Biahmaithi: ISIS timi cu "Islamic State of Iraq and al-Sham" ti asi. A tawinak in ISIS tiah auh an si. Nihin ni ah, vawleicung mi tambik nih an kong caih bik mi, tihnung bik le a sualbikmi tapung an si. Minung zeizat ciah dah an si timi theih an si lo nain, ralkap 30,000 in 50,000 an si lai tiah tiah ruah an si. Hrawkhraltu (terrorists) tiah Syria, Iraq, US, EU ram pawl nih an ti hna. An mah tu nih cun, Islam biaknak thuk pi in a tanhmi bu tiah an i ti. Hrawkhraltu ah an i ruat lo. An pathian Allah a tanhmi tiah an i ruat.
ISIS Hrawkhraltu pawl
Aa Thawknak Aruang Bik
Pre. Bush hruainak in American nih 2003 ah Iraq a tukmi le American bawmhnak le dirpinak in Iraq ah Shiites Muslim cozah a kaimi ruang ah aa thawk. ISIS hi, Sunni Muslim biaknak a tanhmi, America le Shiite Muslim a huami an si.
Tinhmi
Islamic Caliphate (Islam Ramthar) dirh ding asi. Syria, Iraq le Lebanon thawk in, Africa, Europe le Asia ah Islam ram dirh ding ti asi. June 29, 2014 ah Caliphate ramthar kan dirh tiah vawlei pumpi theih in an thanh.
Military Strategy
An ngian cu hrocer, thahnawn, minung thinphang lak le tih-lak in tuah i, an mah lei tanter le an mah doh ngamlo ding in tuah kha asi. Khulrang taktak in, hriamnam tam taktak he raldoh an i tinh. Mosul le Tikrit te hna an lak lio ah, an khul a ran tuk caah, "mimthlalek bantuk in ral an tu" tiah an ti hna. Iraq ralkap rang tuk in an hrawh khawh hna caah le an ran tuk caah, vawleicung pumpi an khuaruah a har.
Hruaitu
Abu Bakr al-Baghadi asi. Amah hi "the caliph" tiah an ti. Hmunkip Muslim hruaitu asi tiah an ti. Mintling ah Ibrahim Awwad Ibrahim Ali al-Badri al-Samarrai. Iraq ram Samarra khua ah, 1971 ah a chuak. 2003 i US nih Iraq a tuk lio ah, Samarra khua i Imam Ahmad ibn Hanbal Mosque ah cleric (Muslim biaknak hruaitu) a rak si. Amah hi cathiammi asi. Baghdad khua Adhamiya i a ummi University of Islamic Science sianghleirun in MA le Ph.D ahmu mi asi. US State Department nih amah tlaih khawhnak ding in, thawng akan thanh khomi paoh cu million 10 kan in pek hna lai tiah, tangka an thapmi pa asi. Amah cung deuh ah hin, vawlei pumpi, al-Qaeda hruaitu, Ayman al-Zawahiri hi million 25 US cozah nih tangka an thapmi asi.
Abu Bakr al-Baghadi (Mithla Kawkbar a si)
Cawlcanghnak Hrampi
Meiti a thlithup zuarmi in hmuhmi tangka hi an cawlcanghnak a hram cem asi. Turkey ram ah tambik an zuar. Syria le Iraq ram meitikhur le meiti chumhnak sehzung tamnawn an lak caah, tangka thazaang an ngei ngai. June thla chung ah, Iraq ram Najma, Qayara, Himreen le Ajil meitikhur le meiti chumhnak hna an lak dih. Qayara meitikhur lawng nih, meiti hrim (crude oil) pipa 7,000 a chuah khawh. Syria ram Deir al-Zor peng meitikhur zong an lak dih caah, meiti ramdang ah tampi a thli in an zuar. Cucaah raltuknak caah hram an ngei ngai tiah ruah asi.
ISIS Thawknak
ISIS hi 2003 Irak ral in a ci a rak i sem cang. Syria buainak (2011) nih hram a fehter. ISIS pawl hi, Free Syrian Army (FSA) he kawmh in tapung tampi lakah an rak i tel ve. Hi FSA chung ah hin Al-Qaeda he aa pehmi Al-Nusra Front timi an um. Cu hna cu Sharia Phung a dirpimi an si. Cu hna chung in, atu ISIS timi hi an rak i sem. Al-Nusra Front nih Raqqa khuapi kha an March 2013 ah an lak i, cuka ah Sharia Phung in ram an uk. Cun ISIS kha Syria tapung phunkip chung in duhsah tein an rak chuak i, thazaang an van ngeih tikah, 2013 June thla chuakka in, Raqqa khua cu ISIS nih an khualipi ah an ser. Al-Nusra Front le ISIS hna hi, Al-Qaeda hrinmi fale an si. An pa cu Osama bin-Laden asi. Atanglei hi Syria ram ah tapung an umtuning a langhtertu map asi.
Syria ram ah hriamnam tlaimi nih an ukmi area cio.
Syrian cozah ralkap ukmi area
Kurdish ralkap ukmi
Tapung dang ukmi
Hi tapung bu lak ah hin, Kurdish pawl cu an mah area te ah an um. An mah chung zong hriamnam tlaimi phu (13) tluk an um rih. Cun Syria ram ah hin, amin men tete in a kuaimi tapung phu (38) an um rih. Syria cozah he aa tlaimi hriamnam tlaimi tapung phu (25) an um rih. Cucaah Syria cu tapung hi, cawhbur in khua an sa.
Hi chungah, Syria cozah cu Iran le Lebanon ram tapung Hezbollah nih an dirpi hna. Hezbollah zong cu Iran nih a dirpimi an si. Syria ralkap cu Russia, Iraq, North Korea le nih an bawmh. Cun Venezuela nih indirect in a bawmh.
Tapung phu (Free Syrian Army) he aa tlaimi pawl cu, Qatar, Saudi Arabia, USA, Turkey le Libya nih tangka le hriamnam an bawmh hna. Indirect in United Kingdom le France nih an bawmh ve hna (US nih hriamnam CIA sin in a thlithup in an bawmh hna ti asi).
A buai ngaimi cu, Syrian tapung phu ah hin, biaknak ah tulehpek pawl an um; a laiva kalmi an um. Cu hna cu an pawm ning, tinhmi le duhmi an i khat hna lo. Cucaah, a caan ahcun an mah le mah an i then i, an i kap. A caan ah an i fawn than tawn. Asinain zei bantuk dirhmun asi hmanh ah, Syria cozah cu an doh cio hna.
Syria cozah dohtu tanpung phu tampi lakah, a fawinak cun phu (3) ah then khawh an si.
1. Phu (1) nak cu Muslim biaknak ah tuklehpek pawl an si lo. Alaiva kalmi an si. Cu hna cu Free Syrian Army (FSA) ti an si. Nitlaklei ram pawl nih an tanpi hna.
2. Phu (2)nak cu Muslim biaknak ah tuklehpek pawl an si. Cu hna lakah minthang cemmi cu "al-Qaeda he aa tlaimi bu an si hna. Al-Susra Front le tuklehpek tapung dangdang an si. Hi tuklehpek hna hi, a caan ah an i kawm i, a caan ah an i hua. An ruahnak aa khah deuh tawn lo caah, a caan ah an mah le mah zong an i kap theu.
3. Phu (3) nak cu ISIS hi an si. Hi hna hi, miphun kip an i cawh. Africa minak le Europe ram Muslim le Chechen tapung zong an i tel. Iraq Sunni tapung le Saddam ralkap thing zong an i tel ti asi. An i thawknak cu Syria asi. Syria ram tapung dangdang kha an derthawm caah le an cianh tuk lo caah, an lung asi lo i, April 2013 in ISIS cu an dirh. Al-Qaeda nih a hrinmi tapung phu asi.
ISIS Nunning
Hi tapung pawl hi, an sual taktak. Vawleicung tapung ah a sual bik le cian bik an si lai. Atu chan ah hin hi bantuk sualmi tapung an um ti lo. An training a tha; an ral a tha; thih an tih lo; mithah lainawn le milulak ngamhmi an si. Hlanlio bia in chim ahcun, milu ram vai (head hunters) an si ko. FSA ralkap pawl cheu khat cu, an bu hruainak ah an lung asi lo caah, tuklehpek bu lei ah a kalmi an tam ngai ti asi. An mah hi Iraq ram Sunni Muslim tapung cheukhat he an dirti. Cu Sunni tapung lakah, Saddam Hussein a tanhmi tampi an um i, American uknak le Shia Muslim uknak a huami an si. Saddam ralkap hlun pawl an i tel tung lai tiah an ruah.
ISIS Lakmi Khua
ISIS nih March, 2013 ah Syria khuapi Raqqa an lak i, an khualipi ah an ser. Syria-Turley ramri khua zong tam ngai an lak. Syria ram i 35% tluk cu ISIS kuttang ah a um cang. Asinain minung an tlawmnak thetse ramcar deuh lawngte a si. January 2014 ah Baghdad in meng 43 a hlatnak, Sunni khuapi Fallujah an lak. Anbar peng i khualipi Ramadi cheukhat le Saddam chuahkehnak khua Tigrit zong an lak. Cu karlak khua fatete tam tuk an mah kuttang ah an chiah hna.
June 2014 ah Mosul khua an lak tikah, vawleicung pumpi an lau (shock) dih. USA le Europe ram tiang in an lau dih caah, USA zong nih, US Embassy vennak caah ti in ruahnak petu ralkap 300 Iraq ah a kuatnak hna asi. Pre. Obama zong 2011 ah Iraq in American ralkap a lakmi hna ruang ah, ISIS hi an cahnak asi an ti i, mawhphurhnak tampi a tuar. Atu ah Turkey-Syria ramri in, Tigris Tivapi le Euphrate Tivapi nelrawn zulh in tivakam thluahmah khua vialte an lak dih. Baghdad ngaingai hi cu, fek tuk in an ven caah an lut kho taktak rih lo.
ISIS nih an ukmi ram (Ref: www.bing.com)
Hriamnam le Thazaang
Ralkap zapite 30.000-50.000 karlak an si lai tiah ruahdamh a si. Hi chungah 30% hi tuklehpeh le hruaitu an si. Adang 70% cu an mah tih ruangah an mah lei ah a tangmi an si tiah an ruah hna.
ISIS hi tluk an thazaang a thawnnak hi a ruang bik cu Syria Pre. Assad le Iraq Prime Minister Nouri Al-Maliki an derthawm tuk caah asi. Saddam chan ah hi bantuk misual hi an um kho lo. Hi hna pahnih nih hin, ram tha tein an uk khawh lo ruang le an ram an lawnter tuk i cuka a lawnnak hmunhma ah, ISIS nih thazaang an lak i ram an dirhnak asi. Pre. Assad le PM Al-Maliki santlaih lo bak asi. Cun Pre. Obama zong nih Iraq in tuah tuk ah American ralkap a lakmi zong hi aa palh bak tiah mipi tam deuh nih an ruah.
PM Nouri al-Maliki le Pre. Bashar al-Assad
ISIS pawl hriamnam tam deuh cu, ramdang nih FSA an rak bawmhnak hriamnam thatha tampi aa tel. American siammi, hriamnam thatha an ngei. Iraq ralkap sin in an lakmi US hriamnam tampi aa tel. US ralkap thirkamhmi motor Humvee zong an i tel. Humvee hi thir in khammi motor asi caah, US nih an i bochan bikmi raltuknak motor a si. Russia Tank T-55 le US Abraham M-1 Tank zong aa tel. Hi tluk thami hriamnam an hman caah, Iraq ralkap le Kurdish ralkap Peshmerga zong, ISIS hmai ah an dir khawh ti lo nak a si. "Ngaleng thau in ngaleng kio ding" tibantuk in, American hriamnam lila in American hawikawm pawl an thuat hna.
Truck le thirkhammi motor tam ngai an ngei. Motor meithel lianmi, bom aphunphun le miakpi phun zong an ngei. Chemical thilri an chiahnak innpi zong naite ah an lak i, asinain a ummi chemical thilri pawl hi an hmang thiam lem lai lo dah tiah an ruah. Cun tank le missile zong zong an ngei ve i, an hriamnam thazaang a thawng ngaingai.
ISIS nih an tlaihmi scud missile
Mosul khua ah ralkap thazaang an piah lio
Mosul khua ah ralkap thazaang an piah lio
Mosul khua thazaang piah lio
ISIS pawl raltuk ah an kal lio
ISIS nih an tlaihmi Humvee Syriap-Iraq ramri a kal lio
ISS nih an tlaihmi US ralkap motor Humvee cheukhat
US Humvee ISIS nih Iraq in Syria ah an thiar lio
Hi Humvee pawl hi Iraq in Syria ram lei ah an luhpi
ISIS ngeihmi Russian Tank T-55
ISIS Tank dang pakhat
ISIS Tank pakhat
Tank hi zeizat set dah an ngeih timi theih khawh asi lo. Humvee zong zeizat sette dah ISIS nih a ngeih timi hi theih khawh asi rih lo. US humvee tam nawn cu an zampi lai ti asi. Humvee hi kuan nih a teihlomi motor asi caah, US cozah zong an lung a rawk tuk.
Muslim Ramthar le Khualipi
ISIS nih an i tinhmi cu, Syria ram le Iraq ram kha kau nawn veve in cheu i, Muslim ramthar ser kha an i tinhmi asi. An khualipi cu Syria ram Raga khua asi. Hi khua hi an center ah an hman. An ralkap hriamnam thazaang zong an piah tawn i, khuaruahhar in an thawng. Tapung koko ahcun an thawng taktak asi.
Hi Syria le Iraq ram an cheunak zawn hi, Syria cozah le Iraq cozah nih tha tein an uk khawhlonak hmun an si. Iraq khualipi bik pahnihnak Mosul khua zong cu an lak dih cang i, ISIS khuapi pahnihnak ah a tla. Hi Muslim ramthar cu Caliphate tiah June 29, 2014 hrawng ah, min an sak. Ram pipuam taktak in ser an timh. Cu ram ahcun, Africa chaklei, Erope cheukhat le India tiang in uk dih an i tim. An ram min hi an mah nih hlanlio Muslim an rak cah lio min in an bunhmi an si. Kum 5 chungah Caliphate ram kan dirh lai ti asi.
ISIS Saduhthahmi Islamic Ramthar (New Caliphate) Map
An Uknak
Muslim biaknak upadi Sharia Law (Islam biaknak upadi) in ram an uk. Nu vialte an hmai an khuhter dih hna. Naite ah thawngpang a chuakmi cu, nu kum 11-46 kar paoh cuarpar tan ding ti a si (Hihi Africa ram ah an rak hman tawn i, UNO tiang nih a khapmi asi). An dinnak le thatnak pakhat a um ve mi cu, misual cu thah le nawn colh an si. Mifir cu fir ti lo nak ding caah an kutke an cik hna. Nu tlaihrem zong an duh lo. Dawr chung i nungak milem thil an zuarmi tiang in, an sam puan an khuhter hna. Zudin saei, ritnak sii tongh, cakuak zuk le night club phun an khap dih. Cucaah mipi cheukhat nih an tanh ngai ve hna.
ISIS nih dawr cakuak an hrawh lio
Mi pakhat a ban an cik lio
Biaknak Hremtuar Pek
Saddam Hussein chan ah hin, Iraq ah Krihfa le Yazidis pawl hi dai tein an um ko. Saddam nih hin hna a hnawh hna lo i, an biakinn zong zeihmanh a hrawk bal hna lo ti asi. Saddam i vuanci pakhat cu Krihfa a rak si. Cu tluk daite in a rak ummi cu, nihin ni ah an innlo khuaram an chuahtak dih cang. Pre. Bush nih Iraq hi a hrawh dih ko.
ISIS pawl hi, Sunni Muslim tuklehpek (extremist) pawl an si. Krihfa le Judah biaknak an huat. An ukmi ram chung in hloh dih ding an i tim. Shiite Muslim (Iran ram muslim) cu an huat tuk. Cucaah Prime Minister Nouri al-Maliki cozah zong cu an duh lo tuknak asi.
2003 Iraq an tuk lio ah, Iraq ah Krihfa 1.5 million an um. Nihin ni ah 450,000 tluk lawng an tang. Krihfa tambik cu Qaraqosh khua ah an um. Cu zong cu ISIS nih an lak cang. Mosual le achehvel Krihfa vialte an dawi dih hna. Mosul khua cu, Prophet Jonah phung a rak chimnak Nineveh peng ah a um. Jesuh zultu Thomas le ahawi le thawngtha an rak chimnak thawng in, Krihfa bu zong AD kum zabu pakhatnak in Mosul khua hrawng ah an rak um cang. Kum 2000 kuakap an umnak asi cang nain, July thla ahcun, Mosul khua ah Krihfa pakhat zong an um ti lo.
Tihnak nganpi tang ummi Iraq Krihfa pawl
ISIS hi an puarhrang tuk. Muslim biaknak in Krihfa aa cangmi zong mi zapi hmuhnak ah vailamtah cungah an thah hna. Mipi nih tih hna seh law, Krihfa ah cang ngam hna hlah seh timi in an tuahmi asi. Krihfa pawl zong, ISIS uknak ram i nan um ahcun, thah maw nan duh? Muslim luh maw? Biaknak ngunkhuai a hlei pek maw asiloah ram chung in zam dah tiah an duh an thimter hna. Krihfa nih zam an i thim caah an zam dih cang.
Pre. Bush nih 2003 ah Iraq a rak tuk lio ah, Saddam uknak aa rawk ahcun Iraq aa ong lai i, mission rian kan tuah lai tiah, USA Conservative tampi nih an rak ti. Nihin cu a lettalam asi cang. A um cia Krihfa vialte tu an hrawh dih hna.
ISIS tih ruangah a zammi hna
Yazidis biaknak biami miphun zong an huatral thiamthiam hna. Hi Yazidis pawl hi, Zoroastrianism timi hlanlio Iran biaknak a biami miphun fate an si. Iraq ram ah kum 2000 renglo an um ve cang. An biaknak hi Krihfa, Zoroastrianism le Islam biaknak cawhhrup in a kalmi an si. Vawleicung pumpi ah 500,000 kuakap lawng an um ti asi. Yazidis nu pawl tampi an tlaih hna i, nupi ah an i tuah hna ti a si.
Yazidis ralzam an zam lio
ISIS pawl nih cun, "Nan mah hi khuachia (evil) biami nan si an ti hna i, Saddam Hussein an thlak kum 2003 in Sunni tuklehpek pawl nih hin an ral peng cang hna" ti asi. Yazidis pa paohpaoh an thah khawh chung in an thah hna." Naite zarh khat chungah, Yazidis mi 500 tluk an thah hna. Ngakchia 40 an i tel. Zaangfak taktak in an um. Yazidis pawl an umnak khua (3) cu ISIS pawl nih an lak dih. Yazidis khualipi bik Sinjar khua cu an thio dih hna. Minung 300,000 tluk umnak khua asi. August 2, 2014 ah khan, khuami cu an zam dih ngacha i, 25,000 lawng an tang. Yazidis 130,000 tluk cu, Kardistan khua Dohuk le Irbil ah an zam. Nu le ngakchia 40,000 kuakap hi Mt. Sinjar timi tlangpang ah an i tap ko ti a si. (Hi tlang hi cu khuami hna nih cun, "Noah lawng a tannak tlang asi" tiah an ti). Yazidis miphun fate cu, an ram an chuahtak i, ram ngei lo in an um ko.
ISIS, Iraq le Kurdish ralkap ukmi (Ref. www.guardian.com)
Mt. Sinjar tlangcungah a zammi refugees pawl.
Atulio ISIS Dirhmun
ISIS tinhmi Islam Ramthar (New Caliphate) kan dirh hlan lo, raltuk kan ngawl lai lo an ti. Nai zarh khat chungah, khua 17 kan lak cang tiah an website ah ca an tial. Mosul zong cu an lak cang. August 7 ah, Iraq ram tidil lianbik Mosul Dam (Saddam Dam) zong an lak cang. Hi dam hi Tigris tivapi cungah an khammi asi. Tii tam taktak aa dil. Nichuahlaifang ram ah lianh ah 4 nak asi.
Kum 30 tluk asi cang i, minung 1.7 million tluk an umnak Mosul khua le a chehvel mei petu tidil asi. Hi tidil an lak khawh ahcun, ISIS caah thazaang tampi a chap hna lai ti asi. An ukmi khua vialte mei a pek pin ah, hriamnam siamnak, riantuannak le zeidang ah tamtuk thazaang apek hna lai an ti. An thin a han i tii san sah sual ahcun, Iraq ram ah tilian nih rawhralnak tampi a chuahpi lai ti asi.
Mosul khua mei petu Mosul Dam
ISIS pawl Mosul tuk an kal lio
Hi tidil hi Iraq ram ah a um nain, Kurdistan ram he aa naihte caah le Iraq ralkap an zam hnu ah, Kurdistan ralkap Peshmerga nih an luh hnawh i an lak i, an kilven. ISIS nih voikhat cu an ting nain Peshmerga nih an tei than hna ti asi. Hi tidil hi ISIS nih an lak sual lai ti hi, Iraq le Kurdish pawl an thin a phan ngaimi asi.
Kurdistan ralkap zong hi, a cak ngaingaimi le training a tha taktakmi an si ve. Saddam Hussein he cai taktak in kum tampi aa kapmi an si caah, raltuk a thiam taktakmi an si tiah, minthangmi ramkulh ralkap an si. Asinain, naite ah Iraq ram chung meitikhur umnak khua (3) ah kahnak a um i, Kurdish ralkap pawl cu ISIS nih an tei hna caah, ningzak ngai in an zam. ISIS nih August ni (3) Zarhpini ah-Sinjar, Zumar le Wana khuapi pawl vialte an lak dih.
Peshmerga ralkap pawl (cung); peshmerga nu pawl (tang)
Kurdistan ramkulh le Iraq ramri hi meng 800 tluk a sau. Fingtlang a sang. Cu ramri vialte zong cu, Kurdish Peshmerga ralkap nih kan veng kho te lai dek maw tiah thinphang ngai in an um. A ruang cu ralkap an tlawm tuk caah le hriamnam tha an ngeih tuk lo caah asi. Kurdistan an President Massoud Albani zong nih, "ISIS dohnak caah American nih hriamnam na kan bawmh ahau" tiah a ti ve.
An ralkap hi an thawng tuk nain an pan tuk, a darh in darh an si caah, ISIS nih an pah khawh sual te hna lai ti phan a um ngai. Kurdish khualipi Irbil in nitlakthlanglei km 40 a hlatnak ah, ISIS le Peshmerga ralkap zong an i kap. Kurdish pawl zong an i ven khawh set ti lo caah, American vanlawng nih August 8 ah ISIS pawl a voikhatnak bik voi 2 bomb a thlak hnawh hna. Iraq shiite cozah raltuk bawmh ding in Iran ralkap zong Iraq ah an lut ve.
Iraq meiti tambik chuahnak Kirkuk meiti khur.
A dang phan tuk rihmi cu, Iraq meiti tambik chuahnak Kirkuk khua hi, ISIS nih an ngiar peng. Iraq ralkap an zam hnu in, Kurdish ralkap Peshmerga nih an luh hnawh i an uk. Kirkuk hi Iraq le Kurds pawl an i cuh lengmangmi khua asi. ISIS nih hi khua an lak ahcun, Kurds pawl le Iraq caah sungh zatlak ngan taktak asi lai.
Pehtlaihnak
ISIS nih hin Turkey ramri in Baghdad khuapawng tiang an lak caah, an ram hi a sau taktak. Kilven awk a har ngai. Motor, vawkkuanglawng hi umkalnak ah an hman cem. Syria-Iraq ramri khua an lak caah, ramri pehtlaihnak lam zong an cawh colh hna i, ramri lam zong tha ngai in an cawh. Cucaah ralkap, eidin, hriamnam zong fawi ngai in an luhpi khawh i, cucu an thawn ngainak pakhat asi.
Syria-Iraq ramri lamthar pemhmi ah Humvee a kal lio
An Tuahsernak Cheukhat
ISIS nih hin minung phung le Pathian a biami phun nih tuah lo dingmi phung a chiakha tukmi thil an tuahmi cheukhat cu hihi an si.
1. Biakinn Hlun Minthangmi
Krihfa vialte hrawh dih ding, biakinn vialte hrawh ding le vailamtah vialte hrawh dih ding in an i timh. Mosul le a chehvel biakinn vialte an phur dih cang. Krihfa thawng tampi le Yazidis biaknak tampi Sinjar Tlang cungah
Krihfa biakinn pakhat an hrawh lio
(2) Shia Biakinn Tal Afar
Shia Muslim nih an upatmi Tal Afar Shrine zong bomb in an khuai
Tal Afar an khuai lio
(3) Prophet Jonah Thlan
Mosul cu Neneveh peng ah a ummi asi. Neneveh cu Jonah phung a rak chimnak asi. Hi khua ah Muslim le Krihfa nih an upatmi Prophet Jonah thlan a um tiah tuanbia ah a um. Cu thlan cu ISIS nih bomb in an khuai
Jonah thlan an puah dih hnu (Cunglei)
(3) Shia biakinn al-Qubba
Shia nih an upatmi kum tampi a si cangmi al-Qubba Shrine zong an khuai piak hna.
al-Qubba Hussein Shrine bomb in an khuai lio
(4). Girl's Tomb
Muslim biaknak ah an sunhsakmi, Minute Hlan timi zong milem biak bantuk ah an ruah caah, bomb in an khuai i tank in an hnur dih.
Mosul khua i Girl's Tomb an hrawhmi (cunglei)
(5) Minung Abu In Thahnak
Raltuk lio i tlaihmi hna hi, thah le nawn phung asi ti lo. Thah le nawn ahcun "war crime" ah chiah a si. Hi bantuk mibu thah hi, Muslim ram ah a tam ngai. Saddam Hussein zong nih a rak thah hna. Syria tapung nih voi tampi an tuah. Latin America gangster pawl nih an tuah. ISIS pawl nih an tuahmi cu, vawleicung ah a zualhma cemmi asi. Abu in thahmi chungah, Yazidis biaknak pawl, Krihfa, Shia Muslim le Iraq ralkap an tlaimi hna tampi an i tel. Nu he pa he an thah hna.
Mibu an thah lio hna
Iraq ralkap abu in an thah lio hna
Ruak abu in an phurh hna
(6) Vailamtahnak
Hlanlio Rome chan ahcun vailamtah hi, misualmi hna fakbik in dan an tat hna tikah, vailam an rak tah tawn hna. Jesuh zong vailamtah cungah an rak thah. Emperor Constantine chan in vailamtah in dantatnak cu a rak hrawh i, cu hnu ahcun vailamtahnak hi Rome pennak chung in alo. Vailamtah hi tih a nungbik mi, ning a zak bikmi, temtuar a fak bikmi le mual a pho bikmi dantanak asi. Hi dantatnak hi a cian tukmi dantatnak asi caah, khawika ram hmanh ah an hmang ti lo. ISIS kalsual pawl lawng nih an hmanmi asi. Syria ram le Iraq ah an mah a dohtu hna le Muslim in Krihfa a lutmi hna dan an tatnak caah an hmanmi hremnak asi (Ref: photos are from www.bing.com)
Krihfa ah nan lut timi ruangah, Syria ah Krihfa 8 vailam an tahmi hna
Syria Krihfa vailam an tahmi asi
An duhlomi hna paoh hitin vailam an tah hna
Pakhat cu a pa hmai ah hitin vailam an tah
An huatmi hna paoh cu hitin an tuah ko hna
An ralksp hawi lila zong na nem tuk timi ruangah vailam an tah
(6) Milu Ramvai (Head Hunter)
ISIS pawl hi kal sual taktak "milu lami" (Head hunter) an si. Hlanlio chan mululak chan bantuk in minung lu lami an si. An lak duhmi hna cu, ngakchia hmanh an hrial hna lo. Minung lungthin an ngei lo. Saram hmanh ah, chindaih rawltam lungthin ngeimi an sinak kha, ngakchiate meithal an hmuahmi nih a langhter ko.
Zei theilo hi ngakchia hmanh an hrial ti lo
Sizung operation tuah bang mithah ding an i timh lio (cunglei)
Krihfa pakhat an hngawng an tan lio
Zumhnak ruangah Krihfa lu an tan lio hna
An lu a ciknak hna namte aa tlaih ko
Raqqa khuami pa a lu tan an timh lio
FSA chung ummi Al-Qaeda nih an thahmi hna
Syria tapung nih Krihfa lu an tanmi. Hi tapung pawl hi Nitlaklei ram nih an bawmh hna
Syria tapung nih ralkap pakhat a lu an tan lio
Mipa pakhat thah an timh lio
Raqqa khua ah Islam biaknak ni sunglawi Eid ah an lu an thlai hna
Minung lupi he a ni kho ko
Minung lu an tanmi
Syria Nusayri ralkap lu tarmi (Ref: shariaunveild.wordpress.com)
Theihternak
Hmanthlak cheukhat cu Syria ah maw asi? Iraq ah ti theih khawh an si lo. Acheu cu al-Qaeda tuahmi asi. Acheu cu Al-Nusa Front tuahmi asi. ISIS he hawikawm an si hna. Hmanthlak atam tuk caah www.bing.com ah ISIS nih minung lu tannak kong zoh khawh asi.
Biafunnak
Vawleicung ah hin sualnak le thatnak hi an i zuam peng. Chiatnak le sualnak hna hi caan zeimaw zat cu an um ve tawn ko. Mah sining cu a tha viar in aho paoh nih ruah asi. ISIS zong nih atu thil an tuahmi vialte hi an pathian Allah min in an tuahmi asi. A tha tiah an ruah ko nain, tuchan vawlei pumpi sining nih a duh ti lo mi sualnak nganpi an tuah tu khi asi. Vawleicung ramkip nih doh an si cang. Vawlei tuanbia zoh tik ah, chiatnak le thatlonak hi a donghnak ah teitu asi bal lo. Uknak chia le cozah chia zong an hmun bal lo. Zeicatiah Pathian cu minung tuanbia ah a cawlcangmi le lai a reltu asi caah asi.
Cucaah Hitler zong a cah lio ah a cak tuk ko nain aa rawk ve. Japan cozah zong an rak cak tuk nain an sual tuk caah an rak i rawk ve. Communist ram cozah tampi Krihfa hremtu hna zong an i rawk dih ngacha ko cang. Saddam Hussein le vawlei hruaitu sualsual zong an tlu dih ko cang hna. Aruang cu, Pathian cu minung tuanbia uktu asi caah asi.
Hi baibal cangte hi ISIS ca zong ah a dik te lai.
"Ngai hmanh! Nangmah nih na chuahmi na nau thisen nih khan, vawlei in a ka auh lengmang ko. Nangmah cu chiatserh na si cang i hi hmun hin thawl na si lai. Hi hmun vawlei hi na nau thisen na chuahmi dolh awk ah, a kaa a rak angmi kha asi" (Gen. 4:10).
ISIS zong hi a suallomi nu le ngakchia, tarnu tarpa vialte thisen an chuahmi nih Pathian a auh lengmang ko. Hi misuallo thisen ruang ah, "chiatserh" an si cang. An ukmi ram chung in dawi an si ve lai. An caan a sau ti lai lo. An i rawhnak NI le THLA tu hgnah in zoh rih ding asi ko.
Krihfa asimi vialte zong nih, daite in um lo in, hremmi vialte nih ZALAWNNAK an hmuhnak lai dong lo in thlacampi ding asi.
Reference
1. www.bing.com
2. www.theconservativetree.com
3. shariaunveild.wordpress.com
4. www.google.com
