Voikhat cu ka fapa hniang Gabriel Veltha Lian (k.2) le fanu hniang Isabella Angel Lian (k.4) tiin khualak ah kan i chawk. McDonald dawr kan phan deng. Cu dawr cu McDonald ka dangh tawnnak hna asi.
Ka fanu te nih "Ka pa, McDonalh kan cawn piak?" a ti. "No"tiah ka leh. Aka thawh i, "Yes" ati. Kei nih "No" ka ti than. Anih nih "Yes" ati than. "No...No...No...tiah pehtlai thluahmah in ka leh than.
Isabella nih, "Ka pa..nang nih.. NO...NO...NO ti law, kei nih "YES...YES...YES" ka ti lai a ti.
Cuticun "Kei nih NO...NO...NO...tiah ti i, a nih nih, "YES....YES....YES" tiah ka ti ning bantuk tein a ti peng ve. Cuticun sau nawnte kan kal hnu ah, McDonald dawr cu kan phan.
Cawk piak ka tim hna lo nain, ka fanute nih "Yes...Yes...Yes" tiah a ti pengmi bia nih, ka lungthin a ka thlen. Ka fanu te nih, "Ka pa cu tangka a ngei. McDonald a cawk khawh ko ti azumh. Ka pa nih a ka dawt caah a ka el lai lo ti a theih. Ka pa nih "No" ati hmanh ah "Yes" tiah ka ti i ka hal peng ahcun ka pa nih a ka el lai lo, a ka cawkpiak ko lai" ti a zumh. Zumhnak cu a biapi tuk.
Cucaah kekmah aka zumh ca le a ka bochan caah, "Asi kho ko" (Yes) ati peng nak a si. "Yes" ka ti ahcun "Asi kho ko lai" tiah ka fanute nih a zumh. Cawk lo awk a tha ti lo. An caah thil a chiami asi lo ti ka theih; an rawl a tam cang ti ka hmuh fawn. Eidin an herh ti ka theih fawn. An duh bikmi McDonalh si ti ka theih fawn. Cawk piak a hau ka ti i, an tafar in McDonald cu ka dangh hna. Khim tein an ei. "YES...YES...YES.. tiah ka fanu te nih a ti pengmi cu, an caah McDonald einak asi." "Yes..Yes...Yes" rak ti peng hlah sehlaw, ka cawk piak lo men lai. Ka lanhtak men hna. Ka fanu lungthawnnak le "Yes" lungput nih McDonald a eiter.
Cu ve bantuk in, Kan Pa, Pathian cu a ngeimi asi; thil ti kho tu asi. Nun siangmi asi. A fale bia a kan al lo tu asi. McDonald nak sangsang a kan pe khotu Pathian asi. Kan Pathian duh an nunnak cu, a fale nih "Changreu kan hal tik ah, lung a kan pe lo tu Pathian, nga kan hal tikah rul a kan pe lo tu Pathian" asi. Kan caah thiltha a hngaltu le thil tha kha kan hal peng ahcun pek lo in a kan um lo bal lo mi Pathian asi (Matt. 7:10)
.jpg)
Gabriel Veltha Lian le Isabella A. Lian
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Minung kan nunnak ah, "Yes" le "No" hi an biapi taktak. "Yes" le "No" cung ah hin, thanchonak le tumchuknak an um kho. Hmailei fonnak le hnulei pilnak an um kho. Zei thil kan tuahnak hmanh ah, "no" a tam tuk ahcun minung cu hmailei ah fon khawh asi lo. Thancho khawh asi lo. Theipar chuah khawh asi lo. Pumpak le chungkhar in, sang le khua in, tlang le peng in, ramkulh le rampi pakhat tiang ca in tuak lengmang tikah, "Kan ti khawh ko lai? Asi kho ko lai?" timi "Yes" lungput a ngeimi paoh nih teinak an hmuh deuh tawn. "No" timi a dong. Hmailei ah ruahchannak a um kho ti lo. Kar hlan khawh asi ti lo.
Cucaah "No" timi cu "a donghnak" asi ko. Khi pin lei ah aa pehmi zeihmanh a um ti lo. Atanglei ca te ah van zoh hmanh. "No" cu a thimi a donghnak asi ati. Cucaah "Yes.." tu va chim deuh ti kha a kan hmusak. Hi ca na rel hnu zong ah, na nunnak ah, "No..Asi kho bal lai lo...ka ti kho bal lai lo.." timi ruahnak na ngeih peng ko ahcun, hi ca hi pakpalawng lawngte asi. Na caah asi lo.
(Ref. jeanoram.com)
Vawlei tuanbia kan zoh ta lai. "Yes" an rak ti ruang ah, vawlei tuanbia zei tluk in dah aa thlen?
Marco Polo nih tlanglam in China tiang a rak kal ko. A khualtlawnmi dihlak hi, meng 15,000 tluk asi. "Yes" an ti caah ramthar kawltu Columbus nih bible zong nih a um a theih lo mi ram, America a phak i, Vasco da Gama nih India aphak i, Magellan nih vawlei pumpi tiilawng in a rak hell i vawlei hi a pumtimi tehte a piah khawh. Cu hlan ah, vawlei cu a per tiah rak pawm asi.
"Yes" an rak ti caah.Wright Brothers nih, va bantuk in van ah kan zuang kho lai tiah an rak ti i, vanlawng cu an rak ser i kan vawlei cun a hme tukmi ah a kan ruahter. "Yes" an ti caah, Nein Amstrong le a hawi le nih thlapa vawlei an lamh i vawleithar an phak. "Yes" a ti caah Henry Ford nih America highway le vawleicung kip ah zapite nih cit khawhmi motor a chuahter. "Yes" a rak ti caah, Thomas Edison nih voi 2,000 renglo mei bulb aser hnu lawng ah, mei a ceu kho i, nihin ni ah chun zan a um ti lo ti tluk asi.
Kum 2000 deng ram ngei lo in an vahvaih hnu ah, "Yes" an ti caah Israel ram fate nih 1948 ah Israel ramthar cu an dirh than. "Yes" an ti caah Nichuahthlanglei Asia ram i ram hme bik East Timor nih ramlianbik Indonesia cozha kut in independence an lak khawh.
Hi vialte, hi vialte hi, "Yes" timi lungput lawngte a chuahpimi theipar an si. Thil fate kong in thil nganpi tiang..."Yes" nih teinak (victory) minung cu a pek khawh.
Yes" le "No" hi zeitluk in dah a biapitle a thawn timi hi, tial ding a tam tuk ko hnga. Ka tial cawk lai lo. Pumpak ka nunak in "Yes" ka ti ruang ah, zeitluk in dah teinak ka hmuh timi hi, tehte khan ka duh. Ruah ding pakhat bel a um. Minung cu "Yes" kan ti ko zong ah, aphi cu kan mah nawl asi tawn lo caah, a tlamtlin lo caan zong ah a um ve taktak ko nain, "Yes" lungput tu nih teinak hi a let tam tuk in a ka pek. Careltu zong, na nunnak ah "Yes" tam deuh na tinak ding caah, hi capar nih aa tinhmi asi.
-------1------
Lai phungthluk ah, "Tii tuk ahcun tlahpuk hmanh nih sa teih" ti asi. Kawl phungthluk ah, "Nikhat kar khat kan kal ahcun Pagan khuapi cu aa thawn bal lo hme cu" an ti ve. Italy phungtluk ah, "Rome khualipi cu nikhat ah an ser lo" ti asi. Zeithil paoh hi, chikkhatte ah pup tiah a chuak in a tlamtlingmi vawleicung ah a um lo. Pathian thil sermi dah ti lo cu. Pathian hmanh nih hin, sernak tuanbia a thawk tik ah, "ni 6" a rau (Gen 1&2). Cucaah "Ka ti khawh ko lai. Asi kho ko lai" timi "YES" lungput he, lungsau thinfualnak in riantuan hi, minung nunnak ah a biapi cemmi asi.
Tuanbia sau tuk kha a tawinak in van tial ko ning.
1980-81 ah Thau ah tang (8) sianginn ka kai. A kum ning ngacha in rai nih a ka fonh. Inn ah atu le tu ka lawi. Cubu in ca heh tiah ka zoh. Home work ka tuah. Meifar van chawm in, zantim tiang ih bu hna in, ca ka ciah lengmang. "Tang (8) cu ka awng hrimhrim ko lai" timi lungput ka ngei. Thantlang ah phit ding asi. Subject 7 kan ngei i, nikhat subject (2) in, Nikhatni in Nilini tiang phit ding asi.
Ningani ah kan i thawh kan ti. Riahcaw, cauk, thilri ka tim dih cang. Cuticun Nilini zingka te ah ka hawi le, thinghual kam ah ca kan zoh. Thantlang kal lai le camipuai phit lai ka ngaih tuk. Ca kan zohnak ah ruahlo pi in tlangsam kung a zummi nih, ka fiangbeu ah a ka chunh. Ka hawipa nih a van dawh i, a cat. An dawh than i a cat than. Lamnai bik ummi inn ah kan va tli. Thim in an cawih len i a ngah ti lo. A chunglei ah a lut changmang. Ka thahri nih a dawh i a pil diam. Ka fiangbeu tang ah bo nawnpi in hlingpi cu a um ko.
Cuticun inn ah kan tlung. Nam in ah an timh i ka thahri zawn asi caah minung fa celh ding asi ti lo.
Ka ke cu aphing thluahmah. Arhnawng vun benh ah a tha an ti i, ar an thah i an ka benh. Zanlei ahcun a phing tuk cang. A tuar a fak i zanriah ei zong thanuam lo ngai in ka ei.
Ka nu le pa nih, "Pate, na ke a phing tuk. Vawlei hmanh na lamh ngam tung lo? Thantlang cu zeitindah na phanh khawh lai? Tu kum cu phi lo in um ko" tiah an ka ti. Na kal kho bal lai lo an ti.
Ka nu le pa, kumpi kum khat chung damlo bu in ca ka zohmi cu a donghnak i tlolh cu a si kho lai lo ka ti i, cuticun zan cu kan it. Aphin ngai caah le a tuar a fah caah a hngilh zong ka hngilh kho lo.
Ningani zing cu kal ding asi cang. Zing cu ka rak tho. Ka ke cu a phin a zual tuk. Ka ketal cu vawlei ka lam ngam ti lo. A tlirh bak in a ka tlirh. Aphin a zual tuk pin ah a fak chin lengmang. "Ka timh cangmi cu ka tloh lai lo" tiah ka ti hna. Thiangthunh an ka siam piak i, ka thawh. Ka nu cu a mitthli rual in hauka tiang aka thlah. "Ka nu na sia herh hlah. Ka kal kho ko lai" tiah ka ti i, ka kaltak.
Thau Khua
Lampi ah harnak tampi ka tong. Ka ke a phing tuk i ka kal kho lo. Hawi zong ka phan hna lo. Ka hawi le (2) nih an ka hngah i, har taktak in Tidai ka phan. Cun thaizing kalnak na harh tuk sual lai an ti i, Khintlang ah zan ah an ka lanhpi than. Cu zan ka cai ning cu chim awk a tha lo. A thaizing kan i thawh. Thantlang zanlei sang ah kan phan. Zarhpini cu a cawl zong ka cawl kho lo. Nikhatni in Nili ni tiang camipuai kan phi. Nilini zanlei ah sizung ah ka kal i, ka hling cu an cawih. An cawi kho lo i, Thau tiang hling he ka kir than.
May thlachuak ka ah tang (8) result a rak chuak. Minung 38 kuakap aphimi kan si i, Thau Middle School in (3) kan awng. Bungtlang khuami Lal Iap le Saikah khuami Tluang Uk le keimah kan si. Thaumi ahcun keimah lawng ka awng.
Ka ruat than. Hling nih a ka chunhmi kha a fak tuk i, Thantlang kal ding cu ka ngaihlah tuk ko nain, ka kal chih i, camipuai zong cu ka va tuah. Ka nu le pa nih "Kal duh hlah" tiah "No" lungput he, an ka thlauh liio ah khan, "Ka kal ko lai; asi kho ko lai" tiah "Yes" lungput rak ngei hlah ninglaw zeidah a cang hnga? Nihin ni ka simi hi ka si kho hnga maw? timi ka ruat tawn.
----------2-------------
Tang (8) ka awng. Thantlang ah kai ding ka si. KEHA ka sawk. Thantlang kal ka timh lio ah, ka nu cu tangka cawi ah khualak ah a va vaak. Dawtnak in midang nih, "Pa Uk nu, khuapi chung sianginn kai cu a har tuk; tangka a dih tuk le nan kaiter kho lai lo. Va dinhter ko u; an lahkhah le zeihmanh asi fawn lo" tiah an rak ti. Ka nu cu a rak lawi i a tap. "Ka nu nan tha chia hlah u. Ka kai kho ko lai" tiah ka ti. Tangka 25 do an cawi i, ka unu nih Thantlang ah a ka thlah. A har zong ah "Yes" lungput he ka kal i, Thantlang High School ah sianginn cu ka kai.
KEHA ah ka um. Mi nih a kan nehsawh, a kan serhsat ngaingai. Mah tein thing kan hlam. Rawl kan i chumh. Typhoid in ka zaw i ni (20) deng sizung ah an ka chiah hawi. A caan ah lovah hna ka hlawhfa i keimah tein tangka ka kawl tawn. Mah tein kedanh le herhhai cawknak ka hlawhfa pah. Cuticun nu le pa nih tangka pia khat kuat lo in tang (9) cu ka lim. "Yes" lungput nih tang (9) zong a ka limter rih.
1982-83 cu KEHA thiamthiam ah ka um. Thantlang khualu ah kan rak um. Ka chung aka thlet i, June thla dih lai in sizung ah ka kai i, Sepember tiang asi. Ka der tuk. "A thi ko lai; va la ko u" tiah ka nu le an rak chimh hna. Thau in rangtum an hlan i, an rak ka lak. "Zei si hmanh ah, tu kum hi tang 10 awn a hau. Va tlung ko. Ka dam ko lai" tiah ka ti i, an rak tlung than. Ka dam ti lo. Nikhat cu Saya Tin Cung sizung ah a ra i, "Hai Vung, tang (9) le tha tein na kai kho lo. Atu kum hram thawk in sizung ah na um peng. Na cawn lomi a tam tuk cang. Cucaah tu kum cu i din ko cang. Na awng kho ti lai lo" tiah a ka ti i, cucun ka rak i din.
Ref. Khonutung.org
September thla canceu tiang Thantlang sizung ah ka rak um. Ka dam ti lo. Ka unu, Nawn Nawn a rak ra i, "Vung Vung, a thi ko lai an ti. Ka nu le pa cu an mitthli he an um peng ko. Thantlang thih cu asi kho lo. Thau ah athih si le thi te ko seh an ti. Kan tlunpi ko lai" tiah a ti i a rak ka lak than. "Nawn Nawn, Thau ka tlun ahcun ka thi kho men. Cucaah Thau lei tlung lo in Hakha tu ah ka lan lai" ka ti. Hakha in ka u nu Ciate a rak ra i an rak ka lak.Cun Hakha ah ka lan. "Ka dam lai i, sianginn ka kai kho than lai" timi "Yes" lungput in Hakha ah ka lan. Duhsah tein ka dam than.
Thantlang alan don kum asi i, hmahpungtin tuah pah in Thantlang ah ka va kal. Sizung ah ka va leng hna. Ngunte (nurse bawmtu) nih, "Vungte, na thi bak cang tiah ka ruah. Lian Lian pa nih a thi ko lai an ti" tiah an ka chimh i, an rak i lawm tuk. Ka dam kho ko lai timi "Yes" lungput cu damnak asi. "Yes" lungput kan ngeih ahcun, kan damlonak zong damnak ah a phan kho than.
------------3----------
1984 ah Hakha in tang 10 ka awng. B-kan ah minung 65 kan um i, keimah le May May Khin timi Kawlnu te lawng kan awng. Hakha High School No.1 ah minung 1400 hrawng kan si rua ka ti. Cu nih camipuai kan rak tuah i, 65 lawng kan rak awng. Tuition zong kai lo, thuthoh zong ngei lo mi cu awn a rak har tuk lio asi nain. Kan sayapa a rak zaw chinchap i, tuition kai lo mi cu, Kanan cawng lo in tang (10) kan phi hna. Mi sin ah ka um i, cazoh caan ka ngei kho set hawi lo. Tuition le kai lo, cauk tha le ngeih lo, kanan le cawn lo, ca zoh caan le tlawm ti in harnak tampi um hmanh sehlaw, "Ka awng hrimhrim lai" timi "Yes" lungput he tang (10) cu ka kai. Pathian bawmhnak in ka awng ve ko. Pathian cu "Yes" ti a duhmi asi ti ka fiang chin lengmang.
Hakha No.1 High School
College kai a za. Kan har taktak. Ka nu le pa an tar cang. Lo zong an tuah kho ti lo. Satil le dumhau kan ngei lo. Vok-ar kan ngei lo. Tangka kan ngei lo. Inn ah darbel khap (8) pakhat le bartan lianmi pakhat lawng kan ngeih. Cupin cu chim ding a um ti lo. College kai cu a rak har tuk caah, mi tampi cu sapesazu ah an rak tuah lio asi. Bawmtu an um fawn lo. Achung in maw ka tuah lai, a leng in dah timi hi thla tampi ka ruat. Nikhat cu a donghnak ni a phan. "A chung asiloah aleng" timi te zah ding lawng a tang. Bia khiah awk ka thei ti lo. Thla ka cam hmasat. Zeidah ka zah lai timi ka ruat. Cu ni cu ka caah biakhiah a har cem ka ti ni a si. Thla ka cam than i, bia ka khiak. Zeihmanh ngei hlanh hmanh u sih law, bawmtu zong um hmanh hna hlah sehlaw, "Ka kai kho ko lai" timi "Yes" lungput he achung kai ding in ka tuah.
Mandalay Univ (Ref. www.mu.edu.mm)
Mandalay Univerity ah college cu ka kai. Tangka thih he kan i tong i, kum (3) nak ah khar hlan ah kan tlung. Kum (4) nak ah buai he kan i tong than. Kum 3 an khar than. Mi tampi cu India ah an kal. Malaysia ah an kal. College dih lo cu asi kho bak lo. Ka thawk ciami pei asi cu ka ti i, ka hngak i 1991 kum ah ka dih than. "College na kai kho lai lo" tiah a ka timi, "No" tamtuk rak um hmanh sehlaw, "Ka kai kho ko lai" tiah, "Yes" lungput ka rak ngeihmi nih, B.SC zong a ka dihter than. Midang nih cun thawng tam tuk dih in college an dih i, kei cu semrel taktak in ka hmang i, tlawm ngai in college ka dih. Atu ah hin ka ruat than. Sapesazu rak tuah ning law zeidah ka va chuah hnga? Achung ah rak kai hlah ning law zeidah ka va chuah hnga?
College ka kai lio ah, fang khathnih te hmuhnak caah, Kungtaih ah thil ka va tansi tawn. Thil ka tinmi tete kha, a leng ah ka zuar than tawn. Rinni paoh cu Kungtaih ah khua ka sa. Mi pakhat hi nikhat ah voi khat lawng tansi khawh asi nain, a thli tein voi 8 hna ka tansi i, Palik nih voi khat cu, na tansi tam tuk an ti i, an ka tlaih. Cuticun zeitindah tangka ka kawl lai timi tete ka ruat i, fang khathnih te hmuhnak ka rak tuaktan peng. Ka hawi le nih, "Pa Vung cu, Rinni i ton nan duh ahcun Kungtaih ah va zoh u, zan i ton nan duh ahcun zan dawr ah va zoh" tiah an rak ka capo phah.
Mandalay Kungtaih
Ka ke in Mandalay khuachung hi a kenkip ka hlat. Bus cit zong tangka a pam ka ti i, ka ke rumro in ka kal. Mandalay Tlangtang ah puai a um zong ah, ka ke bak in Mandalay Tlangtang tiang ka kal tawn. Atu ka huam ti hnga dek maw? Ka hawi pa Pu Tial Ceu nih cun, "Kawi Vung nih, Mandalay lamphawk vialte a theih dih" tiah capo a ka saih phah. Kan duh i, "Yes" kan ti ahcun, bus cit haulo in ke in meng tampi kal khawh asi. Kungtaih ah chun nitlak dir huam asi. Mandalay lamphawk vialte hrawn khawh dih asi. Cucu "the power of Yes" cu asi ko.
---------------4----------
College ka dih cangka in, Mizoram in khua khua (3) nih High School ah cachim ding in an ka sawm. Rs. 3,500 le inn rin ding an ti. Kan chungkhar harnak ka ruah ahcun kal ka duh nain, Mizoram ka kal ahcun ka tang ko cang lai. Ka chuak kho ti lai lo ti ka ruat i, khua tu ah caan tlawmpal, lohaa ka pe.
1992 in MIT kai ding in Thau Baptist Church nih an ka fial. Thla tampi ka ruah hnu ah, "Yes"ka ti. College ka kainak leiba hmanh ka lim rih lo caah kan chungkhar ah harnak tampi aum. Asinain "Yes" timi lungput he, bible sianginn kai ding ka tim than. Chungkhar kan harnak cu, chim cawk ding asi lo. Ka u nu nih, "Vung Vung, ka ba tuk cang. MIT kai than ding cu a har ko" tiah a rak ti. Ka zaang a fak tuk. "Asi kho ko lai. Ka kai ko lai" tiah "Yes" lungput in ka kai than. MIT ka kai chungah piahtana chim cawk lo in ka tong (mah vial in si ko rih seh). Asinain "Yes" lungput nih 1996 ah BD a ka dihter than. BD ka dih ni ah, Kyats 10,000 leiba he Laitlang ka phan ve. Ka unu leiba cu zeizat asi ka thei lo. Chim ka duhmi cu, "Yes" rak ti hlah ning law, atu zeidah ka si hnga?
MIT ka rak umnak sawng
------------5------------------
Thau ah April 1996 in pastor ka tuan. Rev. Dr. C. Duh Kam nih tanpinak in United Theological Seminary, Dayton, Ohio nih sponsor an ka tuah i, 1997 ah MATS kai ding in ka ra than. USA ka phak cun, rian ka tuan lai, ka Krihfabu, hawikawm le chungkhar ka bawmh hna lai. Khuaram caah heh tiah rian ka tuan lai tiah ka rak i seh chih.
US kan van phan ciammam le riantuan awk ka tha ti lo. J-1 asi. Work permit ka ngei kho ti lo. Sianginn nih tuition le inn man lawng an ka rin. Eidin, cauk, telephone, thilri, zeidang tuktak vialte mah tein rin asi. Campus ah rian a um lo. Aleng ah rian ka kawl tikah work permit ahau ti asi. Voikhat cu rawl ei ding a um ti lo. Chumh ding zong a um lo. Tangka hman ding le aum fawn lo. Admission director pa kha, "Hihi zeitindah asi ne lai?" tiah ka va hal. Na scholarship ah rawl aa tel lo nain kan zuh than te lai ati i $25 a ka pek. Cuticun har ngai in MATS cu ka dih than.
MATS cu scholarship ka ngeih caah lungretheih a zia ngai. D.Miss ka van sawk. Ngeihmi zeihmanh a um lo. Kum khat ah $14,500.00 adih lai ti asi. Cucu zeitindah ka tuah ne lai? tiah lungrethei taktak in thla ka cam. Asinain $14,500 hi ka hmuh ko lai tiah, ka hmuhnak ding lam kha ca in tha tein ka tial i, form ah cun ka up chih.
Voikhat cu Professor Dr. Young Lee Hertig nih a zungkhan ah a ka auh i hitin aka ti:
"Hai Vung Lian, atu D.Miss program na sawk. Na kong caih ding asi cang. D.Miss ca hi scholarship a um lo. Nangmah te rin ding asi caah, biahal kan duh. Work permit na ngei lo. Church na ngei lo. Na hawi dang Africa siangngakchia hna cu heh tiah bawmhnak an hal i church zong an ngei; bawmtu zong an ngei. Nang zeihmanh na ngei lo. Rian zong na ngei lo. Tangka le na ngei fawn lo. Kawlram lei ka chungkhar ka zohkhenh pah hna an hau na ti fawn. Asiahcun kum khat ah $14,500 a dih dingmi D.Miss hi zeitindah na tuah lai i na kai khawh lai? Cucaah admission pek kan i laklawh ngai" tiah a ka ti.
Ka leh i, hitin ka nawl:
"Kan nih Kawlrammi cu mi harsa kan si ko nain, bawmhnak hal ka duh lo. Kawlram ah college ka kai. Harnak tam tuk ka tong. Keimah tein pei tangka ka kawl pah ve le college zong cu ka dih ve ko cu. USA cu Kawlram nak in a fawi deuh ngaingai. Cucaah asi khawh chung in rian ka tuan lai i, ka kawl ve ko lai. Ka kai kho ko lai. Ka luhter ko u" tiah ka nawl.
Ka Professor nu nih asi kho lai lo ti in ruat hmanh sehlaw, cucu Pathian ruahmi asi lem lo. Ka kai kho ko lai timi "Yes" lungput he D.Miss tuah ding cu ka tim. Minung kanan le tuaknak ahcun, bochan ding pakhat hmanh a um lo nain, Pathian zumhnak le ruahchannak he, sianginn peh ding cu ka tim.
United Theological Seminary
Ahnu zarh (3) ah D.Miss luhnak na hmu tiah ca a ra. Sianginn semester pakhat ka van thawk vial ah, Pathian nih ruah lo pi in innnka a van on thluahmah hna. A rauh hlan ah, Mazada motor te ka cawk. Caan tlawmpalah Centerville ummi, Mirang biakinn Normandy UMC ah Youth Pastor rian Part-Time in an ka pek i, January 2001 in July 2004 tiang ka tuan. Sianginn ah Part-Time in ka tuan pah. An pahnih fonh ah Full-Time ah ka tla. Normandy UMC ahcun keimah nakin a za deuhpipi zong interview an tuah hna nain, keimah tu an ka lak i, cu zong cu khuaruahhar ngai asi.
Normandy UMC
Atu kan nu, Aye Aye Mu ca zong ah, US a rat khawhnak ding caah, kum (3) chung thla ka campiak. Nikhat ah voi 9/10 thla ka cam caan a tam tuk. College kip ka chonh. Thil aphunphun in ke hlathlai. Nungak pakhat asimi caah, scholarship hmuh lo in USA rat ding timi cu a lam a har taktak. Chim awk thalo in a har. Sihmanhsehlaw, thla ka cam peng. Pathian sin ah ka hal peng. Nikhat ah voi tam tuk ka hal. Minung kanan in tuak ahcun, Aye Aye Mu Rangoon in visa hmuhnak ding ca thlacam cu hruh a lo. Minung kanan in a si kho lo. Sihmanhsehlaw, Pathian caah cun asi kho ko ti ka zumh. Pathian cu minung kan tuaktan lo ning in khua a tuaktantu le minung ruah lo ning in riantuantu asi ti kha ka zumh. Pathian nih a zaangfah i visa a van hmu. Normandy UMC ah puai kan tuah. "Yes" kan ti ahcun Pathian caah zeipoh asi kho ko ti kha kutongh le mithmuh ah a fiang.
Arauh hlan ah, kan nu zong sushi tuah a cawng i, a kumvui ah Dorthy Lane Market ah sushi dawr (2) kan lak. Kan miakmi cu a um lo nain, sianginn kai pah in kan paw kan i cawm kho. Korean UMC hna nih kum khat ah $1000 in kum (2) an ka bawmh. Manh caan ah hmuhmi rian paoh, House Keeping rian tiang ka tuan. Nupi fate cawmnak a za in Bawipa nih a kan khan piak peng. June 2007 ah D.Miss cu ka dih. "Yes" lungput ka ngeih tikah, Pathian zong nih lam a ka on piak ve. Dawtu, bawmtu, dirkamhtu a ka chiahpiak. "Yes" kan ti paoh ahcun, ruahlo pipi in lam an van i ong thuahmah.
Dorthy Lane Market, Centerville
D.Miss ka dih lawng asi lo. D.Miss ka tuah chungah fanu (1) le fapa (3) kan ngei rih. "Asi kho ko lai" timi lungput ka ngeih caah, Pathian zong nih, "D.Miss degree lawng si lo in, nupi he fa (4) he, D.Miss degree cu ka va lak." Minung ca ah a si kho lo timi zong, Pathian caah cun asi kho ko.
Riantuannak nawl ka ngei lo. Kan nu Medicaid a hmu kho fawn lo. Asinain Pathian cu Jehovah Jireh Pathian asi caah, "Yes" kan ti bak in "Ye" atitu Pathian a rak si ve. Hanna Lian chuah lio dah ti lo cu, Medicaid zong ngei lo tein nau 4 tiang Dayton ah an chuak. WIC le Food Stamp zong kan ei fawn lo. Cuticun har cu kan har ko nain, Pathian cu kan caah "Yes" asi peng ko. A liamciami kum 17 chung USA kan nunnak ka ruat than tawn. Food stamp le WIC zong ei lo; work permit zong thathi ngeih lo; status zong that lo; bawmtu sponsor zong ngeih set fawn lo? Zeitindah kan rak nun timi ka ruat. Pathian cu Jehovah Jireh asi timi kha ka nunnak ah ka ton taktak.
-----------6-----------
D.Miss ka dih ah USA ah kum 10 ka umnak asi cang. Fa (4) ka ngei. Sihni ka hlan i, USA umnak ka tuah. US umnak ka tuahmi cu EOIR timi asi. Fale tluntak awk an that lo caah ka case ka zoh piak than u ti khi asi. US ah visa in kum 10 ka um caah, cu chung vialte Kawlram cozah ah kum khat ah $720 lengmang tun asi. EOIR sawknak ding caah, $7500 tluk kan dih cang. Harnak tampi kan tong nain, "Yes" timi ruang ah USA ah nihin ni tiang khua kan sa kho rih.
Ka philh kho bal lo. D.Miss ka dih bak in ka visa a thi colh ve. Ka license zong a thi colh ve. June 2007 in April 2008 tiang license lo in ka um. Cucu har ka ti cemmi asi. Work permit ngeih lo, license ngeih lo, status ngeihlo bu in, nupi fate he minung 6 i cawm cu a har taktak ko. Kan sining a har tuk caah, a caan ahcun, "USA um hi a nor bak in a ka nor caan a um ve ko" nain, Patian thluachuah hi ka rel than tawn i, ka lungthin aa nuam than tawn. Kan har tuk tawn nain, kan i cawm kho ko lai" timi "Yes" lungput nih nihin ni tiang kan i cawm ko.
Cun har ka ti cemmi cu, license lo um hi a si. June 2007 in ka Visa a rak thih bak in ka license zong a rak thi colh ve. Columbus le thial kan i tim fawn. Zeiti tuah awk a tha ti lo. March 2008 ah, USCIS in cakuat a ra i, "Sawknak ca na tialmi kan hmuh" timi receipt cate an rak ka kuat. EOIR ka sawkmi cu "na sawknak ca kan hmuh timi receipt lawng ka ngei. Cupin cu cozah ca zeihmanh ka ngei lo. Sihni ka va hal. "Mah receipt ca te hin license tuah khawh asi maw?" tiah. "Asi lo. License tuahnak caah cun work permi na ngeihta a hau. Hi hnu 10 asi hnu lawngah work permit sawknak nawl na ngei. Work permit na ngeih hlan cu, driver license sawk khawh asi lo" tiah ati.
Centerville, Ohio ah kum 8 umnak area
Lungrawk taktak in ka lawi. Thla ka cam lengmang. Nikhat cu kan nu sinah, "Sihni nih cun receipt lawng cun license hmuh khawh asi lo ati ko nain, va kal phawt ko hnik ning. Pathian nih a ka zaangfah ahcun asi kho hmanh maw?" ka ti i, kan nupa farual in kan va kal.
License zung kan phan. Chun hnu ah asi. "Two form of ID van chuah an ti. Social security card dah ti lo cu ka ngei ti lo. Visa na ngei maw an ti. Ngei hlah ka ti. Passport teh an ti. Ka ngei ko nain a nung ti lo ka ti. I-94 teh an ti i, Visa a thih ahcun a thi ve hawi cang. Ka ngeihmi cu SS Card le INS cakuat lawng cu asi ko.
"Nai putmi ca hi zei asi ti awk kan theih lo caah cunglei chonh a hau lai" ti asi. Akenkip an chonh. Caan sau tuk kan hngah hnu ah, a ka tuahpiaktu nu te cu a rak chuak i, "Good news asi. License pek khawh asi ko an ti. Amah belte a tlai cang caah hika zung hmanthla tu an um tlung cang. Xenia khua belte ah caan a um ko rih le na va tuah khawh lai" tiah an ka ti. Ka lawm tuk. Ka hngak kho ti lo i cu zanlei ah Xenia khua ahcun kan va tuah. Sihni nih "Asi kho lai lo" "No" timi zong, "Asi kho hmanh maw?" timi "Yes" lungput he ka va tuah caah, license zong cu ka va hmuh khawh than.
-------------7----------------
October 4, 2008 ah Columbus ah kan i thial. Sipuazi a tla tuk.Rian a har tuk.Columbus kan phak ah, kan mah chungkhar he minung 37 lawng kan si. Cu lakah rian ngeimi cu, sushi tuahmi (3) le Kroger tuanmi pakhat le Giant Eagle tuanmi pakhat lawng an rak si. Harnak tampi kan tong. Hawi le cheukhat khuahngalmi nih, "Cucu Lai khua kan ser lai tiah nan timi cu, nan si khawh tung lai lo? Cathiammi nan um lo ah?" tiah a rak kan ti tawn. Duhsah tein a kal lengmang. Minung caah har ngai ko hmanh sehlaw, Pathian caah a harmi a rak um lo. Nihin ni ah, Columbus Laimi kan mah bu lawng ah 600 deng kan si ko. Kan rak tio hrulh caan a tam tuk nain,"Yes" lungput kan rak ngeih caah, community fekfuan tein kan dir ko cang.
Columbus, Ohio
2009 ah Krihfabu in dir kan i thawk. Cu lio ah zanchiar te hi, biakinn ca ah vawlei maw, warehouse a lawngmi maw, biakinn lawng mi ti in, computer in ka kawl tawn. Kan nu nih, "Inn kan ngei cang ko. Zanchiar te ziah inn cu na zoh lengmang?" tiah a ka ti. "Krihbu kan karh lai le nikhat khat cu biakinn kan hau te lai ka ti le inn le vawlei lawngmi ka zoh tawn ko" tiah ka rak ti. Cu lio ahcun 70/80 lawng kan si rih. Kan nu nih cun, "Kan hme tuk rih. Zeitindah biakinn ngei kho u sih na ti?" tiah "No" lungput in a ka ti lengmang. "Kan thang te lai le kan lian te lai hme cu?" tiah ka ti tawn.
Vawlei cu ka zoh lengmang. Hmun pakhat cu inn (2) fatete a ummi asi i, acre 15 fai asi. $300,000 in an zuar. Ka duh tuk i zanchiar hi ka zoh tawn. Cucu 2011 ahcun 250,000 ah an thumh. Voikhat cu 225,000 ah an thumh. Cun an kai than i 250,000 ah an kai than. January 2012 ah, kan church chairman ka sawm i, "Hmun tha tukmi a um le biakinn hmun ah a tha tuk. Tu kum thal chung ah hin caw kho u si law a tha tuk ko hnga" tiah ka ti. A hmun ah vur cungah thla kan camti.
February 2012 ah 250,000 man cu 150,000 ah an thumh. Member 300 kuakap lawng kan si. Kan cheuhra cheukhat a tlawm. Tangka kut ah a um mi a um set lo. Kan member chung in minung 40 fai JCPenny ah laid off an ton lio caan asi fawn. Mi cheu cu Columbus ah khua kan sa kho lai hme maw ti in lungthin a cavai lio te asi. Cu lio i, vawlei cawk ding cu mitthlam ah suai awk a har ngai.
Emergency general meeting kan auh. Vawlei cu kan va zoh. Pathian bochannak in zumhnak le ruahchannak he caw ko hna usih tiah bia kan khiah i, "YES" kan ti. Cuticun June 2012 ah kan cawk. Phaisa 28,000 kuakap down payment kan tuah. Pathian nih akan zaangfah i 2013 kum dih ah a zapi tein kan pekdih. Kum 7 ca timi cu kum khat le cheu ah kan pek viar. Pathian cu Jehovah Jireh asi timi hi kan Krihfabu cah a dik. Kan fale caah certual (2) kan tuah piak hna.Farkung 150 fai hruang ah kan cin cang. Biakinn hmun kan cawk lio ah cucu ruah awk a rak tha lo.
Vawlei cawk ding kan rak caih lio ah khan, "Kan har tuk, laid off mi kan tam tuk, kan cheuhra cheukhat a tlawm tuk, tangka kan ngei lo...ti in a phunphun in "No..No" rak ti u sih law, nihin ni ah vawlei kan ngei lai lo. Tangka zong kan ngeih hna lo. Rian zong a tha deuh hlei lem hnga lo.
ECBC Biakinn Hmun
Nihin cu vawlei kan ngeih lawng silo in certual zong Bawipa nih a kan pek cang. Rian tha tete zong biakinn hmun kan cawk cangka in kan hmu colh. Khuaruahhar asi. "Yes" kan ti ahcun, a raoh hlan ah, biakinn zong a kan pek lai. Zeicatiah Pahian cu a si kho lomi a siter kho tu; a um lo mi aum ter kho tu; a tlamtling lo mi tlamtlinter kho tu..a canglomi a canter khotu....Jehovah Jireh Pathian asi. Cu Pathian cu amah zumh ngam ngakin "Yes" ti a duhmi Pathian a si.
Zeicatiah, "Minung caah si kho lo mi zong ah, Pathian caah asi kho lo mi a um lo" (Matt. 19:26)
--------------8----------------
Israel miphun tuanbia hi, pumpak zumtu kan i zohchunh dingmi tuanbia lawngte an si. Miphun dang zong ni zohchunh dingmi tuanbia le kan hmanthlak asi.
Tuanbia asau ngaim kha a tawinak in chim ahcun, "Pathian caah cun asi kho lo mi aum lo. Cucah Pathian cu "Yes" ti a duhmi Pathian asi. "Pathian nih Moses a auh tikah, ka si kho lai lo..leicum ka-aa ka si" tiah a ti ko (Exo 4: 10). "Pathian nih KEIMAH nih kan umpi lai" ti peng. Mosoes nih "Yes" ati bak in, Pathian zong riantuan hram a thawk ve. Egypt mi hna hrawh le Israelmi chuahter hram a thawk.
Pharaoh thinlung zong a van thlen. Israelmi nih "Pathian kamhmi ram kal ding in "Yes" an ti bak in, "Pathian cu an sin ah kal aa thawk ve. Chun ah mimmei in, zan ah meitung in a hruai hna. "Israel mi Rili Sen an van phak bak in, "Kan lo ko lai hi..."NO" an van ti bak ah, Rili Sen aa suangmi cu an caah khamtu le hnulei piltertu asi colh. Moses nih nan thinphang hlah u. Tu chun nan hmuhmi Egypt mi hi nan hmuh a donghnak ni asi lai tiah a van ti bak in, "Rili Sen cu a kut a hler i aa cheu colh."
Cuticun Thetse ramcar ah kum 40 an vaihvah chung ah, "Yes" an ti caan paoh ah an hmai a kalmi Pathian asi. "No" an ti caan paoh ah, "No" ati i, "Atang ve mi Pathian" a si. Israel mi nih an hmai ah zeitluik harnak le dawnkhantu le ral aum zong ah, "Yes" an ti caan paoh ah "hmai ah an fong i teinak an hmuh." "No" an ti caan paoh ah, hnu ah an ton asilole an rawk asilole hmai ah kal lo in an umnak hmun ah, an "tang" tawn.
Israel mi nih "Yes" an ti caan paoh ah, ral an tei. "Yes'" an ti caah Jordan tivapi a reu; Jericho lungrualpi hmanh a chim i, Kanaaan ram khualianlian an lak hna. An hriamnam cu zeihmanh asi lo nain, an mahnak cakcak ral an tei tawn ko. Khua lianlian an lak ko hna. Cucu Pathian zumhnak le bochannak he, "Yes" an timi ruang ah asi.Cawkhnuk le khuaihliti in a luangmi ram co awk ah, kum 40 chung "Yes" atimi lawng nih an co i, "No" atimi hna cu, thetse ramcar ah an tang thai.
Hi Cawhnuk & Khuaihliti in a luangmi ram co awk ah kum 40 an rau
----------------9---------------
Cucaah tu chun ni ah, Pathian zumhnak in "Zeipaoh Pathian caah cun asi kho ko" timi tlaih in, sianginn kainak ah "Yes" ka kai kho ko lai, ka thiam ko lai, ka awng ko lai timi "Yes" lungput ngeih a herh. Sipuazi tuahnak ah, "Yes" ka awngmin ko lai ti ding asi. Sipuazi a tlak tik le rian a that lo tik zongah "Yes" ka siapuazi a kai than lai, rian a tha than lai ti ding asi. Leiba thawng tampi na ngeih zong ah, "Yes" Pathian nih a ka champi lai timi ruah ding si. Kan nupa kan buaimi zong a tliang than lai. Ka damlonak zong ka dam than lai. Zudin saei ka sum khawh lo mi zong ka sum kho than lai timi ruah bak in Pathian zong nih kan caah "Yes" a rak ti ve.
Bu pakhatkhat hruainak zong ah, "Yes" Ka hruai khawh ko hna lai timi lungput ngeih a hau. Nupi fate cawmnak zong ah, "Yes" ka nupi le fale cu tlamtling tein ka cawm khawh ko hna lai timi ruahnak ngeih a hau. Damlonak fak kan ngeih tik zongah, "Yes" a caan phak cun ka dam lai timi ruah ahau. Kan tuah khawh lo dingmi thil zong, "Yes" Pathian min in ka tuah khawh ko lai timi ruah ahau.
USA Laimi sining zongah "Yes" atimi paoh nih innlo tha an ngeih i, "No" atimi paoh cu an rian a that ko zong ah, innlo an ngei kho lo. Motor tha negihnak ah, innlo ngeihnak ah, catang sang phaknak ah, company le dawr lianlian hna sernak ding caah, "Yes" lungput ngeih a hau.
Mi nih na ti kho lai lo, na awng bal lai lo, sianginn na kai kho bal lai lo, na miak bal lai lo, na hruai kho hna lai lo" ti in, "No..No...No" zeizat hmanh chim hna sehlaw, an bia kha biapi ah va ruat hlah. Nangmah tu kha biapi deuh ah va ruat law, "No an ti zat in, Yes" ti va chim ve. Cu nih cun teinak sui luchin an hmuhter lai.
Asiahcun na nunchung ah "No" maw na chim deuh lai? "Yes" dah? Cucu careltu nangmah cungah a um.
The Power of "Yes" & "No" fian khawhnak ding caah, Pathian nih careltu thluachuah in pe ko seh!
No comments:
Post a Comment