Thursday, October 23, 2014

ISIS Nih Iraq Khua An Lak Chap



  Nihinni lawngah ISIS pawl voi (15) bom an thlak hnawh hna

ISIS misual pawl nih, chaklei hriangbik Kurdish pawl ram Kobane (Kobani) an nawr cuahmah bu in, Iraq ram zong an khualipi Baghdad lei panh in an nawr cuahmah than. Hi tluk in US, Australia, France, United Kingdom, Qatar, Saudi Arabia, Iraq le Syria nih an mah le sining tawk in bom an thlak hna i an kah len ko hna nain, ISIS pawl nih an ram an kauh cuahmah rih. Ralkap thar tampi an hmuh cuahmah rih.

US le hawikawm ram hna nih bom an thlak hnawh hna nak zong thla 2 renglo asi cang. Kobane lawng ah hin, US bom thlakmi ruangah ISIS ralkap 500 tluk an thi cang ti asi. Asinain ISIS pawl cu nihin ni tiang an tha a zawr rih lo. Hi tluk bom an thlak hnawh cuahmah nain, Kobane khua zei mawzat cu an lak chap hawi cang. Culawng siloin, US nih Kobane khua nitlaklei i vanlawng in thil a thlak tawnnak hmun zong, IS nih an lak than hawi cang. Cucaah vanlawng thilthlaknak zong a har ngai cang lai ti asi. Kobane khua zong a kenkip in an kulh than hawi i, khua in zamnak ding lam zong a lawng ti lo ti asi.


    IS nih Kobane khua nitlaklei tlangbo an lakmi an check lio (Oct 23,2014)

Cucaah Iraq ramchung ummi Kurdish Peshmerga ralkap 200 tluk cu, Kobane khua Kurds pawl bawmh ding in an ra lio i, Turkey cozah zong nih, "Hi ralkap 200 hi ka ram chung in ka kalter ko hna lai" tiah a ti ve cang (Turkey le Kurd zong hi aa domi miphun an si caah, Turkey cozah zong nih bawmh tuk a duh hna lo). Kobane nitlak lei tlangbo zong, ISIS nih an lak than cang.

A pawi taktakmi cu, US vanlawng nih bom, meithal le zenkuat tamlak te, Kurdish ralkap pawl sin ah ka kua lai ti na lakah, Kobane khua i ISIS pawl sinah a va thlak sual i, ISIS caah miaknak nganpi a chuak.

Nihin ni zong ah, Iraq ram Anbar Province ummi, Sunni Islam Albu Nimr miphun khua asimi Zauiyat albu Nimr timi khua pakhat cu ISIS nih tuchun ah an lak. Hi Albu Nimr miphun hi, Iraq cozah lei ah atangmi khua an si. Zarhkhat chung fak taktak in an i kah hnu ah, hi hna hi ral an sung i, an khua cu Nilini (October 23) ah an lak.

Cuka khua ah an chiahmi hna Iraq ralkap tlawmpal le Albu Nimr miphun hruaitu hna cu, helicopter in Nilini zingah Iraq cozah nih an lak hna tiah Reuters ah thawng an thanh.

Cu khuachung ummi nih an chimmi cu, "Albu Nimr miphun ralkap hna an ruak cu lam ah aa phahtluk ko. Ralkap a nungmi a cheukhat cu ISIS nih an thah hna i a cheu thah a luatmi cu nan hriamnam kha chiata u law zam u" tiah an ti hna ti asi.

Albu Nimr miphun upa pakhat nih, "ISIS nih kan khua Bu Nimr chungtel paoh cu an nawn dih ko hna lai. Kan khua chungah ISIS a thli tein a bawmtu an um i, cu hna nih hruaitu min le an inn umnak vialte an chimh dih hna. Khuachung hruaitu 200 min cazin cu ISIS kut ah an pek hna i, cucu an thah dih ko hna lai" tiah ati. Hi minung 200 hna caah tih a nunning hi chim awk thalo asi. ISIS nih zeitindah an thahnawn te hna lai timi cu, minung nih ruahngam asi ti lo.

Hi Zauiyat albu Nimr khua ISIS nih an lak caah hin, Anbar Province chung ummi Iraq cozah kuttang khua hna hi, ISIS nih lak a fawite ding an si cang. Anbar Province i khualipi Hit zong October thla chuakka ah an rak lak cang fawn i, a dang lak zong hi a fawi ngai ding asi cang.

Anbar Province i nitlaklei kap vialte cu. ISIS nih an lak dih cang i, apikpak in aummi Iraq cozah ukmi khua hna, Ain al-Asad raltuknak vanlawngtual le Hatitha Tidil hna, hi an him lo men lai tiah ruah asi. Albu Nimr khua an van lak ahcun, Baghdad hi a hla tuk ti lo. Ramadi zong hi 2006-2007 lio ah, US cozah nih a rak i buaipi cemmi khua pakhat asi. IS pawl nih biatak tein an tei cang caah, hi khua lak than zong hi a fawi ding asi ti lo.


        IS nih an lak cangmi khua hna

Anbar Province lawng asi rih lo. Yazidis pawl an zamnak tlang "MOUNT SINJAR" zong atu hi an kulh i Yazidis pawl hi hloh cek an timh hawi hna. 

President Obama nih mitlawmtuai Yazidis pawl an thahnawn dih ne ne hna lai hi teh timi ruahnak in, August thla ah Mount Sinjar tlang a kapmi, ISIS pawl cu bom a tlak hna. Hi Yazidis pawl hi, hlanlio biaknak Zoroastrianism timi a biami an si. IS pawl nih hin "khuachia biami" ah an ruah hna i, mi tampi an thah hna. Acheu cu an tlaih hna i sal ah an zuar hna. An i tinhmi cu, hi biaknak biami pawl hi, hmunhnawm phiah bantuk in phiah cek an duh hna caah asi. 

US nih IS pawl cu bom an thlak hnawh hna caah, Kurdish Peshmerga ralkap pawl nih tlangcung kai aa timi IS pawl cu, kai kho lo in an rak kham khawh ve hna. Cucaah Sinjar tlangcung ummi Yazidis pawl cu, IS pawl nih an rak kap kho thai hna lo. Cuticun zamnak lam a rak awng i, Syria le Iraq Kurdish ramkulh chung ah an rak zam. Asinain ISIS nih nai Nikhatni (October 20) ah Sinjar tlang cu nitlak chaklei Syria ramlei kap in an van kah than i, atu hi an veng kho set ti lo. 



           Yazidis miphun an zamnak Mount Sinjar

Yazidis zong hi ralkap an ngei ve nain an hriamnam a hmet tuk caah, raltuknak motor Humvee aa citmi ISIS pawl cu zeiti hmanh in an ti kho ti hna lo. An hriamnam nih a chai hna lo. Hi Humvee pawl hi, US nih Iraq cozah apekmi hna asi. Cucu IS pawl nih Iraq ralkap sin in an lakmi a si (Ruah lengmang ah, Almiliki Iraq cozah kha asi an rak si lo. Hi tluk hriamnam thatha tha tein an veng khawh lo caah, hi tluk in IS an cahnak hi asi)

Yazidis ralkap Barakat nih cun, "Tlangcung hi kan dirhmun a tha lo. Minute pakhat hnu pakhat in a chia chin lengmang. ISIS nih a kil li ning in a kan kulh cang. Tlangtang lam zamnak pawl zong IS ralkap nih an lak dih cang i zamnak zong a um ti lo. Yazidis chungkhar dawng 500-600 karlak hi tlangcung ah an i tap rih ko. Tlangcung ah helicopter nih eidin a kan thlak, mipi cheukhat cu a rak thiar ko hna nain, mi tlawmte lawng a thiar khawh hna" tiah a ti.

Adang ralkap pakhat nih cun, "Atu hi Sinjar Tlang in nichuahlei tlangsir hi ISIS hrawkhraltu pawl an khat cang ti asi. A rauh hlan ah, Sinjar Tlang hi an kah cang men lai tiah ruah a si. Yazidis pawl hi, eidin le thilri zong an ngei setsai ti lo. Hriamnam le zenkuan zong an ngei setsai ti lo. Asinain khur an cawh hna i, tlangcung a rak kaimi ISIS ralkap pawl kah ding hi chunzan hlan in an bawh ko hna" tiah a ti.   "Zeibantuk asi hmanh ah kan biaknak inn thianghlim (Shrine) runvennak caah, hi tlang ah kan um ko rih lai i, IS pawl cu kan doh ko hna lai" tiah a ati. 

Yazidis pawl hi an khuaram an chuahtak dih cang. Minung tamlak cazin theih khawh lo mi an thah cang hna. Nu tamtuk ISIS nupi caah le ramdang ah an zuar cang hna. 

Zohchunmi
1. Baghdad (Reuters). By Saif Sameer and Ned Parker
(Writing by Isabel Coles; Editing by Mark Heinrich)

No comments:

Post a Comment

Hmurhuh Huh Lo Ruangah February Ahcun 500,000 An Thi Kho

Covid-19 zawtnak U.S a phanh ka tein CDC doctors le scientists le NIAID (National Institute of Allergy and Infectious Diseases) director Dr....