Palo Dura Canyon State Park Hmanthlak

Palo Duro Canyon State Park

Palo Duro Canyon State Park cu, Amarillo khua in a thlanglei meng 36.6 a hlatnak ah a um. I-27 South in kal i, TX-217 E ah pial asi. Cu hnu ah minutes 15 hrawng kal ah, Park cu phanh asi.

Hi park hi July 4, 1934 ah an rak on hmasat. Acre 29,182 a kau. Palo Duro Canyon hi tlangthluan saupi asi. Hi ka hmun hi Canyon lungpang a chaklei kam a donghnak ah a ummi asi.

The Civilian Conservation Corps timi nih 1930 hnu deuh ah, atu lio inn ummi hna le lam hna hi, riantuantu ca le park zohmi mileng caah an rak sak hna. Museum zong a um i thilri zong an zuar. Khawn maw ka ahcun riahnak inn tete zong an um.

Canyon hi meng 120 a sau i meng 20 tluk a kau. A thuhnak bik cu pe 800 a thuk. A sannak bik tlangpar cu rili in pe 3,500 a sang. Palo Duro Canyon hi USA ah a pahnihnak a lian bikmi canyon asi tiah an ti tawn.

A lianbik mi canyon cu the Grand Canyon asi i meng 277 a sau i meng 18 a kau i, pe 6,000 a thuk. Hi hmun hna hi, zeitik tal ah ka phan kho ve te hnga maw? Phanh ka duh ngaingaimi hmunhma asi i, phanhnak khawhnak caan tha Pathian nih ka pe te ko seh ti zong ka saduhthahnak asi.

Palo Duro Canyon hi, tlangcung vawlei kha tii nih a horh i, meng 120 a saumi Prairie Dog Town Fork of the Red River timi "thetse tiva"  ah vawlei ne a tlakter i, tlangcung vawlei tii nih duhsah tein a ziah lengmangmi ruangh a chuakmi asi. Ruah tii nih canhyon vawlei kha duhsah tein a horh i a ne ah a tlakter caah a chuakmi canyon asi.

Tuanlio Spanich Khuaram kawltu (explorers) hna nih an rak hmuh hmasat i, "Palo Duro" tiah Spanish min an rak sak. Asullam cu cuka i an hmuhmi thing tampi a hakmi a keumi kha an auhnak asi i, "thing hak" timi sullam a si.

Palo Duro Canyon ah hin minung an umnak hi kum 12,000 tluk asi cang. Hlanlio a rak um hmasami hna cu a kenkip ah a rak vakvaimi miphun an si. Bison sia, mammoth le a dang saram lianlian kha an thah hna i, cuticun an rak i cawm.

Cu hnu ah Apache Indians miphun pawl an rak um. Cu hna cu Comanche le Kiowa Indians miphun pawl nih an rolh hna i, cu miphun hna cu 1874 tiang an rak um. Indian miphun ram a rak si.

Cu lio caan ah cuka ummi Indians pawl cu, Oklahoma ah dawi viar ding in, Col. Ranald Mackenzie cu an rak thlah. Col. Ranald Mackenzie le rakapbu 4th Calvary hna nih Indian pawl rang 1,400 hi an rak tlaih khawh. Rang tha bikbik a cheu kha an rak i lak hna i, a tangmi paoh cu Tule Canyon timi lungpang ah an rak thah dih hna. Native American pawl cu thilri phurhnak le umkalnak an ngeih ti lo caah, raal an rak sung i, an ram cu ramdangmi nih an rak chuh hna. Okalahoma leiah an rak dawi dih hna.

1876 ah Charles Goodright cu hi Palo Duro canyon ah a rak lut i JA Ranch timi satil inn a rak sak i, satil zuat a rak thawk.  Cuka ahcun satil 100,000 a rak zuat. Goodright nih cu satil zuatnak cu 1890 tiang a rak hman. Cu satil zuatnak cu a cheukhat cu nihin ni tiang an hmun ko rih. Hi hmun hi saram zuatnak hmunhma ah a rem tuk caah, kan kalnak lamkam zong hi caw le rang tampi an um hna.

Zohnuam (Attractions)

Hi hmun hi hmunhma dawh le nuam,"Len cim lo hmunhma" pakhat asi i, kokek khuaruahhar thil zoh duhmi ca paoh ah, len a phu mi hmunhma asi. Zei miphun paoh nih uar dingmi hmun asi. A phanmi caah cun lung aa lawm lai i, ngaichihnak a um lai lo. Ngaknu tlangval hna lennak caah hmun nuam taktak asi. Tlun taak sian ding in a um lo.

Hi hmun hi thingram aa dang ngai. Saram le rul phunphai zong an sining aa dang ngai. A vawlei muihmai le rawng zoh tik ah, Geology, Botany le Zoology cawngmi scientist pawl caah research tuahnak a rem ngaingaimi hmunhma asi.

Hi hmun ah hin kum 12,000 tluk minung an um cang ti asi. Hlanlio Indian miphun an rak umnak hmun asi caah, tuanbia hlathlai duhmi ca zongah zoh phu asi. Hlaphuah thiammi, catial thiammi, thil thar hmuh duhmi le thil hlat-hlai huammi hna caah, zohphu taktakmi hmunhma asi i, Laimi mino tampi nih kal le zoh ding tlak asi.

ACCC Krihfabu dawtnak thawng in ka hmuh khawh ve caah ka lawm ngaingai. Hmuh ka rak duh tukmi hmunhma pakhat ka hmuh caah, ka chunmang pakhat a tling. Ka lawmh lawng siloin ka lunghmuih. ACCC Krihfabu dawtnak ka philh kho lai lo.

Luhnak Gate Asi

Atanglei hmanthlak vialte hi park chung i aa dawhnak tete ka thlakmi an si

Khi thlangphei phah tha te hrawn khi caak a um tuk!

Hi hmun ah chawh len ka duh nain caan a um ti lo!

Khi thlangthluan te hrawn khi ka caak tuk!

Tlangpar ummi museum asi

Khi tlangkhi hrawn ka duh ngai nain!

A ka kalpitu ACCC Mino 

Mah hi hrengkung phunkhat asi

Khi tlang-zum te khi kai ka caak tuk

Hrawn a nuam ngai dingmi tlang pheiphah tha khi

Umkalnak lam piahnak catar

Geologist caah hlat ding a dong lo

Geologist caah hlat hlat nuam dingmi vawlei asi

Khi lungcung dir zong caak a um ngai

Zeitluk in dah hi tlang hi hrawn a nuamh hnga?

Pathian sermi vawlei hi zeitluk in dah aa dawh?

Laitlang zong hitin lamtha cawh kan herh

------------------------------------------------------------

Lawmhnak Biatawi

November 26, 2016 ah Amerillo Chin Christian Church (ACCC) chairman Pu Duh Hnin le ACCC Mino hna nih Palo Duro Canyon State Park cu an ka zohpi. Cu kan len lio ah, hi hmanthlak viale hi ka thlakmi an si. ACCC mino le Pu Duh Hnin cungah ka lawm ngaingai. Bawipa nih thluachuahnak pe ko hna seh. Hi hmanthlak hi a duhmi paoh nih zalawng tein copy tuah khawh asi.