A Ngan A Damlomi Pre. Trump Hruainak

US ah kum 20 nak ka um a si cang. Cu chung ah President pali nih USA an hruai. Cu President pali hna biachim holhrel, cawlcangh ning, umtu ziaza, lungput, mi an tining, an biafah ning, an biafang hman ning, an lungthin le lungput ka zoh lengmang hna ah, President Donald Trump tluk in nunzia a cianmi ka thei rih hna lo. A umtuning zoh lengmang ah lungdong taktak a si.

Ram a hruai ka tein US ram hi a re a thei. A ngan a fak. A ruang cu, President nih ram a hruai a timh ning hi, Gen. Than Shwe te hna phun in, nawlngeitu (regime) uknak phun in a hruai caah a si. Nitlaklei Democracy ram hruaitu hna nih ram an hruaining dan hi, hi tin a si bal lo. President George W. Bush kha nawlngeitu (regime) bantuk in ram a rak hruai ve mi a si. Cucaah amah hruainak theipar cu Iraq ram ah a dai kho ti lo i a tu ISIS tiang a chuak. ISIS hi an loh hmanh ah an idea hi fawi ah a lo ti lai lo. Pre, Bush nih hin Iraq hi rak kap hlah sehlaw, ISIS hi an chuak hrimhrim lai lo tiah Iraq ram kong tuanbia thiammi mifim hna nih an ti. 

President Trump zong hi miza tuk a si ko nain, a mah duh ning poh in bia a chim. Hnuhmai pakhat hmanh aa her lo. Bia a phunphun in mipi a kamh hna. A tuah le a tuah kho taktak fawn lo. Mexico-US ramri vampang cu riantuan ka thawk "Day One" bak in ka thawk lai tiah a ti i, nihin ni tiang a thawk kho rih lo. Mexico cozah nih ramri vampang man an liam lai tiah a ti i, Mexico nih kan liam hrimhrim lai lo ti a si. "Obama Care cu repel le replace" ka tuah lai a ti i, voi (2) aa zuam cang le a tuah kho lo. North Korea he kan i chawn (negotiate) ka tuah lai a ti i, cu nemnam cu. A tu cu "a hro rum ro in a hro cang." Syria cu US Assad cozah tu dirkamh ding tiah a ti i, missile in a kah than.

Campaign lio ah US mipi bia 67 a kamh hna ti a si i, a tuahmi cu "illegal ummi a tlaih hna i a kuatmi han le Muslim ram ram 7 ka kham hna lai" a timi ah ram (6) a  khammi hna lawng hi theipar hmuh ding a si rih. A dang  aa kammi bia 65 cu hmuh ding a um rih lo.

President Trump hruainak hi, a buai tuk i an mihruai ning a ngan a dam lo. White House hruaitu tampi cu lih zong an chim i, an bia zong an thlen lengmang. Bia hal zong an duh tuk lo. Mi nih bia an el hna ahcun, fak taktak in an leh hna. Mipi le White House karlak pehtlaihnak a tha lo. Thil hi biatak chim lo in, "sihnalh" (phisin) in an tang. Mexico Wall cu sang taktak, dawh taktak, chah taktak, a tleutleu in ka sak lai" tiah a rak timi hmanh, "Campian bia" (campagin word) a si an ti cang. Mexico Wall kong hi, propaganda a rak chimmi pa bia an hal i, "Kha cu metaphor" (tahchunhnak bia) pei a si ko cu. "Campaign bia si" tiah a ti.

 caah, a riantuanpi hawi hi pakhat hnu pakhat in a fire te men hna lai. A pakhatnak fire dingmi hi, "White House Press secretary Sean Spicer hi aa phuah te lai" tiah May 16, 2017 ah ka rak tial cang. A ruang cu Sean Spicer le Pre. Trump hi an bia aa kalh tawn. An bia aa hnihthum. Lih an tawn timi a fiang tuk. Spicer le Trump hi, an bia a dangdang in an kal tawn. Cuticun White House hi hmailei ah sau a kal kho ding a si lo. Sean Spicer hi, White House ah thla (6) lawng a hmun. Sean Spicer hi an fire te men lai tiah ka tinak in, July 21, 2017 ah aa phuah tik ah, thla 2 fai lawng a hmun. 

Sean Spicer aa phuahnak a ruang tampi a um kho men. White House communication director thar caah, Pre. Trump nih New York khua tangkalei thonghtham thiammi, Anthony Scaramucci, a khanhmi ruangah an i lungthin aa khat lo i, Sean Spicer cu aa phuak. Ka chim ning te in a resign taktak. Sean Spicer zong cu, Sarah Huckabee Sanders nih a chawn. Hi nu zong hi, mi za ngai cu a si ko nain, sau a hmun te hnga dek maw? Zeicatiah Pre. Trump chan ah hin, White House riantuantu pawl hi, an lungre a thei. An mithmai a panh lo. An lungthin a khingrit tuk timi hmuh khawh a si.

Sarah Huckabee zong hi zei can dek a nguh te hnga? A dongh tian a hmun lai maw hmun lo timi cu, zoh rih ding a si ko. Pre. Trump kuttang i riantuan hi, re a thei tuk ding a si i, amah he thinlung aa khat taktakmi lawng nih an tuan huam ding a si. 

Sean Spicer zong hi Pre,. Trump Inauguration ah a kaimi minung number kong ah lih a rak chim nak kha, video in an piah tik ah, a lihnak a lang tuk i, mipi nih an zum kho ti lo. Lih tawn in cun White House cu a ngan a dammi White House a si kho lo. 

Press Sect. Sean Spicer 

Nihin ah White House Chief Strategist Steve Bannon zong aa bang than cang. Hi pa hi conservative a si i, "The Alt Right Movement" zong tha a rak pe mi a si. Virginia i, Charlottesville khua hi "Mirang pawl lam zulmi" ruangah mithi an ummi le hmapumi an tam tukmi le buainak ngan ngaingai a chuah caah, Steve Bannon zong mawhphurhnak a tuar tuk caah aa phuahmi a si. Steve Bannon hi, Mirang a tanh tuk caah White House ah rian an rak pek cangka tein mi tampi nih an rak duh lo. Asinain Pre. Trump nih aa bochan tuk caah, amuru in White House a mawngtu ah a rak ser.  Steve Bannon le Sean Spicer an i banmi nih, Pre. Trump hruainak hi a muru ah a ngan a dam lo ngai timi a langhter ko. 

Steve Bannon aa phuah tlawmpal ah, "The Trump Presidency that we fought for and won is over" (Heh tiah kan i zuam i, ral kan do i, kan teimi Trump President sinak cu a dih ko cang) tiah a ti. Trump President tlin ding hi an lungchung muru ah an i tinhmi cu a rak um i, cucu a tlin ti lo caah an ruahchannak a dong cang" tinak a si. Steve Bannon hi President Trump caah "Ka kawi ka ral cang" timi a si kho. Pre. Trump nih aa bochan taktakmi hna hi, pakhat hnu pakhat an FIRE thluahmah cang hna. Cu nih a langhtermi cu "President Trump hi, term khatnak a dih tiang a tuan hmanh ah, term hnihnak cu a peh lo hrimhrim" timi a fiantertu a si. 

Hi Charlottesville lamzulhnak nih Pre. Trump zong a mual a photer ngaingai. Hi lam zulmi tam deuh cu thi a lian taktakmi Germany cithlah Mirang deuh an si. Hi hna pawl hi "White Supremacist" (Mirang kan cungnung bik) timi ruahnak a ngeimi pawl an si. Hi lamzulmi lak ah Mirang thilian pawl, Ku Klux Klan (KKK) zong an i tel ve rih. Lam an zulhnak a ruang cu hlanlio USA ah sal zuatnak tha a rak pemi Robert Lee milem kha Charlottesville khualai ah a um i, cucu a duhlomi pawl nih milem cu hrawh an timh caah, lam an zulhnak a si. Mirang nunphung le tuanbia hrawh nan timh timi ruangah, hmun kip in Mirang tampi an ra i, lam an zulhmi a si. Hi hna pawl hi Pathian an i tlaih ngai tung nain, minung a huami an si caah, Pathian hi an kaa lawng a si. 

Pre. Trump le Steve Bannon

Hi bantuk lamzulhnak le minun thihnak tiang a chuahtermi buainak hi, Pre. Trump nih campaign lio ah a rak chimmi biaholh ruang ah a si tiah mi tampi nih an ti. "Miphun min hmang phun in politics a rak khelh caah a tlinnak zong a si. A tlinnak bik a ruang pakhat cu hi bantuk Mirang nih "agenda" an ngeihmi hawih in President nih bia a kamh hna caah a si tiah an ti. Cucaah, Charlottesville buainak ruangah Pre. Trump zong mawhphurhnak tampi a tong. Nihin ni ahcun Republican Party hruaitu GOP tampi nih Pre. Trump hi an mawhphurh i, an dirkamh lo ngaingai. Charlottesville buainak kong ah "Fak pi in mawhchiatnak bia na chim lai" tiah an ti nain, a chimmi bia zong nih mipi an lung a tong hna lo. 

Charlottesville i Mirang lam an zulh lio. An ka aan ning hi hi NAZI an lo

Hi lamzultu pawl hi 1,000 renglo an si. Hi hna hi NAZI timi Hitler Party tha a pemi an si i, an thilruk ah siseh, an hmelchunh ah siseh, an angki ah siseh, salam an pekning ah siseh, an au tik i an ka aan ning ah siseh, an biachim le cawlcangh ah siseh, NAZI bantuk bak in an um taktak. NAZI ni Judahmi an rak huat hna bantuk in, Charlottesville i lam zulmi zong nih Jews huatnak bia an chim i ca zong tampi an i put. NAZI nih an rak i tlaihmi Judah huatnak biafang a simi "blood and soil" timi zong an chim i, "Jews will not replace us" (Jews nih kan hmunhma a kan rolh lai lo) timi bia zong heh tiah an au. Hitler nih a rak chimmi tawnmi Aryan cikor (Mirang) cu kan cungnung bik ko timi thisa kha an keng i, miphun dang abik in Judah mi kha an huat taktak hna. 

Cucaah hi hna hi Jews a huami Aryan cikor an si timi cu a fiang ko. Hi hna hi "Anti-Semetism" yimi Judah a huaralmi le dohmi pawl an si. American ram Judah le vawleicung hmun kip Judah huami an si. Hitler chan in German cithlah tampi nih Judahmi an huat hna. Atu lio ah hin, Ukraine ram lei zongah Judah huatnak a karh ngai ngai i, USA zong ah hi bantuk "Judahmi huatnak" (Anti-semitism) a karh tuk sual lai ti phan a um ngai. 

Pre. Trump zong hi a biachim le holhrel ah "Whire Supremacist"  bantuk ah mi tampi nih an ruah caah, dotu tampi a ngei. Republican hruaitu lila tampi nih a dirhmun ruangah an doh. A cheu le bang nih cun, "President sinak in aa phuah a hau" ti tiang in a timi an um cang. Charlottesville buainak ruangah Pre. Trump hi fak chinchin in buainak a tong. While House lei i tuanvo ngeitu zong an buai chin lengmang i, hmailei ah White House zong hi zeitindah an kal te lai timi cu chim khawh a si rih lo. A chungmuru hi a ngan a dam lo. Aa tuaihmal tuk hringhran. 

Mirang lamzulmi kham ding in lam a zul ve mi hna

President a tuannak thla 8 khan lawng a si rih nain, ram a hruai ning le a biachim ning le a cawlcangh ning a that lo caah, Pre. Trump cozah hi hmailei ah zeidek a lawh te lai? A ngan a dammi cozah a si lo. A ngan a dam lo caah, Pre. Trump nih a FIRE mi hna le an phuahtermi hna an tlawm ti lo. Cucaah Pre. Trump cozah hi a lamkip in, abik in miphun kong ah a ngan a dam lo taktakmi cozah a si. 

A ngan a dam lo mi cozah ahcun minung an rian a hmun lo. A tu le tu an i phuak an i thleng. Mithar an kai lengmang. Lih tawn le Sihnalh a tam. Mi mawhphurh a tam. Mah le mah thangthatnak pek a tam. Mi kha heh tiah an hlorh hna i phuah a zaat ahcun FIRE colh an si. Mah duh paoh in "nawlngeitu uknak" bantuk in rian an tuan. Riantuantu hna bia aa hnihthum tawn. Aa kalh tawn. An biakam an let lengmang tawn. An biachim cu a tha nain a taktak ah an tuah tawn lo. A pawi cemmi cu, an thinlung aa thleng lengmang. An lungput an hmun lo. Ruahphak lo ah thinhun in khuakhan le riantuan an hmang. Thlachiat an ruat lo. Mi duh paoh in an ti hna. A hringhrim lo in rian an tuan. Cucu a ngan a dam lo mi cozah timi cu an si. Hi sining vialte hi atu lio Pre. Trump hruai ning hi a si.

Cu bantuk in caan rau lo te ah, hruaitu tampi a phuahmi nih hmanthlak a langhtermi cu, "Pre, Trump hruainak hi a ngan a dam lo" timi hmanthlak a si. Hi pin zong ah an phuah than te hna lai. A ho dah an phuah lai i, zeitik ah dah an phuah te lai timi cu theih khawh a si rih lo. Cucaah zeitik ah dah a ho dah an FIRE te lai timi cu kutdong rel in zoh cio rih ding a si ko.

-----------------------------------------------







  

Upat Awk Tlak "Lawngtlai Laimi?"

Lawngtlang khua le Lai Autonomous District Council (LADC) hi 1972 ah an rak sermi a si. Mah hlan ahcun, Pawi-Kakher Regional Council (PLRC) tiah ti an rak si. A caan ah Chhim Tupui District ti zongah an rak auh tawn. PLRC chungah, Pawi, Lakher le Chakma miphun an rak i tel hna. Ahnu ah Pawi timi cu Lai ah an thlen i, Lakher timi zong Mara ah an thlen. Cun Chakma cu an hmun i, Mizoram thlanglei ah Autonomous District Council pathum an rak chuak. Pawi timi le Lakher timi hi Mizo nih an auhnak hna min a rak si.

Lawngtlai ummi Laimi hna hi, atu ah 117,894 (2016) ah an um. An tlawm ti lo. Lawngtlai hi an khualipi a si i, khua dawh ngai a si. Lawngtlai Peng ti zong ah theih a si. Atu i Lai Autonomous District Council (LADC) timi hi, a kau ngai. Tiram a tha. Tlawr zong tawr le cheng in an cin. Cun Ngengpi Sanctuary timi Saram Hual ngan taktak an ngei i, cu Ngengpi Sanctuary ahcun vui hi 5-10 karlak an um lai tiah ruah a si. Tupi hmawng tha taktak a si. A kauh pin ah a sau tuk. A hmawng tuk fawn. Cun Camdur timi hmun rawn kau taktak an ngei i, cuka hmun cu leikuang i tuah ahcun Mizoram pumpi a cawm khawh hna lai tiah ruah a si. Cu tluk cun LADC area hi a thami le rummi a si ve.

Hi district ummi minung hna hi, mi tampi nih Mizo ah an rak ruah sual hna. A ruang cu an min ah Mizo min asi. An thilri ah Mizo thilri a si. An holh, ca, hla, bia, Bible le hla cauk ah Mizo lawngte a si dih. A umnak ram Mizoram a si. An eidin, uarmi thilri, eidin, tirawl le cawlcangh ning vialte Mizo sining dih a si. Cu vialte a ruang cu, chan tam ngai Lai holh le ca an thlau caah a si. An sining kha a zeizong te in Mizo sining a si ko. Mizo sining nih a dolh dih hna.

Lawngtlai Laimi hi Mizo he an i dannak pakhat te lawng a um. Cucu "Phun min" ah a si. Cinzah, Zathang, Fambawl ti in, Lai phun lawngte an si. Cucu Mizo he an i dannak bik a si. Cu dah ti lo cu, zeihmanh Mizo he dannak an ngei lo. Phun i dannak cu, a leng in theih khawhmi a si lo i, an tuanbia le sining hlat lawng ah theih khawhmi thil a si caah, a leng zohnak ahcun Mizo le Lai cu thleidan khawh ding hrimhrim an si lo.

Cuticun an tlau ko cang rua tiah ruahmi cu, Lawngtlai Laimi nih an sining taktak cu nihin ni ah an hlam than cang. Tuanbia an hmuhchuah than cang. A ruang cu hlan ah, Mizoram hi district (3) ah an rak then i, Aizawl, Lunglei le Chhim Tuipui District ti an rak si.

Chhimtuipui District an headquarter cu Saiha a rak si i, subdiv isional headquarter cu Lawngtlai le Chawngte an rak si. Chhimtuipui District cu khuate thanchonak blocks (4) ah an rak then i, an min hna cu Lawngtlai, Sangau, Tuipang le Chawngte an rak si. November 1998 ah Lawngtlai District zong an van ser than. A fawinak in Lawngtlai District hi Lai district ti zong ah an auh tawn.

Lawngtlai kan kal lio ah an rak chimmi cu, Pawi le Lakher hna nih, an mah min tein Autonomous District ngeih ding an i timh tik ah, Lawngtlai Peng cu Lai District tiah min thlen ding a si i, Saiha Peng cu Mara District tiah thlen a hauh tikah, Lawngtlai Peng Laimi nih Lai an sinak langhter dingmi thil zeihmanh a um ti lo. Lai timi min bunhmi zei hmanh an ngei ti lo. Cucaah Lai District tinak ding caah, Lai an sinak langhter a hau cang. Min tete ngeih a hau cang.

Cucaah Lawngtlai Laimi cu "pup" tiah politics ah an mit a vaar ciammam i, an ram ah Krihfabu min ah Lai timi an van bunh hna. Zoram Baptist kha Lairam Baptist ah an thlen. Cun bu dangdang hna nih an min ah, Lairam Isua Krista Baptist Kohran (LIKBK) tibantuk an rak i bunh hna (LIKBK le bang hi a min zong a sau bak). Lai holh, Lai ca le Lai sining an van tanh. Biakinn min tiang an van thlen.

Cucaah biaknak le politics hi voi tampi cu vawleicung taktak ahcun an kalti peng i then khawh taktak an rak si lo. An i tlai i, an i cawh lengmang. Cucu Mizoram ah fiang tuk in hmuh khawh a si. USA zong ah hmuh khawh a si i, Lai Autonomous District Council sernak zong ah hmuh khawh a si. Zeicatiah ram, miphun, biaknak, nunphung le politics cu, thenrawi khawh an si lo. Israel miphun tuanbia ah an Pathian, an ram, an miphun, an politics, an sipuazi le raltuknak tiang in thenrawi khawh a si lo bantuk a si. Lawngtlai Laimi zong Israel bantuk in ram le miphun an daw. Upat awk an tlak.

Lawngtlai Peng um Laimi cu an tlaunak kum tam tuk a si cang caah, Lai an sinak taktak hlam ding cu a fawi lo. Chan tam nawn rauh ding a si. An tlau ning a rak fak ngai cang. Kawlram tuanbia i, Pyo miphun an tlau bantuk dengmang khi an rak si. Mizo sining nih a dolh dih ko hna. Lawngtlai Laimi hi zeitluk in dah an tlau timi hi 1989 Lawngtlai ka phak ah ka mit in ka hmuhmi a si. Mizo nih an dolh dih ko hna. "Lim nih sakhi a lemh bantuk in an lemh hna." Lai timi le Lai holh hi, Council Veng kuakap te lawng ah a rak um. Chimphu a rak si lo.

Cu Lawngtlai ka phak ah ka lung a chuakmi  cu Kalewa khua luh lai i, sign board an tialmi ca a si. Cucu hitin a si:

"Vawlei dolh ruangah miphun a tlau lo, midang nih dolh ruang ah miphun a tlau"

Hi ka hmuh bak in, Pyo miphun cu vawlei dolh ruang ah an tlau silo in, an pawng ummi miphun dang dolhnak ruangah an tlau timi kha fiang tuk in ka theih than. Lawntlai Laimi zong an tlaunak a ruang cu, Mizo sining nih a dolh hna caah a si. Cucu Kawl phungthluk in tah tik ah theihfian khawh a si (US Laimi zong hi kan i ralrin lo ahcun miphun dang nih a kan dolh caan a ra ve ko lai. Lairam Laimi zong Kawl nih dolh khawh kan si ve. Ralrin a hau).

Pathian khuakhan cu thil khuaruahhar a si ko. "Tuanbia hi a mah tein aa tharchuah than tawn" tiah an ti i, Lawngtlai Laimi zong, "Ho dah kan si taktak?" timi an van i hmu chuak. Cu biahalnak cu an van ruah tikah, an sining taktak (origin) kha an i hmu chuak i, "Laimi kan si" ti kha an i fiang. Cuticun Lai an sinak kha tanh hram an rak thawk. An khul zong a rang. Nihin ni ahcun, Kawlram Laimi nakin Lai thinlung an ngei deuh rua tiah ka ruah.

Lawngtlai nih, Laimi sinak tanh hram an van thawk bak in, Kawlram Laimi he zong pehtlaihnak biatak tein a van i thawk. 1988 ah Laimi tampi ramkhel rian an tuan tikah, Lawngtlai cu an i dornak le thuhnak a rak si. Aizawl, Lunglei, Saiha le Mizoram ka dangdang i, Laimi a kan pawnchuah le tlaih lio zong ah, Lawngtlai cu Laimi a dirkamhtu an rak si. Keimah hmanh, ka dang i thil ka zuar ngamlo caan ahcun Lawngtlai District chungah ka rak i chawk i, ka hel tawn. Lawngtlai peng phak cu hna a rak ngam tuk. Khua dangdang kan va tlawn i, Lawngtlai District luhnnak ramri van phak cu, an ramri i sign board van hmuh ah lungthin a rak dai i, hna a rak ngam tuk. Cu an sign board ah an tialmi cu hitin a si:

"Welcome to Lai Autonomous District"

Lai District chung van luh cu, hna a ngam. Thinlung a dai. Miphun ram phanh cu a sunglawi khun tuk. Kan zaa a lawng tuk. Lawngtlai phanh cu, Mizoram khua ka phanhmi vialte lakah ka hna a ngam cem. Hakha le Thantlang panh tluk in ka thinlung a dai. Cucu zeidang ruang asi hrimhrim lo; miphun khat kan si ruang ah a si ko. A taktak ahcun, a theih hmanh a kan thei lem lo nain, Burma in a rami Laimi paohpaoh cu kan hna a rak ngam taktak ko. Nulepa khua phak tluk ah ka rak ruah.

Cuticun Lawngtlai Laimi nih Laimi sinak an van tanh taktak hi, 1985-88 kuakap in biapi bik aa thawk a si i, thiltha tam tuk a chuahpi. Lawngtlai ah Lai thilri zuar biatak tein a rak i thawk colh. Tam tuk hringhran hi Lawngtlai le Saiha district ah zuar a rak si. Hakha lei nih Lai thil in India tangka million in an hmuh lai ka zumh. Cuticun Laimi sinak hi duhsah tein an rak uar le an rak tanh. Bus mawng hmanh nih, Lai holh an thiam na lo tein, pai lengmang in Lai holh in an rak kan chonh tawn. Lai District Council zong nih, an zung chungah Lai holh in cauk tete zong an rak chuah hna. Lai hlaphel tete zong a rak chuak. Lai holh le lam zong tha an rak pek. Laica cawn zong tha an rak pek. Pu Chawn Kio tialmi cauk te hna le a dangdang zong District Council zungah an rak chiah hna.

Internet riantuannak a van thang i, Lung aa lawmh khunmi cu, Lawntlai nih LAI IDOL zuamnak te hna an van tuah. Lai Idol ah pakhatnak hmumi zong 2015 CBCUSA Civui ah a rak kan telpi ve. A sunglawi tuk. Hakha ahcun, "Chin Idol" tiah kan ti. A ngaingai ahcun, "Chin cu kan si bak lo." Kawl le Mirang nih a kan bunh chawmmi kan si. Lai tiah aa timi kan rak si ko i, Lai Idol ti ve ding khi a si ko. Cu zawn ahcun Lawngtlai lei nih miphun thinlung lei ahcun a kan tei deuh tiah ka ruah (Chin zong cu kan i funtomnak ca ahcun a tha ve chung ko rih).

Lai Idol a hmumi nu le ka fapale pahnih he (2015)

1988 hnu in ram a buai tik zongah, CNF tambik an i dornak cu kan unau umnak Mizoram a si ko i, cu zong ah Lai District hi tambik an rak i dornak a si. Laimi le Burma mi a dirkamh cemtu cu Lawngtlai District kan unau an si. Ei kan kawlnak bik le tangka kan laknak bik zong an mah an si. Autonomous District an si caah, phaisa zong a rak tama taktak. Laimi hlasakthiam Lg. Van Dawt Cin te hna zong an rak sawm hna. Cu nih cun kan i dawtnak zong a santer chin rih. CBCUSA Civui (2015) zong Lawngtlai in Laimi hruaitu tam ngai an ra i, kan miphun tuanbia ah a um ballomi tuanbia an rak tial a si (Kan biakinn hmun zong a kan zohpi. Chuncaw kan ei ti hna. Hman kan i thla ti hna. A sunglawi taktak. Kan Krihfabu nih kan philh kho hna lo).

LIKBK pawl he kan biakinn hmun ah

LIKBK Choir bu le catialtu CBCUSA Civui (2015)

Hakha a minh tik zongah minung le tangka thazaang tampi a chuahtu cu Lawngtlai Laimi an si. "Unau tha le liangdan tha" timi kha an si taktak. Kawlram khi dai lo in kahnak le har tuarnak zong um sehlaw, Lawngtlai kan unau hi a kan dirkamh cem tu ding an si ko. An nih zong Indiaram ah buaibainak fakpi um sual sehlaw, kan mah hi an nih a kilvengtu ding kan si ve. Har ah harti, awl ah awl ti in khuasa ding unau taktak kan si.

November 23-26, 2017 ah Lawngtlai i tuah dingmi International Chin Youth Conference zong nih a langhtermi cu Lawngtlai Laimi nih zeitluk in dah kan miphun an dawt timi kha a langhter. Hi bantuk conference nih hin, India, Kawlram le Bangladesh ummi Laimi caah dawtnak le lungrualnak zong tampi a chuahter lai. Hi conference hna hi a mak tuk. Pathian nih a kan tuahtermi a si tiah ka ruah. Hi bantuk in thil a chuahtertu upa hruaitu dihlak zong thangthat tlak an si. Miphun tanhmi Lawngtlai kan unau cungah kan i lawm tuk.

Lawngtlai khua zong hi aa dawh. Sang an then ning a tha. L1, L2, L3, L4 ti in an then i, minsak zong an thiam ngaingai. Aizawl-Saiha Highway cungah a um. Lunglei, Saiha, Bungtlang he Bus road a peh dih caah pehtlaihnak zong a tha. Kaladan Project highway pi nih a pal lai caah, hmailei ahcun Mizoram i "economic center" pakhat ah a tla te ding a si.

Lawngtlai hi, Mizoram sining cun hmunhma rem ngai a si. A khua lam an phei i, thirrang duhpaoh in cit khawh a si ko. Hi ti zoh le bang ahcun, Maymyo te ko a lo i, "Lawngtlai cu Mizoram Maymyo a si" tiah ka ti tawn. A khua chung lamsul le fingtlang hi lung a leng ngaingai. Ngaknu tlangval chawhlehnak zong ah a nuam. College le High school thatha zong a um. Hotel tha le sizung tha a um. Hmailei ah Kawlram, India le Bangladesh Laimi tampi a kan funtom khotu ding khua a si. Lawngtlai khua a thanchonak ding zong kan i zuam cio a hau ve rih. Lawngtlai hi kan chungkhar Pu Thangling le Pu Ralawr te umnak khua a si caah, kei zong ka tlawngleng ngai i, a ngaih zong ka ngai ngai tawn. Nikhatkhat cu ka phan than te lai timi zong ka ruahchan ko.

Lai Autonomous District khualipi-Lawngtlai

Hi bantuk in ram le miphun a dawtu Lawngtlai kan unau hna hi, kan nih zong nih dawt le upat hmaizah a herh. An herhnak le chamhbaunak ah dirkamhpi an hau. Laimi hi mi vantha tuk kan si. Kan miphun hi miphunte tuk kan si lo. Zeicatiah India, Bangladesh le Kawlram ram thum ah a um kho mi kan si. Kan area  kau tuk. Kan minung zong a tam tuk cang. Ram khat i buainak a chuah sual zongah, ram khat le ram khat karah tampi aa bawmchan kho ding kan si. Karen miphun pawl khi tluk an cawl khawhnak khi, Thailand ram ummi Karen nih an bawmh tuk hna caah a si. Cu bantuk in kan thawn khawhnak ding caah, India, Bangladesh le Kawlram ummi Laimi zong kan i dirkamh le bawmh a herh hringhran.

Nihin ni ah Lawngtlai District Laimi nih an herh bikmi cu, Lai ca le Lai holh thiam a si. Cu an herhmi a tlamtlin khawhnak hnga ding caah, ramdang ummi Laimi zong nih bawmh, tanpi le dirkamh an herh. Atanglei ah an van tialmi ca nih, Lawngtlai lei kan unau nih zeitluk in dah kan holh le ca an dirkamhpi timi kha a langhter i lung aa lawm tuk. Hi bantuk in, miphun, nunphung, biahla, holh le ca an tanh caah, Lawngtlai Laimi hi upat hmaizah awk an tlak taktak.  Lawngtlai Laimi hruaitu bantuk in, ram le miphun, nunphung, biaknak, mah holh le ca a tanhmi Lai miphun si u sih law, kan miphun cu miphunpi pakhat bantuk in kan thawng ve ko lai timi ruahchannak ka ngei.

Hi capar hin Lawngtlai Laimi kan unau upatnak ka pek hna!

                                -------------------------------------------------------------------


Chinchiah:

1. Lai Autonomous District kong tam deuh theih duh ahcun, hi website ah rak lengte.
https://ladc.mizoram.gov.in/

2. Lawngtlai District ummi nih Lai ca le holh hi zeitluk in dah tha an pek timi theihnak caah a tanglei ca an tialmi hi ka van thil chih. Rev. Dr. C. Duh Kam, GS, CBCUSA hi, Lai Miphun tha a pe taktakmi a si i, amah nih CBCUSA a hruai chung ah Lawngtlai Laimi le Laimi vialte pehtlaihnak hi tamtuk a thanchoter i, a mah zong hi ca hin upat hmaizahnak ka van pek.  Atanglei ca zong hi, amah tialmi chung in ka lakmi a si.

LAICA LE HOLH KONG AH THAWNGTHA

Salai Lahnim nih a facebook ah a tialmi hi rel tha ngai a si:

"Lairam le miphun dawtu pawl nih theih ve nan duh theo lai. Nihin YLA Sub-Hqrs Saiha kan hruaitu le he upatmi kan CEM kan va leng cu thawng thar kan va theih chap. Tutan LADC kan hruaitule pawl hi an rak men lo. Kan miphun hi sullam ngei le tinhmi ngei tein hruai an timh thluahmah cang.

LADC kan ngeih khawhnak kan miphun identity hi biatak tein dirpi i lungrep a ngeimi miphun, rian a truanti khomi miphun le van arfi bang a ceu vemi miphun si ve dingin in hruai an kan timh cang. 

Tuanbia ah a um bal rih lomi cu an caan chung ah a tlung ko lai hi ta. Executive Committee (Cabinet Meeting) nih LADC Staff pawl Laiholh cawng ding in biakhiahnak nizan ah an tuah cang. Revd EF Sangcem hruaimi Association for Lai Language, Lawngtlai nih Laica Monsoon Course Syllabuses le Materials a tuahmi zong an rak cohlan. Kan i lawm tuk. LADC officials pawl nih Laica an cawng cang lai. 

Ramkip um Laimi an i lawm tuk ve lai. LADC hruaitu kan pale sinah Association for Lai Language kan i lawm tuk. Bawipa nih nan lam tluanter ko seh!"

YLA = Young Lai Association

LADC = Lai Autonomous District Council.

CEM = Chief Executive Member tinak a si.

Holh a tlau ahcun nunphung a tlau.  Nunphung a tlau ahcun miphun a tlau.

Miphun hawi hna he pehtlaihnak caah Laica le holh cu thiam kan herh.  Vawleipi cung ah miphun thangcho si khawhnak ding ah English thiam chih kan hau.  Kan fale nih Laica le holh le English an thiam ahcun tlau lo in kan thangcho ciahmah ko lai.

C. Duh Kam
----------------------------
Atanglei hi Rev. V. Suikharlian nih a tarmi a si. A cafang remhlo tein amah tial ning tein ka thil chih.

Dear miphun hawi hna, 

Lai Autonomous District Council (LADC) Lawngtlai Mizoram i officer le staff hna caah Laica Monsoon Course cu a hram  thawh a si i, nihin ah a on nak Pu T. Zakung, Chief Executive Member (LADC) nih a ngei.  

Hi Monsoon Course nih a tinh mi cu a tu i LADC i officer le staff a tam deuh nih Lai holh in ca an tial kho lo i, an holh kho fon lo. A tu LADC cozah  nih hin Lai holh revive dingin betak tein a cawl cang i, LADC officer le staff paohpaoh nih cun Lai holh i holh kho i ca zong tial kho dingin  nawlbia an rak khiah. 

Mizoram Laimi hna nih Lai holh an thlau hi anmah palh ruangah zong a si tuk lo. A ruang cu Mar holh(Mizo) in Thawngtha bia rak chim an si i, biaknak lei cauk an ngeih mi Baibal, hlabu le a dang zong Mar holh i tial a rak si dih i, Siang inn i ca an cawn mi zong Mizo holh i rak cawng an si caah Lai holh hi an rak thlau a si. A tu bantuk i hmai lei ah LADC cozah nih Lai holh tunmer nak ding ca i tuanvo a lak i a zuam chin lengmang ah cun tuanah zapi nih Lai holh in kan holh kho than te lai. 

Miphun tunmer nak ding caah hin thlacamnak in rak kan hrawmpi ve u.

Lawmhnak tampi he,

Rev. V. Suikharlian
Lawngtlai, Mizoram

Rev. V. Suikharlian
Lawngtlai, Mizoram

-------------------------------------------------------------------------

Thingtupi Kaubikmi Ram Pahra

Vawleicung ah minung kan karh chin lengmang i, thingtupi (forest) a tlawm chin lengmang. Cucu ngaihchia taktak a si. Vawlei khuacaan aa thlen ruangah thingtupi cheukhat cu an i rawk i, tii le tibual carnak te hna a chuak cang. Phawng le thetse ram tampi a karh i, minung cinthlaknak le zuatkhalhnak tampi a zor.

Vawleicung pumpi hi thingtupi nih 31% cu a khuh rih ko. Thingtupi nih a khuhmi hi hectares in 4 billion tluk a si (1 hectare=2.47 acre). Seh riantuannak a thancho hlan ahcun vawlei ah hectares 5.9 hi thingtupi nih a rak khuh. 1990 kum hnu ah hin thing hi an hau tuk caah, kum khat ah hectares million 16 lengmang hi, thingtupi a lo ti a si.

Kawlram lawng hmanh ah hin, 2010 hnu ah ralkap cozah chan ah thing an chuah tuk caah le zeidang dum le thanchonak tlanglo tuahnak caah acre 1.3 million a lo cang ti a si. Indonesia le Malaysia zong ah cinthlaknak caah thingtupi tam tuk an hrawh ve. Lairam zong hi tihthing le tlanglo caah thingram a hrawk taktakmi miphun pakhat kan si ve.

Amah tein a keimi le minung cin chapmi ruang ah thingtupi a rak karh ve i, kum chiar in thingtupi a zormi hi 8.3 million hectares a si. Atu than ahcun minung nih thingkung kha biapi tuk ah an chiah caah, an humzual ngai nain, kum fatin in 13 million hectares hi a lo lengmang rih. Thingtupi a karhmi van tuak chih tik ah, 2000 in 2010 karlak ah kum chiar in hectares 5.2 million lengmang hi thingtupi a lo tiah mifim mi nih an tuak.

Indonesia ram Saa-ungsi cinnak caah thing an haumi

Thingtupi hna hi vawleicung thli, tii le pawngkam a thiantertu le khuacaan a remhtu an si i, "Thingtupi hna cu minung caah suihring" (Forests are the green golds of the world) tiah kan ti khawh. Cu tluk cun vawleicung caah a sunglawimi an si.

Vawlei ah minung kan karh. Sehzung le motor khu le zeidang meikhu a karh i, thli a hnawm chin lengmang. Cu thli hnawm cu minung kan ngandam caah ral nganbik pakhat a si cang. Cu lio caan thli a thiantertu vawleicungah thingtupi lianlian tampi a um rih i, lung aa lawm tuk. Thingtupi ti tikah, thing lianlian an si dih tinak a si lo. Thingkung le thingram tampi nih a khuh rihmi area kha chim duhmi a si. Cu thingtupi tambik le kaubik a umnak ram hna cu a tanglei bantuk an si.

1. Russia

Russia hi vawleicung ah a kau bik ram a si pin ah, thingtupi tambik a ngeimi ram zong an si. Thingtupi an ngeihmi hi 2,997,157 mi2 asi i, an ram dihlak i 45.40% a si. Tupi nih a khuhmi hi Australia ram kauh a si. Lunglawmh awk ngaingai a si. 

Russia ram thingtupi

2. Brazil

South America ram ah a ummi Brazil hi ram lian taktak a si ve. Amazon Tivapi le tupi umnak ram a si. An ram thingtupi hi 1,844,402 mi2 (56.10%) a si. Vawleicung ah lianh ah 5 nak a si. Brazil ram thingtupi nih a khuhmi area hi India ram nakin a ngan deuh. A tam deuh cu ruahtii a lami tupi an si. 

Vawleicung minthang bik Amazon thingtupi

3.  Canda – Canada ram nih a ngeihmi hi 1,197,434 mi2 ( 31.06%) a si ve. Vawleicung ah lianh ah pahnihnak a si nain, thingtupi an ngeihmi hi India ram tia lawng a si. A ruang cu hmun tam deuh cu tikhal nih a khuhmi ram a si caah a si. 

Canada ram thingtupi

4. United States –USA hi vawleicung ah lianh ah 3 nak a si i, thingtupi a ngeihmi hi 1,170,233 mi2 a si i, an ram dihlak i 30.84% lawng a si. Innlo, lamsul, cinthlaknak le zeidang thanchonak caah thingtupi an hau tuk caah, an ram a kauh rup cun thingtupi a tam tuk lo.  

Vawleicung a sangbikmi USA thingkung hna

5. China – Tuluk ram nih thingtupi 703,092 mi2 h a ngeih ve. Cucu an ram area dihlak i 18.21% lawng a si. Tuluk hi an ram kauh ning he epchun ahcun, hi ram 10 chung ah thingtupi tlawmbik a ngeimi ram a si. Thetse rawn a kauh caah le minung an tam caah cinthlaknak caah thing an hau tuk caah a si. 

Tuluk ram thingtupi pakhat

6. Australia – Australia zong hi thingram kau ngai an ngei. An ram a rocarnak hmun a tam ngai caah, thingtupi a tlawm ngai nain, cozah nih tha tuk in an zohkhenh caah 567,891 mi2   

tiang an ngei kho rih. An ram area dihlak i 19% a si. Cozah that hrat ahcun thingram zong tha deuh in an zohkhenh khawh pin ah an cin chapmi hrimhrim a rak tam tuk.

Australia thingtupi

7. Congo (D.R) – Africa Continent ummi ram a si. Equator ram a si i an ram tupi hi ruah tupi an si. Thingtupi 470,784 mi2 an ngei i, an ram area dihlak i 52% a si. Ram sifak ngai an si nain, an tupi nih an min a thanter hna. 

Congo (D.R) Tivapi le tupi

8. Argentina – South America ummi a si. An ram hi hi fingtlang a tam ngai ve. Thingtupi 364,996 mi2 an ngei i an ram area dihlak i 34% a si. 

Argentina ram tisor le tupi

9. Indonesia – Asia Nichuahthlanglei ummi ram a si. Equator ram a si ve. An ram ah thingtupi 341,681 mi2 an ngei i an ram area dihlak i 46.46% a si. Asia Nichuahthlanglei ah thingtupi tambik ngeimi ram an si. 

Indonesia thingtupi

10.  India – India hi a lin. A rocarnak hmun a tam. Minung an tam tuk caah an ram thingram hi an hloh ngai nain nihin ni ah thingtupi 300,551 mi2 an ngei rih. An ram area dihlak i 23.68% kha thingtupi nih a khuh rih i, thawngtha ngai a si. 

India ram thingtupi

Biadonghnak: 

Vawleicung mifim mi hna nih cun thingkung hi "Blue gold" an ti cang ti a si. Minung kan karh bantuk in khuaram thanchonak tuah a hau. Cucaah thingkung hi a zor tuk i, aa rawk tuk ti a si. Cucaah ram fimmi ahcun thingkung cin le zohkhenh hi thil pipa taktak ah an chiah chin lengmang. Abik in Israel le Kenya ram te hna ahcun, thingkung cu sui bantuk in an ruah. An miphun ning pi in thingkung cin an i forh. 

Lairam zongah kan thingram a zor chin lengmang nak hnga lo ding caah le techin fapar chan ah a hninghno i a nuammi Lairam a si khawhnak hnga ding caah, Chin State chung thingtupi hna zohkhenh runvel le khamh hi a herh hringhran ko. Thingram a himbawm khawh nak lai mei duah le a herhlo ah thinghau zong sum a herh. Laimi dihlak zong nih kan mah le thinlung cio tein thingkung cin kan herh. Kan umnak ram cio zongah thingkung cin tha kan pek a hau. Cuticun kan vawlei caah thiltha a tuahmi miphun pakhat kan si kho ve lai!!!!

Zinghmuh Tlang thingtupi bantuk hi ven an herh cang

-------------------------------------------

Zohchunhmi ca

1. 10 Countries With Largest Forest Area. Visit at https://10mosttoday.com/10-countries-with-largest-forest-area/

2. Eco-Economy Indicator. Forest. Visit http://www.earth-policy.org/indicators/C56/forests_2012

America Nifatin Thil Cangmi

America ah nifatin tein zeidah a cang timi hi hlathlaitu (researcher) hna nih an tuaktan lengmang i, an hmuhmi hi computer in an tuak i tha tein ca in an tial. Hi kong hi ngakchia le mino he aa pehtlaimi thil deuh a si.

Ngakchia hi an mah le kum nocan hawih in, chiatha thleidannak ah upa bantuk an si deuh lo. Cucaah kan dawt awk hna le runven awk hna an si. Zeicatiah an nih cu mah tein thluk a hmang kho rih lomi an si. Tih awk le ngamh awk an thei rih lo. Zaang a dermi an si. An duhnak le duhmi lawng an theih i, hmailei ah a theipar zeidah a cang lai? Tih ding asi maw? Phan ding a si maw? timi tiang an tuaktan kho lo. Cucaah kum tling upa nih kilven le zohkhenh ding an si.

America cu ram fim tuk an si. An rum. An i zuam. An i ralring. Himbawmnak hi biapi tuk ah a chiami ram an si. Minung hi man ngei tuk ah a chiami ram an si. Thiamnak ah an tling ko. Asinain, vawlei a si ve caah, rawhralnak, sunghbaunak, thihlohnak le ngaihchiatnak a um ve thiamthiam ko. Ruahlo pipi in chuahsualnak le harnak tongmi an rak tam tuk ve.

Atanglei thil hna hi theih khawhmi AMERICA NIFATIN THILCANGMI ngakchia le mino kong deuh a si. A hmai cem i number hna hi nifatin te a cangmi a zat an si.

2 Lengmang nau ngeihnak he aa pehtlai in an thi.

4 Tha tein zohkhenh lo ruang le vuakden ruangah ngakchia an thi.

6 Ngakchia le tlairawl nifatin an mah tein an i that

7 Meithal in ngakchia hi zat an thi

21 Ngakchia le tleirawl accident in an thi

41 Ngakchia le tleirawl nifatin meithal in hliamkhuai an tong

48 Ngakchia asiloah tleirawl hi zat hi meithal in an thi asiloah hma an pu

65 Kum khat tlinnak chuahcamtuak phanh hlan ah an thi

167 Ngakchia kha sualpalhnak fak (crime) ruangah tlaihkhih an tong

384 Ritnak sii ruangah ngakchia hi zat hi an tlaih hna

690 Kum tling lo nu nih fa an ngeih hna

874 Hi zat hi pawng tling lo in an chuak

927 Cozah sianginn kaimi mah zat hi sianginn ah dantatnak an huah

1,151 Sifakmi chungkhar ah nau mah zat hi an chuak

1,275 Ngakchia nikhat ah a tlaumi NCIC cazin ah khumhmi zat an si (2016)

1,341 Nau mah zat hi insurance ngeilo in an chuak

1,903 Ngakchia mah zat hi hramhkauh lo in an um i, upa sersatnak an tong

2,315 Nau mah zat hi sifak cia in an chuak

2,857 High school siangngakchia mah zat hi an i phuak peng

3,617 Ngakchia mah zat hi tlaihkhih an tong

4,396 Nau hi zat hi nulepa aa um lomi nu nih an hrin hna

12,816 Cozah sianginn sianginn mah zat hi ni fatin sianginn in an chuah hna

---------------------------------------

Chinchiah

1. Hi cazin hi 2014 in tuakmi an um. 2017 ahcun a tam chinchin kho.

2. Kum khat ca in a buaktlak tuakmi an si. Kum khat le khat sining aa dang ngai nain a zat hi aa khat peng hrawng a si. A tlaumi hna hi tampi hmuhmi an um than. A cheu cu an tlau thai.

3. Hi kong hi tam deuh rel duh ahcun hi website hi rak leng te. Missing and Exploited Children (http://www.missingkids.com/KeyFacts) le Children's Defense Fund
(http://www.childrensdefense.org/library/each-day-in-america.html?referrer=https://search.yahoo.com/) rak zoh te.

Obadiah Ministry (Bangladesh) Hruaitu Saya Lalthangzel Interview

Saya Lalthangzel Bangladesh ram ah Obadiah Ministry a dirhtu Executive Director a si. Obadiah Ministry kong hi kan church ah Pu Paul Za Cung Lian nih a rak chimnak thawng in kan rak theihmi a si. Bangladesh ram cu Muslim ram a si i, hi ram ah kan miphun hawi Bawm le a dangdang khua an sa ve hna. Biaknak dang karlak ah harnak tampi an tong. 

Cucaah kum khat ah $1,500 tein Pathian riantuannak ah ECBC nih kan tanpi ve hna. An riantuannak ah an i biatak. Tan an la. Thazaang tampi an chuah. Minung 500 renglo hi Jesuh zumtu ah an cang i tipil an pek cang hna. "Nan Krihfabu bawmhnak thawng in naite zong ah Tulashary timi Tripura mi hna sin ah biakinn pakhat kan sak i kan on" tiah kan mission director sinah ca a rak kuat i, kan i lawm ngai. Minung 8 zong tipil an ing tiah a kan thnah (Biakinn hi ECBC bawmhnak in maw an sak maw? Krihfabu tampi dah an i bawm timi cu ka thei lo).

Biakinn thar sakmi on lio

Biakinn hmai ah Krihfa unau pawl nuam tein

Biakinn thar chung i caan an hman lio

Dawtnak um ahcun mah tluk biainn fate hi Jerusalem Temple tluk in a nuam ko

Obadiah Ministry hi Pathian rian an tuannak ah tih a nung ngaingaimi ram ah ral tha taktak in an tuan i, an kongkau hi theih tlak ngaingai an si. Cucaah theih duhmi caah theihtlei a si men ko lai timi ruahchannak he, interview ka hei tuah i, a ka lehmi kha ka van tar. Amah tial ning tein ka tar. A ruang cu Bawm kan unau le nih hi tluk in Laica le holh an tial thiammi hi, kan miphun zong nih upat hmaizah awk an tlaknak le thangthat awk le cawn tlak an sinak kha mipi nih theih a tha tiah ka ruah caah a si. 

1. Riantuantu pa zeizat nan si ?

Ans: Kan adawmhtirah cun riantuantu hi keimah pakhat ka si le,atuah cun Pathian khuaruahnak ruangah mi pasarih (7) tuantu asi caang keimah hen mi 8 pa riat kan si.Sinain, kei cu field level ah cun rian hi ka bawmh khaw tuk hna lo,office leiah hin caan ka mang tamdeuh. Hi riantuantu mi pa sarih 7 cu regular in tuan mi an si. Cun,kan riantuantu Ev pakhat cu Study leave hen India ah Bachelor of Theology B, Th sin hen caan amang lio.Mailei kum 2 cun kan sinah arak kir lai i rian atuan than la.

Obadiah Outreach Ministry (OOM) Structure:

1. Executive Committee:

(1). Lal Thangzel Zathang- Executive Director (ED)

(2). Pu Van Ropui – Chairman

(3). Pu Sang Nawl -Vice Chairman

(4). Pu Lian Kawmh -Treasurer

(5). Lal Ram Lian - Member.

(6). Lal Pian Ngak - Member

(7). Pu, Tuan Thawn - Member

(8). Pastor San Cheu - Member

2. Advisors:

(1).Pu Nawl Alh

(2).Rev L .Dolian

3. Auditor: 

(1). Pu,Sang Rem

(2). Pst Lal Lian Sang

2. ECBC USA nih athlah mi mi pakhat maw, Ev Nan thlah maw?

Ans: Pathian ram kauhnak  ding caah ECBC nih kan Mission sinah rian nan rak tuan mi cu,hi hawi hen mang asi. Ev Lai Chawng Mro mi phun hi anmah Mro mi phun Thansi area ah riantuanter asi.Kan Mission nih rian atuannak field ah hin hi Thansi area hi alat deuh bik mi si.Cun, ECBC nih paisa bawmhnak nan rak tuah mi hi Ev Lai Chawng sinah kan pek mi  lawng si lo in, Office lei riantuannak  ah Office stationary,Internate caah zawng kan mang sih.Asan cu kan nih Outreached area ah riantuantu kan si hna in  zumhthar mi hna  thawk in zei hmen offering tete hi office lei ah rak submit ding hen remcaang asi rih lo caah office lei khalh pah ding zawng ahau caah mang sih asi. Amah Ev Laichawng hi BDT-6500/= (Sang ruk zanga)  pek asi ,adang BDT -3000/ (Sang Thum) cu Office zareh caah mang asi.Nan theihfiang ka ruah e.

3. Field pazei zat dah nan ngei?

Ans:Kan adawmhter ah cun  in dawng tawmte in dawmh mi kan si le,Pathian  thluahsuahnak le nanmah bawmhnak in mi tete kan afial khaw I atu kan dirhmunah cun filed hi paruk (6) ding kan ngei caang.Kan field min cu hi si: 1.Thansi area 2.Chimbuk Area.3.Tangaboty area 4.Ruangshary area, 5.Bandarban Area 6.Ruma Galengya area. Hi filed 6 ah rian kan tuan mi hi field  pakhat ah hin khua pa 1 /2/3 mawh ko asi asan cu Christian zumhtu amin hen an um le zohkhenhtu ngeilo hen umtu hna zawng hi atam tuk le kan lak sih hna tawn.Kan umnak ram hi Muslim ram diktak asi le munkhatah tampi zumhthu siam khaw hi arem caanglonak tampi aum le area kipah hin kan lut mi si remcaang kangnuang hawl vima hen. Pathian nih rem timi si acun Pathian ram cu kan kauh vima khaw ka zumh.

4. Field pakhat ah riantuantu pa zeizah dah nan siah na?An nihlawh zeizah nan pek na?

Ans: Field pakhat ah riantuantu hi mi pakhat dan hen kan siah na.Pastor pakhat hi field supervisor ah kan siah.Cun, Baptisma pek ding le hunserh zei zawng hmangtu ding hen cun hi Pastor pa hi kan mang tawn.Field 6 ah Ev le Missionary pa 6 anmah zohkhenhtu pakhat azate in mi 7  si.

Cun,riantuantu hna nihlawh kan pek hna ning hi abang (Same) ver lo,an dirhmun zoh hen asi.Pastor hi kan sangter cem,thlakhatah a TADA sim rih lo hen BDT ,7000/= (Sang sa rih) kan pek.Adang Ev le Missionary hi BDT ,6500/=kan pek hna.Hi lakah an TADA hi hmun la deuh ah khual tlawng zareh hi office lei hen kan pek hna rih.Hi lakah van simhfiang ka duh cu,zumhlomi khua pakhatah hlut in takka ro hen cun thu le la hi sim le ruat a harpah ngai tawn,cucaah kan thu le hla le mi kan kawmh na khaw ding in Lakphak ,Sang le Turhpang tete hi put hi aherh tawn,cu caah zareh hi aherh dan hawi hen office leiin kan atumh sih rih.Cun, Biakin tete an sak cun bawmh hi akan hal tawn le (Tine) Rangva tete  tla kan cawk piak hna tawn.Cu caah ka sim rawh bang in Missionary pakhat caah support tete kan tawng mi hi an sinah 100% cu kan pek dih hna lo,aherhtuk mi thil tete ah kan mang khaw ding caah siah asi.

Cun, hi lakah ka sim fiang duh cu hi Missionary le Ev riantuantu hna hi abawmhtu hna nih an bawmh hna mi hi kum 1 contract  dan vima asi le thla tampi cam kan herh.Hi mi 7 atuah tuan lio mi hi tu kum 2016 hi an kan tuanter hna dih khaw le khaw lo zawng atu cun sim khaw asi rih lo.Asan cu Church or Mission pakhat nih an dih lakin zohkhenh mi asi lo caah,cu caah thla tampi cam kan herh.Nan theihthiam ka zumh e.

5. Field kan tuah nak ah mi phun min?

Ans:Hi Chittagong Hill Tracts ah hin tlangmi phun 11 kan um le cu lakah phun 3 cu 100% Christian kan si,adang mi phun 8 lakah Bengali phun hi cu Thawngtha bia kan simh ngam rih hna lo asan cu Muslim ram ah um kan si le ralringte in kan kal ahau le hunrem caang kan zoh lio si.A bik takin hi Hill Tracts ah umtu tlangmi hna hi cu Bengali cozah hna nih akan zoh khaw lo le,kan mawh le kan palhnak zohtlir hen an um mi si le kan aral ring deuh.

Adang mi phun 7 lakah kan Mission nih atu kan tuan nawh hna mi cu,1.Mro 2.Khyang 3.Vai (Tripura) le Khumi tawmte sinah asi,adang phun  cu Pathian nih rem timi si a cun maileiah kan tuan nawh hna khaw kan zumh e.

6. Tuan ka in mi pa zei zah Khrifa zumhtu an si? Tipil pek mi zeizah asi?

Ans: Outreach kan tuan ka in field ah hin kan tum tirah cun direct zumhlomi sinah cun kan hlut sawm lo asan cu khua pakhatah kan hlut cun zumhtu an um le um lo kan theih dih hna nunah cun an dirhmun kan chek felna le zumhlomi sinah direct kal rih lo hen zumhtu dawng tawmtite ummi hna sinah kan adawr le Pathian thu kan van simh hna tikah zumhtu an simi hna zawng amin  hen Christian(Name sake) an sinak an a theih le kan sinah um an duh le kan mission ah kan lak hna tawn.Cumi hnuah zumhlo mi chungkhar hna sinah dusahte hen thawngtha bia kan simh na tawn le zumhtu ah kan siam hna. Zumhtu an atimi zawng amin hen (Name sake) Christian an si, azei hmen an ngei lo,Biakin ,Thawhlawm thawh le pumhnak zawng neikhaw lo in caan saupi um mi hna an si. Athen cu an dirmun ali mi Buddist le sakhua dang dang ah Kir tu zawng an um caang,cucaah kan riantuannak hi zumhthar mi hi tampi kan hmuh hna  rih lo hmenah Name sake  zumhtu hna kilkawi le Chawm (Nurture) sinternak ah caan tampi hmang kan herh tawn.Rian kan I dawmh ka cun  Mereng khua pakhat mi 60 vel co zumhtu kan hmuh na,Atu ah zumhtu ( Name sak Christian) kan mission nih azohkhenh hna mi hi mi 476 an si.

Cun, Kum 3 sungah  zumhlomi zumhtu ah kan siam hna le Tipilnak kan pek hna mi cu mi 49 an si.Kan dih lak in zumhtu mi 525 kan si caang.

7. Hi pinah riantuantu na la chap rih lai maw?

Ans:Kan Mission thiltum hi cu hi Chittagong Hill Tracts ah tlangmi (Tribal) ummi hna sinah zumhlomi zumhtu siam le zumhtu si rawh mi zawng zohkhenhnak tuah hi asi le.Thawngha bia  sim aherh rih mi, atu mi pinah hin Pathian nih rem ati cun kan unau Chakma le Tanchangya mi phun hna sinah riantuantu ding hen lak rih ding hen tumnak cu ka ngei ko,leh Pathian nawl si ko seh.

8. Maileiah Outreach Plan zei dah asi?

Ans:Kan kal vima dingmi ah hin kan outreach riantuan ah hin kan plan cu hi Chittagong Hill Tracts ah tlangmi zumhlo mi a phun hen um rih mi hna  hi direct le indirect in zawng thawngtha bia simh dih na ding asi.Indirect evangelism hi cu,kan ram hi Muslim ram asi caah zalen deuh in thawngtha bia hi mi le phunkip sinah sim ding hi atawngverlonak hi aum le,cu mi hna sinah cun nule pa um lo mi leh mi sifak hna caah Hostel le School tuah piak hi asi.Cun centre thawkin Christian sinternak hi peklut hna in an tele fa nih Christian sinternak hi an van thaw tikah an nu le pa cu kan motivate na khaw lai ti zumhnak kan ngei.Abiktak hen atu kan Target deuh mi cu zumhlomi lakah zawng Young generation deuh hi asi asan cu Pi tar le Putar hna nih cun sinternak kan pek hna mi an thaw hmenza selaw adrihkamhtu cho an si.Atuah mino deuh nih cun thil hi an ti khaw deuh ding hen kan hmuh na.Cucaah  atuah kan plan hi cu kum 1 ah vei 1 tal cu Youth Conference hi Outreah area ah tuah khaw selaw kan duh thusam asi.

Cun,Direct hen thawngtha bia kan sim khawnak ah cun kan sim vima la,hi lakah atu thawngtha bia kanmah tlangmi hnasinah simh an si rih lo mi phun sinah kan sim vima la Bawi Jisu arak kal than caan phanh tiang hen hi hi kan thiltum asi.

Kan Mission hi apuitling vima cun atuah District dang Rangamaty le Khagrachary  Distrct tlangmi umnak ah zawng va lut kan I tim. Atuah zumhtu ah kan tuah na mi leh zumhchia (Name sake) Christian hna hi zumhtu tha bikah siam,anmah le anmah thawhlawm in nikhat cu an a dirkhamh khaw ding (Self Support) hi a tuah sinternak hi kan pek hna lio si,anmah hi atlau mi thawh thanh mi an si le sinternak pek hi ahar pah ngai le Pathian nih akan um pi,Christmas nikumah an sinah ka va mang mi hen ka compare le tu kum cu anmah hawlh hen hlabu le Bible tete an rel khaw hen hla zawng Biakin ah le zaikhawmnakah an thlang khaw le ka lawm tak tak,mailei cun nikhat cu anmah le anmah an a zohkhenh khaw ding hen zumhnak ka ngei e.

9. Zei miphun sinah theipar tambik asuah?

Ans: Hi Hill Tracts ah zumhlotu ummi hna lakah kan riantuannak rah asuah cemmi phun cu Mro asi.A second ah cun Khyang phun hi asi la. Adang cu caan sau deuh ahau rih la.Nan thlacamnakah van ka theih u law ka lawm tuk la.

10. Nan herh cemnak le nan herh bik mi thil zei si?

Kan herhmi kawngah hin van sim selaw atam ngai sihmenselaw Pathian nih kan duh mi thil hi akan pek ver lo le cungak hen kan herh ngai mi thil hi akan pek tawn caah minung hi kan duh mi cu atam ngai le sihmenselaw kan herh mi thil hi apoi mawh deuh tinak asi.A tu kan Mission nih kan herh mi thil hi cu

A)Thawngtha bia kan sim le zumhtu kan tawng hna Pathian bawmhnak le nanmah bawmhnak in cu mi hna caah Biakin (Temporary) hen sak piak ding mi Pa 3 kan ngei.Ahmun cu Tangabaty area ah kan unau Ramzu khua hna caah.Christmas mang ka kal lioah an ka ruah an herhnak thu an herh tak mi si.

B)Bandarban area Mro Lawng khua kan dungah zerh ah mi 4 ti kan pil ter hna mi khua asi.

C) Ruma area ah Menrod headmen khua ah Biakin pakhat sak piak hna dingmi aum,ni kum thawk in akan simh le zeihmen kan tuah piak hna khaw rih lo.Thlacamnak in kan bawmh na lio si.

Kan har cemnak cu thawngtha bia hi mi phun kip sinah direct hen kan sim ver khaw lo,cu caah indirect hen cun caan saupi alak tawn.Cun kan thil herh, Office caah hin Deck Top Computer le Printer  pakhat 1 hi kan herh ngai.Cun thlacamnakah fak pi na kan theih dingmi cu kan dung kumah riantuantu mi 7 hna nih tu kum 2016 zawng thate in an riantuan an pehzulh khaw ding caah si. 

Jesuh fialmi tuanvo an tuan. Upat tlak an si

Jesuh nih a kan fialmi tuanvo an tuan. Upat tlak an si

Jesuh zong hi bantuk in harsami hna sinah rian a rak tuan

Carson le Laura, Hakha an phanh lio bang?

Mission ram ahcun an mah bantuk tein nun ve a herh

Pangpar nih nih dawtnak le upatnak an langhter

Saya Lalthangzel le khuami hna

Bangladesh i thawngtha chimtu unau pawl hna

----------------------------------------------------------------

Chinchiah

Bangladesh kan unau hna hi ram le miphun dawtnak thinlung ngei taktakmi an si. Politics ah rak sang ngaingai i, CNF zong a rak zohkhenhtu le rungvengtu hna cu an mah an si" tiah CNF upa pawl nih an rak chim tawn i, hi tluk in Lai ca le holh an tial khawhmi le chim khawh cu, khuaruahhar thil pakhat a si ko. Lawmhpi tlak le tanpi tlak taktak an si.