Semnak Lairam

Sunday, December 18, 2016

Nang Snow Na Uar Ve Maw?

Ohio hi snow a tam ngai ve. Indiana le Michigan he aa lo. August 1997 ah USA ka phan. Snow hmuh lai ka rak i ngaih tuk. Cu lio ahcun khuasik hi a rak tuan deuh ngai. A voikhatnak bik snow hi November 20 hnu deuh aha rak tla. Cucu a voikhatnak bik snow ka hmu a si. Atu ahcun snow hi a tlawm chin lengmang.

Snow ka hmuh ah ka thinlung ah a chuakmi cu, "Zei tluk hmanh in sual ning law, Pathian nih cun hi snow bantuk in pei ka sualnak hi a vaarter khawh ko cu" timi a si. Misual si hmanh u sih law, kan sualnak hi, hi snow bantuk a vaar kho ve ko timi a langhtertu hmelchunhnak a si caah, snow hi Pathian dawtnak le velngeihnak a langhtertu thil pakhat a si.

Bible ah snow timi hi 282 a lang i, Bible cang 261 ah aa tial. Israel ram ah hin, a bik in Hermon Tlang cu snow nih a khuh peng. Aa dawh tuk caah, snow hi hla zong ah an phuah lengmang. Zion Tlang le Jerusalem hrawnghrang hi khuasik ahcun snow a tla peng. Cucah snow cu hlan chan in hmuh pengmi a si. Cucah Bible zong ah voi tam ngaite snow kong hi, a tialnak a si.

Hermon Tlang

Jesuh nih vancung pennak kong cawnpiaknak caah, mit nih a hmuh khawhmi thil kha tahchunhnak ah a hman tawn hna. Isaiah zong nih, "Minung sualnak hi senduk hmanh in sen sehlaw, Pathian nih cun snow bang a vaarter khawh ko" tiah, snow thiannak le vaarnak hi, tahchunhnak ah a hman ve (Is.1:18).

Snow a tlak fate, ka lawm. Zeicatiah snow nih keimah ka sining kong kha fiang tein hmanthlak a ka hmuhter caah a si. Snow rang taktak ka hmuh ahcun, ka zumhnak a fek deuh. Zeicatiah minung kan sualnak hi, snow bantuk in Pathian nih a ranter khawh ko timi kha, fiang tein hmanthlak a langhtertu a si caah a si.

Snow ka hmuh fate, "Keimah dinfelnak ruangah silo in, Pathian a velngeih lawnglawng in, ka sualnak vialte hi, hi snow bantuk in pei a ran dih ve cang hi" tiah snow nih, sual ngaihthiammi ka sinak, ka hmanthlak kha a ka hmuhsak. Cucaah snow cu ka uar khunnak a si.

Ram linsa in a rami miphun kan si caah, a cheu cu snow kan duh lo. Snow kan huat. Laimi cheukhat nih, "Snow hi a kan neng tuk" tiah an ti tawn. A linhnak ram in a ra mi kan si caah kan mawh lo.

Ka rak ti tawnmi cu, "USA chaklei i um ahcun snow hi huat khawh a si lo. Hrial khawh zong a si lo. Na duh zong duh lo zongah snow kha na rem a hau. Na duh i, na uar i, na nuamhpi kha a miak deuh" tiah ka ti tawn hna.

"Snow hi ngaknu he an i lo. Na duhmi ngaknu cu, aa dawh zong dawh lo zong ah, na uar i na duh; a pawng na um tik ah na lawm. Cu ve bantuk in, snow hi ngaknu bantuk in na duh i na uar ahcun na lawm ngaingai lai. Na hmuh lo tik ah na hlam lai" tiah ka ti tawn hna.

Ngaknu cu aa dawh lo te a si zong ah, uar hnu ahcun i nuamhpi le lawmhpi a si. A um lo tikah hlam le ngaih an si tawn. Snow a uarmi caah cun, a tlak lo tikah kan hlam zungzal. Cucaah "Ngaknu le snow" an i lo ka tinak a si.

Ka tlaihmi bia cu hihi a si. "U.S.A um vekvek ahcun, snow tlaknak khuaram ah um ding. Mirang ram um vekvek ah Mirang lakah um ding" ti a si.

Zeitluk a kih zong ah snow le khuasik kha duh le uar khawh ka zuam. Snow a thatnak le snow tlak a hlawknak lawngte ka ruat. A chiatnak ka ruat theng lo. Cucaah snow a tlak tik ah ka lawm i, ka nuam. Snow kha harnak petu zong a si ve ko nain, a thatnak tu tam deuh ka hmuh khawh.

Snow cu, leicung leitang tii a tamtertu; thli thiantertu; zawtnak rungrul thattu le pawngkam a thianthlimtertu a si. Minung ngan a dam deuh. Snow a tlak tam paoh ahcun vawleitang tii a tam i tichuak a tha i hydro electric ca tiang in thatnak tamtuk a chuahpi. Snow tam kum ahcun, thingram a tha khun i, leikung le cinthlak a tha khun.

Snow a tlaknak ram ahcun, kan duh zong, duh lo zong ah, a tla thiamthiam ko. Snow thatnak tu kha kan zoh i, kan duh le kan uar ahcun, kan i lawmpi khawh i, cucu a thami le a miakmi a si.

Snow duhnak le uarnak ngeih hnu ahcun snow a tlak paoh ah a nuam i, snow a tlak lo paoh ah, kan hlam. Zeicatiah "Snow le ngaknu cu an i lo." Asiahcun careltu nang "Snow na uar ve maw?"

Khuasik lio snow thlak hlan

Snow a tlak hnu ah hitin a si (2015)

Acunglei hmanthlak pahnih hi, kan inn pawng a si. Snow a tlak hlan le a tlak hnu epchunnak a si.

Snow thlak hlan (2015)

Snow tlak hnu (2015)

Acunglei hmanthlak pahnih hi snow a tlak hlan le a tlak hnu epchunnak a si.

Snow thlak hlan le tlak hnu (2015)

Atanglei hmanthlak hi December 13, 2016 ah a tlami snow hmanthlak an si.

Park

December 14, 2016

(2015)

2016 kan innhmai far kung

2013 Snow

Ka fale 2014 Snow cung ah (-9 degree F a si)

Westland High School pawng snow (2016)

Westland HS (2016)

Snow at Westland HS (2016)

Atanglei hi Mansfield, Ohio ummi Snow Trails timi a si. Normandy United Methodist Church, Dayton, Ohio ah Youth pastor ka tuah lio ah, mino pawl he snow lakah skii kan rak i cit tawnnak a si.

Snow Trails

Wright Brother's Inn, Dayton, Ohio

Wednesday, December 14, 2016

Baltimore Ah 2016 Chungah Minung 300 An Thah Cang Hna

Baltimore khua hi 1729 ah an tlakmi khua a si i, khua hlun taktak a si. Washington DC in nichuahlei kap, I-70 nichuahlei a donghnak ah a um. Hi ka khua hi, khua dawh le khua nuam ngai a si. US ah minung tam lei ah 29 nak a si. Baltimore Metro area ah minung 2.7 million an um i, USA ah lianh ah 21 nak asi. Baltimore timi taktak ahcun 620,961 (2010) an um.

Baltimore ah miphun kip ah um i, 2010 Milurelnak cazin ning zoh tik ah, 63.7% cu Minak an si; 29.6% cu Mirang le 2.3% Asian an si. Baltomore ah hin, Lai (Chin) miphun zong tampi khua an sa. Laimi Krihfabu hmasa pawl a simi Chin Baptist Mission Church (CBMC) zong nih hi khua ah biakinn lian taktak an cawk. Cu biakinn zong cu Mara le Kachin hna nih an hman ve i, a hlunghlai ngaingai. Hi khua ah, Kachin le Kawl zong an um ve hna.

Baltimore downtown

Baltimore ah a min a thang taktakmi John Hopkins University le John Hopkins Hosptal an um i, cu hna cu Baltimore ah rian tam bik a petu hna an si. Baltimore Int. Airport (BWI) zong hi a lian ngainagi i USA ah aa manhlobikmi 22 nak a si. Baltimore hi, tuanbia khua pakhat a si. Zeicatiah USA ah minung 100,000 a um hmasat khua cu New York a si i, Baltomore hi a pahnihnak a si caah a si. Cu tluk cun a min a thangmi le aa dawhmi khua pakhat a rak si bal ve.

Vawleicung cu thil sining aa tleng lengmang i, Baltimore zong a phunphun in aa thleng ve. Hi khua ah miphun kip an karh tik ah, miphun ruang ah lamzawhnak, buainak le gang cawlcanghnak a tam i, thil phun tampi ruangah sipuazi a tla. Innlo man a tum i, minung rian lo in tampi khua an sa. Mizaza nih an chuahtak. Inn lawngmi a tam tuk. Sipuazi a tlak tik ah, cozah zong harnak an tong.

Tahchunhnak ah Baltimore School hna cu 2016 ah hin, tangka million 129 a chambau ti a si. Detroit zong Bankruptcy a phanh bantuk in, Baltimore zong Bankruptcy a phan lai lo ti khawh a si ti lo. Nihin ni ah Baltimore ah hin, homeless hi 2011 ah 4,000 an um ti a si (2012 ah USA ram pumpi homeless hi 633,782) an si.

Baltimore homeless hi kum chiar in an karh ti a si caah, nihin ni ahcun an tam ngaingai lai tinak a si. CBMC ka tlawn lio zong ahcun, an biakin ah homeless pa cu ihkhun tha taktak aa tuah i, puanbu he a it ko. "Ziah hihi nan thial lai lo maw?" ka ti hna i, "Kan thialter te ko lai" tiah an ti. Atu cu a um ti lo tiah a hnu ah an ka chimh. Cu tluk in Baltimore hi a dirhmun a chia.

CBMC Biakinn, Baltimore, MD

Hi bantuk in sipuazi a tlak tikah, homeless an karh lawng silo in, ritnak sii a karh; gang an karh; aa zuarmi an karh. Sualnak le mithah lainawnnak a karh i, Baltimore hi USA ram pumpi khua tihnung bik (10) lakah aa tel lengmang.

Ka lung a that lo ngaimi cu, tu chun ah thawngpang a chuakmi cu "2016 ah Baltimore ah nizan in minung 300 an thah cang hna" ti a si. Chicago ah mi tambik an thah hna i, 700 renglo an thah cang hna. Baltimore hi a tam pawl tak a si ve cang. Cu News a chuakmi ka hmuh ah ka lung ah a chuakmi cu, Columbus in Baltimore ah June, 2016 ah vanlawng in ka zuan lio i, ka pawng a thumi pa Paul timi pa ka lung ah a chuak i, hi ca ka tialnak a si.

June, 2016 ah CBMC Krihfabu ka va thlawng hna. Columbus in direct vanlawng ka cit. Ka pawng ah Mirang pa, pa no nawn, pumrua tha le balah tha ngai a thu. T-Shirt angki te aa hruk i, kan thuti. A nih thlalangawng kam ah a thu. A muisam ka zoh ah, ralkap si dawh ngai a si.

Ka thut pah ah, "Hello, how are you?" tiah ka hei ti. Cuticun kan pahnih in kan hei thu ko. Bia hna a caancaan ah ka va ruah pah.

"Nang khawi dah na um?" tiah ka hei ti. "Baltimore ah" tiah a ka leh. "Ralkap na si maw?" tiah ka hei hal colh.

"Ka si lo. Police tu ka si. Los Angeles ah training ka kai i ka tlun lei a si" a ti.

"Kum zeizat dah palik na tuan cang? Nupi na ngei maw?" tiah ka hei hal.

"Kum 3 ka tuan cang. Nupi ka ngei rih lo. Girl friend lawng ka ngei" a ti.

"Nangteh khawika ram in dah na rat? Baltimore ah maw na um?" tiah a ka hal.

"Kawlram mi ka si. Columbus ah ka um. Atu hi CBMC timi Krihfabu nih an ka sawm i, ka va tlawng ta hna lai ka ti" tiah ka ti.

Lawmhnak mithmai he, "Ka kut heh tiah a ka tlaih. Pastor maw na si?" a ka ti i, "Aw, pastor rian ka tuan" tiah ka leh.

"Kei zong Krihfa pei ka si ve cu. Ka lawm tuk ee" tiah a ti.

"Pastor na tuannak a sau maw? Nang tah kum zeizat dah na si?" tiah a ka hal.

"Pastor cu 1996 khan ka tuan. A caan ah sianginn ka kai pah" ka hei ti.

"Ka kum zeizat dah a si hnga tiah na ruah?" tiah amahtu ka hei hal chin.

"Kan zoh lengmang ah, 34/35 na si lai tiah ka ruah?" tiah a ka ti.

"A si lo. Atu 50 ka si" cang tiah ka chimh. A khuaruah a har. "Na no tuk ee?" tiah a ti. "Kan nih Asian cu kan tar a har deuh ee" tiah capo in ka hei leh.

Paul nih, "Kei ka kum hi teh zeizat dah a si hnga tiah na ruah?" tiah a ka hal.

Ka zoh ka zoh i, "Kum 28 na si lai" tiah ka leh.

Amit kaupi in aa au i, "Zeitin dah na theih khawh? Hmai zarh Ningani khi kum 28 ka tlinnak a si. Prophet maw na si?" tiah a ka capo.

"Prophet ka si lo. Kan zoh, kan zoh i, kum 28 cung cu na kai bak lai lo" timi hi, ka theih khawh ko tiah ka ti i, a khuaruah a har chinchin.

A ngaingai ti ahcun, ka theih ca i chimmi siloin ka zoh i, zawndamh in ka chim khawh sualmi tu khi a si.

Kan tum lai te ah, "Paul, Baltimore cu, USA ah cime a sannak cem pei a si cu? Hi ka riantuan hi na tih lo maw?" tiah ka hei hal.

"A si hrim. Ka tih ko. Asinain training ka dih ka in, hika khua ah rian ka hmu i, ka um peng ko" tiah a ti.

Cuticun "Hman i thla u sih aw" ka ti i, hman kan i thla. "Blog ah ca ka tial tawn i, ka rak khumh te lai mu" tiah ka ti i, "Ee law, rak khumh te" a ka ti i, ka khumh te lai ka ti nain, caan aa tet tuk caa, tu zan ceu ah ka khumh khawh.

Paul he vanlawng cung ah kan thut ti lio

Cuticun biaruah pah in kan zuang i, lamtawi sau hmanh kan thei lo. Baltimore kan phan.

Kan tum lai te ah, "Pathian nih thluachuah in pe ko seh. Nupi tha te in pe ko seh. Na lam va tluang ko seh. Hi vawlei i kan i ton than lo zongah, van ah kan i tong than te lai. Have a good day" tiah a kut ka tlaih i, cuticun kan i then.

Kan i then lai te ah, "Pastor, thla rak ka cam piak ve mu?" tiah a ka cah ta.

Kei zong nih, "Aw ka rak in campi ve lai?" tiah ka ti.

Tu zing ah, "Nizan ah Baltimore ah minung 300 nak an thah cang hna" tiah an chim bak in, ka thinlung ah a chuakmi cu CBMC ka tlawn lio i, vanlawng cung i ka tonmi Palik officer Paul kha a si.

"Bawipa a rian a tuannak ah, him tein va um ter ko. Community caah thahnem santlai siter law, mi tampi caah bawmtu le vengtu tha si ko seh. Damnak le nun khuasaunak va pe law, lunglawmhnak le hnangamnak va pe ko" tiah thla ka cam piak ve.

A nun le dam zong ka thei lo. Asinain thla cu ka campiak ko. Zeicatiah "Pastor, thla rak ka campiak ve" tiah a timi bia te kha, tu chun ni ah ka hnathlam ah a len peng caah a si!

Khuadawm Nih Bawipa Sunparnak An Langhter

Dragon Khuadawm tiah min ka sakmi, Columbus

"Kokek thil vialte lakah aa dawh bik le khuaruahhar bik a si" tiah ka ruahmi cu, khuadawm a si. Zeicatiah vancung aa dawhnak a langhtertu le Pathian sunparnak langhtertu thil pakhat a si caah a si. Pathian le khuadawm hi Bile zong ah an i pehtlai ngai. Cucah Bible nih khuadawm timi bifang hi voi tam a hman.

Bible nih hin khuadawm hi biapi ngai ah a rak chiah. Biakam Hlun le Biakam Thar zong ah, khuadawm hi a biapi ngaimi thil pakhat a si. Job nih cun, "Khuadawm cu Pathian aa thuhnak a si a ti" (Job 22:14). Khuadawm le a chah taktakmi muihnak nih Pathian kha an tuam (Psalm 97:2) tiah hlaphuahtu nih a ti.

Israel saltangmi kha Egypt in an chuah lio ah khan, "Pathian nih chun ah khuadawm in" in a rak hruai hna (Ex. 13:21-22).

Paul nih cun, "Jesuh hmanh khi, van i khuadawm lak ah kan va ton lai" a rak i ruahchan (1 The. 4:17). Mithiang Johan nih cun, "Mi fapa kha, khuadawm var taktakmi aa cit kha ka hmuh" (Biathlam 14:14) a ti.

Cutluk in Bible zongah hin, khuadawm hi voi tampi Pathian he an i pehtlai.

Khuadawm hi khuaruahhar a si rihnak cu, ruahtii zong ah aa cang kho; tikhal le vur zong ah aa cang kho. Luklak ah tihnung in a um nain luklak ah khawi hme a um ne van ti awk in an tlau diam than. Khuadawm hi "hlen a hmang." Cucaah "Iang a ngei." Aa dawh lio caante ah hman thlak a haumi a si.

Khuadawm cu aa thlen ning a rang tuk. A caan ahcun "velhle" bantuk a si. Atu te a chuak i, a tu te ah a lo than. Atu te ah duh a nung i, a tu te ah tih a nung than. Bible nih, minung cu "minmei tian bang a lo ko"(Job 7:9) tiah a kan epchun mi khi, a tu te a chuah zaumi le a loh zaumi epchun in a chim duhnak a si. A dik tuk. Khuadawm cu aa tlennawn a rang tuk.

Khuadawm hi khuaruahhar a si khunnak cu, nilin a phentu le ngaidul zong a si. Asinain a hmun lo. Thli hran ning hawih in ngaidul cu aa thial diam tawn. A caan ah lunglawmhnak asi i, a caan ah aipuannak zong a si. A caan ah a van kan dulh rua lai kan ti lio ah, ka dang ah aa mer diam. Chim awk a tha lo. Cucah velhle ka tinak a si.

Khuaruahhar a si biknak a dang pakhat cu, a muisam aa thlen a fawi tukmi a si. Luklak ah, muisam a phunphun le color a phunphun ah aa thleng zau. A caan ah varcur in in a um. A caan ah a muih bak in a mui i, a nak fawn. A caan ah pah khawhlo ding in a chah i, a caan ah thli bantuk a pan than. A caan ahcun duh a nung tuk i, a caan ah tih a nung tuk. Mimhlau a lek i tek a tlak tikah tih a nunning a zual. Vanlawng in khuadawm chahnak chung zuan tikah tih a nung khun.

Thlicia kan inn cung a hran lio

Khual ka tlawn caan ah ka nuamh cemmi pakhat cu, khuadawm hmanthlak a si. Zeicatiah khuadawm cu, a hnu ka rat tik ah ka thlak than te lai ti awk a tha ti lo. A rem lio caan te khi, caantha ah ruat in, thlak a hau mi a si. Cucaah aa dawh bik lio caan le duh a nun bik lio caan ah thlak a hau.

Khuadawm hi zeitluk in dah duh an nun? Zeitluk in dah tih an nun? Zeitluk in dah a muisam le pungsan aa thlen timi hi hman ka thlak tawn hna. Hi hmanthlak hna i, USA ram chung i ka chawhvaihnak ah ka thlakmi pawl an si. Hi khuadawm hna hi aa dawh lawng siloin Pathian sermi thil le a lamkaltu hna an si ko. Hi khuadawm hna nih, Pathian sunparnak an langhter.....

Indiana Nitlak lai

Thanksgiving Day (Amarillo)

Amarillo (Nov 28, 2016)

Dallas (DFW pawng, 2015)

Columbus zanlei sang

Columbus zanlei sang (inn kha Kroger store a si)

Chun laicer ah a chuakmi khuadawm, Dayton (2015)

Columbus zingka (International airport cung)

Easter Sunday, Columbus (2015)

Columbus, Ohio

Tornedo bantuk khuadawm Columbus

Columbus-Charlotte kar zuan lio

Columbus-Houston (Khuadawm lak chawh a nuam tuk ding a lo)

Atanglei khuadawm hmanthlak hna hi Houston in Detroit lei ka zuan lio thlakmi an si. Khuadawm cu duhsah tein an mui aa thleng. Detroit kan phanh hlan ah a color cu an sen chin lengmang. Aa tong thiam ngaimi cu vanlawng kan tum lai ah, pakhat hnu pakhat in ka thlak thluahmah. Vanlawng ke nih vawlei a tongh lio bak khi, nitlaklei in Nika liam aa thawk bak a si ve.