Monday, September 28, 2020

Covid-19 In Vawleicung Ah 1,000,000 An Thi Cang

Tu zan cu U.S President thimnak he pehtlai in a voikhatnak bik "Bia-elnak" cu Ohio ramkulh, Cleveland khua ah tuah cuahmah. Cu lio ah USA le vawleicung pumpi ah Covid-19 cu a karh cuahmah rih i, a voi hnihnak pulrai a chuak sual lai maw tiah minung thindomh lio a si. Scientist nih Covid-19 khamnak sii le damnak sii kawl ah, dinlo in an cawl cuahmah ve i, nihin ni tiang ahcun "A tha bak" timi a um kho rih lo. Cucaah Covid-19 pulrai hi, U.S Politics zong ah biapi bik buaipimi pakhat a si cang. 

December thla in Tuluk ram Wuhan khua ah a chuakmi Coronavirus ruang ah, tu chun September 28 ahcun minung 1,000,000 an thi cang 33.2 million an zaw cang tiah John Hopkins University ummi Center for Systems Science and Engineering nih an ti.Vawleicung continent 7 chung ah Covid-19 nih a phak lomi continent cu Antarctica Continent lawng asi cang i, minung umnak ram paoh a phak dih cang ti a si. 

Wuhan khua ahcun hmaihuh lo in an chuak i, "Tuluk nih cun mizaw thar pakhat hmanh an i chap ti lo. Ramleng in a rami belte an um" tiah an ti lio ah, U.S ahcun nikhat ah 40,000-50,000 hi cu an karh peng ko rih. Mizaw an karh bantuk in mithi zong an karh peng ko rih. Kan Kawlram le India zong ah an karh bantuk in, vawleicung pumpi ah a karh lei a panh rih ko. Cucaah WHO riantuantu zong an lungre a thei i, U.S rampi kan ca zong ah lungrethei a si ko. Khuasik a tlak tikah a zual lai timi zong thinphang a si.

Nihin ni vawleicung mizaw le mithi vialte ruah tik ah, U.S.A cu kan zual khun ko. USA ahcun 7.1 million an zaw cang i, 204,778 an thi cang. An fehter rihlomi mizaw le mithi an um um len rih.  Hlan ah New York State hi mizaw an tam bik i, a tu ahcun California a si cang i mizaw 809,000 an si. USA ah minung tambiknak zong an si ve. Mirum milian le beach thatha umnak a si i, minung kha hren khawh an si lo caah, zawtnak hi a karhnak khun a si kho. A van changtu ah Texas a si i minung 758,000 an zaw cang i a van changtu ah Florida an si i 700,000 an phan cang. 

U.S pin ah minung million leng zawmi ram pathum lawng an um i, cu hna cu "India, Brazil le Russia lawng" an si.

Pahnihnak mithi tambiknak ram cu Brazil ah ah a si i, 142,000 an thi cang i 4.75 an zaw ve. Indiaram hi pathumnak mithi tambik an si i, 95,000 an thi i 6.1 million an zaw ve cang. India le Brazil hi an i veng kho bak ve ti lo i, USA he an dirhmun aa lo ngaingai cang. 

Nihin ni ah U.S minung hi kan zapite 330 millions kan si. Vawleicung pumpi minung hi million 7,800 kan si. U.S minung hi vawleicung pumpi minung i 4.2% lawng kan si nain, Covid-19 mizaw le mithi ahcun zatuak sangbik kan si. 

Vawleicung pumpi mizaw le mithi le USA mizaw le mithi epchun tikah, USA hi a zual hmabik a si. USA mizaw hi vawleicung pumpi mizaw dihlak i 21.4% an si i, mithi dihlak i 20. 4% an si than. Cucaah Covid-19 kong ah hin, U.S hi an i chuahsual bak ko timi hi a fiang. 

Cucaah tuanvo ngei bik tu cu ram a that caan zong ah cozah credit pek asi i, hi bantuk pulrai kong zong ah cozah palh thiamthiam a si ve ko. Cozah nih a fekfuanmi le rian a tuan khomi policy a ngeih khawhlo ahcun ram cu harnak ton phung a si i, USA cozah nih policy reprai a ngeih khawh lo caah, nihin tiang harnak a tam khunnak a si.

Tuluk ram cu minung million 1,400 tluk an um i vawleicung minung dihlak i 17.9% an si. Cu chungah mizaw tambik an umnak ram a rak si nain, nihin ni tiang ah mizaw 85,372 tiang lawng an phan. Mithi 4,634 lawng an si. Tuluk hna cu minung million 500 tluk an hren khawh hna i, minung an tam rup Covid-19 mizaw le mithi an tlawm ngaingai. An nih cu minung tambik ramkulh pali hi ni 67 chung an rak erh bak hna. Cozah nih, sii le eidin le tirawl le an herh paoh inn tiang a va pek hna i, cu tin an tuah tik ah, Wuhan khua cu hmurhuh huh hau lo in, night club hmanh ah an um cang ti a si. 

Cu lio ah kan nih USA cu nai September 26 ah minung 55,000 ni nikhat bak ah an zaw ti a si. Kan umnak Ohio lawng hmanh ah mizaw 1,000 dengmang an karh. Nihin ni ah Ohio lawng ah 150,000 an zaw cang i, 4,741 an thi cang. Nizan Zarhpini lawng bak ah, minung 800 mizaw thar an i chap ko. Cucaah mizaw dihlak hi 150,809 kan phan. 

Dr. Fauci nih a timi cu, "Nikhat ah mizaw thar 40,000 lengmang a kaimi U.S ram hi, Coronavirus kong ahcun hmunhma tha a si lo. Thil sining zoh ah lungrethei a si" tiah kan President he an ruahnak aa kalhmi kong a chim. 

"The bad guy is the virus. The bad guy is not the person on the other side of your opinion" tiah a ti.

Dr. Anthony Fauci hi U.S tuanbia ah "Chonh khawhmi zawtnak ah a theihngalmi" tiah timi a si i, President Ronal Reagan chan in, U.S cozah ruahnak petu a si i, nihin ni tiang a si. National Institute of Health (NIH) ah kum 50 rian a tuan cangmi a si i, U.S ah an zumh bikmi le bochan bikmi sibawi pakhat a si. 1984 in National Institute of Allergy and Infectious Diseases (NIAID) ah director a tuanmi a si. President President (6) he tha tein rian an tuanti kho peng nain, a tu kan President he cun rian an tuanti kho bak lo. An ka in kan tuanti kho an ti hmanh ah, a taktak ahcun an bia aa kalh peng. An bia an i do peng i, Covid-19 kong zongah an bia hi, ti le tlang in a kal pengmi a si. 

Dr. Fauci nih a timi cu, "U.S minung hi a hlan bantuk in punghman sinak ding ahcun a tuan bik ah 2021 a dih lei ah a si te lai" tiah a ti. Covid-19 khamnak si zong hi 2021 thal chuakka lawng ah tha tein an ser khawh te lai tiah a ti. Cun an ser khawh hmanh ah, zapi zaran hman awk in a um kho rih lai lo. Cucaah "Pe ruk hlat in um ding le hmaihuh huh ding le kutke thianghlim tein um hi kan i vennak ah a herh bik ko" tiah a ti peng. 

Vawleicung pumpi ah minung 1,000,000 a that cangmi le million 33.2 a zawtter cang i, U.S ah rian ngeilomi million 12 a umter cangmi Covid-19 hi, tih ding a si lo timi te hna hi, "mifim bia" an si lo. "Hmaihuh a herh lo, mino zawt khawh a si lo; tar le zawtnak ngei cia lawng an thi" timi te hna hi, zumh tlak bia an si lo. Hruaitu tha nih chim ding bia an si lo. Mah ca thatnak ruah le teinak hmuh ruah ah, "Midang zawt le fah kha biapi ah chia lo in, mah nih teinak hmuh ding kha biapi ah chiah tuk te hna hi, ram le miphun dawt taktak a si lo." 

"Mino an thi kho lo" timi zong a dikmi a si lo. A thimi aum ve ko. Naite September 19 ah Houston, Texas ah OBGYN doctor nu, Dr. Adeline Fagan (k.28) zong a thi ve ko. A pam taktak. Baseball coach Olathe West HS, Derek Leppert (k.3) zong Kansas, MO ah naite September 10 ah a thi ve. Dallas chaklei, Texas youth hockey coadh Tyler Amburgy (k.29) zong naite ah a thi ve ko. Hi hna hi September chung ah minthang mino a thimi cheukhat an si. A dang mino thimi an tampi ko. Cucaah Covid-19 hi a ho paoh zawt le thih khawh a si timi kha fian a herh ko. 

Dr. Fagan (Rf. Houston Chronicle)

Nihin nih cu kum 50 renglo U.S ram ah President (6) he rian a tuan cangmi bia hna lak lo in, mah duhpoh biachim timi te hna zong hi, thil tha a si hrimhrim lo. Cun Dr. Fauci le CDC Director Dr. Redfield chimmi te hna pawm lo in, a thei tuk lem lo mi doctor hna nih chimmi hna tam tuk pawm zong hi, thil tha a si lo. Hi bantuk in, USA ahcun a fimthiammi bia kha ngailo in a chimrel khomi bia tu kha an ngaih caah, nihin ni ahcun Covid-19 nih a kan ciah peng i, a kan kaltak kho ti lo. 

Tuluk te hna, S. Korea, Japan, Vietnam, Loas le New Zealand tibantuk ram hna ahcun, cozah upadi kha mipi nih nawlngai tein an zulh bak. Cozah zong nih nawl ngailomi cu fak tuk in dan an tat ve hna. Cucaah nihin ni tiang zong Covid-19 zawmi le mithi an control khawh ngai rihnak a si. 

Nihin ni ah U.S.A cu cozah hruaitu zong nih policy fiang ngaingai an ngei kho lo. Vision ngaingai zong a kan pe kho lo. Mah le khua le state cio in mah duh cio in khuasak a si. "Silei thiammi" (Medical experts) le ram hruaitu pawl ruahnak aa khat hawi lo. Cucaah vawleicung ram tampi ah, Covid-19 an tei ngai ko cang nain, kan nih U.S ahcun a zual lei kan si peng rih ko. Naite ca an chuahmi zong ah U.S State 23 ah hin a karh lei an panh tiah an ti. A van changtu a karhmi ah hin, kan mah umnak Ohio le Laimi tamnak Indiana zong aa tel ve mi an si.

U.S Coronavirus tuanbia zoh tik ah hi tin an hmuh:-

1. Mizaw 1 million tlinnak ding ah ni 95 a rau i, April 28 ah a tling

2. Mizaw 2 million tlinnak ding caah a hnu ni 44 lawng a rau i June 11 ah a tling

3. Mizaw 3 million phaknak ding caah ni 27 lawng a rau i, July 3 ah 3 million cung an kai

4. Mizaw 4 million tlinnak ding caah ni 15 lawng a rau i, July 23 ah a tling

5. Mizaw 5 million tlinnak ding caah a dang ni 17 lawng a rau than i August 9 ah a tling

6. Mizaw 6 million phaknak ding caah ni 22 lawng a rau i August 31 ah a tling

7. Mizaw 7 million phaknak ding caah ni 25 a rau than i September 25 ah a tling

Mizaw 8 million tlinnak ding caah ni zeizat dek a raoh than te lai? Nihin sining tuak ahcun ni (30) cung  rau lai lo timi a fiang. A tu ah a karh tukmi state paoh hi, "hmurhuh a duhlomi le Coronavirus hi lih a si ti phun ruatmi le politics caah a hmangmi state an tam bik." Cucaah zawtnak rungrul cu science he aa pehtlaimi a si caah, scienctist chimmi pawm lo in, politicians pawl chimmi bia tu biapi ah a ruatmi paoh le coronavirus zei i a relllomi paoh ah zawtnak a karh ko. Cucu a fiang taktakmi a si. 

Hlan ah kan mah Ohio nakin zawtnak a let in a tlawmmi Texas, Florida, Arizona le North Carolina le a dang state tampi hi, Ohio nakin a let in an tam cang. A tanglei State senmi pawl hi Covid-19 zawtnak 23% in a karhmi an si i, a karh bik an si. Hi hna hi Democratic hruaimi state zong an um i, a tam deuh cu Republican party hruaimi an si. Cucaah Covid-19 hi science le Doctors te nih zei dah an chim timi biapi ah chia lo in, politics biapi ah a a chiami state paoh ah a karh timi zong a fiang. 

Cucaah zawtnak kong ahcun science le doctors nih an chimmi hi, politicians pawl chimmi nakin a let tam tuk in pawm ding le dirpi ding a si. President bia zong a dikmi a chim lo ahcun pawm ding le zumh ding a si lo. Mipi ngandamnak caah a herhmi le a thami a si lo. A ruang cu ngandamnak kong ahcun doctors le scientist bia hi a thiammi an si caah a dik deuhmi a si zungzal.  

U.S State 23 ah a sennak hi 23% in a karh cuahmah

Hi tluk mizaw le mithi tam bu in maw, tih awk a si hnga lo? Hi tluk an karh bu in maw an zor tuk cang" tiah politician chimmi hi kan zumh deuh hnga maw? CDC chimmi dah? Ruah ngai kan herh. 

Ngandamnak lei thiamsangmi nih an tuaknak ah, khamnak sii le damnak sii a chuah lo ahcun January 2021 ahcun minung  415,000 kan thi kho tiah an ti. Cu chungah a ho dah a dam lai i, a zaw lai i, a thi lai timi cu a ho nih dah an theih khawh rua hnga? Cu chungah zei bantuk minung paoh tel khawh dih kan si ko hna. Kan i tel lai lo tiah a ho hmanh nih chim khawh a si lo. 

Cucaahcun nifatin tein ralring tein um le lungfim tein um hi kan rian cio a si. Khi pin lei cu minung nih kan tuah khawhmi a um ti lo. Pathian kut ah a um cang. 

-----------------

Zochihmi ca hna

1. US tops 7 million coronavirus cases as 23 states report rising number at news800.com


No comments:

Post a Comment