US Khua Dawh "Shreveport" Ah Caantawite Tlawnnak

April 29-May 1 tiang, Agape Baptist Church, Dallas, TX ka va tlawng hna. Kan tunu, Lg Tawk Hlei Par, nursing degree la ding asi caah, Mahy 2 (Nikhatni) ah Louisiana State ummi Shreveport timi khua dawh ngai a voi hnihnak ka va tlawng than. A voikhatnak cu zan ah ka phan i, a thaizing zingka tein ka kir colh caah, an khua hi zei a lawh ka thei lo.

Tutan ka va tlawn cu zan 10:00 Pm ah kan phan. Ka tluninn nih "Hi khua ah Tongzangmi pastor pakhat a um" tiah an ti. Duak tiah khua ka  ruat. MIT ka kaipi hawi Rev. Kham Za Nang asi bak lai tiah ka ruat colh. "Rev. Kham Za Nang asi maw?" tiah ka hal hna. "Asi" an ti. "Hei au u" tiah ka ti. A tlai ngai cang nain, an hei auh. A caan cu 10:30 tluk asi cang. Pa Nang he cun kan i chawn. Hawikawm tha tuk kan si. Kum 19 kan i hmu ti lo. Amah zong a um kho ve lo.

"Ka it cang nain ka rak ra lai" tiah ati. An chungkhat nu he an rak ra. Zan 12 tiang bia kan i ruah. Kan biaruah a dong kho lo. "Hawi thar kawl law hawi hlun philh hlah" an ti bang, Pa Nang hi ka philh khawhlomi hawi tha pakhat asi.

A mah hi MIT ka kai lio ah hawikawm tha tuk kan si. Eiding ti, umkal ti, lengvaka ti le lakphakti ding ti lengmang kan si. A dam lo ah "Ka zul" ati i ka va zulh tawn. Ningani zan paoh hi Krihfabu a va leng tawn hna i, rawl ka rak lak piak tawn. Atin hnu ah Daw Kyi Lakphak dawr ah kan va thu i, rawl ei ka zul tawn. "Saya Sang Awr inn len ka duh" ati i a herh zat in ka va lenpi tawn. 1997 degree kan hmuh hnu in kan i tong ti lo. USA a rak phan i, thlanglei ah a um ti lawng ka theih, A umnak khua ka thei lo.

Mah zan ahcun ruahlopi in kan i tong. A nupi fate he innlo rep tein khua an rak sakmi ka hmuh tikah ka lawm tuk ve. Krihfabu an dir. Dawng 30 tluk an si. Inn ngeimi dawng 16 hrawng an si. Amah zong inn 4/5 pi a cawk cang. A thluak a tha. Pathian aa bochan. Mi nuntha taktak asi. Kan i tlak i kan i kawm tuk.

Amah nih a thaizing Nihnihni cu khua kan lenpi lai a ka ti i, zingka 9:00 ah a rak ka lak. Shreveport khua cu a ka chawhpi. Cu ceu cun Shrevport kong tampi a ka chimh. Hmunhma zoh nuam tam nawnte a ka chawhpi. Ka hmuhmi tete hi careltu caah theihtlei asi theu lai timi ruahchannak ka tialmi asi.

Shreveport Khua Casino

Shreveport khua hi Louisiana State nitlak chaklei a kilte ah a ummi khuapi pakhat asi. Ramkulh pathum-Texas, Luisiana le Arkansas-ramri ah a um caah, "Thumkomh Ramkulh khua" (Tri-State) tiah an tinak hmun ah a um. Shreveport hi State pathum tonnak hmun asi bantuk in, sipuazi le nunphung khualaili ah a tla i, a umnak hmun hi Ark-La-Tex region tiah min an sak.

Shreveport hi Louisiana ramkulh chungah lianh ah pathumnak asi i, USA ram pumpi ahcun 113 nak asi. An nih cu "County" timi min hmang lo in, "Parish" tiah an hman i, Caddo Parish i an zungpi umnak khua asi. An khualaicer ah Red River timi tiva lian ngaingai a luang. Khua a umnak hi a niam ngaingai caah Red River tilian nih a khuh tawn i, rawhnak zong a tong lengmang.

Louisiana hi a rawnh pin ah, a niam ngai. New Orleans hna le bang cu a niam tuk ah Rili nakin pe 1-2 kar a niam deuh i, a cheu hmun ahcun pe 7 a niam deuh ti asi. Louisiana hi tiva a tam ngai. Tiva tam deuh cu chaklei in thlanglei ah an luang. Red River le US tiva lianbik Mississippi River hna hi, Baton Rouge khualipi chak deuh te ah an i tong i tii tam tuk an zawi. Rili he aa naih caah tii nih atu le atu a phum tawn. Nihin ni (Aug 16, 2016) zong ah Baton Rouge khuapi i inn 80% cu tilian nih hrawh dawh asi an ti. Livingston Parish ahcun, suimilam 24 chungah ruah lehmah 21 a sur i, cucu Louisiana State ah ruah tambik a sur kum 1962 nak in lehmah 1 lawng a niam deuh ti asi. Tutan tilian hi, Harricane Sandy hnu ah tambik asur asi an ti. Nihin ni tiang, minung 11 an thi i, inn 40,000 a rawk cang. Minung 20,000 cu an khamh manh hna i, 8,000 cu innlo dawrnak inn (shelter) ah an chiah hna.

Ka va tlawn lio zongah Red River le a pawngkam tivate cu an lian ngai i, motor lam hi a hnur vatvat an si. Thingkung lakpi in tii an luang cuahmah ko.

Mississippi tilian nih inn a phummi

Red River nawng tlun lio (2016)

Shreveport khua a chaklei ah Bossier City timi aum. Cu khua pahnih cu Red River nih a dan hna i, hlei sangpi in aa peh. Shreveport-Bossier City Metropolitan Area ah hin minung 441,000 (2010) ah an um.

Shreveport hi 1836 ah Shreve Town Company nih an rak tlakmi asi. Cu company nih Texas Trail timi tlanglam le khualtlawnnak ah an hman tharmi Red River aa pehnak ah khan khua ser an duh i an tlakmi asi. Hi lio caan ah, Texas hi aluatmi ram pakhat a rak si i, Republic of Texas ti a rak si. Hlan ahcun Texas hi Mexico ram ah a rak um.

Hlanlio ahcun tlanglawng, motor a rak um lo caah, tiva khualtlawn hi biapi bik a rak si. Red River hi tilawng tampi umkalnak a rak si i, Shreveport hi thilri i cawkzorhnak hmunlai ah a rak cang. Louisiana hi sal tampi zuarnak hmun a rak si i, Shrevport ah sal zuarnak dawr (slave trade market) zong a rak um. Sal zuarnak rian zong biatak tein an rak tuannak khua asi. Cu sal an tefa hna cu, nihin ni tiang an hmun i, Shreveport cu Mirang nakin minak an tam deuhnak khua pakhat si.

Nihnihni zanlei cu kan nu a u fanu, Tawkte nursing degree a lakni asi. Downtown Shreveport ah kan va kal. Minung tam ngai degree an la. Cu chungah Mirang 6 tluk lawng an i tel. Degree lak a rami vialte zong 99.5% cu Minak an si. Adang 0.5% tluk lawng hi, miphun dang kan si lai tiah ka ruah. 2014 cozah tuaknak ah 54.70% cu Minak an si i, 41.16% hi Mirang an si. Atangmi cu Asian, Native American le Sapanish an si.

Hi khua hi French miphun ram a rak si i, Mirang nih an rak cawkmi hna asi caah, an lam le thil min tete hi Frenh min a tam ngaingai. Degree lami nurse pawl min zong cu French min deuh lawngte an si.

Hi khua ah hin, Air Force lian ngai a um i amin ah Barksdale Air Force Base tiah min an sak. Raltuknak vanlawng museum zong a um nain, kan kal manh ti lo. Hi vanlawngtual hi a lar ngaingaimi le ralkap tampi riantuannak hmun a si i,  "911 lio ah Pre. Bush zong a khualtlawnnak in an rak zampinak le a rak i thuhnak vanlawng ralkap sakhan asi." A pawng tiang kan kal i, alang lawng in kan zohta i, kan kir than.

Horseshoe Casino cungah. Alangmi inn zong hi Casino an si

Pa Nang he ka tlunnak inntual ah kan i thlakmi asi

Mirum sang kan lennak inn pawl an si

Shreveport downtown inn pawl

Shreveport Downtown

Dallas-Shreveport lampi umnak

Louisiana hi thingkung a tha ngaingai

Shreveport khua hi khua nuam le khua dawh ngai a si. Innlo a tha ngai. Pa Nang nih, mirum sang ah a ka lenpi. Cuka sang cu innlo an tha i, a thianghlim ngaingai. Cu sang cu, bo cungah a um i Maymyo bantuk in a dai i aa dawh. Hmunhma dawh le nuam taktak asi. Kaltak sian ding in a um lo.

Horseshoe Casino (www.tripadvisor.com)

Cuka hmun in, Horseshoe Casino caan tawite kan va zohta. Cuka cu Tiddim mi tam ngai rian an tuannak hmun asi. Cuka ah zohphu ngai asimi cu "The $1,000,000 Wall" an timi asi. Tangka $100 ca lawngte vam ah an benh i, million pakhat bak an benh. Cucaah "The $1,000,000 Wall" tiah an tinak asi. Vam i tangka mah ti benh sawhsawh cu a pam tuk ti awk in a um nain, mah zoh ruah ah minung tam tuk an rak kal i, a let tam tuk in an miak ve thiamthiam.

The 1,000,000 Million Wall

The $1,000,000 Wall cu hihi asi

Cucu kan zoh dih in, Tiddim hna rian an tuannak Restaurant ah a ka dangh.
Cuka ah ka khuaruah a har ngaimi cu, a rami paoh nih ngaikuang asenmi kheng lianlian in an i cah i heh tiah an ei hna. Minung pakhat nih pawng 3-4 cu an ei theyu lai tiah ka ruah. Pa Nang cu ka hal i, "Louisiana cu ngaikuang a chuah cemnak pawl asi i, hitin thut hnawh i kheh i ei asi ko. Na duh ve maw? Pawng 4-5 in kan cah lai" tiah ati i, ka khim tuk cang caah kan ei ti lo.

Golden Nugget Casino

Shreveport-Bossier Metropolitan khua hi khuaruahhar ngai asinak cu, hi khua ah hin CASINO lianlian tam ngai a um i, cu casino pawl cu minung tampi rian an tuannak le an pawcawmnak hmun asi. Laimi zong mi tam ngaite casino ah rian an tuan i, an nihlawh zong a sang ngaingai ti asi.

"A khua cu a lian tuk lo nain, zei ruang ah dah hi tluk in casino a tam?" tiah ka hal hna. An ka lehmi cu, "Texas ah casino tuah khawh asi lo. Cucaah mirum pawl nih Texas he ramri khua asimi Shreveport ah hin casino hi zatzat an tuahnak asi" tiah an ka ti. Texas minung tampi an rak i celh ve lai tinak asi.

Red River cung lawngah, "riverboat casisno" timi "tilawng cung casino" hi (6) bak aum. Cu hna cu Sam's Town Hotel & Casino; Eldorado Resort Casino; Horseshoe Casino & Hotel; Margaritaville Resort Casino; DiamondJacks Casino & Resort le Boomtown Casino & Resort an si. Hi casino hna hi suimilam 24 chung on mi an si.

USA ram pumpi ah, Lasvegas dah ti lo cu, Shreveport-Bossier khua ah hin casino a tam bik nak hmun asi an ti. Hi casino hna hi an lianh pinah hotel he an peh chih hna i, minung an hlunhlai taktaknak hmun an si. Khua chung inn sang deuh le inntha deuh paoh cu casino deuh lawngte an si.

Eldorado Casino

Casino hi micheu caahcun sipuazi loh riprepnak hmun asi i, a cheu caahcun an rumnak le riantha an tuannak hmun asi ve. Casino kal nih a lem cangmi hna cu, an dirhmun a fawi ti lo. Chungkhar innlo aa rawkmi an tam tuk ti asi. Shreveport tu cu Laimi hi riantuannak lawng an hman i, aa rawkmi pakhat hmanh an um rih lo ti asi i, lung aa lawm ngaite.

Casino lianlian an si

Shreveport hi khuaruahhar asi nak pakhat cu, cangai le ngaikuang a rak tam tuk. USA ka dang nakin a den zong aa deng deuh fawn. Hi khua hi, Red River kam ah a um i, cu tiva cu Mexico Rilikuai ah a chuakmi asi caah, ngaikuang le nga a tam taktak. An zuatmi zong a tam tuk fawn rih. Pa Nang nih cun rawl a ka dangh i rawl kan ei. Ka khuaruah a harmi cu, minung tar tete hna nih ngaikuang senmi pawng 3-4 pi an cabuai khat in an i hunh i an kheh i an eimi asi. Heh tiah an kheh i an ei. Ngaikuang chuahnak ram asi caah, ngaikuang cu ei cawk lo a rak si.

Shreveport ah hin Barksdale Air Force Base timi raltuknak vanlawngtual lianpi a um i, cuka cu B52 pawl an chiahnak hmun asi. Terrorist nih World Trade Center vanlawng in an pahni "911" lio ah Pre. George W. Bush an rak zampinak airport asi. Hi hmun ah hin, atom bomb zong an chiahnak hmun asi i, ral i tuk sual ahcun hi hmun hin atom bomb zong zuanpi colh ding asi tiah an ti.

Barksdale Air Force Base ah Air Show an tuah lio

Barksdale Air Force Base

Shreveport khua hi tiva, hlei, tibual le fingtlang tete an um pah caah um a nuam ngaimi khua asi. A cheu hmunhma cu innlo an tha ngai. Laimi tam deuh an umnak hmun cu khua a hlun ngai. Innlo cu an i dawh nain sipuazi a tlaknak deuh hmun asi caah, innlo chuahtakmi tam ngai aum. Louisiana hi movie tampi an i thlaknak hmun asi i, USA ram pumpi ah California le New York changtu asi. Shreveport zong ah hin movie tam ngaite an chuah.

Shreveport ah hin, college sianginn tha ngaingai zong a um. Cuka college pawng ahcun, ka hawipa he kan va leng. College tha ngaingai an si. Cu ka ahcun hman zong kan i thla len.

Zingka in zanlei tiang Pa Nang nih a ka chawhpi. Kan i nuam tuk. Tawkte degree la ding asi caah zanlei 4 tluk ah kan rak tlung than. Saya Za Thawng Cin le Tawkte hawinu te zong an rak phan ve. Zanlei 7:00 PM ah degree lak cu asi.

Degree lak dih hnu ah inn ah kan rak tin than. Zanriah kan eiti hna. Kan u le nih eidin tawr in an cah. Kai lunghmuih ngaimi cu "Ngaikuang sen" kan eimi asi. Cu ngaikuang cu Shreveport hrawngah tam tuk hringhran a chuahnak asi caah, eidin dawr kalnak paoh ah minung pakhat nih pawng 4-5 hi an i thuthnawh i ei asi ko. Kan mah ca zong cu tam tuk an cah. Ei cawk ding asi lai lo tiah ka ruah nain, kan kheh lengmang i kan ei lengmang ko. A donghnak ah kheng lian taktak khat cu, ek lak kan ei. Ei ah a thaw deuh chin lengmang i mi a lem ngaimi ngaikuang asi.

Ngaikuang Sen

A thaizing Nithumni ah Pastor Za Thawng Cin te nih an ka phurh Dallas lei ah ka tlung than. Shreveport le Dallas karlak hi, lam a tha. Thingram a hninghno taktak. Hmun rawn deuh lawngte asi. Khawn maw ka tete ;awng ah tlangbo le kuar tete an um. Shan ram ko a lo i, lung a leng ngai. Lamkam ah satil zuatnak hmunhma dawhdawh an um i, khua cuanh a nuam tuk hringhran. Motor lam hrawn hi cim a um lo. Cuticun Saya Za Thawng Cin te nih Dallas Forthworth International Airport ah an ka thlah i, kan umnak Columbus leiah tlun ka thawh.

Ka khualtlawnnak caan tu a tawi tein, tuanbia a ngei ngaingai vemi Shreveport ka caam chungah thil theihtlei tampi ka hmuh i lunglawmhnak in ka khat.

Dallas-Shreveport karlak lampi hmun khat

-----------------------------------------------------------------------------------------

International Harvest Garden Ah Cinmi Lai Anhringso

Commissioner le hawi le he dum chungah (Aug 3, 2016)

Dayton, Ohio ah kum 10 leng khua kan sak hnu ah, October 4, 2008 ah Columbus ah kan rak i thial. Laimi kan mah chungkhar he 37 lawng kan rak si. Cu lio ahcun Emmanuel Chin Baptist Fellowship tiah min kan rak i bunh i, Pu Ram Lian Thang inn ah kan rak i pum. June 1, 2009 in University Baptist Church ah kan rak i pum i, minung 100 kan rak phan deuh lo.

Columbus ah dum hi i tuah kho ve sehlaw a tha hnga tiah kan ruat lengmnag. Lam kan hmu kho lo. Ahnu ah ESL kainak ah volunteer in rian a rak tuanmi Mirangnu he kan i tong hna i, amah nih lam a kan kawlpi. Franklin County i Commissioner zungah kan va ton hna. Meeting voi tampi kan ngeih hnu ah, Gantz Road ah dum a kan pek.

Cu dum cu tlakrawh inn a hlunmi cungah a um. Vawlei an van kalh ciammam i, lung, tlakrawh kuai le thetse a tam tuk ning chim awk thalo asi. Cucaah an chuahtak. "Tuah awk a tha lai lo" tiahhawng an ka thanh. Dum cu ka va zoh. "Laitlang khi tluk a harnak hmanh ah pei dum kan tuah cu. Kan i zuam lai i kan tuah khawh ko lai" tiah ka ti hna.

Cucaah thlai cin caan a tawi ngai cang nain hmailei dum ngeihnak caah tiah kan ti i, High School siangngakchia le mino nih loh-aa kan pe i, lung le tlakrawh vialte cu kan char dih. Ton 2-3 cu asi men lai tiah ka ruah. Thlai cu tlawmpal kan cin i, a dih zau colh.

A kumvui cu dum cu kan tuah than. Anthur, mai-an, hamhhmui le hmathak an tha taktak. Laimi kan duhmi eidin tete asi i, lung a rak i lawm tuk. Cozah nih cu hmun cu siangin ah kan herh an ti than i, an cawk than hna. Cucaah dum dang ah a kan thial than.

Cu dumdang ahcun hmunhma a rem i cinthlaknak vawlei a tha. Anhringso an tha tuk hringhran. Member kan karh i dum kan i za ti lo. Cucaah commisioner zungah kan chim than i, acre kau ngaite a kan pek chap.

Cuka dum ahcun (1) Laimi; (2) Somali Bantu; (3) le Grove City sang i a ummi pawl caah ti in, hmun (3) ah a kan then. Laimi hi a tuahmi kan tam cem caah, kau bik a kan pek. Grove City nih an tuah khawhlomi zong, Laimi a kan pek tawn. Cucaah 2016 cun Laimi chungkhar dihlak nawn dum an ngei hna.

Laimi an cinmi hna cu (1) Anthur aphunphun; (2) Mai-an; (3) Anfangkha; (4) Sawmpi; (5) Sentok; (6) Bawnbok; (7) Hamhhmuai; (8) Zungpa-te tii; (9) Salari; (10) Putinan; (11) Makphek; (12) Ram-ansa; (13) Anhling; (14) Hinnuh-nuai; (15) Antam aphunphun; (16) Antam tawba ngei phunphun; (19) Phazian phunphun le (20) Adang American thlaihnah pawl an si.

Hi dum nih hin atanglei thil tha tampi a chuahpi:-

1. Lai duhmi mah anhringso te eidin khawh asi
2. Organic anhringso asi caah ngandamnak ca a tha khun
3. Dawr kal hau lo in mah dum chuak an ei caah tangka a dihmi a tlawm deuh
4. Laimi cu lo tuahmi miphun kan si caah, an thinlung a nuam
5. Hmunkhat ah an umkal ti hna i, hawikomhnak le biaruahnak a tha
6. Kutke cawlcanghnak rian asi caah damnak zong asi
7. Somali le American minung he zong ngamhtlak deuhnak asi
8. Dum hna kan ngeih tik ahcun America ram hi kan ram asi ve ti in kan hmuh
9. Columbus hi USA ah dum tambiknak khua asi i, khua dawhtertu dum asi.
10. Minung nih rian kan tuan tikah thinlung damnak asi

Khuai tlanh ding caah pangpar an cinmi asi

USA nih dum an tuahning ah cawn awk tlak ngai asimi le Laimi he kan ruahnak aa dangmi pakhat a um. Kan dum kam le dum laicer ah acunglei hmanthlak ka chiahmi pangpar hi tam ngai an cin hna. "Ziah hi pangpar hi nan cin? Zuar ding ah maw?" tiah dum coodinator nu ka hal.

"Asi lo. Khuai tlanh ding ah kan cinmi asi. Khuai tam deuhdeuh an rat tik ah, nan cinthlakmi eidin hna hi khuai ruangah a theipar an tha deuh lai timi kan ruah caah asi" tiah a ti.

Lailei ahcun khuaivah, khuaifung le khuai-ik te hna hi kan cinthlakmi theipar tha an chuah khawhnak ding caah tuanvo ngeitu cem an si i, kan nih cu an thathnemnak kan thei lo i, heh tiah kan thahnawn hna. Laitlang zongah kan cinthlakmi a theipar tha seh tiah ahcun, khuai phunphun hi kan thahnawn hna lo le karhter a herh ve. 

Sawmpi le anthur an si

Anthur phunphun

Antampawl le anthur bur hna

Sentawk zong an cin chih hna

Sentawk a cang in cinmi an si

Somali cu Fangvoi deuh lawngte an cing

Zungpa-te tii le anthur an si

Anthur an lawh lio hna

Sawmpi ruang

Zungpate-tii asi

Dum lei tuanvo latu cheukhat he

Comissioner zung in dum zohtu pawl he

Sentok an cinmi

Commissioner John he dum chung ah

A linh tuk pinah hmathak ka tehter hna i a thak tuk hna lio asi

Somalia Bantu hruaitu pa le John

Lai anthur a thaw taktak mi asi

Thur-zaam timi phun asi

Laimi kan kaa a kan thawtter cemmi

Anthur phunphun

Lailei mai-an

Lailei mai-an

Bawnbok le Sentok

Khuai caah dum kamah pangpar cinmi

Khuai caah cinmi pangpar

John le a hawi le tlun an i thawh lio asi


John O' Grady hi Franklin County Board of Comissioners i an thim hnu ah, amah nih hin Franklin County hi USA rampi chungah a tha bik, tlawn bikmi le zoh bikmi hmun pakhat ah a canter tiah a tuanbia an tial. Mi nuntha taktak, capo le nih a huammi asi. Kan i ton caan zongah heh tiah capo kan chimti tawn.

August 3, 2016 ah International Harvest Garden len ah commissioner zung in, minung 6 an ra. Somali hruaitu le kan dum coodinator nu zong an ra ve. John cu lungthin kau taktak ngeimi asi. Kan dum laicer ah, "Mah khi zei thei dah asi?" tiah makphek aa dawhtaktakmi te kha a ka hal. "Makphek asi; a thak taktak; na tep duh maw?" tiah ka hal. "Ka teh duh ko" tiah ati i, pakhat cio ka pek hna. Nu cu an ei ngam lo. Pa pahnih nih pakhat veve an ei. Pa pakhat cu zat ceu lawng a ei. Commisioner pa nih pakhat a ei.  A thak tuk i, tii tor in a din.

"Makphek ei zuamnak kan tuah i ka tei viar hna" tiah ati. An dum ah makphek a cinmi hmanthlak zong a ka piah ve. Keimah Laimi hmanh nih rawl lo cun pum khat ei a har ngai i, anih cu a thah siling te pum khat a ei. A thawng bak. A thlan zong a chuak viar ve. Miphun dang i nuam hna seh tiah, kan eidin a kan hnek piak i a tehmi zong mifim an sinak a lang i, ka upat ngaingai.

John O'Grady hi chungkhar unau 12 lakah ahniang bik asi. A nupi cu Pamela Hykes O'Grady asi i, a fale 4 cu Elizabeth, Jack, Patrick le Erin an si. Nupi fate a daw taktakmi asi lai tiah ka ruah. An tlun lai te ah, Garden Coordinator nu Beth nih a tuahmi pangpar dur lak ah aa dawh bik te kha a lak i, "Hihi kan nu caah ka put lai?" tiah ati i, aa lak. "John, nihin fah fimnak na sin in ka lakmi a um i, kei zong nih pangpar dur pakhat cu ka lak ve lai" ka ti i, ka tinpi ve. Inn ka phak tikah kan nu aa lawm tuk ve. Ka mithlam ah a cuangmi cu "John nupi zong aa lawm tuk ve ko lai" timi asi.

MSNBC in reporter nih John interview an tuah lio asi

Amah a ra lai ti an theih caah MSNBC in reporter zong an ra i, TV news chuah ding caah interview an tuah. Sau ngaite bia an ruah. Kan mah zong interview tawitete a kan tuah ve. Dum cu ni a lin taktak. Zing 11:00-12:30 an um i, an tlung than.

Hi dum tuahnak ah Franklin County cozah nih tangka tampi an dih. Dum kalhnak, kulhnak, tii, tipipe le herhmi vialte a kan tuah piak dih. Ngengpi nih anhringso zong a rak ei tawn i, cu zong cu a kan ven piak rih. An caah thathnemnak zeihmanh kan ngei lo nain, hi tluk a kan dawtmi cu lunglawmh lo awk a tha lo. Dum in a chuakmi eidin a cheu cu "Ohio Food Bank" ah an hlut hna i, sifak santlailo nih free in an rak i lak hna. Kan nih Laimi kan cinmi cu American nih an ei tuk rih lo caah, hlut awk zong a tha tuk rih lo.

John O'Grady le commissioner zung riantuantu dihlak cungah lawmhnak chim cawk lo kan ngei. International Harvest Garden hi Laimi le Somali kan caah a rak tha tuk. Kan biakinn lampi ah asi caah, umkal pah ah Krihfabu chungtel hna zong an tang kho pah hna i, an i nuam tuk hna.

Cucaah International Harvest Garden hi, Columbus Laimi tampi caah taksa, thinlung le thlarau in lawmhnak a kan petu dum pakhat asi. Pathian thluachuah kan relnak zong asi. 

----------------------------------------------------------------------------------------------

Chinchiah

Atanglei te hi International Harvest Garden konglam le phungphai an tialnak asi.

USA Ah Cin Khawhmi Lai Anhringso

Semnak kan Lairam ah hin, khuacaan le hmunhma a niamsan hawih in anhringso eidin tampi a chuak ve ko. Ramtang ah anhringso eidin a thawmi tete tampi an um. Nihin ni ahcun zeimawzat cu inn ah cin an si cang.

Tahchunhnak ah, hnahcang, tialbawp, anhling, tiamti, khanghmung, zawngtah le hmunhma hawih in eidin phun dangtete an um. Dongkuar, tuaihmawng, cangai-an te hna zong ei khawh an si.

Laimi nakin Mizoram minung khi anhringso eidin tam deuh an eimi aum. Tahchunhnak ah, baibing, cing-it, thingthupi hna hna hi Mizo nih cun an ei ngai hna i, Laimi nih cun kan ei tuk lo.

Lairam eidin hna hi Kawlrawn zong ah cin khawh an si i, a cheu cu USA zong ah chin khawh an si ve. Acheu cu a kihnak ah cin khawh an si lo i, a lumnak hmun lawngah cin khawh an si. Laimi nih kan eidin ngaingaimi atanglei eidin hna hi USA ah tam ngai Laimi nih kan cin cang hna i, lunglawmh awk ngai asi.

1. Anthur aphunphun
2. Mai-an
3. Aithing
4. Ram-ans
5. Hamhhmuai aphunphun
6. Bawnbawk aphunphun
7. Sentawk aphunphun
8. Sawmpi le pe aphunphun
9. Pusinan le saleri aphunphun
10. Makphek aphunphun
11. Antam tamnem le tampawl aphunphun
12. Anhling
13. Hinnu-nuai
14. Kawhra-hnah (Kayun-yuat)
15. Anfangkha aphunphun
16. Hmaihremte
17. Khachuan phunphun (chuanpi, chuan-awng, chuante)
18. Kamphe
19. Baa phunphun
20. Nannan le citani ca hmanmi aphunphun

Hi hna hi USA Laimi dum ah ka hmuh tawnmi hna an si. USA ah hmun kip ka tlawng i, Laimi nih an cinthlakmi tete ka ngia tawn. Lairam eidin hna hi USA ah an nung kho ve maw? Sipuazi caah cin khawh an si lai maw? America minung nih an ei duh ding in market kan ser kho ve hnga maw? Indian le Arab hna nih cun an eidin hi American minung an eiter khawh ngai cang hna i Lai tirawl hi teh kan duhter ve hna hna hnga maw?" timi ruah awk a um.

Naite July 29-31 ah Houston, Texas ka va tlawng. Hotel ah zan (2) ka riak. A zan (3) nak cu Rev. Van Thawng Lian (Isaac pa) te inn ah ka riak. An inn cu a tha ngaingai. An area zong a kau ngai. Zanlei sangah an inn dum kam ah kan i chawk. USA ah ka hmuh bal rih lomi Laitlang anhringso tete an cin hna i, an rak tha ngai. Acheu anhringso an cinmi cu, USA ah ka hmu bal rih hna lo. An mah inn lawng ah ka hmuh hna i, kai lawm ngai. An cinmi hna cu an nun lawng sislo in an rak tha ngai. Eidin tlak zong an si cang hna.

An cinmi anhringso USA ah ka hmuh ballomi hna cu atanglei (5) hi an si:-

1. Anphui
2. Danh-ta-lun
3. Tihmaihrem
4. Khui-toh hnah
5. Khanghmung

Cu an dum an cinmi zoh tikah, Texas bantuk a lumnak hmun ahcun Lairam le Kawlram eidin tampi cin khawh asi lai timi a fiang. Hmailei ahcun sipuazi caah a thahnem lai tiah ruahchanknak a um. Rev. Van Thawng Lian te inn an cinmi anhringso cu duh an nung ngai i, zohchun ding ah hika ah ka van chiah hna. Theihtlei ngaite an si.

Khui-toh ruang asi. Kawlram eidin asi.

Hmathak thakte asi. Akung alian i a tlai a tha taktak.

Retei tlai le Antam tampawl an si. 

Kawlram ah an ei ngaimi "danh-ta-lun kung"

Thal caan i a thaw khunmi Anphui 

Tipi-hmaihrem asi. A tlaika te asi.

Lairam eidin thawbik pakhat "Khanghmung" asi.

Sangphawthei le tipi hmaihrem

Rev. Van Thawng Lian Inn hmai

Rev. Van Thawng Lian te dum kam tibual asi. 

Ka philh khawhlomi cu, Atlanta, Georgia kan rak tlawng i, Laimi nih an cinmi eidin zoh ah, khuaruahhar asi. Atlanta khua i sentawk (hmaihrem), anthur, hmathak cu khuaruahhar in an kung a sang. Sentawk kung hi minung cancan an si. Kawlram hmanh ah cutluk hmaihrem, bawnbawk le anthur kung sang cu ka hmu bal hna lo. Ka khuaruah a rak har tuk.

Hmailei ahcun Lairam i kan eidinmi anhringso paohpaoh hi, USA ah luhpi le cin ve a herh. An mah American nih an ei duh ding in kan tuah thiam ahcun sipuazi caah a tha tuk ding an si.

Hlan ah Japan Sushi hna zong an rak ei tuk bal lo. Asinain market ah an chiah i, duhsah tein an zuar lengmang tik ah, kum 100 a tlin tik ahcun sushi hi USA ah ei bikmi tirawl pakhat ah a tla cang. Lairam anhringso le eidin hna zong, hi hnu kum 100 ahcun USA ah Laimi kan i cawmnak sipuazi rian zong ah an cang kho ve te ko lai.

JC Penney Nunnak Ah Pathian Aa Phuannak

JC Penney dirhtu James Cash Penney

Rumnak nih nuamhnak, lunglawmhnak le thanuamnak cu a chuahter khawh nain, a cawk cun a caw kho hna lo. Zeicatiah cu thil hna cu, aleng lei in a rami siloin chung lei in ara mi an si caah asi i, chawva in cawk khawh an si lo. Minung hi Pathian nih aa lawmmi siter a kan duh nain, lawmh hi a rak har tuk.

Cucaah Jesuh nih a biapi taktak in a kan cawnpiakmi cu, Pathian dawtnak theih, zumh le bochan lawng ah, "lunglawmhnak le lungsi hnangamnak" kha hmuh khawh asi ti kha asi. "Pathian kha pakhatnak ah chiah" i lunglawmhnak le lungsi hnangamnak ngeih hmasat hnu ah, zeidang hi cu "chap nan si ko lai" tiah ati.

Zeicatiah minung cu "ngeihmi hnihkhatte ah aa lawm khomi le lungsi hnangamnak a ngeimi" si hi a rak herh tuk. Paul zong "a ngeihmi hnihkhatte ah nunzia a thiam i, lunglawm le lungsi hnangam tein nunnak a ngeih" tikah vawlei hi a caah sullam a ngei tuk hringhran (Matt. 6:24ff0; Phil. 4:11ff).

Cucah Jesuh nih Pathian riantuan aa thawkka tein, minung caah a herh taktakmi thil (2) a kan cawnpiak. Cu hna cu "chawva le vancung pennak" kong asi. Nunzia thiam le hman zia thiam ahcun, "chawva le vancung peknak" hi aa ralkahmi an si lo. Asinain, "Krihfami zumtu caah zei thil hi dah hmai suang ah kan chiah hmasat awk asi?" timi tu hi a biapimi thil cu a si.

Jesuh nih cun, "eidin tirawl le hnipuan nakin Pathian kha biapi ah chia hmasat a kan fial. Nawlbia (10) zong nih, Pathian kha pakhatnak ah chiah a kan fial. Zeicatiah Patian kha hmaisuang le zeizongte hrampi kan chiah ahcun, zeidang cu amah ta viar asi caah akan pek ko lai ti kha, Bible cawnpiaknak asi.

Asinain, minung cu Adam chan in hakkaumi kan si. Thlarau le Pathian nakin mit hmuh khawhmi thilri tu hi biapi deuh ah a chia tawnmi kan si. Vawleicung rumnak le sunpar lianhngannak hna nih, "lunglawmhnak le lungsi hnangamnak a chuahpi lo timi le cu thil hna cu a hmunmi an si lo i caan tawite ca lawng an si" timi hi kan theih ko nain, kan nunpi kho tawn lo.

Cucaah "zeitluk ngeih zong ah lungsi hnangamnak timi ngeih khawh asi ti lo. Tangka million zeizat ngeih zong ah a za timi aum fawn lo. Hakkauhnak chung tu ah khan, a pil in pil chin lengmang asi. Pathian pennak kha pakhatnak a chialomi minung tampi cu, an nunchung hman cawk lo ding tangka ngeih zong ah, an hna a ngam kho ti lo. Lungthin a dai kho ti lo. Thin a phang i lungretheih le khuaruahhar vansannak in an khat tawn. Cucaah "mi nih hi vawlei pumpi hmanh co sehlaw a nunnak a sungh tung ahcun zei dah a thahnem" timi ah khan an chuak theu tawn.

JC Penney timi mirum pa tuanbia zoh tikah, "tangka nih lunglawmhnak le hnangamnak taktak a caw kho lo" nain Pathian biatak nih cun "lungsi hnangamnak a chuahter khawh" timi hi fiang tuk in a kan chimh. JC Penney tuanbia hi Krihfa vialte caah zohchunh tlak tuanbia asi caah, zohchunh dingah ka van tial.

JC Penney hi riantuan huam le mi fel taktak asi. $2000 in, April 14, 1902 ah Kemmerer, Wyoming ah dawr fate a rak dirh. An zuarmi thilri cu thilri, suingun, belkheng, seh phunphun, innchung thilri, electronic thilri, thukbawih le kedanh tibantuk an si.

JC Penney dawr hmasat bik (www.panoramio.com)

JC Penney pa cu Hamilton, Missouri i Krihfabu fate, Primitive Baptist Church ah pastor a rak si. A pa nih a rak cawm kho setsai hna lo i, kum 8 asi in nangmah tein rian na tuan lai thilri na cawk lai i sianginn na kai lai tiah an rak cawnpiak.  A pa nih, "Nunnak timi hi a fawi lo. Tlamtlinnak (success) timi cu caan saupi rianhrang tuannak lawng in hmuh khawh asi. Asinain Golden Rule (Sui Phung) na zulh i, midang kha upatnak le dinfelnak in na pehtlaih hna ahcun, phun dangdang in thil aa mer lai i, a theipar a tha ko lai" tiah a rak cawnpiak tawn.

Rianhrang tuan le dinfelnak in rian a tuan. A pa cawnpiaknak bantuk in Krihfa zumhnak kha sipuazi tuahnak hrampi ah a chiah. A dawr than ning a rang taktak. Khuaruahhar in thluachuah ahmu. Dawr fate in thawkmi cu 1912 ah dawr 34 a ngei i, 1917 ahcun State 22 ah dawr 175 an on. 1924 ahcun dawr 500 nak an on khawh cang. 1928 ah dawr 1000 nak an van on i, an miakmi tangka lawng hi 190,000,000 aphan (2016 phaisa in tuak ahcun 2.62 billion a si).  1929 ahcun dawr 1,400 a ngei cang.

A rum tuk caah, ka dawr le sipuazi zeitluk in dah a than lai timi lawngte a ruat.  Passtor fapa asi ko nain, sipuazi  aduh tukmi asi caah anunnak ah Pathian bochan tuk lem lo i, rumnak le chawva kawlnak ah a lungthin a rak kal deuh.

A dawr le ngeichiah hna cu a tlu kho lo dingmi vampang bantuk in a ruah lio ah, 1929 ah ruah lo pi in USA sipuazi a tla ciammam i, US tuanbia ah ahar bikmi "The Great Depression" timi a rak chuak. An sipuazi a tla tuk i, "stock" (thil man) vialte aa rawk dih. JC Penny zong cu a dawr pakhat hnu pakhat an rawk; atangka ngeihchiah vialte an lo thluahmah. A nupi le fale he hmanh an i theithiam kho ti lo.

A ngeihchiah vialte an lo dih deng pinah "singles" timi damlonak a van ngei. A lung a rawk. A eiding kho ti lo. A it kho ti lo. A nunnak ah, lungsi hnangamnak pakhat hmanh a ngei kho ti lo i, mah le mah thah tiang khua a ruat. Adonghnak ah, a hawi hlun pakhat nih Battle Creek, Michigan ummi sizung pakhat ah na um ah a tha lai tiah ati i, cuka ahcun a va um.

Zankhat cu aa tengtele. A celh ti lo. A it kho ti lo. Ka thi ko lai tiah khua a ruat. Zei bantuk sii an pek zongah a dam kho ti lo. Cucaah arkhuang in tuan taktak in a tho i, innleng ah a chuak. Culio chapel in a ngakchiat lio a theih tawnmi music hlate a van theih. Cu hlate cu "God will take care of You" (Pathian nih an zohkhenh ko lai ZBC.52) timi asi.

A kal kho setlo nain tlun nawnnan in doctors le nurses tampi an umnak chapek ahcun a va lut ve. Cu lio ah mi pakhat nih "Thil a ritmi le re a theimi hna ka sinah ra u law, dinhnak kha nan hmuh lai" timi bible kha a van rel.

Cu cangka cun JC Penney cu thlarau in tharnak a van hmu. "Pathian nih a ka zohkhenh ko lai" timi zumhnak a van ngei. Cu hlan ah a ngeih khawh ballomi, lunglawmhnak, ruahchannak le thanuamnak a van ngei. Cuticun a van dam i, sipuazi biatak tein a van tuah than. Kum tam nawn hnu ah, duhsah tein a sipuazi kai hram aa thawk. Tharnak a hmuh hnu ah a rak chimmi cu hitin asi:

"Kha caan te theng ah khan, thil pakhatkhat ka cungah a cang. Asinain zeidah a cang timi cu ka fianter kho lo...Cucu khuaruahhar nunnak thlennak asi i, cu caan thawk in mi phundang pakhat ka si thai cang. Pathian sunparnak kha ka hmuh i, cu hnu ah tipil in ding le biakinn ah member si ding kha ka tim."

JC Penney nih chapel in, Pathian bia a theih dih tik ahcun, lawmhnak le hnangamnak in a khat. Mitthli he thinlung kuai in thla a cam. "A nunnak ah aa fianmi cu "A zumh te lawng zum ko" ti hi a si. Tharnak a ngei ko cang nain, 1942 tiang cu tipil a ing lo i biakinn zongah member asi lo. 1950 lawngah biakinn ah member asi.

Hrinthanak a ngeih hnu ah Samaria Mitha riantuan hram aa thawk i, Penney Retirement Community in Penney Farms (Florida) te hna a tuah. Christian Herald Makazin le adang biaknak bu 100 tluk a bawmh hna. Kum 95 asi ah a thi.

JC Penney nunnak nih a kan cawnpiakmi cu, "Phaisa le vawleicung rumnak hna biapi chiah ahcun, lungsi hnangamnak a um lo; Pathian pennak kha pakhatnak ah chiah i, Golden Rule timi zulh ahcun minung hi rum khawh asi" timi asi. JC Penney cu Pathian pennak kha biapi bik a chiah hlan cu, lung sivanghnak in aa khat i, Pathian pennak kha a chung i a um hnu ahcun lungsi hnangamnak in akhat i zeidang vailte zong chap chih asi than ti kan hmuh. Cucu JC Penney nih a zumhnak ah hniksak a del bakmi asi.

Zumtu caah abiapi mi cu "lungsi hnangamnak ngeih" hi asi. Golden Rule zulh i, Pathian kha pakhatnak chiah zong ah, rum lo khawh asi ko. Sifah khawh asi ko. Asinain JC Penney bantuk in va rum lem lo zong ah, Pathian kha hmasat bik le hrampi bik chiah i, nifatin nunnak ah Pathian duhnak tuah kha biapi bik ah a chiami hna caah cun, lungsi hnangamnak le lawmhnak tling kha a um."

Asiahcun careltu tah "Pathian pennak maw pakhatnak ah na chiah? Vawlei ngeihchiah dah? Atu lio na nunnak ah lungsi hnangamnak le lawmhnak na ngei kho maw? Na chawva le ngeihchiah in, lunglawmhnak le lungsi hnangamnak na caw kho lai maw? Hi vawlei pumpi hmanh hi co law, na nunnak thlarau na sungh tung ahcun zeidah a miakmi a um?"

-----------------------------------------------------------------------

JC Penney Headquarter (Ref. www.fortune.com)

-----------------------------------------------------------------------------------
Chinchiah

1. Nihin ni ahcun JC Penney cu U.S Store vialte lakah a lian bikmi store pakhat asi. 2015 ah dawr US ram pumpi ah 1,060 a um. Riantuantu minung 100,000 leng an ngei. Headquarter cu, Plano, Texas ah a um.

2. JC Penney timi cu James Cash Penney timi a tawinak in tialmi asi. A nun chungah nupi voi (3) a ngei. 1929 Sipuazi tlak ruangah nupi le chungkhar he zong thennak a rak tong bal. A nunnak ah harnak tampi a tong ve i, atar lei ahcun Pathian ah lawmhnak tling a comi asi.



JC Penney Lungthin Thlengtu Hla

"God Will Take Care of You"

Be not dismayed whatever betide
God will take care of you
Beneath His wings of love abide
God will take care of you

God will take care of you
Through everyday o'er all the way
He will care for you
God will take care of you

Through days of toil when heart doth fail
God will take care of you
When dangers fierce your path assail
God will take care of you

God will take care of you
Through everyday o'er all the way
He will care for you
God will take care of you

God will take care of you

.................