Vailam Tlang Kong Theihtlei

Vailam Tlang sunlawitertu Tipi Hlei donhnak ding hmun

Tuan deuh ahcun, Thantlang Peng ah "Tlang" (Tawngkyaw) timi hi, tlang kua a rak um. Khualhring, Vanzang, Zahnak, Vailam, Bualpeng, Zophei, Zotung, Miram le Lautu ti an si. Pathian nih thlua a kan chuah cio i, tlangkip hi an mah le sining hawih tein thatnak le sunlawinak an ngei cio. An mah le tawk tein, sining tha le rumnak an ngei cio ve hna. Hmunhma dawhdawh le fingtlang thatha zong an um cio i, Pathian thluachuah hi a phunphun tein an dong cio ve hna.  

Hi tlang pakua lak ah, Vailam Tlang hi khua le milu a tlawm bik an si. Khua 7 lawng an um. 2015 ning in, khua min le inn le minung um zat cu a tanglei bantuk in a si:

      Khuamin                       Inn             Milu
1. Tlangrua (A+B)               172              897 
2. Thau   (Sang 2)                162              773
3. Vambai                              82              388
3. Thlualam                           83              386
4. Hmunlipi                         115              550
5. Hriangkhan                      114              673
6. Bungtlang                        119              486

Dihlak Fonh                        847             4153

2015 ning in Vaitlam Tlang ah nu 2052 le pa 2058 an um. Nu le pa an i zat ceu taktak. Hi bantuk tlang hi Lairam ah an har kho men. Vailamtlang ah inn tambik le minung tam bik cu Tlangrua an si. Inn tlawmbik cu Vambai an si. Minung tlawmbik cu Thlualam an si. Hlan lio deuh ah inn tambik le minung tam bik cu Thau an rak si nain, a tu ahcun No.2 ah an tla cang. Hlan lio ah Hriangkhan hi inn le milu tam ah No.2 an si nain, atu ahcun inn tam ah No.4 ah an tla i, milu tam ah No.3 ah an tla. Vailamtlang dirhmun in tuak tikah, Bungtlang hi inn tam ah, No.3 an si nain, minung ah No.5 ah an um ve. Cucu Vailam Tlang minung le innlo theih tlei te an si nak a si. 

Vailamtlang i tlang hna hi, a tam deuh cu chaklei in thlanglei ah an i tlar hna. Cu tlang hna lak ah, minthang bik hna cu Vuichip Tlang, Khin Tlang le Faiceu Tlang thluan hna hi an si. Cu tlang hna karlak ahcun, tiva zong hi chaklei in thlanglei ah an luang hna. 

Tiva minthang deuh cu La-aw, Burphai, Thangse, Sertawk le Hriawh va an si. La-aw le Burphai hi Hmunlipi ram ah an i tong i La-aw timi tiva in thlanglei ah a luang. Hriangkhan khua nitlaklei ah a ummi Thangse tiva cu Hriangkhan khua thlanglei ah La-aw ah a va fawn i, tiva ngan ngaih ah aa chuah. Cu La-aw va cu thlanglei ah a va zuang lengmang i, Boinu tivapi ah a va fawn. Sertawk va cu, Hmanleknakbo thlang in aa semi i, Hriawhva ah aa fawn. Cu Hriawhva cu Ciriang Tupi in aa sem i, Sertawk he an i fonh hnu ah, nitlaklei ah a luang in Bungtlang nitlak chaklei ah Tio Tivapi ah a va fawn ve. 

Kha bantuk in tlangthluan hna zong hi, chaklei in thlanglei ah an i tlar caah le tiva zong chaklei in thlanglei ah an luan caah, Vailamtlang motor lampi hi, tlang a hrawngmi si lo in, tlang kha a cik in a cikmi a si. Tlang kha a tan in a tan caah, lam zong a chukcho ngai. Motor lampi nih hin, tlangthluan an zul hna lo. Saisihchuak lampi nih hin, Thantlang in Tipi tiang hi, tlang hi lampi nih a tan in a tan hna caah, lam hi a chukcho ngai. Horkuang zong tampi a pal. Hmunhma chia zong tam ngai a pal. Zikzek zong khawnmaw ka ah cun a um. Abik in Vuichip Tlang hi a san ngai caah, zikzek in lam an tuah hnu lawng ah tlangpar a phan kho. 

Vailam Tlang hi, Thantlang Peng pumpi tlang kua lakah thlang phun dang te a sinak le tlang dang nih an ngeih khawhlomi sinak tete a ngeihmi a um ve. Cucu Vailam Tlang a sunlawinak min a ngeihnak pakhat a si. A buaktlak in tuak tik ah, tlang dang (8) nih an ngeih khawhlomi sinak tete zong a ngeihmi tampi a um ve. 

Vailam Tlang hi tlang phun dangte a sinak le a sunlawi khunnak cu a tanglei bantuk in a si:-

1. Border trade road minthang Saisihchuak lampi umnak a si. Hi lampi hi, Mirang chan in, U Nu chan in, Socialist Chan in Ralkap Cozah chan in, a tu Democracy chan tiang ah cozah lampi ah thimmi a si. Pyidaungsu Lanmahkyi a si cang. Hihi tlang dang nih an tluk khawhlonak a si. 

Saisihchuak Lampi (Hriangkhan le Ruafiang Kuar kar)

2. Thantlang Peng ah hngatchan a tlak bikmi vanlawngbual "Vuichip Tlang Vanlawngbual" zong hi, Vailam Tlang ah a um. A that khunnak cu hi vanlawngbual hi Saisihchuak lampi kamte ah a um. Hi vanlawngbual nih Vailamtlang sipuazi hi tampi a thathnemter te lai. 

Vuichip Tlang Airport pialnak lam

3. Tlangkhar lam (tawng-khya lan) dawh taktak Ruafiang kuar umnak kan si. Thantlang Peng pumpi tlangkarlak lam vialte ah, Ruafiang kuar tluk in aa dawhmi tlangkarlak lam a um lo. Bangladesh in Mizoram in Lairam ah Mirang ralkap an van kai lio ah, Ruafiang kuar an hmuh bak in, "Hi ka zawn in lam a kal ah a tha cem ko lai" ti an hmuh caah, hi lampi hi an rak thim colh i, nihin ni tiang a fek thai. Pathian khuakhan taktak a si. 

4. Thantlang peng tisor dawh bik Lungmali tisor umnak a si. Lungmali tisor hi, Hriangkhan le Hmunlipi ramri La-aw tiva ah a um. Tourist zoh tlakmi hmunhma a si. Motor lam a pemh cang i, nikhatkhat ahcun Vailam Tlang sipuazi tampi a thantertu ding a si te  lai. Lungmali tili hi nga zong an tam ngaingai caah, tourist zoh ding hrimhrim ah nga zong zuah a herh. 

Thantlang Peng tisor dawh bik pakhat Lungmali Tisor

5. Thantlang khua innlo caah thing tambik cu Vailam Tlang thing a si tiah an ti. Thlualam-Hmunlipi-Vambau le Hriangkhan ram hna hi, Thantlang Peng pumpi ah farthing tambik chuahnak a si. Thantlang Khua inn vialte i thingrua 50% cu Vailam Tlang in a chuakmi farthing in sakmi an si lai tiah micheu nih an tuak (Lairam cu kanan tuak taktak um lo caah fiang te cun theih khawh a si lo).

6. Fahia thing tambiknak tlang a si. Thantlang khua i tungpeh ca an hmanmi Fahia thing tambik cu Vailam Tlang lei in a rami a si an ti. Fahia hi a fek ngai i, Thantlang ahcun tungpeh caah an hman bikmi thing a rak si. 

7. Tupi thatha le tlang minthang Ciriang Tlang, Vuichip Tlang, Khin Tlang le Faiceu Tlang le Thautu umnak a si. Ciriang tlang cu Bual he ramri ah a um i, Thautu cu Zahnak Tlang he ramri ah a um. 

8. Minung tampi cawm khotu ding Lotharawn timi hi, Bungtlang Ram, Tio Tivapi kam ah a um. A vawiei a tha tuk i, pe 3-7 tluk a chah ti a si. Hi hmun hi leikuang ah tuah khawh ahcun, Vailam Tlang dihlak hi kum tampi chung, fawi tein a cawm khawh hna lai ti a si. 

9. Hydro electric tuahnak thatha La-aw le Burphai an um.  Thantlang Peng ah tiva tam tuk a um nain, La-aw le Burphai tluk in, hydro electric tuahnak a remmi le tii a ritmi an um theng lai lo. La-aw ti cu a rit ngaingai. Tibual tha tein tuah ahcun Thantlang khua zong fawi tein mei a pek khawh lai. 

10. Thantlang pengah "mau"  tambiknak cu Bungtlang ram a si. Bungtlang ram mau hna hi kum tam nawn zuah ahcun, Lairam nih kan herhmi cauk vialte hi, a chuahter khawh lai. Cauk sernak sehzung hna chiah khawh ahcun ram le miphun caah thathnemnak a ngei kho ding a si. 

11. Thantlang peng ah ramsa tambiknak cu, Thau ram asi. Ciriang tu ah fung zong a um lai tiah an ruah. A kah zong an rak kah cang. Thau ram cu ahcun Ngengpi, sazuk, ngal, vom, saza, sakhi, sathar, va phunphun, rul phunphun, pawpi le keilai zong an um rih. Vanvuk, vapual, vakok, vazun, vaking, valah, vahui, varit, artau le va phunphun an tam tuk rih. Zawng-ngau phun zong tam tuk a um rih. Thantlang Peng ah pawpi tambiknak cu Thau ram a si lai tiah an ruah. Fur ahcun a neh le nang hi tampi hmuh khawh peng a si rih. 

12. Saram hual tuahnak thatha a um. Thautu, Thau Tlang, Ciriang Tlang le Tlangliam timi hmunhma ah, acre thawng tampi Saram hual tuahnak hmun a um. 

13. Thantlang Peng ah Tourist nih zoh duh bik dingmi "Tio le Tipi tonnak tili" cu Vailam Tlang le Mizoram ramri ah a um. Hi hmun zoh ruah bak in, tourist tampi nih Vailam Tlang an tlawn te lai. India lei cun mi tam tuk an phan cang. 

14. Thantlang Peng ah lung a leng bikmi hmun tiah mi tampi nih ruahmi le phawng dawh bik cu, Thau khualu ah a um. Mirang ral lio ah khua an rak cuanhnak le Lunglei-Darzo-Hakha hman an rak leknak hmun a si. Cucaah cu hmun cu, "Hmanleknakbo" tiah an ti. Tuanbia phurtu hmun pakhat a si.  Hi hmun hi Thautu he aa peh caah, tourist zoh tlak hmunhma dawh a si. Ruakhua nih Thautu cu "Saram hual" caah an hual cang. Hmanleknakbo hrawng cu, lung a leng tuk i, ngaknu tlangval nih a celh in an celhlonak fingtlang dawh a si. 

15. Thantlang Peng ah hlei sau bik a si te dingmi cu Saisihchuak lampi cung, India le Kawlram ramri ah donh a si te lai. Hi hlei hi Kalatan Project he aa peh te dingmi a si caah, Thantlang Peng thanchonak caah hlei sunglawi a si te ding a si. 

Saisihchuak Lampi cung India-Myanmar Ramri hlei donhnak ding hmun

VP Pu Henry Van Thio nih Tipi hlei donhnak ding a zoh lio

16. Thantlang Peng ah tlang pheiphah thabik timi "Nukaitlang" cu Thau le Buntlang kar ah a um. Hi hmun hi khuapi caah a tha tuk i, nikhatkhat ahcun hmunpi zong ah a cang te kho men. Aizawl khuapi pakhat hmanh khi aa tlum kho ding hmunhma a si. 

17. Thantlang Peng ah thing hak bik timi Khangril thing hi Thau le Buntlang ram ah tambik a chuak. Inntung peh ah a tha taktak. Pinkatu bantuk in a hakmi le a fekmi thing pakhat a si. 

18. Thantlang Peng ah "nga" tambik a chuahnak le an

tlaihnak cu Bungtlang ram a si. A ruang cu Tipi, Tio, Hriawh le Saisihva tiva pali an umnak hmun a si caah a si. Bungtlang nakin nga a tamd deuhmi khua Thantlang Peng ah an um lo. 

Border Trade Center ca a si kho te dingmi Buntlang Khuathar

19. Thantlang Peng ah, fu, banhla, theithu, ser, zammir, retei, khanghmui, zawngtah, tiamti, hmathak, lubuk le zeidang thlaihnah a thatnak bik cu Bungtlang ram a si. Sipuazi ca in cin khawh ahcun Thantlang le Sangau khua lianlian hi a pek khawh peng hna lai i, mirum milian ah chuah khawh a si. 

20. Thantlang Peng in Mizoram lei i hei luh hnawh hmasatmi khua vialte lak ah, Sangau hi tangka a tambiknak khua a si. Mizoram tlang sang bik umnak Phawngpi tlang pawng ah a um caah tourist zong tam ngai an ratnak khua a si cang. Sangau hi a lian ngai cang i, hmailei ahcun khuapi (city) ah aa chuah te lai.  Champhai dah ti lo cu Sangau teitu ramri khua an um lo. Tlang dang in a lutmi lam hna nih a va palmi India ram khua hna hi, Sangau tluk in a thangchomi an um lo. A dang khua hi cu, motor lam a pem hmanh ah sipuazi caah bochan tlak tuk an um hna lo. Hi caah hin, Vailam Tlang hi sipuazi caah, market a kau taktakmi tlang a si. Zeicatiah Sangau-Vanlaiphai-Hnahthial-Lunglei-Saiha-Lawngtlai tiang market kau a ngei. Lairam ah Thantlang-Hakha tiang pehtlaihnak lamsul tha tuk a umnak a si caah, hmailei ahcun Vailam Tlang hi, Thantlang khua sipuazi tungmertu tlang pakhat a si te lai. 

Khuapi pakhat a si te dingmi Sangau Khua

Cucaah Vailam Tlang zong hi, Pathian nih thlua a chuah taktak ve ko. A chung ummi minung zong nih cu thluachuah cu rel i, hman zia thiam ding le kan tlang zohkhenh runven ding hi kan rian a si. Vanlawngbual um tik zong ah a hmang khomi si a herh. Kan tlang i Far thing thatha hna runven le karhter an herh. Kan tiva nga hna, thingkung cung thingkep, ramtang theihai, pangpar dawhdawh hna le kan saram hna zong tha tein dawt le zohkhenh an herh. Kan tiram zong runven zohkhenh le hmailei ah a sunglawimi Vailam Tlang a si khawhnak lai, tlangmi hna zuam a herh. 

---------------------------
Chinchiah

1. Vailamtlang inn le milu cazin hi, 2015 kum ah Kalay University a kaimi Vailam Tlang sianghleirun siangngakchia pawl tlang an tlawn lio i, mulurelnak an tuahmi chung in lakmi a si. Hi bantuk in a kan khawmhsuat piak caah an cungah kan i lawm. 

Jesuh Mi Phundangte A Sinak

Pathian hi a fimnak le a thiamnak khunnak cu, vawleicung minung vialte hi i lo lo in a kan sernak ah hin a si. Phun dang cio in a kan ser. Muisam, pumrua, vunhawng, thinlung, ruahnak, uarmi, tuakmi, thiammi, duhmi, eidin le tuktak zong ah uarmi dang cio in a kan ser. Kan i lawhnak zong a um tung nain, 100% cun kan sining aa khat kho bak lo. Cu aa khat kho bak lo mi cu, khuaruahhar in khuakhan lairel thiamnak a kan pek i, hmun khatte ah um kho ding hna in a kan ser than. 

Cun ralkah bak a simi "nu le pa" zong cu a kan ser i kan i dang taktak nain, "pum khat an si" tiah a kan ti than. Cu tluk cun minung hi phun dang taktak in Pathian nih a kan ser. Cucaah 'zawng in minung an chuak' timi hna hi a si kho bak lo mi a si. Zawng cu zawng ca te ah a rak ser ko i, minung hi phun dang tein thluak le sining a ngeimi in a kan ser ko. "Phundang saram" (unique animal) kan si ti khawh a si.

Cu minung chung zong ahcun laklawng (gift) a kan pekmi aa lo lo. A cheu cu prophet ah a ser hna. A cheu sibawi, a cheu ralbawi, a cheu politician, a cheu cinthlak le zuatkhalh huami, a cheu ngatlai, a cheu sakap, a cheu kutzungthiammi, a cheu uknak lei thiammi, a cheu uktu le siangpahrang ah, a cheu thawngtha chimtu ah, a cheu mirum le milian ah, a cheu mifim cathiam, a cheu lamkui thiam, hlasak thiam le catial thiam ti bantuk in a phunphun in a kan ser. Hlasak thiammi hna kha hlaphuah an thiam theng lo i, hlaphuah thiam hna kha hlasak an thiam theng lo.  Phundang cio in a kan ser. 

Cu chung ah dang chinchin in a sermi cu "A fapa Jesuh Krih" hi a si. Jesuh tuanbia kan zoh tik ah, kum thum te lawng rian a tuan nain, hi chung ah a tuahmi thil nih vawleipumpi hi a thlen khawh ko ti awk tlak a si. Jesuh phundangte a sinak (the Uniqueness of Jesus) tiah an ti i, Jesuh hi mi phun dang taktak a si. Miphun dang taktak a sinak tampi a um nain tlawmte kan van tial.

Mi phundang a sinak bik cu hi a tanglei thil pasarih ah hin a si. A mah bantuk hi vawleicung ah an um lo. A liamcia zong ah an um lo i, hmailei zongah an um ti lai lo. Cucu Pathian tuahmi a si caah a si. Phundang tuk a sinak thil (7) cu:

(1) A chuahnak. Pathian fapa ngeihchun a si nain, Bethlehem cawlrawl kuang ah a chuak. Cu nak in toidornak a um kho ti lo. 

(2) A nunnak a si. Caantawi te lawng a nung. Kum thum tluk lawng rian a tuan manh nain, vawleicung ah a mah bantuk in a nemnak in vawlei thlengtu an um lo.

(3) A thih tik ah vawleicung thihnak fak bik-Vailamtah cungah a thi.

(4) Nithum hnu ah a tho than. Vawlei sem ka in nihin ni tiang a thi i a tho thanmi le a nung thaimi an um ti lo. 

(5) Vancung in a rung tum i vancung ah a kai thanmi a mah lawng a si.

(6) Van a kai bantuk in ka rak tum than lai a timi hruaitu a mah lawng a si. 

(7) Mi khamhtu a si. Baiknak hruaitu kip nih cun, "khamhnak caah hin, mah tein zuam le tan lak a hau" an ti dih. Jesuh cu a si lo. Keimah sinah ra u. Lam le biatak le nunnak ka si. Keimah dah ti lo cun Pa sin a ho hmanh an phan kho lai lo. Keimah ah i peh u. Keimah a ka zummi paoh khamh an si lai..." timi kha a si. Amah kha biapi bik ah a chiah. Midang hruaitu paoh nih cun, "mah tuahsernak in khamhnak le vanram co ding kha" a kan chimh i, Jesuh cu a si lo. Amah kha "vanram kainak lam a si" ti kha a kan cawnpiak. Cucu aa dannak cem a si. 

Atanglei thil hna hi Jesuh mi phundangte a sinak cu an si than. Hi a tanglei hi Jesuh kum 33 a nun chung ah a sining phun dang taktak a sinak cu an si. 

1. A ni bal lo. Jesuh le zultu pawl hi an ni, an khek bal lo.  

2.  Jesuh hi capo a sai bal lo. Pathian bia a chim tikah capo a chim bal lo. "Biatak" peng a chim (Tuchan thawngtha chimtu he cun aa dang taktak).

3. Tah a hmang ve (Jerusalem zong a tah i, Lazarus thih zong ah a tap ve)

4. Mibu nih an herh ko zongah, dinh caan a za, "Pa Pathian he chonh herh" a ti ahcun a kal tak ko hna. Khua kingdai ah Pa Pathian he bia an va ruah. Thla a cam tawn.

5. Tihphan zong a ngei ve (An tlaih zan ah a tih tuk ve i a thlan thisen bantuk in a luang)

6. Ngaknu a ngei lo.

7. Nupi a ngei lo. 

8. Hlawtmi "misual" kha hawikawm ah aa ser hna (hlawhlang, ngunkhuaikhawl, zuding saei, misual timi hna he an i komh caah Farasi nih cun an sawisel ngaingai). 

9. A duhlonak ahcun a biaci a cang; a bia an fak tuk; herhnak ahcun a lung a nem hrimhrim lo. Pharasi le Saducee a tining hna cu a fak taktak. Celh dingmi bia an si tawn lo. Cenhngia, rul le thlan thu he tiang a epchun hna.

10. A lam bal lo. Jesuh nih lam hi a cawnpiak hna lo i, a mah zong a lam bal lo.

11. "Halleluiah" timi bia hi ka khat hmanh a chim lo. Midang zong chim a fial hna lo.

12. A cawnpiaknak hi "Keimah ah i peh u; ka zum u; la bochan u; ka sin ah ra u; nan thilrit kha ka sin ah ratpi u; nan vailamtah kha nifatein ka sin ah ratpi u" timi "Amah khi biapi (center) ah a cawnpiaknak a si. Biaknak ah mah bantuk cawnpiaknak a um lo. 

13. Dawthleimi a ngei ve rua. Zultu lak zong ah "Jesuh Dawtmi" (John 20:2; 21:24) deuhmi a um ve.  

14. Bochan hleimi a ngei (Peter hi aa bochan ngaingai). Cucaah"Lungpi" tiah min a sak. Nangmah cungah ka Krihfabu ka dirh lai ti tiang in a ti. 

15. Pa duhnak kha thih tiang in a zulh. A tih tuk, a duh lo tuk, a ngamh lo tuk nain, a rat chan cu "Pa duhnak tuah a si caah, thih tiang in a zulh."

16. Tuahsernak nakin a mah Jesuh zumh kha biapi ah a chiah.

17. Mit hmuh khawhmi tuahsernak nakin "thinlung put ningcang" kha biapi  deuh ah a chiah.

18. Raithawinak le chawva Pathian sin pek nakin, "remnak" biapi deuh ah a chiah

19. Ca a cawng lo nain Bible biahlun a thiam tuk. Prophet bia hna hi Keimah kong an si a ti. 

20. Bia hi biapi tuk ah a chiah. Bia hi a sawhsawh in chim a duh lo. 

21. Jesuh nih "Amah kha, Pathian sin phaknak lam, biatak le nunnak ka si" a ti. Midang Biaknak hruaitu cu Pathian sin phaknak lam tu khi an chimh hna. Hrawn a fawi lo.

22. Chawva pekchanh tik ah, a tlawmtam a zat kha biapi ah chia lo in, lungthin siannak kha biapi ah a chiah

23. Minung a sinak ah, a lungthin aa sum khawhlo caan a um ve. A thinhun a celh lo ahcun "fung" zong a hmang ve ko (Biakinn i chawlet pawl le sati a dawi dih hna; cabuai zong a leh dih)

24. Lih chim a duh lo. Biatak a chim. Bia hi tam a chim lo. "Yes" cu "Yes va ti u law, "No" a simi cu "No va ti ko u" a ti. "Chiatser hi a hua taktak." Chiatser le thaltan tih a nunnak hi, a cawnpiak lengmang hna. Bia hi biapi tuk ah a chiah caah a si.

25. "Daihnak" tuah duh taktakmi a si. A thih hlan zong ah daihnak tuah hi a forh hna i, thihnak in a thawhthan hnu zong ah daihnak tuah hi a fial hna. A zultu sin aa langh fate, "Nan cungah daihnak um ko seh" tiah a ti peng.

26. Hawikawm zong a duh ve. Mary, Martha le Lazarus te hna unau tafar rual he hin an i kawm ngai. An khua a phak paoh ah an mah inn te ah aa thum.

27. Cheuhra cheukhat, thawhlaw, rawlrulh, thlacam, raithawinak nakin, "dinfelnak le thil ding tuah" (justice) tu kha hrampi le biapi deuhah a chiah. Cu hrampi kha tuah hmasat hnu ah, zeidang kha chambau hlei lo in tuah ding hi a kan fial.

28. Phung a tanh. Pathian fa a si nain, "Judah mi nih a herh an timi phung cu tling tein tuah a tha" tiah a ti caah, tipil zong Johan nih a pek ve.

29. Bia a chim tikah timh ciammam tein in bia a chim. A thu i, bia a chim. Ruat setsai lo in bia a chim bal lo.

30. Chuahnak khua a tlaihchan tukmi a si lo. A chuahnak khua Bethlehem zong hi a pal than ti rua lo. Bible ah kan hmu lo. Nazareth zong hi voi tam a pal than ti lo. A miphun ningpi tu kha biapi ah a chiah (Laimi sining he cun aa dang taktak).

31. Innlo a ngei lo. "Mi fapa cu luchiahnak a ngei lo" tiah a ti. Evangelist taktak in khua a sa.

32. A cawnpiaknak hi, "titsa thluachuah hmuhnak nakin, thlarau thluachuah hmuhnak ca deuh a si." "A mah zulh cu vailamtahtung put a si. Amah hnuzul cu hremnak hmanh a tuar lai" ti tu khi a si. A zultu hmanh nih a cawnpiaknak hi an rak ei kho tuk lo.

33. "A tu le tu aa thlengmi a si lo." Galilee a um zong ah a mah ning, Jerusalem i minung thawng tampi nih "Hosana..hosanna.." ti in an don lio zongah a mah ning; Calvary vailamtahnak cung i a kai zong ah a mah ning a si; "Keimah cu Keimah ka si ko" a timi kha a si (Minung tampi cu sining a thlen tik ah kan "I" (Keimah) timi kha kan i thleng peng).

34. Nunphung zong a uar ve ko. Thitumhnak puai zong ah a kal ve; Biaknak puai a simi Deu Puai le Lanhtak Puai zong a hmang ve (Ghana khua nupi thitnak puai ah ti zong misurzu ah a canter kha a si).

35. Thlacam taktakmi a si. Pathian fa a si nain, thlacam hi a tirawl ah a chiah. A pa he biaruahnak ah a chiah. A lungre a theih tuk le awlokchawn tuk tik ah fak khun in thla a cam ve ko (Matt 26:38; Lk. 22:39-44)

36. Hla a sa ve. An tlaih lai zan, Lanhtak Puak zan ah "A zultu pawl he hla an sa i, Olive Tlang lei ah an kai" ti a si. Zei hla dah an sak hnga timi bel kan thei kho lo (Matt. 26:30)

37. Titsa u le nau nakin Pathian kha biapi deuh ah a chiah. "Amah a bia a ngaimi kha a u le nau taktak cu an si" tiah a ti phah.

38. Mi a ngaithiam kho taktak. A sual lio ah an tlaihmi nu hmanh kha, "Kei nih cun sual kan phaw lo" tiah a ti. A mah a tlaitu, a hremtu, a veltu, a serhsattu, vailam i a tahtu hna hmanh kha, "Ka Pa, an sualnak ngaithiam hna. Zei kan tuah ti awk an hngal lo" tiah a ti khotu a si. A ministry hi "Dawtnak le sual ngaihthiamnak cungah a muru a hngatmi a si."

39. A cawnpiaknak hi, nawlbia le dantatnak lei siloin, "Dawtnak, veingeihnak le sual ngaihthiamnak kong" lengmang a si. Cucu "Thawngtha" timi cu a si. A mah Jesuh nih Midang a ngaihthiam hna bantul in, a mah zumtu vialte zong pakhat le khat ngaihthiam a kan fial ve. 

40. Krih nih a tih cemmi thil pakhat lawng a um. Cucu amah zultu pawl hi an i daw sual lai lo, an i hua sual lai, timi hi a phan cemmi a si. Cucaaah "Nawlbia thar kan pek hna. Keimah nih kan dawt hna bantuk tein......"Nan nih pakhat le khat i daw u" ti hi a si. Jesuh nih a phan cemmi cu, "An i daw sual lai lo" timi hi a si ko.

41. Lungthin hi biapi bik ah a chiah. Tlang cung cawnpiaknak vialte hi, lungthin le ziaza kong a si. 

42. Khrihfa nih kan uar ngaimi biafang Halleluiah timi bia hi, ka khat hmanh a chim bal lo. A herh timi zong a kan cawn piak lo. 

43. A cawnpiaknak hi, titsa thluachuah hmuhnak nakin titsa teminnak le thlarau thluachuah kong tu hi a tam deuh. Amah zumtu pawl hi, "Titsa thluachuah hmuhnak ding kong a chim bal lo." Cucaah a cawnpiaknak a har tuk an timi pa a si. Zuntu tampi a ngei nain a donghnak ahcun 12 an tang. A thih lai ahcun 11 lawng an tang. 

Hi a cunglei vialte hi, Jesuh phundang te a sinak cu a si. Jesuh nih vawlei a nun chung ah a sia a herh bikmi cu, "A zultu pawl an i daw sual lai lo" timi hi a si. A mah a zummi nangmah le keimah hi an i daw sual lai lo..timi dah ti lo cu, zeidang a kan phan piami a um lo. An hrem hna lai , thawng hna an tlak lai, a thah hna an thah hna lai..timi zong a phang lo. Biakinn an ngei lai lo timi zong a phang lo. An si hna a fak tuk sual lai timi a phang lo. A phanmi cu Satan tukforhnak chung ah an lut sual lai i, pakhat le khat hna an i daw sual lai lo timi lawng hi a phanmi asi.