Kawlram Covid-19 zawtnak hi, cu hlan ahcun an hren khawh ngai nain nai cikua in a zual ngai ti asi. Cu hlan ahcun Kawlram, Laos, Vietnam, Thailand, Cambodia, S. Korea hna hi, Covid-19 zawtnak a hreng kho bikmi ram ah an i tel. Tulukk zong hi a hramthawk ahcun an i chuahsual nain a hnu ahcun biatak tein an van hren i, a karh kho ti lo. Hmurhuh huh lo zong in an umter ko cang hna. A van karh than ahcun an hren than.
Covid-19 kong ahcun Europe ram-UK, Spain, Italy, Germany-hna hi an i chuah sual bak ve. S. America ah Brazil hi aa chuahsual bak ve mi an si. USA hi fak bik in aa chuahsualmi an si. Mizaw zong an tam bik i, mithi zong an tam bik. Milu in tuak ahcun Tuluk hi a tam bik an si nain, mizaw number le a thimi in tuak ahcun an tlawm tngai.
Covid-19 a chuah hmasatnak, Tuluk cu an tei khawh ngaingai. Mizaw 85,255 an um i, a dam cangmi 80,456 an si tiah Worldometer ah an tial. A thimi 4,634 lawng an si.
Nihin ni ah Kawlram hi zawtnak a van karh ngai i, September 18 ahcun minung 3,895 an zaw cang ti, 908 an dam. Mizaw thar 259 an um ti a si. Minung 57 an thi cang. Naite ah tleirawl pakhat le kum 90 minung pakhat an thi i, cucu a hnu bik thimi an si tiah an ti. Tleirawl timi hi nu a si. Mizaw le mithi zong an karh chin ve i, (September 19 ahcun mizaw 4,870 an si i, 81 an thi cang).
Kawlram zong hi, NLD cozah nih a kan hruai ning hi, Covid-19 kong ahcun thangthat awk tlak ngaingai an si. Daw Aung San Suu Kyi zong hi, Covid-19 an hren ning zoh tik ah hin, sipuazi cu a rawk ngai ve ko nain, ram sifak a simi Kawlram caahcun a tuahmi hi a hmanmi a si tiah ka ruat.
Kawlram ah hin March 23 ah mizaw an hmuh hmasat bik a si i, September 3 tiang ah hin, minung 6 lawng an thi. August 16 in Rakhine ramkulh chungah ramchung lila in zawtnak chonhnak a chuah tik ah, khulrang ngai in Kawlram ah zawtnak a karh. Nai cikua cun mizaw hi a let thum in an karh i, nikhat ah mizaw 300 tluk lengmang a karh ti a si. Thla khat chungah mizaw zong 51 bak an um manh ti a si. A thimi tam bik hi, kum 50-80 kar deuh an si hna ti a si.
Nai Nilini ah minung 10 an thi ti a si i, 17 cu Yangon ah a si. Yangon hi Covid-19 a tuar bikmi an si i, minung 2,533 an zaw ti a si. Cun Rakhine State an si i minung 888 an zaw ti a si. Yangon peng 44 a um i, peng 28 hi an zualnak bik a si.
Mizaw an tam caah Yangon sizung hi mizaw an khat dengmang cang ti a si. Cucaah Thingangyun Peng, Thuwana certual ah mizaw zohnak ihkhun 500 tlum deuh an sak chung tiah Yangon taing cozah nih an ti.
Cu hlan ahcun Kawlram zong hi an i ralrin tuk caah, Covid-19 mizaw zong hi an karh tuk lo. Mithi zong hi an tlawm ngaingai ko. Kan ram a si a fak. Sizung a tlawm. Doctors le nureses an tlawm. Khuate lei le bang cu, sizung zong um lo, sekhan zong um lo, doctor le nurse cu chim awk an um ti lo. Cu ti ummi khuate hi a tam kho taktak. Tintan zarh khat hnih a kaimi minung hna hi, doctor le nurses bantuk in Lairam le bang ahcun hman an si. Chimpit vansan bia khi a si ko. Si-ai har a si rih. Tangka hman awk ngeih lo le harsat a si rih.
Cu bantuk ah i vennak tha bik cu, "ralrinnak" hi a si ko. Kan ram ah Covid-19 zawtnak an hren khawh ngai nak le mithi zong an tlawm ngai nak hi NLD cozah ruangah policy le riantuannak ruangah a si ko. Mizaw an um an ti bak in, sianginn an khar; sang an khar; khua an khar; khuate tiang in an khar hna. An luan tuk sual maw timi ruah awk um nain, kha ti an ti lo ahcun i thlah phawih ahcun sizung tlum lo in mizaw um khawh a si. Cun ruak vui cawk lo in thih khawh kan si. Minung kan tam; sizung le sekhan innlo le riantuantu sining nih a kan chai bak lai lo.
Cucaah Tuluk bantuk in hren rumro hi rian a si ko. Hi bantuk in zawtnak a tlawmmi le mithi an tlawmmi hi NLD cozah le Daw Aung San Suu Kyi hruainak hi, thangthat tlak an si ko. Thil sining le kan ram sining hawih in, policy tha an ngei ko tiah ka ruat. Cu bantuk asi caah, minung million 52 chungah minung 3,895 zawt cu an tlawm taktak. Zatuak ah 0.0075% lawng an zaw i, 0.000109% lawng an si. A tlawm kho taktak.
Ram sifak bik kan si ko nain, Covid-19 zawtnak kong roro ahcun Kawlram cozah nih an i tawlrel ning hi, US cozah nih an tluk hrimhrim hna lo tiawk a si. Tha te le thuk pi in zoh ahcun, USA hman ah Pre. Donald Trump cozah hi, Covid-19 kong ahcun an rak i timhtuah ning a tlamtling lo ngai. An i chuahsual bak ko. A ruang cu US cozah hi an hna a rak ngam. An i tim lo. An daithlang sual.
Cupinah President le CDC pawl zong rian an tuan ti kho lo. WHO he zong rian an tuanti kho lo. CDC le President hi an bia aa kalh. Aa hnihthum peng. Cu thil nih a langhtermi cu, Pre. Trump cozah nih Covid-19 kong ah a fiangmi policy a ngei lo timi a fiang ko. USA ahcun Kawlram nain, a let ruk renglo minung an si ve nain, an zawt ning le thihning tuak ahcun sang kho taktak. Minung za ah 1.94 an zaw i, 0.06% an thi.
Kawlram le USA kan epchun tik ah, Kawlram nakin USA ah minung a let 6.34 in an tam. Asinain Covid-19 zawtnak ahcun USA hi a let 258 in mizaw an tam deuh, a let 550 in mithi tam deuh. Kawlram hi, Covid-19 zawtnak a rak tambiknak Tuluk le a tu lio Covid-19 mizaw tam ah pahnihnak a simi India nih a kan karceh ko nain, nihin ni dirhmun ah USA he epchun ahcun Kawlram mizaw hi an tlawm taktak. Hmailei kong cu kan chim kho lo.
Hi tluk in U.S mizaw an tam le mithi an tamnak le Kawlram te hna ah, mizaw le mithi an tlawmnak epchun tik ah, kan theih khawhlomi a ruang tampi cu a um ko lai. Kan hngal kho lem lai lo nain, USA cozah le Kawlram NLD cozah "zawtnak an hmuhning le an i ralrin ning cu aa dang hrimhrim lai" timi cu a fiang ko. Kawlram cu sifak bik ram pakhat kan si. US cu ram rum bik le ngandamnak kong ahcun vawleicung ah a thiam bik le tha bik an si ko.
Hi bantuk in a niam bik le a sang bik ram kan epchun tik hna ah, Kawlram cozah le U.S cozah nih, Covid-19 an kham (control) ning aa dan caah hi tluk in mizaw le mithi an i dannak hi a ruang pakhat a si ko lai timi hi, a fiang ngaimi a si. Cucaah Covid-19 kong ahcun Kawlram NLD cozah nih Covid-19 an kham ning ah hin, U.S President Trump cozah nakin an rak i ralding deuh i an fel deuh ko timi hi ruah khawh a si.
Ram a rum ning le sifah ning; minung tlawmtam, ram a hmet lianh, khuacaan le sining tam tuk aa dan bantuk in, hruatu zong an i dang. US cu pa nih a hruai. Kawlram cu nu nih a kan hruai. Hi hruaitu pahnih nih Covid-19 kong ah an hmuh ning, an ruah ning, an i timhlamh ning, zawtnak an kham ning le an i ralrin ning aa dang dang. An politial philosophy hi aa dang bak ko.
US cu kan President nih "hmurhuh" tha a pek lo pin ah, a mah a dirkamhtu hna zong nih hmurhuh (mask) tha an pe lo. Nevada le adangdang ah innchung ah politics lei biachimnak tuah lo ding timi zong hmurhuh lo bak in a tuah pi ko hna. Khuaruahhar a si. Cu lio ah Daw Aung San Suu Kyi cu, a mah zong a hmur aa huh i mipi zong hmurhuh a forh hna i, a hmurhuh lio bak kha hmanthlak ah a tar. US President cu "scientist" kha tha a pe hna lo i, a mah he riantuantu CDC le Dr. Fauci te hna hmanh he bia an i el; an i doh. CDC le Pre. Trump hi rian an tuanti kho lo. WHO he an tuan ti kho lo. President tampi he kum tampi rian a tuanti zungzalmi Dr. Fauci he an tuan ti kho lo.
Cu lio ah Daw Aung San Suu Kyi cu WHO le Kawlram i ngandamnaklei scientist pawl bia kha a cohlan i a ngaih i amah zong nih a zulh. Ram hruaitu ciocio an si nain, an khuaruahmi le an biakhiahmi le an nunpimi thil aa dang taktak. Kan President cu U.S mipi himnak nakin, sipuazi tlak tu kha a phang deuh i, kan ram a si fak ko nain Daw Aung San Suu Kyi cu minung dam le nun kha biapi ah a chiah caah, Kawlram biatak tein a erh ko. Har chin chap ah a fawi bak lo nain, sipuazi nakin damnak le nunnak aa thim deuh.
An i dannak a tam tuk rih. Cucaah Aung San Suu Kyi hi a kan hruainak hi, mi za hrimhrim a si. Hruaitu dirhmun a tling taktak. Tlangcungmi cung zongah dawtnak a ngei bik a si ko. Thangthat tlak taktak a si. Kan ram sifah a theih. Sizung tlawm a theih. Doctors tlawm a theih. Covid-19 hi a karh ahcun kan i veng kho lai lo ti a theih caah, a hlankan runvennak ah ah a tang. USA hruaitu cu khakhat an si ve lo. Zawtnak a karh tik ah, midang sual puh le kutdong sawh tu an tang. An hruainak style aa dang kho tatkak.
Ka ruat tawn. Covid-19 hi Lairam le Kawlram ah Italy le US bantuk in a karh sual ahcun kan ci a mit sual ko lai lo maw timi phan a rak um tuk. Asinain, Aung San Suu Kyi le NLD coah a fel caah, nihin ni tiang cu kan him ngai. Kawlram NLD coah hi, mah bantuk in rak fel in rak i zuam hna hlah sehlaw, Kawlram hi sizung tlum lo in kan zaw kho i, ruak vui cawk lo in kan thi men ko hnga.
------------------------------------------------------------------
Zochihmi ca
1. Myanmar Reports Covid-19 Deaths, Taking Toll to 57
https://www.irrawaddy.com/specials/myanmar-covid-19/myanmar-reports-seven-covid-19-deaths-taking-toll-46.html
No comments:
Post a Comment