Khuachia Maw Kan Puh Hnga?

October 4, 2008 ah Columbus ah kan fale pali he kan rak i thial. Nikhat cu inncung ka um karah, ka fale pakhatkhat nih coka tii an rak deh. Khengtawlnak le coka chung vialte a ciar dih. Adang cu tii deh an hman lo caah, kan fahniang pa Cyrus Velceu Lian asi ko lai ti kha fiang tein ka theih. Cu lio ah kum 3 a tling deng. Laiholh a theih ngai cang. A u le cu Hanna, Nathan le Daniel an si.

Tii cu tuang a khat. "Cyrus Lian, aho dah tii a dek?" tiah ka van hal. Ka halmi cu "A ho dah tii a dek?" ti asi. A ka lehmi tu cu phundang pi in a ka leh.

"Papa, .........
"Hanna asi lo.
"Nathan asi lo."
"Daniel asi lo."
"Cyrus asi lo"

Ka halmi cu aho dah tii a dek ti asi nain, a ka lehmi cu a deklomi lawng a ka leh. A u le min cu pakhat hnu pakhat, an dek lo tiah a chim hna i, amah zong "A deklomi min ah aa chim chih ve."

"Cyrus, asi ahcun aho dah a dek?" tiah ka hal.

"Papa, ka thei lo" tiah ati.

Ka hal than. "Tii adekmi khuachiapi asi maw?" tiah ka ti i, "Aw, khuachiapi asi" tiah a ka ti.

Khuachia cu sik awk zong atha ti lo. Hal awk zong a tha ti lo. Asi le silo zong ka thei ti lo. "Ka ni i, ka fa, khuachiapi nih cun maw tii cu arak deh ko" ka ti le "Aw, khuachiapi asi" tiah aka ti.

Minung nih palhnak kan tuah hnu i, khuachia kan puh ko hnu ahcun, aa dih bak. Chim awk a um ti lo. Zeicatiah khuachia cu tazacuai awk le biahal awk a that ti lo caah asi.

South Africa ramhruaitu Nelson Mendella ruakhumh lio ah Pre. Brack Obama cu biachim ding in an rak sawm. South Africa cu thinphang le tihnung ngaimi ram asi. Security a biapi tukmi ram asi. Pre.Obama a um caah ruak humtu zong duh paoh in luhter khawh asi lo.

Culio ah South Africa Pre. Jacob Zuma asi. Cu lio ah Pre. Zuma ca holhlettu an um. Cu pinah hnachek mi hna caah holhlet zong an cah ve. Hnachet ca holhlettu cu kutzoh holhletmi asi i, Pre. Obama kamte ah a dir ve i, Obama biachimmi cu kutzoh in a leh piak hna. A cawlcang ve lengmang. Keimah zong nih TV in ka zoh ve i, "Hipa kutzoh holhleh hi phundang tuk asi? Akut pei azo sawhsawh ko hi" tiah ka rak ti.

Obama biahcimmi cu vawlei pumpi nih rak zoh cio asi. Bristih Deaf Association i CEO asunum David  Buxton nih, a rak zoh ve i, South Africa nawlngeitu a auh colh hna. "Hi holhlettu pa hi a min chim ding le ningzahnaknak acungah tlunter ding in" a ti hna. "A kutvaih ning le cawlcangh ning hna kha, hnachetmi hna, a upat hna lo asipin ah hnachetmi hna caah fahnak a chuahpi" tiah a rak ti.

South African a cheukhat nih, Twitter ah "Hi pa hi South Africa holh asimi Xhosa asiloah Zulu holh zong kutvaih in a rak let bal ko" tiah an ti.

Mr. Buxton tu nih cun, "Hi pa hi ngakchia kut cawl bantuk in pei a kut a cawlter i a bengh ko cu; kutvaih holhleh hi a cawng ballomi bantuk asi" tiah ati i, African National Congress (ANC) ah complain nak ca a kuat hna. "A lehmi hi sullam a ngei lo. Lih in a leh. Cungsang ah upa milianngan he umti a duh bia asi. A ral a tha tuk lehpek" tiah a rak ti.

South Africa ram i "kutvaih hlohleh lei thiammi hna nih an zoh tikah, South Africa ah holh pipa 11 tluk a um i, an hmanmi kutvaih ning cu aa khat. Asinain hipa kutvaih ning hi, cu hlei 11 lakah pakhat hmanh asi lo" tiah an ti ve.

Buainak tampi a chuak. Hi tluk in abiapimi ramdang bawi lianlian abik in Pre. Obama hna um lio i, hi bantuk minung hna Obama pawng umter le holhlehter cu thinphang tuk asi tiah an ti i, mawhchiatnak le buainak tampi a rak chuak.

Thawnghlattu (Journalist) nih cu kutvaih holhlettu pa cu an va kawl i, a umnak khua "khuate ah an va hmuh." An va ton i, interview an tuah.

"Kutvaih holhleh thiammi vialte nih na kutvaih le holhleh ning kha an zoh i, a hohmanh nih na lehmi asullam an thei kho lo. Sullam a ngei lo an ti. Kutvaih holhleh zong a thiam pek lai lo; a hrawkhrawl asi tiah an in ti" tiah an va hal.

Amah nih cun:

"Hlan ah atu bantuk upa lak ah kutvaih in holh ka rak let tawn ko. Tutan zong tha tein an ka fial i ka lehmi asi. Pre. Obama bia a van chim i, holhleh kan thawk bak ah khan, thlarau thalo (evil) nih a ka tlak le zeitin holh ka leh ti awk bak ka thei lo. Ka thluak vialte a vaivuan dih" tiah a rak leh hna.

Journalist nih cun "thlarau thalo" cu bia hal awk a tha ti lo i, biachalh awk a tha ti lo. Cuticun a dong thai. Cupa holhleh hmanlomi le sullam ngeilo in a kut a zomi le hnachetmi vialte zong nih zeidah a tuah ti awk thei lo in, holh a lehmi cu "thlarau thalo" le "Khuachia maw kan puh ko hnga?"

Ka ruat than. Kan coka tii thletu zong kha, ka fapa hniang nih cun, "khuachia asi" tiah ati ve ko i, khuachia puh duh ahcun puh khawh ngai asi ko hnga. Minung nih sualnak kan tuah tik paoh ah, "Satan nih a ka tukforh? Satan tukforhnak asi?" tiah kan ti theu tawn i, ruah awk aummi cu, "Satan nih teh ka tukforh hna caah si?" ati ve hnga dek maw? Amah hna khi sual aa phaw ve hnga dek maw?

Careltu nih hihi ruah ding aum. Sunghbau zatlaknak, vanchiatnak, ngaihchiatnak, thil pawipang, chuahsualnak, sualpalhnak le ningzahnak kan ton tik ah, a caan ah Satan kan puh; a caan ah "Pathian remruat asi; Pathian chimhrinnak asi? Pathian dantatnak asi? Pathian nih kan cantawk a khiahmi pei asi cu?" tiah kan ti tawn.  Hi Krihfa Theology zong hi careltu zeitindek na ruah ve?