Na Chawva Umnak Ah Na Thinlung Um Lai?

"Na chawva umnak ah, na thinlung zong a um ve lai." Hihi Jesuh cawnpiakmi bia a si. A dik tuk timi hi minung tampi nih an ton theu lai. Hihi Matthew 6:21; Lk.12:34 ah kan hmuhmi a si. Nang na ca zongah a dik ve ko lai. Hihi ka caah zong ah a dik tuk ve. 

Naite March 14-16 karlak ah, Columbus Junction City ah ka va tlawng. MACCF Conference le Leadership Training an ngei i, cuka ahcun caan an ka pek ve i, ka va kal ve. Columbus Junction cu Laimi Khrihfa hna kan pa, Rev. Arthur Carson khua a si caah, ka phak khawh caah ka lunghmuih taktak ko. Ka lawmhnak hi, hmurka in ka chim kho lo. 

Columbus Junction ka hmuh caah, ka lawmh lawng siloin ka thinlung tein hmuh ka duh taktakmi "Littleton Brothers Monument" (Littleton Lungphun) ka va hmuh caah, ka lung aa lawm khun. Hi kong te hi, ka blog ah ka dang ah ka tial bal cang. Tuanbia cu hi tin a si.

Voikhat cu Columbus Wesland Library ah ka fale he cauk kan hlang. Makazine pakhat ka rel. Catlap pakhat te ah ca an tialmi nih ka thinlung a ka sukhai ngai. Ca an tialmi cu, "Civil war lio ah, Iowa khua i khuate pakhat ah, minung unau 6 cu Union ralkap ah an tla ve i, an unau rual in raltuknak an thi dih. A nungmi pakhat hmanh an um lo.

Cu hna unau kong cu, mi pakhat nih 1907 ah Columbus Junction ah capar pakhat ah an rak tial. Cu catlap hlunmi te cu Tom Woodruff timi pa kha North Carolina ah an rak pek. Cu hnu ceu in, hi hna unau rual ram le miphun caah a thimi hna kong hi, an van thei than. Hi unau hna nih hin, ral an tu ko nain USA hi aa thleng timi an rak hmu manh lo. Cucaah hi hna hi thih sawh in an thih awk a si lo. An lung kan phun hna lai. Hlut a duhmi paoh hih van hlu u, timi ca an tial.

An tuanbia ka ruah ah ka lungthin aa ka sukhai ngai. Miphun caah unau paruk ning bak in nunak pek cu a fawi lo. Uar tuk dingmi an si. Cucaah $10.00 te ka rak hlut ve. Check te ka hei kuat hna. Lung cu an donh i, an lim. Dollar fang 10 te ka kuatmi ruang te ahcun, "Lungphun kan lim cang le cu ni, cu caan ahcun lungphun onnak kan ngei lai I rak ra ve law" tiah hmantlak aa telmi postcard an rak ka kuat.

Mirang miphun an rak fel ning hi, tluk awk an tha lo. Dollar 10 ka hlutmi cu, lungphun onni ah an tel ve ding in sawm an ka philh lo. Khuaruahhar a si. Kal ka duh nain suimilam 10 leng motor mawngh a hauh caah ka rak kal kho lo.

Asinain, cu lungdonh te u, ka thinlung ah a um peng. Ka philh kho lo.Ka nun chungah ka hmu kho te hnga maw tiah ka ruat tawn. Hmuh ka duh ngaingai tawn nain, ka hmu kho bal lo.

MACCF Conference in tlun ka timh ni ah, Columbus Junction Library ah kan lut pah. Librarian nu he bia kan i ruah i, "Littleton Brothers Monument" i tangka ka hlutnak, an ka sawmnak le hmuh ka duhnak kong cu ka ruah."

Librarian nu nih, "A naite. Na tlun pahnak ding lam ah a si ko. Pial khawh pah a si" tiah a ti. Cun hawi nih an ka kalpi. Har ngai in GPS hmang in kan kawl i, kan va hmuh. Toolsboro timi khua fate kam ah a rak um.

Hman kan i thla. Caan tawite lawng kan um i, minute 10 hrawng kan um hnuah, kan kir colh. Hmuh ka duh tukmi lungphun ka hmuh caah, ka lung a tling ngaingai. Ka lung aa lawm Ka lunghmuih. Um ka cim lo nain, tlun ka hauh caah caah sau kan um kho lo. Lungleng ngai in kan kir than.

Littleton Brothers Monument hmai ah ka dir lio

Kan kir pah ah, Jesuh bia ka lung chungah a hung chuak. "Nan chawva umnak ah nan thinlung a um ve" timi kha. Dollar fang 10 te ka hlutmi ruangah pei Littleton Brothers Monument ah pei ka thinlung a rak um peng hi, timi ka fiang.

Vancung ah chaw kan khawn ahcun vancungram ah kan thinlung a um kho. Vawlei lawngte ah chaw kan khawn ahcun vawlei ah kan thinlung a um. Vawlei kan tlaihchan. Cucaah Jesuh nih "vawlei hi tlaihchan hlah u" a kan ti. Zeicatiah a hmunmi a si lo caah a si.

Littleton Lungphun cu a fek taktakmi lung in an ser. Fawi le bai ah a rawk kho ding a si lo. Asinain ni le caan kum tampi a kal tik ahcun a rawk ve te ko lai. Ka pekmi $10 zong cu Lungphun aa rawk cun a lo ve te ding a si. Khua ka ruat. Ka duh tukmi le ka uar tukmi a si caah, $10 te hi hi lungphun caah ka pek ve. Ka chawva $10 hi hi lungphun ah ka khawn ve. Asinain a caan a phak cun a rawk ve dingmi lungphun a si timi ka fiang.

Kan tin pah ahcun ka nunnak ah sermon pakhat a ra. "$10 te na hlutmi Littleton Lungphun te hmanh ah na thinlung biatak tein a um a si ahcun, dollar a let tampi na hlutnak le na khawnnak vancung na chawva umnak ah teh na thinlung a um ve maw?" timi bia a ra.

Cun fiannak pakhat ka thinlung ah a chuak.  "Littleton Brothers Monument caah, hnek chawm si lo tein, siang tein, mah lungtho tein na pek i, rungrul le cirik nih an ei khawhlomi vancung ah khin chaw na khawn tik ah, hnek chawm in na khawng sual maw? Siang setsailo in na pe sual maw? Mah lungtho te silo in mi dang nih an pek ve, mi hmai khah a si lo timi sawhsawh hna in na pe sual maw?" timi ka thinlung ah a ra.

Littleton Brothers Monument ka va hmuh caah, ka thinlung aa lawmh lawng siloin Jesuh cawnpiakmi "Na chawva umnak ah na thinlung zong a um ve lai" timi sermon tha tuk zong ka nunak ah a ka fianter caah, lunglawmhnak in ka khat.

Jesuh cawnpiakmi cu "Vancung ah nan chaw va khawng u. Rungrul le cirik nih an ei khawhnak hmun, hi vawlei ah chaw va khawng hlah u. Rungrul le cikrik nih an ei khawhlonak hmun, vancung tu ah khin nan chaw va khawng u" tiah a kan fial.

"Zeicadah kan phak rih lo mi le kan hmuh rih lo mi le kan tongh khawh lo mi hmun ah chaw khawn a kan fial hnga?" timi ruah a herh.

A ruang cu, "Vancung pennak ah ka thinlung um seh" timi a kan duh caah a si. Cucaah biaknak lei he aa pehtlaimi pekchanhmi vialte-cheuhra cheukhat, thawhlawm, biakinn ca, mission ca, a dang pekchanhmi vialte-kan pekmi vialte hi,  Jesuh mit in zoh ahcun Krihfabu ca pek a si lo in, vancung ah chaw kan khawn tu khi a si. Cu kan khawnmi chawva cu, kan thih tik le kan thlarau vancung a kai tikah, kan va co than te dingmi a si." Cu kan co tik ahcun lunglawmhnak nganpi kan hmuh te dingmi a si.

Cucu zei he dah aa lawh? Littleton Brothers Monunment i ka hlutmi he aa lo ko. Cu lungphun ca ahcun siang tein le mah lungtho tein $10 ka hlut caah, cu lungphun ah ka chawva a um. Ka chawva a um caah, cu lungphun cu ka ruat tawn. Ka philh kho lo. Ka chaw a kengtu kong zong ka ruat rih hna. Littleton Brothers Monument hi zeidah a va lawh hnga? Khawika khua ah dah a um hnga? Ka chawva kha a ho dah a tawlreltu an si hnga?" timi ka ruat tawn.

Ka hngalhmi cu Littleton Brothers Monument cu Iowa ah a um timi ka theih. Asinain Iowa cu ka phan rih lo. A umnak khua ka fiang lo. Lungphun pungsan le a chiatthat kong ka fiang lo. Asinain Iowa ah ka thinlung a um. Cu bantuk in, vancung khua cu kan phan rih lo nain, vancung khua ah chaw kan khawn tikah, kan thinlung a phanh a herh ve. $10 ka pekmi ruangah Iowa ah ka thinlung a um bantuk tein, Krihfabu caah thawhlawm phunphun kan pek tikah, khawidah kan pek timi ruah a herh. Khrihfabu caah ka thawh timi lawng ruah ahcun vancung khua cu kan thinlung nih a phan kho lai lo.

$10 ka pekmi kha, Iowa ah hruaitu mifelmi nih an ken ko timi ka zumh. Cucaah ka hna a ngam. Ka chawva te khan lung an donh ko lai timi ka zumh. Cu ve bantuk in, Khrihfabu caah chaw kan pek tik ah, vancung kan Pa sin ah kan pek, a mah nih tha tein a kan ken piak ko. Vancung ka inn ah a ka auh tikah, suiluchin ka conak a si ve te ko lai. Fel tein a ka ken piak lawng silo in, a karh in a rak karh te lai timi khi zumh a herh.

$10 te hmanh siseh law, Littleton Brothers Monument te hi ka ruat tawn. Ka mitthlam ah a cuang. Ka thinlung ah a caam taktak. Cu bantuk in, vancung khua ah chaw kan khawntik ah, kan phak hlan in, vancung khua kan innlo le kan khan le Bawipa nih a kan sak piakmi inn khi, mitthlam ah hei cuanter chung a herh. Hei ruah chung a herh. Cu ti kan ruah lo ahcun, Pathian caah kan pekmi chawva vialte hi sullam an ngei kho lo men lai.

Iowa ka phak tik le Littleton Brothers Monument ka hmuh ti ah, ka lung aa lawmh tuk bantuk in, kan thih tik le vancung khua kan kai tik ah, hi vawleicung in kan rak khawnmi chawva vialte kan hmuh than tik ahcun, a let tam tuk in kan i lawm te ko hna lai.

Hihi ruah a herh.

Careltu nang tah, "Pathian caah na pekmi chawva umnak ah na thinlung a um kho maw? Pathian ca na pekmi na chawva-Thawhlawm, biakinn ca, cheuhra cheukhat, missions ca- na pek tik ah na chawva umnak ah na thinlung a um ve maw? Na chawva umnak ah na thinlung um lo in pek sawhsawh in na pe sual maw?"

Hihi ruah a hau. "Kan chawva umnak ah kan thinlung a um lo ahcun, kan pekmi a lakka a si sual lai maw?"

---------------------------------------

Chinchiah

1. Little Brothers Monument caah $250,000 a dih ti ti a si. Toolsboro khua fate kam ah a um.

2. Littleton Brothers pawl an min cu hi hna an si:-George, John, Thomas, William, Kendall and Noah, ranging from 18 to 33 years old -- volunteered for the Union.

3. An unau rual ral an tukmi dihlak hi fakpi tuknak hmun 19 ah an i tel. Cu lak ahcun, Harpers Valley, Shiloh, Jackson, Iuka, Champion Hill, Prairie Grove le,  Vicksburg le Mission Hill khua an kulhnak ah an i tel ti a si.