khuaruahhar a si ve. Thawng ka theih ning cu hi tin a si. Naite ah ka office ah mi pakhat a ra. A chimmi cu, ka hna hmanh ka zum lo ti tluk a si. A tuanbia cu hi tin a si:
Lai Tlang ah minu pakhat aa lar i, "Bible cauk va zoh u law, a chungah samfa aa tenh dih lai. Mah samfa kha tii ah va ciah u law, a hang va ding u law, nan zawtnak a dam lai. A tu lio coronavirus zong in nan dam lai, tiah a ti. Bible cu an zoh i, samfa cu an hmuh taktak le Lai Tlang cu a tu hi, a khuakip ah samfa hang cu an ding ko. Nan nih zong rak zoh u law rak ding ve u a kan ti" tiah a ti. 
Cun a peh rihmi cu,  "Bible cu  kan mah zong nih, kan kau le samfa cu aa tenh taktak. Pastor pa mah cu na zum maw?" a ka ti.

"Bible ah sam aa tenh lai timi cu ka zumh. Asinain, samfa hang din i dam ding cu ka zum hrimhrim lo. Kei cu kha bantuk phun a zummi ka si lo" tiah ka leh. A lar timi zong hi, a si kho ko nain, kha bantuk nu ciah kha cu ka zum lo" tiah ka leh.

"A ruang ka chimh. "Hi bantuk Bible ah sam aa tenh dih lai rak zoh cio u" timi bia hi, bia thar a si lo. Mizoram ah a rak chuak cangmi bia a si. Aa tharchuah thanmi tuanbia phun a si. Hihi a dik lo. Ka Kawl bible ah kan rak zoh le a um nemmam lo" tiah ka leh.

A ka thawh i, "Pastor pa, Bible cu kan zoh taktak le samfa cu kan hmuh taktak ko. Kan nu nih a zumh tuk le a hang cu a din cang ko" tiah a ka leh. 

"Asi maw? Nan din ko cang ahcun luak awk a tha ti lo le va lan ko seh. A thathnemnak zong a um lai lo. A sualnak zong  a um lai lo" tiah ka leh. "Minung hi psycho in a nungmi kan si le samfa hang din i, tangka dihlo in damnak an pe khotu hna a si ahcun a tha tuk ko cu" tiah ka ti.

Tu chun April 1 ah, mi pakhat kan office ah a ra than. Bia kan i ruah. Thil pakhat a pom lo tukmi kong a ka chimh. Naite ah ruahlo pi in Lai lei ka chawn le ka nulepa nih hi tin an ka chimh i zeitin dek na ruah ve a ka ti. A chimmi cu a cunglei tuanbia he aa khat.

 "Lairam ah nu pakhat aa lar i, Bible va zoh u law, samfa a um hrimhrim lai. Mah samfa cu, ti ah va ciah u law a hang va ding u law a tu lio zawtnak in nan dam lai tiah  Pathian nih a ka chimh tiah a ti" an ti. "Cucaah Lai Tlang ah khua tampi cu samfa kha tii an ciah le an ding. Kan nih KHUA le bang cu samfa kha tisa ah an ciar le an ding" tiah a ti.
"Kan ciar ve lai i, kan ding lai an ti lio ah ka thloh hna le an ding manh lo" a ti. Cu bantuk thil hna Laimi nih an zumhmi cu khuaruahhar a si ko" tiah a ti. 

Laimi le Mizo hi kum zabu 21 nak zong ah, hi tluk in maw kan hngalhnak a niam ko rih timi ruah ah ngaihchia a si. Ningzak zong a si. Laimi le Mizo hi zeitik ah dah kan khuaruahnak hi, sullam ngei tein kan ruah khawh te hnga timi ruah ah, chan tam ngai rauh rih dawh kan si.

Cu pa cu capo in ka leh. "Coronavirus rulmal bible chung i aa tenhmi samfa hang nih damnak a si ahcun, an ciar i an dinmi zong cu a tha ko cu. Cu tluk lawmmam in, an zumh ko ahcun, "Facang, cite, hmathak le aithing hmanh paih i, samfa sanpioh din ding a si ko cu...." tiah ka leh.

A taktak ahcun, "Aa lar i Pathian nih hi bia a ka chimh" tiah a chimtu nu nakin, samfa hang a dingtu hi an palh deuh. An zumhnak hi Jesuh ah aa hngatmi zumhnak a si lo. A chimtu nakin a dingtu hi an sual deuh. Samfa hang din cu, khawika khua nih an din zong ah, ruahnak ngeihlo taktak a si. Hi a larmi nu nih, bia a theih taktak ahcun Pathian bia a si lo men lai. Satan bia tu si dawh a si. Cu nu nih cun, "Bible ah sam aa tenh dih" timi zong hi, hlan lio 1991-92 hrawng ah Mizoram ah a rak chuak cangmi bia a si. Mizo le Lai hi kan hruh kan nawng tawn le a pawi taktak.
Bible chung samfa hang din le India cawpi zun din hi aa lo ko. Hruhnak hi a khing rit tuk an ti le India hruhnak le Lairam hruhnak hi an khing an rit taktak. Hindu KalaMizo le Lai hruhnak hi, a cuai thlai ah a ho hruhnak dek a khing a rit bik hnga? Iran zong cu an hrut pah ve ko nain an nih hruhnak cu tlawmte a zang deuh.  
"Lairam ah bible chung ummi samfa hang an ding" timi ka theih bak in, ka thin a phang. Laimi kan zumhnak hi, Buddhist zumhnak phun le khuachia biak lio ah, zumhnak phun he khan aa hlat lo. Jesuh bia nakin tuktak khuaruahhar tu khi kan zumh deuh. Khuachia nih thil khuaruahhar hi a tuah khawh tuk i Satan cu Pathian bantuk in aa phuang kho mi a si ve ti hi, kan philh lo a herh.

 "Khrihfa kan si bu hmanh in hi tluk in kan theihhngalhnak (knowledge) a niam i a tlawm va si kaw, Khrihfa rak si hlah u sih law Laimi hi zei dah kan va hlawh hnga?" timi ka ruah ah ka thin a phang.  "Samfa hang dingmi pawl hi, Jesuh Khrih an zumhnak le Bible cawnpiaknak ah, an i fian taktak lo caah a si kho.

A tu coronavirus hlan ah Lairam ah thil pakhat a rak chuak. Tang thum kan kai lio a si rua ka ti. Minung tam tuk an mit a rak fak. "Hi mitfah hi, buri hri khih ah a tha tiah, Hakha le Thantlang ah an chim ti a si le kan khua zong ah an rak i khih ve cio hna. A khuapi tein an rak i khih. "Buri hri khih le mitfah aa pehtlaihnak ka thei lo" ka ti i, kei cu ka khih duh lo. Ka mit zong a rak fak hlei lo.

Coronavirus hi, "Caw zun nih a damh; bible chung ummi samfa hang nih a damh; ethanol le methanol nih a damh" timi te hna hi, lih hmanh ah lih fangfak an si. Lih hi cu a ho nih an chim zong ah zumh ding a si lo. Vancung in a tlami lih zong zumh ding a si lo i, rili tawnel in a rami lih zong zumh ding a si lo. Zeicatiah lih zumh cu rawhnak a si.

Bible ah kan hmuh. "Ka mi Israel mi hna cu, theihhngalhnak (knowlegdge) an bau caah an rawk" tiah Bawipa nih a ti. Theihhngalh bau tuk hi rawhnak a si. Theihhngalh tlawm tuk hi, hruhnak lam hruaitu pakhat a si. Theihhngalh tlawm tuk hi, caw zun dinnak le samfa hang dinnak a si. Theihhngalh tlawm tuk hi, i nawnnawknak a si.

Facebook chan hi vawleicung ah lih a tam bik chan a si. Cucaah Facebook chan hi, coronavirus chan a si. Lih phunphun tawn chan a si.

"Coronavirus hi khawika in dah aa thawk? Zei in dah aa thawk? Ho nih dah a thawk?" timi kan hngalh lo bantuk in, "Lih tampi hi khawika in dah aa thawk? Ho nih dah a thawk timi zong theih a har tuk cang."

Cucaah, na theihmi paoh kha zum hlah. Na zumhmi poah kha va tuah duh hlah. Na caah a tha lo kho. Minung cu tuaktannak thinlung ngei ding in Pathian nih a kan ser. Na thinlung le thluak kha hmang. Na theihhngalhnak kha hmang hna. Zumh ding a simi kha va zum. Zumh lo ding bia kha, va zum duh hlah. Mi chimmi paoh va zumh khi, Jesuh zumh a si hlei lo. Pathian zumh zong a si hlei lo.

Hihi va thei zungzal tuah. Covid-19 chan hi, chan tha lo a si. Bia vialte hi zumh ding an si lo timi va cinken. Zumh tlak lo bia a tam tuk timi va philh hlah. Zumh tlak lo bia cu va hlaw ko. Zumh lo ding bia na zumh ahcun, Facebook chan le Covid-19 chan ahcun caw zun din le samfa hang din a fawite."


-----------------------------------------

Zohchihmi ca

1. https://www.bloomberg.com/news/articles/2020-03-18/alcohol-poisoning-kills-100-iranians-seeking-virus-protection







No comments:

Post a Comment