Tangka Rs. 60 In Palik Ka Tlaihnak

Mizoram ah Laimi a kan cawmtu an si ve. Pangkhua le Sangau cu Thau he cun aa naihniam tukmi kan rak si. A dawt zong kan rak i daw. Sangau le Pangkhua caam cu Thau caam tluk ah kan rak ruah.


Thau in Pangkhua kal tikah, hi ka zawn in Tipi tan a si.
         (Pho: Rev. Dr. C. Duh Kam)

A caan cu 1993 kum ah asi. Mizoram ah khual ka rak tlawng. Hram ka ngeih lo caah le a karh sang tuk in mi do ka cawi caah, tlaihkhih ton le sungh zatlak ka rak tih tuk. Midang cu an hram (azin) atam caah palik le ralkap theihhngalh zong an ngei i, Sangau khua hna khi chun laipi ah an pal ko. Kei cu ka pal ngam ti lo.

Cucaah Pangkhua in arkhuang in ka thawh tawn i, Sangau cu lamphawk in deika teah ka hrial tawn. Voikhat cu, Pangkhua in tuan taktak in ka thawh i, Sangau Bawiveng an timi sang ka phak ah, mi an tho tuk rih lo. Khua a niamnak cem an cawhmi lamphawk in ka kal.  Palik le ralkap chawhvahnak lampi kha ka hrial. Cu hnu ah dawthluan i innkarlak lamte in, dak tiah van chuah i, lampi tlawmte van hrawn hnu ah, certual in Ceural lei ah duak tiah lanh ding ka tim.

Lamphawk cu ka van zul i, cho ah ka van kai. Dawr thluan ka van luh bak ah, palik pa nih a rak ka bawh i, ka thilri sala-eih cun a ka tlaih colh ko. Pheikalh nih zuu a awh mi bantuk bak in aka tlaih. Cawl le zam awk zong a tha mi asi lo.


 Sangau khualaili asi. Hika leikap hriangah palik sakhan a um

Lakphakti dawr ah a ka luhter. Thil cu a ka bunghter dih. "Ke danh ka herh caah, na kedanh kan cawk lai. Hihi zeizatdah na hauh?" tiah a ka ti.

"Ka pu, Rs.120 ka hauh" tiah ka leh. "Asile tangka ka ngei tlamtling deuh lo i, Rs.60 hi kan pek chung lai. RS.60 cu a baa in asi lai" tiah a ka ti. Sangau palik nih thil ba lak cu pek ti lo asi ko cang lai ti kha ka fiang. Cucaah, "Ka pu, RS.90 tu ka pe law, i lak ko. Bat lo in" tiah ka ti. "Tangka ka ngei lo. Kan bat ko lai" tiah a ka ti ve. Asile a tha ko. Ka bat ko ne tiah ka hei leh. Kedanh cu aa lak.

"Hi pa hi,Sangau palik ah a sual ngai; Burma mi a tlaih tuk hna" tiah an timi si ko lai tiah ka ruat. "Ka pu anih na si maw?" tiah ka van hal. "Sii ee" tiah a ka leh. "Aw asi maw? Kei cu college kai liomi ka si. Nawnte a ta ka si. Nawnte cu na thei maw?" tiah ka hal. "Aw, Nawnte ta maw na si? Nawnte cu thei tuk ee" a van ti. "Ka pu, nan nu lei in chungkhar pei kan si cu" tiah ka van chap chin lengmang. A celh ti lo.

"Na kir lei cu rak kan tlung te, Phaisa zong na kir lei ah kan pek te lai a ti. "Ee" ka hei ti ko.

Thil cu ka va zuar. A thla in ka rau. Ka zuar dih hnu ah, ka rak tlung. Ka tlun pah cu raltha taktak in palik sakhan ah ka lut i, ka va leng hna. Cu lio ah voksa thaw taktak an rak chumh; thaithawh thaw taktak in an ka pek. Palik pa nih cun, "Vunga, pawisa te kha a remcang tlat lo" tiah a ka ti.

A ka pe bal ti lai lo ti kha ka theih cia ko cang caah, ka lungchung cun ka ngaihthiam diam cang. Asinain, ka ka in kan ngaihthiam ka ti duh lo. "Ka pu, ka rat than tikah ka pe te ko" tiah ka leh. A ngaingai tiahcun, Mizoram cu voksa man a fak ngai i, an voksa ka eimi hmanh kha, Rs. 60 man cu asi ko cang.

Mandalay ah ka va zuang. Thla khat fai ka rau. Mizoram cu ka phan than. Sangau ka phanh tik ah, cu palik pa cu Lawngtlai ah a rak i thial cang. An umnak ka va hlat i, Lawngtlai palik sakhan ah ka va leng than hna. Leiba cawh ka kalmi asi lo. Kelam ah ka va len pah bia hna asi. Lakphakti thaw taktak an ka saoh i, bia sau ialte kan va ruah hna.

Ka lawi lai ah, palik pa nih cun, "Vunga, phaisa kha a remcang rih lo ee" tiah a ka ti than. "Ka pu, ka rat than tikah ka pe te ko" tiah ka leh than. Ka ngai-thiam hlei lo. Ningcang lo thilti a hman mi hi, a lung fim cikcek seh ti ka duh caah asi.

Cu hnu ah, Lawngtlai cu voi tampi ka phan. A caan ah an inn ah ka va leng hna. A caan ah khualak ah kan i tong; a caan ah dawr ah kan i tong. Kan i ton fate, "Vunga, phaisa te kha aremcang rih lo" ti khi a ka chimh lengmang. RS.60 nih pei a thinlung thawng ah a tlakter cang hi timi ka hmuh le kai lawm ngai. Kedanh le a tet cang fawn. A um ti lo mi caah, RS.60 van chuah zong cu, nupi fate cawmmi palik caah a har ngai fawn. A ka batmi le a philh kho fawn lo.

Cuticun kan i ton fate, "Vunga, phaisa te kha a rem cang tlat lo" tiah a ka ti zungzal.

Ahnu ahcun, capo in, "Sangau palik pa tangka RS.60 in ka tlaih" tiah ka ti theu tawn. Kedanh a ka chuh ka in ka thinlung in, Pathian hmai ah ka ngaihthiam diam cang nain, nihin ni tiang ka ka cun kan ngaihthiam ka ti rih lo. Kan i ton than ti lo caah, tinak caan zong a um ve ti lo.

Cucaah Rs. 60 te nih khan cu palik pa thinlung cu a temtawn taktak. A thinlung a free ti lo. A tuahmi sualnaknih a thinlung a temtawn taktak.

Cucah thil fate asi zongah, thil nganpi asi zongah, a diklo ning in kan tuahmi sualnak le thil thalo nih, minung thinlung hi thawng ah a kan thlak khawh. Cucaah thil fate zong ah hin difelnak hi tanh le nunpi a rak herh. Cu lo ahcun, nunchung thil fate nih thawng thlak khawh a si. Sangau palik pa zong ah, ka tangka RS.60 nih caan sau tuk a thinlung thawng ah a thlak. Kha thil te kha a philh hlan chung paoh cu, a thinlung thawng a tla ding asi.



                Sa-ngau khua

1. Tlangbo asannak cem khi, ralkap sakhan asi.
2. Vorh leikap hi Pangkhua lei asi.
3. Lam tlar (3) a ummi lakah a cung cem khi ralkap sakhan kalnak asi; alaiva khi Pangkhua lei kalnak asi; atang cem khi ka zulhmi lam a rak si.