Zaih-Saa-1 (Yangon Ah, Kawl Kutbul Pa Hlennak)

Hlen Hlen

Mandalay College ka kai lio, 1987 kuakap ah, Kawl muicawl (movie) pakhat ka zoh bal. Cucu Kyaw Hing le Soe Myat Thusa an rak i thlakmi "Zaih-Saa" (tuu law ei) timi muicawl asi. Nihchuak zong asi. Zoh nuam zong a si. Fimnak le tluak zong aa telmi movie pakhat asi. A zohtu caah donglo in nihnak movie asi.

Cu muicawl nih a ka ruahtermi cu, "Vawleicung hi hlennak in paw aa cawmmi an rak tam tuk hi te" ti asi. Hlennak in pawcawm hi Kawlram lawng ah um lo in, vawleicung ram fimbik zong ah, hlen in pawcawm a rak tam ko. USA ka phan chinchin i, Kawlram nak in hlen a rak tam deuh. An nih hlen ning cu, a hringhrim lo in fir si lo in, mah lungtho ten, "tayawin" tein hlen asi.

Telephone in maw, email in maw, electronic in tangka hlen ti maw a phunphun in hlennak a rak sang chinchin. Hi hlennak ah, mi tampi cu an lo tawn. Cucaah US ka phanh hnu ah, hlen hi vawlei pumpi thil sining pei a rak si ko hi ti ka fiang than. Ka ruahmi cu minung hi kan fim deuh tik paoh le hlen ning a sang chin lengmang ti ka hmuh.

Mandalay ah "Zaih-saa" tuanbia ka zoh tikah, minung nih thluak hman in midang hlen khawhnak hi a dintuai lomi fimnak le psychology pakhat asi timi ka hmuh. Cu bantuk ah minung tampi kan lo sual tawn. Mifim cathiam le mi sangsang zong an rak lo tawn.

Kawlram ah ka tonmi van tial ka duh.

Voikhat cu Kawlram 1988 buainak ruangah University an khar dih. Khual tal seh ka tlawn ko ne ka ti i, India le Kawl ka hlat. Voikhat cu Yangon ka tlawn. Yangon Thlanglawng buta ah tlanglawng lehhmat cawk ding in ka tlar ve. Zingka tein ka tlar i, zanlei 3 hrawng ah zuar ding a si.

Zing 11:00 Am hrawng ah khin ka sin ah an kut a bul i a ke abaimi Kawlpa te a rak ra. Mi hmurka tha ngaite a si. "U le khawidah na kal lai?" tiah a ka ti. "Mandalay ah ka kal lai?" tiah ka leh. "Asiah lehmah maw na tansi?" a ka ti. "Aw asi" tiah ka leh.

Aka thawh i, "Asi ahcun hi ka ah hin ka pupa hi tlanglawng lehmah zuartu asi. Ka va chimh lai i, achungah 300 pek dingmi kha 350 in na ka caw kho lai maw?" tiah a ka ti. Ka zoh i a kutke a that lo tikah ka zaang a fak. Anih caah 50 te  miak zong cu a thahnem ko hme tu ka hei ti. Kei zong a hngah ka huam ti lo caah, "Ee kan cawk ko lai" tiah ka leh.

Tlanglawng zuarnak zungpi pawng ahcun a va dir. Lehmah zuartu upa hna cu a hei chonh len hna. An pawngah atu le tu a va kal. Saupi a va dir. Kei zong cu lehmah ka hngak i, ka tlar ve rih ko. Ka sin ahcun atu le tu a rak ra i, "U le hngak ko rih. An stick tuk le tlawmte ralrin deuh a hau. A ngah dengmang cang" tiah thawng a rak ka thanh lengmang. Lehmah a ngah cang lai ti tik paoh ah, tangka cu ka rak lak te lai a ka ti. "Ee" tiah ka hei leh ve.

Zanlei 2:00 PM a phan cang. Lehmah zong an zuar rih lo. Ka rawl a tam. Ka zun a chuak pah cang. Cu lio ah, a rak ra than i, "U le lehmah a ngah cang lai. Caan tlawmpal ah. Tangka van ka pe cang" tiah a ti. "Ee" tiah ka ti i, tangka cu ka pek. Lehmah zuartu upa pawl pawng ahcun a dir peng ko. Hngak rih ko tiah a kut in a van ka piah pah tawn.

Ka zun a chuak i, chikkhatte zunput ah ka van kal. Ka van kir tik cu, kut bul pa te cu a um ti lo. Ka kawl len cu ka hmu ti lo. Mithla loh in a lo cang. A ken kip kawl len zong ah a muisam a leng ti lo. Tlanglawng lehmah zuartu saya pa cu ka hal. "Atu nai i kut bul pa te kha, lehmah kan cawk piak lai a ka ti i, nan pawngte ah a um peng ko khah. Tangka 350 ka pek i, atu khawidah asi ka ti. A theih in kan thei lo" a ka ti.

Cu vial ahcun, Kyaw Hing le Soe Myat Thusa an rak i thlakmi "Zaih-saa" kha ka mitthlam ah a hung cuang zuahmah. "Ee..amin in Mandalay ah B.Sc kum 4 ka kai i, degree ka hmuh ve. Atu kut bul pa te nih maw duh paoh in a ka hlen. "Zaih-saa" taktak pei a ka tuah ko hih" ti ka ruah ah, ka lungfah a celh in ka celh lo. Keimah le mah mawhchiat dah ti lo cu, zeihmanh mawhchiat ding aum ti lo. Ka thin cu a dai kho lo. Ni maw a lin deuh? Ka chungthin hme a lin deuh? ti tluk a si.

Tlanglawng lehmah ka tansi mi cu ka cawk i, tet taktak in Yangon in Mandalay lei ah zanlei sang ah ka tlung. Zanlei sang nisen cuar ah, cupa te kong cu ka ruat peng rih. Ni cu a niam ngai cang. Thli-hir an hrang i, a dai ziahmah nain, ka thinlung cu a dai kho lo. Ka thin maw a hung deuh? Ka ning maw a zak deuh? Pasal kut bul pa te nih "zaih-saa" a ka tuah ko cu ee ka ti. Ka thin a hung tuk.

Cu lio ah, zanriah ei a hung za. Buta pakhat kan phan. Nga-kyaw, sakale-kyaw ti in a phunphun an van zuar. Cu lio ah, tangka 350 a ka hlengtu pa, kut bul pa te kong ka ruat. "Kei ka caah mitthli, a nih caah zanriah thaw ei" ti ka van ruat. Ka lungfah a dai kho rih lo. Rawl ka cawk i ei zong ka zaang a tlung lo. Ka tangka sunghmi le kut bul hlenmi kha a fak tuk in ka ruat peng rih.

Zanriah ka ei lio ah, kut bul pa te kong ka hei ruat than. Anih zong atu cu inn a va phan pah cang lai. Tu zanlei cu inn a lawi tikah, a nupi fate sinah zeitluk in dah amithmai a va panh hnga, "Nihin cu ka sipuazi a tha ngai; ka kaih ngai; ka hlawk ngai" tiah mithmai panh te in a va tlung lai. Cun a nupi fate caah rawl thaw le zanriah thawthaw a va dangh hna lai. Tu zan cu khim te in pei rawl an ei lai cu?"

"Aw... a hal in ka hal sehlaw ka pek tung lai lo. A hlen in a ka hlen i, kei ka caah sunghnak si ko hmanh sehlaw, an nih caah an chungkhar tling tein zanriah thawte an einak le an chungkhar nunnak pei a si hi" timi khua ka van ruat.

"Mi nih kan cung i an tuahmi sualnak kan ngaithiam hna bantuk in, kan sualnak kha kan ngaithiam ve tuah" timi thlacamna kha ka ruat. Cu cangka in a sualnak ka ngaihthiam pin ah, midang a hlen tinak hnga lo thla ka campiak.

Cucangka cun ngaihthiamnak lungthin ka van ngei; ka khing aa zang. Nuam tein a nih zong tu zan va it ko ne seh timi khua ka ruat; kei zong tlanglawng in, Mandalay lei ah nuam tein ka tlung ve. Aka hlennak tuanbia cu ka philh kho lo nain, ka lungfah nak cu, thlizil kir a hrangmi bang in a dai ziahmah.

Cu ni thawk in, hihi ka ruat zungzal.

"Midang nih an hlen zong ah, nang nih mi va hleng hna hlah. Mi hlengtu sinak cun, hlenmi si hi na thlarau caah a tha deuh suaumau."