Thursday, July 11, 2013

Columbus Khualipi

Atuanbia
Columbus hi, Ohio ramkulh khualipi a si. Christopher Columbus min chuankhan in minsakmi a si. 1812 ah Scioto le Olentangy Tivapi aa tonnak zawn ah khua an rak tlak hmasat. 1816 in Ohio khualipi ah a cang. Khualipi asinak zong kum 200 deng a si cang. Area 223.11 square meng a kaumi khua asi. 
Umnak
Columbus hi Ohio ram a laiva, I-70 le I-71 aa tonak ah a um. Laimi tambik umnak Indianapolis le Washington D.C karlak ah a ummi khua asi caah, Laimi tampi nih pal lengmang mi a si. USA Laimi tambik umnak i a laiva bik khua a si. Chicago in suimilam 6 tluk; Battle Creek in 4 tluk; Washington D.C in 5 tluk; Indianapolis in 3 tluk; Cincinnati in 1 tluk; Grand Rapids le Baffalo in 4/5 tluk hlannak ah a um. Laimi caah umkal a fawinak bik khua asi.
Vawlei Muihmai
Khua rawn ngaingai a si. Nichuah, nitlak, chaklei le thlanglei an rawn dih. Khualuhnak lam an that tuk caah khualuhka a nuam. Khua luh hi zaang a dam tuk. Zeicatiah a lamsul a that caah le a pheiphah a that tuk caah asi. America Laimi umnak khua vialte lakah khuarawn bik a si. Khua dawh ngai a si caah, tourist tampi an lennak khua asi. Downtown a kau i alunghlai. Midwest State 12 chungah downtown a kaubikmi khua pakhat a si.
Columbus Laimi
Semnak Lairam chuahtak in Columbus khua ah Laimi zong 2004 in pem hram kan rak thawk. Nihin ni ahcun Chin timi dihlak 600 leng kan um cang. 
Columbus Downtown  

                                    
Milu Um Zat
Columbus metro area hi Ohio ah lianh ah pathumnak a si. Cleveland le Cincinnati changtu a si. Columbus timi taktak hi USA ram chungah lianh ah 15nak asi i, Franklin County a dihlak in aa tel; cupinah Delaware County le Fairfield County zong zeimawzat aa tel chih. metro area ahcun 32 nak a si. Columbus metro ah hin county
2010 milurelnak in Columbus timi khua chungah, minung 787,033 an um. Metro area tu ahcun 1,836,536 an um. Columbus khualipi kam ah khuapi lian nawn tam ngai an um. Cu hna (Marion le Chillicotte rel chih in) cu Columbus Combined Statistical Area ah an chiah i, minung 2,031,229 an um.
 Thanchonak Rian (Sipuazi)
Columbus khua hi rian phunkipte a umnak hmun a si. USA ah sipuazi tha bikmi khua pakhat a si. 2007-2011 karlak recession lio zongah anih cu an sipuazi a tla lo ti tluk asi. Rian tambik cu fimcawnnak sianginn, cozah rian, insurance, banking, fashion, ralkap runvennaklei, vanlawng thilri lei, eidin, hrukaih thilri, truck company rian, steel, energy, medical research, ngandamnak, thilri zuar, sizung lei le sehlei riantuannak hi an tam bik. Sathahnak tibantuk phunphai rian a um tuk lo.
Employee 22,000 ummi Battelle Memorial Institute


Min thangmi company hna cu Battelle Memorial Institute, Chemical Abstracts Service, vawleicung private vanlawng company lianbik NetJets, USA ah university campus lianbik pakhat Ohio State University hna hi an si. Wal-Mart 10 a um caah hi zongah minung tampi rian an tuan. JCPenny, Wal-Mart, Kroger le adang distribution center tampi a um.  


Nationwide Insurance Company Headquarter

2013 ah, U.S Fortune 500 chungah, company 4 cu Columbus ah an um. Cu hna cu Nationwide Mutual Insurance Company, American Electric Power, Limited Brands le Big Lots an si. Ramdang sehzung lianlian zong an um. Columbus khuakam ah Honda motor sehzung he aa pehtlaimi sehzung laiva tampi a um caah, cuahcun minung thawng in an tuan. Germany ram ummi Siemens le Roxane Laboratories, Finland ram ummi Vaisala, Tomasco Mulciber Inc, Yachiyo  Company zong an um. Cocacola company, Budwizer le nauhnuk siamnak te hna zong an um.


Hi bantuk NetJets Valawng hi 350 renglo an ngei

Columbus Khua NetJets Headquarter
Sianginn le Sizung
Columbus ah hin college and university 11 an um. Ohio State University (OSU) cu USA ah campus lian bik pakhat a si. Vawleicung stadium lianh ah 7 nak asi mi, Horse Shoe Stadium umnak a si. Columbus ah sizung 17 a um. Waxner Medical Center (OSU) le Nationwide Children's Hospital hna cu USA sizung thabik ah aa tel ve mi an si.

Horse Shoe Stadium
Ohio State University cu sianginn lian taktak asi. Siangngakchia 56,867 (2013) an an um. Professor lawngte 6,254 an um. Cachimtu saya/sayama asilomi 21, 987 full-time riantuan an um. Hi ahhin siangngakchia an itel lo. Acre 1,765 (7km sq) akaumi a si caah USA ram pumpi ah sianginn area kaubik pakhat a si.

 







Ohio State University

Waxner Medical Center sizungpi hi USA ah lianh ah 20 nak hrawng ah a um. Atulio i an sak tharmi Project One timi ah hin, inn dawt 21 an sak chap. Lung le Cancer thlawpbul lei ah min a thangmi sizung pakhat a si. 

Waxner Medical Center

Sizung Thar saklio mi


Umkalnak
Ohio hi USA ah motor lam a thatbiknak ramkulh pakhat a si caah, motor hi an hman bik. USA ramkulh khualipi vialte lakah minung citmi tlanglawng lam a umlonak khua cu Columbus lawnglawng asi ti a si. International Airport pahnih (Port Columbus le Rickenbacker International Airport) an um. Adang airpot laiva Bolton Field Airport le Don Scott (University Airport) zong an um. Private vanlawngtual pahnih Columbus Southwest Airport le Darby Dan Airport an um rih.  









Port Columbus International Airport
Min le Sinak
Columbus nih min thatnak tampi a hmuh. USA dirhmun in zoh tik ah atanglei hi Columbus sinnak an si.
1. 2006 ah CNN Money nih US ram chung umnak tha bik khua 8 nak ah a chiah.
2. fDi Makazine (Foreign Direct Investment) nih 2007 ah US ram pumpi "hmailei khua" 3 nak ah a chiah. 
3. 2008 ah Forbes nih US ram pumpi ah No.1 "up-and-coming up tech city" tiah a ti. 
4. Central Connecticut State University nih 2008 ah cathiam tam ah 15 nak le cathiam bik khua 19 nakah an chiah.
5. Relocate America (America Thialnak) makazine nih 2010 ah US ram khua cungnungbik 10 nak an chiah.
6. Travel Guide Makazine nih 2009 ah Columbus Zoo and Aquarium cu USA ah No.1 ah a chiah.
7. 2010 ah Dole Nutrition Institute nih Salad tambik a cawmi khua lakah an chiah.
8. 2012 ah Business Week nih US ram khua thabik 50 nak ah a chiah. 
9. 2012 ah Bloomberg Business Week nih US khua thabik 20 nak ah a chiah.
10. 2013 ah Intelligent Communities Forum nih Columbus cu the US ramchung ah "the most intelligent city" ah an chiah. Vawleicung ah intelligent bik mi khua 7 nak ah an chiah. .
11. 2013 Forbes Makazine nih mark an pek tikah, "A" ah an chiah.

Zoh Nuam

Columbus ah zoh nuammi hmunhma tampi a um. Minthang bik hna cu Columbus Zoo le Aquarium, COSI, Columbus Museum of Art le Santamaria (Columbus tilawng) hna hi zoh nuam an si. Columbus zoo ah hin saram phun 700 renglo an um; saram azapite 6,000 renglo an zuat. Zoh nuam taktak a si. 




Columbus Zoo pawng ummi Zumbeezee Bay asi

Zumbeezee Bay ah nuamhnak phunphun a um

Columbus in meng 50 tluk a hlatnak ah United States Air Force Museum a um. Cucu vawleicung ah a lian bik le a hlun bik raltuknak vanlawng museum a si. America ram raltuknak vanlawng vialte an tling dih. Russia vanlawng te hna zong an um. Atanglei hi Columbus khualai ah aummi Santamaria tiilawng model an sermi a si.  



Santamaria Model tiilawng asi.

Tlunnak
Columbus khua ah tlunnak hotel phun tampi a um. $40 man in $160 man tiang an um. Hotel min thang hna cu Hilton, Hyatt Regency le Renaissance an si. Mah duh paoh thim khawh an si.





 Hilton Hotel

Hyatt Regency Hotel





No comments:

Post a Comment

Hmurhuh Huh Lo Ruangah February Ahcun 500,000 An Thi Kho

Covid-19 zawtnak U.S a phanh ka tein CDC doctors le scientists le NIAID (National Institute of Allergy and Infectious Diseases) director Dr....