Cylone Komen Nih A Kan Cawnpiakmi

Khua le ram ah khawnden, thihloh, chiatnak le rawhralnak aphunphun in kan ton tikah, cu thil nih minung caah harsatnak le chiatnak tampi a chuahpi tawn ko nain, cu thil kan tonmi chiatnak le rawhralnak chung in "Fimnak" kan i lak than hi a biapi taktak. Cuti harnak tonmi chung in fimnak lak lo ahcun, harnak dan ton than tik ah, i runven le khamh khawh asi ti lo. Sihmanhsehlaw kan ton ciami thil chung in fimnak kan i lak ahcun kan ton than te lai dingmi thil hi tampi hrial khawh le ton tik zongah zohkhenh zia thiam le thihlohnak tam deuh hrial khawh asi tawn.

Tahchunhnakah Japan ram cu atu le tu lihninhnak ram asi caah, lihninh kong he pehtlai in mipi vialte training an kaiter dih hna. Meihmittu, sizung riantuan, ralkap, palik, Red Cross le cozah zung i lakhruak harnak ton tik ah riantuantu vialte training an kaiter dih hna. Abikin minung tamnak sianginn tibantuk ahcun ni fatin in lihninh tik i, himbawmnak kong cawnpiak peng an si.

Laimi zong cu hlan ahcun hi bantuk in rawhralnak kan tong hraw lo. Innkang meitet dah ti lo cu. Tutan i Cyclone Komen nih Lairam ah rawhralnak a chuahpimi thil hna zohchun in Laimi nih zeibantuk fimnak dah kan i lak awk asi timi kha ruah le timhlmahnak ngeih kan herh. Cozah lawng rinh lo in, pumpak cio le chungkhar kip zong tuanvo kan ngei. Nikhua umtuning zong ngiatchaih, tih awk le tihlo awk thleidan zia kan thiam ding zong a herh tuk.

Cucaah Cyclone Komen nih Lairam mipi hi zeibantuk ralrin awk thil dah a kan pek? Zeitin dah hi bantuk thil kan ton tik ah nem deuh in kan tuar khawh lai? Zeitindah kan i ven ning asi lai? Zeitindah kan i zohkhenh ning asi lai? Zeitluk in dah timhlamhcia (ready) tein kan um lai?" timi hna hi ruat i, fimnak kan i lak a herh.

1. Khua Tlak Tikah

Lairam cu tlang a sang; vawlei a cheng; lung a tlawm i vawlei an sawp. Cucaah ruahpi caan sau tuk asur i a tuh tuk ahcun vawlei chungmuru hi a nem kho taktakmi ram kan si. Cucaah khua kan tlak tik ah, vawlei fehfuannak le vawleimin in a himbawmnak ding hmun ah khua kan tlak a herh. Kan khua hmunhma lawng zoh lo in, kan khua in atanglei ah a ummi tiva, cerh le leimin zoh chih bu in khua tlak aherh.

2. Inn Sak Tikah

Inn sak tikah cozah nih tha tein zoh piak le himbawmnak hmun lawngah inn saknak nawl pek ding asi. Engineer zohter hmasat ah aherh. Cozah le engineer zoh piaktu an um lo ahcun, pumpak nih innsak tikah innhmun vawlei tha tein zoh hmasat ding asi. Hi hmun ah zeibantuk thingrua, lung, tlakrawh ka hman ah dah a that lai timi lungfim tein ruah aa tlakmi inn sak ah a tha. Vawlei a min chawm ding asi maw? A kakmi  aum maw? Ruahpi sur tikah tilu nih a hawrh sual lai maw? Lihnin chuak sehlaw ka inn a him kho lai maw?" timi kha mah tein zoh ding asi. Minung tamnak rumro cuh lo in minung himnak ah innsak zuam a herh.

3.. Lamsul Ser Tikah

Motor lamlian cawh tik ah, khawika zawn in a kal ah dah lam hi a himbawm cem lai timi zoh a herh. Kan ram asi a fah caah lam zong a tawinak rumro in zoh le dawt asi. Cucaah a chengmi, mincaham le tivahawr chia zong kan hrial tawn lo. Cucaah kan lam an fek kho tawn lo. Cun lam cawh tikah tiluhawr sial piak hrimhrim a herh. Cu tiluhawr cu hmunkip ah tlakter lo in, kokek in tiva a rak umcianak ah fonhter le luanter a herh. Culoahcun lam hi an min peng ko lai. Kan si a fah caah lamdiltlang kan cawh tik zongah ding taktak in kan cawh tawn; zau deuh in cawh le a dotdot tein cawh kha kan ti khawh lo caah, diltlang a san tik ahcun "amah vawlei rihnak, a chennank ruang le vawlei dawhnak thazaang" (gravity) ruangha Laitlang lam minh a fawinak asi.

4. Kawlrawn Bochannak Hloh Ding

Lairam cu fingtlang a sang, hmunhma a chia, cinthlaknak a rem lo caah Kawlram in eidin kip te kan i bochan. Tutan thil kan tonmi nih Kalay Myo le Gangaw lam a hrawh tikah, Hakha le Thantlang cu eidin kan har colh. Aruang cu kan ram chungah mah kutke tein mah le mah kan i todel lo caah asi. Lairam ah mah le mah i bochan le i todelh cu a herh tuk hringhran. Ni khat nihnih hmanh, Kalay Myo le Kawlram lo in kan um khawh lo tikah, midang sin i bochan hi a thatlonak kha fiang tuk in kan ram nih kan ton. Hi pin ah zeitluk in dah kan mah tein eidin ah aa todelhmi ramkulh kan si khawh ve lai timi ruahchung  kan herh.

5. Hngerhte Fimnak Cawn Ding

Hlanlio Laimi pupi hna cu an pang chung ah kum khat ca a za in rawl chiah an rak hmang. An pam kum dah ti lo cun. Kum khat ca aza in an ngeih lo ahcun an lungre a rak thei cia i, kum thar in kum dih ca an rak tuaktan colh. Atu chan ahcun rasen tun khat kan innchung a um ahcun kan hna a ngam emem. Atu bantuk in harnak nih a kan phak i, thla (1) hmanh kan tuar khawhlo mi cu kan miphun hi hmailei caah kan i ready lo taktak tinak asi. Tutan kan tonmi nih Laimi kan sifahnak le kan pannak mual a photer ngaingai. Aizawl tiang in facang van ngalh timi cu khatlei in ruah achun ningzak ngai ding kan si. Miphun thang zong a chia ngai. Hiti kan si mi hi a ruang ruah a herh. Kan si a fah tuk bia maw asi? Khua kan ruah lo bia le timhlamhnak kan ngeih lo bia dah asi? Lamsul caan tlawmpal a van pih vial i, Hakha, Thantlang rawl lo in kan um cawlhmi ruah ah, kan rak der taktak tinak asi. Kan ngeihchiah a rak pan tuk. Facang lawng silo in fangvoi, fatun, baa, kawhra le zeidang eidin awk kha kan i chiah le ngeih chung a herh. Rasen tun khat ngeih i hnangam men dingmi kan si awk asi ti lo. A tlawmbik ah tun kuahra tal cu chiah khawhnak ding hi lam kawl cio a herh. Riantuan khawh lo caan le khua caan har i ei ding caah, chiahretmi ngeih hrimhrim a herh. Cucaah Phungthlukbia nih a kan cawnpiakmi "Hngerhte fimnak" hi tam deuh kan i lak hau. Thal le tuan caan a rem lio ah, tuan khawhlo tik ca le harnak caan ca kha "eidin khawn cia le timh cia" a herh ko (Phunthluk 6:6-11).

6. Hnangam Tuk Ding Asi lo!

Cycloe Komen thli le ruah nih Kalay Myo khua le a chehvel tam tuk a khuh. Facang leikuang tam tuk a hrawh; facang buuk tam tuk a hrawh. Cucaah Laimi nih Kalay Myo kan i bochan tukmi zong hi ruah rih ahau. Kalay Myo zong rawhnak a tong kho ve ko timi theih a herh. Kalay Myo a um ruangah hnangam tuk ding asi lem lo. Vawleicung cu amah le sining hawih in aa rawk kho viar mi a si ko.

7.  Kalay Myo Rawn Caah

Kalay Myo le a chehvel Laimi hna nih ruah a herhmi cu a niamnak deuh ummi paoh nih chungkhar tlum khomi vokkuanglawng ngeih le facang a tlawm bik ah tun 3/4 cu innchung ah i chiah zungzal ding a herh. Kalay Myo Kawlrawn um zong kan pam lai lo ti khawh asi lo. Pamnak hi tii le mei le nilun khua-al lawng zong in ara lo; khaubawk le cangai hmanh nih minung pamnak a chuahpi ko caaah, Kalay Nelrawn Laimi zong hnangam tuk lehpek in um ding asi lem lo.

8. Kawl le Mizoram He Pehtlaihnak Tha Aherh

Minung hi mah lawng in innka hrenhkhumh in khuasak khawh asi lo. Lairam zong Kawlram le India ram lo in nun khawh asi hrimhrim lo. An mah huat le ral kha a ngah lo. Cyclone Komen nih Lairam ah hi tluk rawhnak a chuahpi tikah, Yangon, Aizawl le Lawngtlai tiang nih a kan bawmh. Hi bantuk in i dawtnak le pehtlaihnak tha ngeih hi a biapi taktak. Harnak an ton tikah zoh sawh lo in kan chuah ve zong a herh.

9. Bawmhchanhnak

Kan miphun khualipi aa rawh tik le Lairam khua dangdang ah harnak tampi a chuah tikah, Laimi hmunkip um nih thazaang chuah cio asi. NGO in, pumpak in, Krihfabu in, CBCUSA in, CRDP in, cozah le Kawlram in hlasak thiam le mintha/minthami tiang an rak chuak hna. Cun Thantlang in Hakha ah facang an bawmh hna ti bantuk tiang in tanpinak a rak tam ngaingai. Hmailei zongah hi bantuk harnak a chuah tikah pakhat le khat tanpinak le dirkamhnak ah thazaang tam taktak chuah a hau. Laitlang khuadangdang Paletwa le adangdang nih harnak an ton tikah zoh sawhsawh ding asi lo. I bawmhchanh le dirkamhpi hi kan herh taktak.

10. Kalay Myo Nelrawn Leikuang Cawk Tikah

Laimi tampi Kalay Valley ah leikuang an ngei cang hna. CRDP zong nih acre 20 renglo an cawk cang. Tutan Kalay Myo ti lian nih thil a kan hmuhsakmi cu, Kalay Valley leikuang cawk tikah, tii nih a khuh khawh lo deuhnak hmunhma ral ding a si timi a kan hmuhsak.

11. Khua Planning Ngeih Aherh

Kawlram cozah hi planning ngei ngai in thil a tuah balmi asi lo. Asinain tutan thil kan tonmi nih khua hi plan ngeite in ser a herhnak kong le hmailei kong tuaktan bu tein khuatlak a herhnak kong a kan hmuh sak. Kan ram cozah cu kan vawleilung kong zong an hlat bal lo. A fek maw fek lo ti zong an tuak lo. Hmunhma a rem phawt ahcun atu Hakha Civil Hospital tha taktak zong an sak ko. A min chawm ding asi timi cu a fiang tuk nain an sak thiamthiam ko. Khuaivah katrei bantuk an si. Laimi zong ka inn saknak vawlei hi a fek maw fek lo ti zong tuak lo in, inn thatha le ting thawng tam man hna sak kan hmang. Hmailei caan saupi caah thil kan ruat kho lo. Cu bantuk thil nih tutan ah sunghbaunak tam tuk Hakha ah a chuahpi.