Saturday, May 2, 2015

Ningcang Tein Meeting Tuah Thiamnak (Robert's Rules of Order)

Meeting tuah ningcang hi hruaitu nih siseh, mipi nih siseh thiam a rak herh. Ningcang tein meeting tuah zia thiam ahcun, meeting hi aa dawh i a tluang. Meeting ah hin, thin hunnak, ngaihchiatnak zong a um kho ngai i, cu nih cun buu chung nuamhlonak le theihthiamlonak a chuahpi tawn. Cu thil nih a caan ah bu kuainak le rawhnak zong a chuahpi khawh. Cucu hrial thiam a hau.

Meeting ningcang tein tuah thiamnak ding caah, nitlaklei Democracy ram hna nih Robert's Rules of Order timi hi an zulh. Hi meeting phung hi, Laimi hruaitu tampi nih chim ve lengmangmi asi.

Robert's Rules of Order cu a kalning asi timi kan fian i, meeting tuah thiam deuhnak ding caah, hi capar hi ka tialnak asi. Nitlaklei Parliamentary ram hna ah, hi phung hi an hman khunmi asi. Vawlei lei le siseh, business siseh, biaknak lei Krihfabu meeting zong ah, hi phung hi hman awk ah a tha bikmi asi caah, hruaitu le mipi nih theih a herhmi phung pakhat asi caah, atanglei ah a dotdot in ka van tial.

1. Parliamentary Phung (Procedure) Timi Cu Zeidah Asi?

Parliamentary Phungning timi cu, "Meeting tuah tikah lung buainak um lo in tliang tein bia khiah khawhnak ding caah, aho paoh kha bia chimnak nawl ngeihter le an bia theih piak ve ding in, zulh dingmi phung (procedure)" asi.

2. Zeicadah Parliamentary Phung (Procedure) Abiapit?

Parliamentary Phung zulh a biapitnak cu, mipi meeting le mipi sin i khuakhannak asi caah asi. Hi Parliamentary phung hi zei bantuk bu (organization) thithruainak paoh ah a tlakmi le hman khawh ding asi.

3. Robert's Rules of Ordewr Zeicadah Theih Aherh?

Robert's Rules of Order hi, bu kip caah a herhmi le hman khawhmi asi caah, hruaitu le mipi nih a theih a herhmi tete a tampi. Hihi tha tein theihthiam ahcun, zei bantuk meeting hmanh hi tluang te le dawh ngai in tuah khawh asi.

4. Robeet's Rules of Order Kalning

Zei bantuk bu zong nih parliamentary phung ning tein kan i hruai lai ti ahcun, atanglei bantuk tein meeting hi kalter ding asi.

(1) Zeitindah meeting kan tuah lai timi fianter (call to order)
(2) Meeting kai khomi min aunak (roll call of members present)
(3) Hnubik meeting biachahmi relnak (reading of minutes of last meeting)
(4) Tuanvo ngeitu upa (Officers) report peknak
(5) Committees kip report peknak
(6) Meeting Agenda luhnak (Hi meeting caah ruah ciami kha, meeting ah ruah than ding in caih ding)
(7) Biakhiah ciami limlo mi rian pawl kong (Unfinished business)
(8) Caihkhan ding thar a herhmi
(9) Thawngthanhnak (announcement)
(11) Bannak  (Adjournment)

Meeting ah hin chungtel hna nih an ruahnak le bu caah siseh ti an duhnak (motion) kha an langhter khawh ve. Member dihlak nih an duhnak le dirhmun kha chimnak nawl an ngei.

Minung chungtel pakhat cio nih an chim tikah, atanglei bantuk in an chim khawh ve:

(1) Meeting ah hitin kalpi u sih law a tha (call to order) timi ruahnak langhter
(2) Biatung dang (Ruahnak phundang chimnak)
(3) Biatung dangdang chuakmi elnak caan
(4) Kutthlir in biakhiahnak


Abiapimi Biatung (Motions) Phun(4) a um:

(1) Biatung Biapibik (Main Motions): 

Hihi meeting ah ruah dingmi agenda biapibik mipi ruahkhan ding in hruaitu nih chuahpimi asi. Mipi lak/sin ah biatung (motion) dang asiloah biatung thar hna a um sual ahcun, hihi a phi a chuak kho lem lai lo. Hi biatung nih hin biatung dang kha, kianh a hauh ahcun kianh ding asi.

(2) Biatung Dang (Subsidiary Motions):

Hi ruahnak nih aa tinhmi cu, biatung biapibik (Main motion) kha thlen asilole phundang deuh tein mersan i a theipar dang deuh te chuahter khi asi. Ruahnak biapibik he aa dang. Cucaah hihi vote hawihlan ah vote ding asi.

(3) Caantha Biatung (Privileged Motions):

Hihi thawn awk ah a rem lo mi le aa dawh lemlomi, tuan ah a rannak in caihkhan a haumi biatung (motion) asi. Agenda ah a um lem lo mi, bianeknawi khan ah ruah dingmi le a herh tuk tungmi an si.

(4) Ruahphaklo Biatung (Indidental Motions):

Agenda ah chiahmi thil pawl kong ah vote pek hlan ah biahalnak tuah le mipi khua ruahter nak hnga ding caah ruahphaklo in a chuakmi biatung (motions) asi. Agenda asilonain agenda chung ummi biatung (motion) hna hlan ah ruah chih hrimhrim dingmi thil pawl chim chungnak asi.

5. Zeitindah Ruahnak (Motions) Langhter Asi Lai?

(1) Tuang lei in thil sining zoh
     a. Donghnak biachimtu biachim dih tiang hngak
     b. Dir law, chairman sin ah nawl hitin hei hal hmasat. "Pu Chairman or Pu President"
     c. Chairman nih na dir le biachim na timh kha a theih tiang le nawlpek tiang hngak

(2) Na Biatung (Motions) Langhter Ningcang
     a. Na chim duhmi tliang tein le lung fim tein chim
     b. Na ruahnak fek tein chim. "Kei ka ruahnak/hmuh ning ahcun, hitin asi..caah hi tin ka dirpi.."
     c. Pumpak sawiselnak hrial i zuam; na chim duhmi biatung (motion) te kha i tlaih law chim.

(3) Na ruahnak kha mi pakhatkhat nih an in dirkamh maw timi va hngak hmasat rih

(4) Mi pakhat nih na ruahnak a dirkamh lai. Asiloah Chairman nih dirkamhtu an a auh lai.

(5) Na ruahnak dirkamhtu um lo ahcun a thi.

(6) Chairman Nih Hitin Na Ruahnak Kong Ah Achim Khawh
   
      a. Na ruahnak kha dirkamhtu an um caah ruah dingah agenda ah kan chiah lai.
      b. Cun meeting kaimi hna nih an duh le an i el lai asiloah kutthlir colh asi lai.
      c. Ruahnak kha mipi sin ah chim asi cang caah, hnatlaknak a um hnu ahcun, na bia lawng asi ti lo.
          "Mipi biatung" ah a tlak caah, mipi hnatlaknak lo in cun na la kho than ti lo.

(7) Na Biatung (Motions) Caihhmainak
   
      a. Hi caan ah hin cun, ruahnak na chuahmi kha an duh maw duh lo timi el caan asi.
      b. Biatung dirhtu (ruahnak chuahtu) kha hawi hlan cem ah chim hmasatter phung asi.
      c. Biatung dirhmi cungah dirkamh le el duh tikah, Chairman chimh hmasat ding
      d. Biachim caan kha rihma khiah mi chung ah lim ding cio asi
      e. Chairman nih an fial than dah ti lo ahcun, midang an chim viar hnu lawngah, biatung                       dirhtu nih bia chim na nolh than lai.

(8) Member Pawl Biahalnak
   
      a. Biatung dirhmi cungah kutthlir ding in nan hna a tla cang maw tiah a hal hna lai.
      b. Biahalnak le biachimtu an um ti lo ahcun, kutthlirnak tuah ding
      c. Kutthlir hlan ah, chairman nih biatung kha tlawmte fianternak le remhnak a tuah khawh

(9) Kutthlirnak

      Kutthlirnak ah hin, mah le buu cio i phunglam (by-laws) ning cio in kutthlirnak tuah phung asi.           Buu tam deuh nih atanglei kutthlirnak phun (5) lakah pakhatkhat hi an hman tawn hna.

      a. Aw In--Chairman nih "Yes" le "No" ti in an ka bak in chimter asi. Tha tein rel an hau.
   
      b. Min Auhnak In..Meeting kaimi pakhat cio kha min auh i tial asi.  "Yes" le "No" an chimi pin                ah an min tial chih an duh tik ah hihi an hman
   
      c. Zapi Hnatlaknak....Biatung a dirmi kha dohtu le eltu a um lo ahcun zapi kan hna a tla tinak
          caah Chairman nih kut thlirnak tuahter asi.
   
      d. Thennak In....Aw In vote pek he tlawmte aa dang. Chairman nih a herh ati dah ti lo ahcun vote            rel a hau lem lo. Chungtel nih kutthlir asilole dir in vote pek asi.
     
       e. Ca In..."A thli" deuh in tuah a herhmi a um tikah mipi nih ca in vote pek hi an hman.


  6. Vote Pek Ding Ah Biatung Dang Dirhning Phun (2) 
              
         Adang biatung dirhmi phun (2) cu parliamentary ning tein hman tawn asi.

     (1) Cabuai Cung Biatung....Hi biatung hi biatung lila "thahnak" ah an hman tawn. Biatung hi                  hruaitu nih member ruah ding ah, cabuai cung in an langhter zungzal ko nain, "member ruah                ding ca deuh lawng ah an langhter sawsawhmi asi.

     (2) Biatung Caan Ngeilo In Thawnnak...Hihi parliamentary hruainak ah "thluak le ngian" in an              hman tawnmi asi. Biatung an dirh tikah, biatung a duh lo mi hna an thazaang hei hniksaknak                ca men lawng ah an hman i, ataktak ah vote an pekter hna lo. An duh caan paoh ah el (debate)            ding ah an van chuahpi than tawn.

Biadonghank

Nan bu hruainak ah Parliamentary Procedure hi nan meeting ah rian tha tein limnak ding caah a tha bikmi asi. Asinain a sining tein na hman le na zulh lawng ah nan caah a tha lai i, a tlam a tling lai.
 
      (1) Biatung tha tein a dirmi lawng cohlan ding
      (2) Member chungtel dihlak nih mi zapi upat ding
      (3) Tliang tein chim ding le lungfim tein um ding
      (4) Bia el tikah phung upat ding
      (5) Abiapi cemmi cu "ZEIPOH RALRING TEIN TUAH DING"

***Hruaitu dihlak meeting tuah thiamnak ding caah hi ca hi bawntu asi theu lai timi ruahchannak ka ngei.
                                 -----------------------------------------------------------------

Zohchunhmi ca hna

1. http://www.robertsrules.org/rulesintro.htm
2. http://www.portlandoregon.gov/oni/article/22969
3. http://en.wikipedia.org/wiki/Parliamentary_procedure


No comments:

Post a Comment

Hmurhuh Huh Lo Ruangah February Ahcun 500,000 An Thi Kho

Covid-19 zawtnak U.S a phanh ka tein CDC doctors le scientists le NIAID (National Institute of Allergy and Infectious Diseases) director Dr....