"Pumbilh" Timi Lai Biafang Thuk

Laimi hi biafang thuk tampi kan rak ngei ko nain, pipu chan ah catial a rak um lo caah tampi cu chanthar mino nih an thei ti hna lo. An thiam ti hna lo. A ruang cu biafang cheukhat cu sau tuk hmanlo in an um hna caah a si. Cauk ah tial a um lo pin ah, bia le hla zong ah aa hman lo caah a si.

Pumbilh timi biafang zong hi, hlan pipu hmanmi Lai biafang thuk pakhat a si. Hihi tuah (verb) a si. Hi biafang hi fianter lo ahcun chan thar Laimi mino tampi nih an thei ti lo men lai. Hi biafang hi, tawi te tung in a sullam a thuk ngaimi le a biafang a rum ngaingaimi a si. Zeicatiah hi biafang nih hin, Laimi kan nunphung le zatlang nun zong a langhter i, mi pakhat i a lungput le a ziaza le a tuahserhnak zong a langhter khawh.

Hakha in Lai holh biafang thuk tampi chuahter a herh

Pumbilh timi biafang hi Mizo zong nih an ngeih ve nain, a taktak le ngaingai ti ahcun Laimi pipu nih rak hmanmi biafang deuh a si i, cucu Mizo zong nih an hman ve mi khi a si ko. A ruang cu hlan lio ah Mizo le Laimi hi ramri kan ngei setsai lo. Unau bantuk kan si. Kan sining aa naih tukmi kan si caah, kan holh le biafang zong hi aa khatmi tampi a um caah a si.

Pumbilh timi a sullam cu "mah karkalak huih dih" timi he aa naih bik. Mi pakhat nih sa a kah i, innpa chakthlang le sahlawh cingla zong hleh a siang hna lo. Cheuhbauh ve a siang hna lo. Amah nih aa lak dih. A mah nih aa huih dih. Midang cungah dawtnak, zawnruahnak, siaherhnak le va hrawmh kha siang lo in, a mah nih a dihlak tein za ah za in i lak i, i huih dih khi a chim duhmi  a si. Hi nih a langhtermi lungput cu, thilri sian lo, sikhiarh le midang pekthenh sian lo in, mah nih co viar duhnak thinlung khi a langhter. Hakkau le sikhiarmi hna lungput khi a langhter.

Hi biafang hi "uting nauzo" timi he aa ralkahmi a si. Tangka, thilri, eidin, sa, mehhang le tuktak kong lawng a huapmi a si lo. Innchungkhar ah nulepa nih thihtak ruangah, nulepa rorah i thenhnak hmanh ah, unau vialte lakah mi pakhatkhat nih tam tuk le a hleihluan in aa lak ahcun, cucu "aa pumbilh" tiah ti khawh a si. A sullam cu "a pum ning pi in aa lak" timi khi a si.

Cenghniag, cakei le chindeih nih sa a sehmi phun in van epchun ahcun, "sahrang nih sa a seh tik ah, aa midang nih an ka ei kanh lai ti phan ah, aa humhak dih i, a dang kha a pawng ah ratter zong a duh hna lo mi khi, pumbilh timi cu a si." Kawl nih "Taku-kawng san de" timi "A mah pumpak ca lawng aa ruat" timi khi pumbilh timi a si ko.

Lai holh hi a rum chin lengmang nak ding caahcun, kan holh nih a ngeihlomi le tlinhlomi biafang hna cu, kan pawngkam holh thatha hi lak ding a si. Kawlholh zong lak ding a si ko. Zeicatiah Kawl zong nih Mirang holh an lak ve ko. Mizo zong nih Mirang holh le Kala holh an lak ve ko. Mirang zong nih German holh, Greek holh, Latin holh, France holh le holh dangdang tampi an lak ko.

Cun Lai holh a rumnak ding caah, biafang thar zong ser a herh i, Laimi pipu nih hmanmi Lai biafang thatha zong tharchuah an herh. Hman an herh. Hi biafang "pumbilh" te hna zong hi, kan hman setsai ti lo mi, pipu holh tha taktak pakhat a si ko. Hi bantuk hi hman i tharchuah than a herh caah, hi biafang kong te hi ka tialnak a si. 

 ---------------------------------------------------------------------------

Chinchiah

1. Hi biafang hi, Pu Ngun Tling, Columbus, Ohio nih a phuahmi hla chung ah aa telmi "biafang" cherhchan in tialmi a si. Cafang kong a ka chimtu Pu Ngun Tling cungah ka lawm. A hla phuahmi a tanglei ah a um i, cu ka hla ahcun "Pumbilh" timi biafang cu, ka van fianter deuh. Hla hi a fawinak in an tial chinmi ka tarmi a si caah, cherhchan ca lawng ah a si. 

                                                            Lungkhat Tein  

                                              Phuahtu: Pu Ngun Tling (Tlangpi)

                                               Camp: Columbus, Ohio, USA

Umhar lileng le khuaza ruat in--Lungkilthli in hnehhnu khirh zawnah.

 Hlan ah khan cun lungdai hnangam te in, thal fei put in hrangsa dum i fingtlang mual rawn vate kuang kan hrawnnak Lairam ngai in nau bang kan ṭap e

Fingbo chuah dinhhmun ah khuhlu ei i, Burtang thuh hrãnthawl ti kan din kha, zeinih tluk lo zilthli nih nem zialmãl te in khuaza cuanh nuam fiangmual dawh ah par phunkip le zai dawh varun rual nih thuam in awi hna lairam dawh ter khun ko.

Zeihen kan sual laimi nih ruat usih,---Kan hmunram ah lungdeih hnangam nak um lo in, chiarhlum lo mui ar bangin kan veih hi ruah usih nan lung a fak cio lo maw-Kan nun ziadawh biaknak tiang hrawh kan si hi lukhun in maw kan tuar ko lai, vawlei dongh tiang lungkhat te in a tu ṭuan kan herh--Tho ulaw ṭian usih kan lai miphun ca ah lungkhat te in.--Remh usih a mui mi kan ramdawh ceu dingah lungkhat te in..

Ṭhal can chuah ti ngahring kan dawi le ram pasal ṭha ton zawn ah, Pumbilh sianglo zatlang tiang zãm kho dawtnak sung, Hnahchuah zerneih nak nih um lo cung Pathian nih a min sunlawih nak ca ah khãnmi ram ah dai te in Um kan duh na in..