Tuesday, July 10, 2018

Brexit timi cu zeidah a si?

European Union thawngpang le Pre. Trump le UK thawngpang na rel le ngaih ahcun "Brexit" timi biafang na theih lengmang lai. Cucu zeidah a si hnga?

Mirang hi mifim le mithiam an rak si. Thuk le kau in khua an ruat kho. Miphun dang nih kan rak canh khawhlonak hna tampi a um i, cu lak ah kan tluk khawh hna lo nak bik pakhat cu, an holh le ca a tlin tukmi hi a si. Cun thil thar ser an thiamnak le biafang thar an ser thiamnak ah hin kan can kho hna lo. Thilri sernak ah siseh, sipuazi ah siseh, politics ah siseh, biafang thar a um ballomi kha an ser i, an hman colh i, khuaruahhar in thawnnak le sullam a ngeimi biafang ah an i cang colh. Kawl le Laimi cu biafang ser kan i harh tuk. Mirang cu an ser i an hman colh. An hman i sullam a ngei colh. Thawnnak a ngei colh. Cucu khuaruahhar in an fimnak a si.

Nai cikua ah vawleicung ramkip politics ah a lar bik mi biafang pakhat a chuak. Cucu England ram in a chuakmi a si. Cu biafang cu BREXIT (Brexit) timi a si. Cu biafang cu a tuanbia rello le theihlo ahcun minung min le thil min ah ruah sual a fawite. Hi biafang hi 2012 lawng in an hmanmi biafang a si. Cucaah 2012 hlan i a chuakmi dictionary paohpaoh i zoh ahcun "Brexit" timi biafang hi Mirang biafang ah hmuh ding a um lo. A ruang cu an ser cawpmi le phuah cawpmi a si.

2012 in Europe ram le North America ram politics ah a lar cemmi biafang cu "Brexit" hi a si. Radio, Makazin, TV le thawngpang kip ah ni fatin le zan fatin in an hmanmi biafang a si. Hi biafang hi EU a hninsaitu bik biafang zong a si. Cu tluk in EU hmanh a hninsai khomi biafang hi zeidah a sullam a si timi kan zoh tuah lai.

Brexit timi hi biafang pahnih komh a si. "Br" le "exit" timi komhmi a si. "Br" nih "Britain" timi biafang a chim duh i, "exit" timi cu "chuah" tinak a si. Cucaah "Brexit" cu "Br-exit" ti khi a si.

A sullam taktak cu, Mirang ram kan timi United Kingdom kha European Union (EU) in chuah aa timhnak le a chuahnak kong kha a tawinak in an auhmi politics biafang a si. "Brexit" hi biathar taktak a si i, 2012 lawng in an hmanmi a si.

UK nih hin June 23, 2016 ah EU in chuah le chuahlo ding mipi vote laknak an rak tuah. Vote petu 51.9% nih EU in chuah ding an rak ti. Vote petu hi an zapite vote pe khomi i 72.2% an rak si. March 29, 2017 ah UK cozah nih EU Hnatlaknak Cachoh i Article 50 nak kha kan hrawh tiah an ti. Cun EU in chuahnak upadi (Act 2018) an ser i, EU in chuahnak ni (exit day) khi March 29, 2019 ah a si lai ti a si. Cucu "Brexit" timi cu a si ko.

UK hruaitu Prime Minister Theresa May nih EU in kan chuah hnu ahcun, "UK cu EU ah a zungzal member a si ti lai lo i, vote zong a ngei ti lai lo" tiah thawng a thanh. European Communities Act of 1972 timi zong kan hrawh tiah a ti. Cu upadi cu UK ram upadi zong ah an rak hmanmi a si caah, an hrawhnak a si. July 2016 ah Department of Exiting European Union timi zong July 2016 ah an dirh.

UK nih hin 1973 ah EU ah a rak lut. 19775 ah member tling sinak kha mipi vote peknak an rak tuah i, member tling ah fehter an rak si. 1970 hnu deuh le 1980 hnu deuh in Labor Party nih EU in chuah ding hi chimrel hram an rak thawk. Cuticun politics ah elnak a chuak lengmang i, a hnu bik ahcun chuah ding in bia an rak chiah caah, atu a chuak ding an si.

Brexit ruang ah UK ah thil thatnak le chiatnak a um kho veve ding an si. London ah hin European  Medicines Agency le European Banking Authority zung lianmi an um i, minung 1,000 tluk rian an tuan. Hi hna hi EU an chuah hnu ahcun ka dang aa thial te ding an si.

Brexit ruangah UK hi a tangka lut a zor deuh te lai ti a si. Brexit an duhnak vote an pek ni thawk bak in UK hi kum hnih chung an sipuazi a zorter deuh cang ti a si. Mipi sin an hlathlai ning ahcun inn khat ah £404 an sung lai ti a si. Education research tuahnak lei zong ah an zor deuh lai ti a si. Europe ram dang he sipuazi pehtlaihnak ah a thazaang a zor deuh lai i, ralkap lei humhimnak zongah a himbawm lo deuh lai ti a si. Thatnak cu EU ram dang bantuk in refugee le mipemvak kong ah a buai deuh ti lai lo ti a si. EU ram dang zong nih luh than ding in an sawilem lengmang ko nain, Brexit ruangah a tu tiang cu chuah ding in timhlamh lio a si.

Cu tluk cun UK ram hi EU in chuah aa timh tik ah, a thawngpang vawleicung pumpi ah a than bantuk in "Brexit" timi biafang zong hi a min a thang vemi chanthar politics biafang thar pakhat a si.







No comments:

Post a Comment

Hmurhuh Huh Lo Ruangah February Ahcun 500,000 An Thi Kho

Covid-19 zawtnak U.S a phanh ka tein CDC doctors le scientists le NIAID (National Institute of Allergy and Infectious Diseases) director Dr....