Lai Krihfa Hla No.322 hi, minung nunnak a thleng kho tu hla pakhat a si. Hi hla chung biafang i, cang thumnak nih khin, minung nih thadi, zaangba le lungrethei taktak in kan duh i, kan kawl lengmangmi thil hna khi, pakpalawng hna an rak sinak tawnnak le kan hmuh cang tiah kan ruah tikah an nih an loh lei hna an rak sinak le vawleicung mit nih a hmuh khawhmi le kut nih a dongh khawhmi thilri hna ah, lungdaih hnangamnak a rak um lo nak, fiangte in kan chimh.
Hi Krihfa hla bia ruah tikah, tu chun America ram i fimnak le thiamnak ah minthang bik a simi "Silicon Valley" zong ah lungdaih lawmhnak a um lo timi kha, mino hna an i thahnak nih a langhter ko.
Silicon Valley cu vawleicung ah computer fimthiamnak (technology) a sannak bik hmun a si caah, US ram mifim le mirum pawl nih, an fanu le fapa hna caah an tinh piakmi hna le chun mang an manh piakmi hna khuaram a si. Ramdang India, Japan, S. Korea le Tuluk ram in mino tampi nih an van luhhnawhmi nelrawl a si. Silicon valley cu computer fimnak a sannak bik a si caah, chanthar mino cu a theilomi an um ti lo.
Cu hmun cu mifum le miliam le mifim mi hna nih an i selmi le tinhmi nelrawn a si. Cucu U.S. Fimnak Nelrawn tiah ruahmi a si nain, tu chun nih ahcun "U.S. Ram Mahthahnak Khualipi" (Capital of Suicide) tiah min an sak phah cang. Zeicatiah USA ram pumpi khua vialte epchun tikah, Silicon Valley hi "mahthahnak" (suicide) a sannak bik khua a si caah a si.
Silicon Valley ummi Palo Alto i high schools hna hi, high schools sang bik an si hna nain, mahthahnak lei ahcun a liamcia kum 10 chung hi mahthahnak a sang bik sianginn zong an si fawn.
Mahthahnak lei kongkau a thiammi hna nih, thil sining an zoh lengmang. "U.S. ram pumpi ah hin, mahthahnak hi, hi sianginn hna ah hin zei ruang dah a san khun hnga?" tiah mifim hna nih an hlat lio a si.
Thil sining zoh tikah, hi khua i high school sianginn hna hi nulepa nih saduh an thahmi le chun mang an manh mi an si. An fale caah an tinh piakmi hna a si. Zeicatiah hi ka high school chuakmi cu, hmailei an pawcawmnak ah amahkhan an si caah a si. Cu thil nih cun ngakchia mino hna cungah hneknak (pressure) fak tuk in a tlunter. Cu hnek tuk nak nih cun Silicon Valley ah mino mahthahnak hi a santer khunnak a si tiah an ruah.
Micheu nih cun, technology lei riantuannak sehzung ahcun, "Na sungh si le na thi lai" timi lungput khi thil pawi bik ah an ruah lawng silo in, "media" zong hi mawh an phurh rih. Technology san ruang ah, a cheu kha mino tein an thangcho tuk. Technology lei thiamsan ahcun sungh khawh lo ding kha an i ruahchan nain an nunnak ah sunghnak an ton tik ah, an celh ti lo.
Cuticun an lungthin a rawk. An thinlung a zaw. Midang a thangcho tukmi an hmuh hna i, a cheu an thancho lo tikah an lungthin a rawk i, cuticun mahthahnak hi a karhnak a si tiah an ti. Hi area i minung tam deuh mahthahnak a tuahmi cu an rian ah an sunghbaunak caah a si an ti.
Cucaah ahcun Silicon Valley i cachimmi sayate pawl nih hin, "Nulepa kha nan fale hi bia ruah hna u. Chawn hna u. Bia hal hna u. Lungrawk damlonak hna an ngei maw? Mahthahnak hna tuah duhnak thinlung ngeimi nan si maw?" tiah nan hal hna lai tiah ruahnak an pek hna.
Cun ca zong sungh phung a si. Tinhmi tlamtlinlo phung a si. Sipuazi tuah tik zongah sungh phung a si tiah cawnpiak i, sungh kha a pawi tuk in ruah lo ding le chiah lo ding kha cawnpiak ding a si tiah an ti. High school kai liomi cu an kum a no tuk rih caah, hneknak (pressure) khi an celh tuk lo ti a si. Mino nih cun "sungh khi a tha in an ruat thiam lo. An hmu thiam lo" ti a si. Cucaah sungh hi a pawi lo; thachiat ding a si lo ti in, a thatnak lei in hmuh khawh ding khi cawnpiak a herh ti a si.
Cucaahcun vawleicung fimtiamnak a sannak bik le technology a san cemnak khua zong ah, lungsi hnangamnak cu a um hlei lo. Lungdaihnak a um hlei lo. Hnangamnak a um hlei lo. Nuamhnak le lawmhnak taktak cu a rak um kho ve hlei lo.
Vawlei sithat, nuamhnak, rumnak le fimthiamnak sang tuk hmuh duhnak tu nih khan, an fanu fapa tampi cu mahthahnak tu a tuahter hna. Cucaah tu chun ni ah, sianginn zong in siseh, company lei zong in siseh, riantuantu pawl an i nuamh deuhnak ding le zaang dam deuh tein an um khawhnak ding caah, a lam kip in an i zuam ve cang hna.
Kawl le Laimi zong hi nulepa tampi cu kan palh ngai. Kan fanu le fapa hna hi, "doctor le engineer rumro si hna seh" ti kan duh. An mah nih an duhmi le an huammi a si maw silo ti zong kan tuak piak hna lo. Line tha hmuh rumro kan fial hna. An line that ahcun "doctor le engineer an si lai" timi ruahchannak rumro in kan fale hi kan hnek hna. Bia kaa khat kan chim ah, "Doctor na si te lai? Engineering na si te lai" tiah kan ti hna. Cuticun cu line hmuh ding rumro kha, kan fale le kan hnek hna tikah, Kawlram zong ah minung hawi ah aa chuah ti lo mi, cathiammi siangngakchia vaivuanmi tampi an um ko cang.
A ngaingai tiahcun, vawleicung ah doctor rian hi a sang bik le tha bik an rak si lem lo. Rumnak bik zong an rak si lem lo. Rian nuam bik le rian fawi bik zong an rak si lem lo. Kawlram ah hin, tang hra in line then a si i, sibawi line hmuh hna hi a rak har tuk le a sang tuk in kan rak ruah. Europe le America ahcun rian cio an si ko. Hi rian hna nakin lahkhah a tha deuh tukmi rian a rak rak tam tuk tik ah, doctor le engineering zong pawcawmnak rian pakhatkhat cio ah ruah a si ko.
Cucaah Laimi nulepa zong nih, khawika kan umnak paoh ah, kan fale hi cawnpiak le forh cu a tha nain, an duhlomi line le degree rumro hna kha hnek tuk ding an si lo. Sianginn an kai tik an mah duhmi, huammi le ti khawh bik dingmi line te khi lakter ah a tha bik. Ramdang ah hin, line thatha a la i nunnak le pum cawmnak ah a hmang kho lo mi zong tampi um a si ve ko. Cucaah a tha bik mi cu kan fale hna nih. nifatin an huam dingmi le an vuai lo dingmi rian rian khi thapek ah a tha deuh.
Silicon Valley ummi siangngakchia hna zong, nulepa nih hnek tuk lo in rak um hna sehlaw, mahthahnak zong hi a zor deuh men lai. Cun rian sang le degree sangpi hmuhnak in, minung ngamdamnak le nunnak hi a biapi deuh timi hi ruah deuh ding a si.
Zeicatiah Jesuh nih pei a kan chimh cu, "Minung nih hin hi vawleipumpi hmanh co sehlaw, a nunnak a sungh tung ahcun zeidah a miaknak a um?" tiah. Kan nunnak (soul) hi a biapi tuk mi a si. Cu nunnak cu Krih Jesuh zumhnak lawnglawng in hmuh khawh a si. Krih Jesuh zumh lo ahcun vawlei sithat lungdaihnak hna hi kan kawl lengmang hna i, kan hmuh cang tiah kan ruah tik ahcun an nih an loh lei hna an rak si ko. Vawlei thilri le degee sannak ruangah lungdaihnak hna a rak um kho lo.
Cucaah kan nih Laimi Krihfa kan caah cun "Lungdaih hnangamnak le lawmhnak taktak cu Jesuh sin lawng ah a um. Silicon valley ah a um lo" timi kha fian a biapi taktak.
Vawlei sithat lungdaihnak kha..Ka duh ka kawl lengmangKa hmuh cang tiah ka ruah tikah...An nih an lo dih cang
Vawleicung thil sining hna in, lungdaih le hnangamnak hna hi an rak um hrimhrim lo. Vawlei thilri hna le sithatnak hna hi, kan kawl lengmang. Kan hmuh cang tiah kan ruah tikah, an nih an loh lei hna hi a rak si tawn. U.S. zong ah lungdaih hnangamnak a um hlei lo. Amah le sining hawih in lungretheihnak le ngaihchiatnak a phunphun a um ve thiamthiam.
 |
| Mahthahnak a sannak bik hmun "Silicon Valley" |
Silicon Valley cu vawleicung ah computer fimthiamnak (technology) a sannak bik hmun a si caah, US ram mifim le mirum pawl nih, an fanu le fapa hna caah an tinh piakmi hna le chun mang an manh piakmi hna khuaram a si. Ramdang India, Japan, S. Korea le Tuluk ram in mino tampi nih an van luhhnawhmi nelrawl a si. Silicon valley cu computer fimnak a sannak bik a si caah, chanthar mino cu a theilomi an um ti lo.
Cu hmun cu mifum le miliam le mifim mi hna nih an i selmi le tinhmi nelrawn a si. Cucu U.S. Fimnak Nelrawn tiah ruahmi a si nain, tu chun nih ahcun "U.S. Ram Mahthahnak Khualipi" (Capital of Suicide) tiah min an sak phah cang. Zeicatiah USA ram pumpi khua vialte epchun tikah, Silicon Valley hi "mahthahnak" (suicide) a sannak bik khua a si caah a si.
Silicon Valley ummi Palo Alto i high schools hna hi, high schools sang bik an si hna nain, mahthahnak lei ahcun a liamcia kum 10 chung hi mahthahnak a sang bik sianginn zong an si fawn.
Mahthahnak lei kongkau a thiammi hna nih, thil sining an zoh lengmang. "U.S. ram pumpi ah hin, mahthahnak hi, hi sianginn hna ah hin zei ruang dah a san khun hnga?" tiah mifim hna nih an hlat lio a si.
Thil sining zoh tikah, hi khua i high school sianginn hna hi nulepa nih saduh an thahmi le chun mang an manh mi an si. An fale caah an tinh piakmi hna a si. Zeicatiah hi ka high school chuakmi cu, hmailei an pawcawmnak ah amahkhan an si caah a si. Cu thil nih cun ngakchia mino hna cungah hneknak (pressure) fak tuk in a tlunter. Cu hnek tuk nak nih cun Silicon Valley ah mino mahthahnak hi a santer khunnak a si tiah an ruah.
Micheu nih cun, technology lei riantuannak sehzung ahcun, "Na sungh si le na thi lai" timi lungput khi thil pawi bik ah an ruah lawng silo in, "media" zong hi mawh an phurh rih. Technology san ruang ah, a cheu kha mino tein an thangcho tuk. Technology lei thiamsan ahcun sungh khawh lo ding kha an i ruahchan nain an nunnak ah sunghnak an ton tik ah, an celh ti lo.
Cuticun an lungthin a rawk. An thinlung a zaw. Midang a thangcho tukmi an hmuh hna i, a cheu an thancho lo tikah an lungthin a rawk i, cuticun mahthahnak hi a karhnak a si tiah an ti. Hi area i minung tam deuh mahthahnak a tuahmi cu an rian ah an sunghbaunak caah a si an ti.
Cucaah ahcun Silicon Valley i cachimmi sayate pawl nih hin, "Nulepa kha nan fale hi bia ruah hna u. Chawn hna u. Bia hal hna u. Lungrawk damlonak hna an ngei maw? Mahthahnak hna tuah duhnak thinlung ngeimi nan si maw?" tiah nan hal hna lai tiah ruahnak an pek hna.
Cun ca zong sungh phung a si. Tinhmi tlamtlinlo phung a si. Sipuazi tuah tik zongah sungh phung a si tiah cawnpiak i, sungh kha a pawi tuk in ruah lo ding le chiah lo ding kha cawnpiak ding a si tiah an ti. High school kai liomi cu an kum a no tuk rih caah, hneknak (pressure) khi an celh tuk lo ti a si. Mino nih cun "sungh khi a tha in an ruat thiam lo. An hmu thiam lo" ti a si. Cucaah sungh hi a pawi lo; thachiat ding a si lo ti in, a thatnak lei in hmuh khawh ding khi cawnpiak a herh ti a si.
Cucaahcun vawleicung fimtiamnak a sannak bik le technology a san cemnak khua zong ah, lungsi hnangamnak cu a um hlei lo. Lungdaihnak a um hlei lo. Hnangamnak a um hlei lo. Nuamhnak le lawmhnak taktak cu a rak um kho ve hlei lo.
Vawlei sithat, nuamhnak, rumnak le fimthiamnak sang tuk hmuh duhnak tu nih khan, an fanu fapa tampi cu mahthahnak tu a tuahter hna. Cucaah tu chun ni ah, sianginn zong in siseh, company lei zong in siseh, riantuantu pawl an i nuamh deuhnak ding le zaang dam deuh tein an um khawhnak ding caah, a lam kip in an i zuam ve cang hna.
Kawl le Laimi zong hi nulepa tampi cu kan palh ngai. Kan fanu le fapa hna hi, "doctor le engineer rumro si hna seh" ti kan duh. An mah nih an duhmi le an huammi a si maw silo ti zong kan tuak piak hna lo. Line tha hmuh rumro kan fial hna. An line that ahcun "doctor le engineer an si lai" timi ruahchannak rumro in kan fale hi kan hnek hna. Bia kaa khat kan chim ah, "Doctor na si te lai? Engineering na si te lai" tiah kan ti hna. Cuticun cu line hmuh ding rumro kha, kan fale le kan hnek hna tikah, Kawlram zong ah minung hawi ah aa chuah ti lo mi, cathiammi siangngakchia vaivuanmi tampi an um ko cang.
A ngaingai tiahcun, vawleicung ah doctor rian hi a sang bik le tha bik an rak si lem lo. Rumnak bik zong an rak si lem lo. Rian nuam bik le rian fawi bik zong an rak si lem lo. Kawlram ah hin, tang hra in line then a si i, sibawi line hmuh hna hi a rak har tuk le a sang tuk in kan rak ruah. Europe le America ahcun rian cio an si ko. Hi rian hna nakin lahkhah a tha deuh tukmi rian a rak rak tam tuk tik ah, doctor le engineering zong pawcawmnak rian pakhatkhat cio ah ruah a si ko.
Cucaah Laimi nulepa zong nih, khawika kan umnak paoh ah, kan fale hi cawnpiak le forh cu a tha nain, an duhlomi line le degree rumro hna kha hnek tuk ding an si lo. Sianginn an kai tik an mah duhmi, huammi le ti khawh bik dingmi line te khi lakter ah a tha bik. Ramdang ah hin, line thatha a la i nunnak le pum cawmnak ah a hmang kho lo mi zong tampi um a si ve ko. Cucaah a tha bik mi cu kan fale hna nih. nifatin an huam dingmi le an vuai lo dingmi rian rian khi thapek ah a tha deuh.
Silicon Valley ummi siangngakchia hna zong, nulepa nih hnek tuk lo in rak um hna sehlaw, mahthahnak zong hi a zor deuh men lai. Cun rian sang le degree sangpi hmuhnak in, minung ngamdamnak le nunnak hi a biapi deuh timi hi ruah deuh ding a si.
Zeicatiah Jesuh nih pei a kan chimh cu, "Minung nih hin hi vawleipumpi hmanh co sehlaw, a nunnak a sungh tung ahcun zeidah a miaknak a um?" tiah. Kan nunnak (soul) hi a biapi tuk mi a si. Cu nunnak cu Krih Jesuh zumhnak lawnglawng in hmuh khawh a si. Krih Jesuh zumh lo ahcun vawlei sithat lungdaihnak hna hi kan kawl lengmang hna i, kan hmuh cang tiah kan ruah tik ahcun an nih an loh lei hna an rak si ko. Vawlei thilri le degee sannak ruangah lungdaihnak hna a rak um kho lo.
Cucaah kan nih Laimi Krihfa kan caah cun "Lungdaih hnangamnak le lawmhnak taktak cu Jesuh sin lawng ah a um. Silicon valley ah a um lo" timi kha fian a biapi taktak.
No comments:
Post a Comment