Hosana..Hosana Tiah A Aumi Mibu Hna

Tumkau Zarh (Palm Sunday) cu Krihfami kan caah a sunglawi taktakmi nithiang pakhat a si.Hi ni ahcun ramkip Krihfa hna kan i lawm. Bawi Jesuh Krih Jerusalem i sunparnak in a rak luh lio le mipi tampi nih a hnu le a hmai in an aumi aw rumro mitthlam ah a cuang. Cu aunak aw thawng cu:

"Hosana...Hosana..David fapa! Bawipa min a ra mi cu Pathian nih thluachuah pe ko seh...Pathian cu thangthat ko u" (Matt 21:9)

2017 Tumkau Zarh ah, Egypt ram  Tanta le Alexandria khua ahcun, Tumkau Zarh a lawmmi Copitic Krifa pawl cu ISIS nih an i pumhnak ah bom an puah hnawh hna. Minung 45 an thi. Mi tampi hma an pu. Hi mibu pawngte ah Pathian biami bantuk tein umter tung in, Jesuh zumtu hrawh a duhmi hna an rak um ve ko hi te timi kha a lang.

Egypt ram thil cangmi nih zeidah Jesuh chan lio i Jerusalem khua i, "Hosana..hosana.." tiah an au lio ah, a aumi mibu lak le Jesursalem khua mibu ah khan ho dah an i tel ve timi khi a ka ruahter.

Hosana....hosana timi hi "kaa lawng in rak au khawh ngai? Lungtak te tello in hawi an au cio ve tiah a au humhammi, cun Jesuh kha ruahchannak dangdang le duh-chih-nak (dcn) dangdang he Hosana...hosana tiah a rak au  hnawhmi um ngai khawh a si" timi a ka ruahter.

Coptic Church bomb an puah hnawhmi

Cucaah Jesuh hnu le hmai in a aumi hna lak le a au lo in a zul ve mi hna lak ah zei bantuk Judah mibu le Jerusalem mibu dah an i tel ve hnga? Hosana...hosana.. ti in a aumi hna mipi cheukhat kha an aunak a ruang zeidah a si? An lungput kha zeidah a si? Kha mibu hna kha mi zeidah an si?" timi ruah ngai a herh.

"Hosanna" timi biafang hi Hebrew holh a si i, "hoisia-na" tiah an ti. A sullam cu "khamh" (save, savior) tinak a si. Lanhtak Puai le Deu Puai ah Judahmi nih an sak tawnmi hla biafang a si. "Please save us" kan khamh tuah tinak a si. Nihin ni zong ah kan hman tikah a sullam fiang tein ruah le hman a herh. 

Jesuh hi A.D 1 ah a chuak i AD 33 ah a thi tiah tam deuh nih ruah a si. A nun chungah kum 3 te lawng rian a tuan. Hi chungah thil khuaruahhar voi (37) a tuah. Cu chungah khuaruahhar bik a tuahmi hna cu-tii mitsur zu canternak; mithi thawhternak, mizaw tampi damternak, mitcaw khuahmuhnak, hnachet hna theihnak, kebai kal khawhnak, mizeng damnak le mi 5000 rawldanghnak an si. Cucaah Jesuh zultu pawl ah hin, mibu phun tampi an i tel. Hi lio caan ah Judah ram cu Rome kuttang ah sal bantuk in an um lio asi. Harnak tampi an tong; zalawnnak hmuh an duh lio a si. Jesuh nih thil khuaruahhar tampi a tuah tik ah, Judahmi nih cun  "Amah hi Mesiah" (khamtu) a si ko lai tiah an rak ruah. 

Kum 3 rian a tuan chung hi harnak in a khat i, hi ni te lawng hi sunparnak a hmuh a si. Hi ni ah Jesuh hi a lar taktak. Jerusalem pumpi ngacha in an don i, an naumi cu "Hosana" ti a si. "An hmanmi biafang ..Hosana...timi cu "Kan khamh tuah" timi a sullam a si i, "Jesuh hi Khamhtu (Messiah) a si" tiah an rak ruah timi a fiang. An nganhmi belte cu "Jesuh nih kei ka pennak cu, hi vawlei ah a si lo" timi hi a si. Cucu mi tampi hih an rak fian lo mi, an rak ruah palhmi a si. Cucaah "Jesuh, Messiah hi a ho dah a si?" timi hi thihnak in a thawh hnu, Bethany khuapawng i vancung i a kai lai tiang kha, zultu pawl an fiang lo i, hitin bia an rak hal:

Bawipa a tu caan ah hin maw Israel mi kha uknak hi na pek than hna lai (Lam 1:6)

Jesuh hi a ho dah a si? Zei dah a rian a si? timi hi an fiang hrimhrim lo. "Kei ka pennak cu hi vawlei ah a si lo" a ti tik ah hin, phun dang in chim ahcun, "Khamhtu (Messiah) ka simi hi, titsa le ramkongkau ah an khamhtu hna le Rome kut in luattertu ka si lo; thlarau khamhtu tu ka si" tinak a si. Cu bia cu a zultu zong nih an i fiang hlei lo; Hosana...hosana ti in a aumi zong nih an fiang hlei lo. Zeicatiah "Messiah cu Israel mi khamhtu le luattertu a si lai le Rome uknak in luattertu a si lai" timi khi an rak i ruahchan. Cucu a zultu hna ruahchannak zong a si. Jesuh thihnak in a thawhthan hnu ah, Emaus lampi cung i Jesuh zummi pahnih hna lungput nih cucu a fianter ngaingai. Hi zumtu pahnih hi, Jesuh zummi "an mah lak i aa tel ve mi an si." Hi hna pahnih lungput nih Judah mipi nih Messiah cu zeidah a si lai timi an ruahnak kha a langhter:

Kannih nih cun amah cu Israel mi hna a luattertu a si rua lai tiah kan rak i ruahchan (Luke 24:21)

Jesuh Jerusalem luh lio (Rf. St. Virtua church) 

 Jesuh zultu hna bantuk in, politics lei ruahchannak he mi tampi nih an rak zumh, an rak zulh i, Hosana...hosana...(kan khamh tuah) tiah an tinak zong a si. Rome kut in luat an duh tuk cang i, Messiah a rat ahcun Rome kut in a kan luatter lai timi kha an rak i ruachan bak. Asinain a chimmi, a tuahmi le a sining kha Messiah si ding in, Farasi le Tlangbawi hna nih cun an zum ve hawi lo i, an rak doh ve hawi. 

Cucaah Hosana...hosana ti in a aumi mibu le au lemlo in mibu lakah aa cawh ve mi hna chung ah,  mibu phun (10) an i tel.

1. Rome kut in luat a duhmi Judah mi pawl.

2. Rawl a dangh tawn hna caah, rawl ei ruah ah a ra mi pawl

3. Thil khuaruahhar a tuah men lai ti in khuaruahhar zoh duh ra mi pawl

4. Zawtfahnak ruangah "dam duh ah a ra mi"

5. Jesuh hi ral a tho sual lai maw ti in a cuantu "Rome ralkap le uktu"

6. Jesuh nih zei sualnak dah a tuah lai ti in a sual bawhtu Farasi, Sadusi le tlangbawi pawl

7. Mi an aunak paoh ah, a ruang le sullam theilo in lungthawh in a aukhuang huam ve mi

8. Nupi/fate/chungkhar kaltakin Jesuh a zulmi zultu (12)

9. Zultu ti zongah minthatnak pek an si lo nain, Jesuh a zuldawi pengmi "Nu cheukhat"

10. Jesuh bia kha a thawt a thei taktak i a bia ngaih ruah ah a zulpengmi

Hosana..hosana..tiah mibu pi ni tlirh hluahmah in an hau lio ah, hi mibu chungah a cunglei mibu (10) hi an i tel. Hi chan lio mibu sining hi, tu chan mibu sining he aa lo ko. Pathian kan biak tikah, biakinn kan phak tikah, Jesuh kan biak tikah, Hosana kan ti tikah, Halleluiah kan ti tik ah, Amen kan ti tik ah, ruah dingmi cu hi mibu (10) chungah hin kei hi khawika dah ka tel ve?" timi khi ruat hna u sih. Hi mibu (10) hna hi Palm Sunday ahcun Hosana..Hosana tiah an au ko nain, ahnu ni (5) a rauh tik, Cawn Ningani ahcun mibu a cheu cu, "an aumi aw"  aa dang cang. Cu AW cu zeidah a si?

Jesuh tuahsernak, nunnak le cawnpiaknak hna hi, micheukhat ruah ning a rak si lo. Farasi le Tlangbawi hna nih an rak huat. Zultu pakhat Judas Iskarios cu a lung a ceu cang. Kum (3) zulh zong ah siangpahrang sinak zong laak aa tim ti lo. "Messiah" i a ruahmi kha a si ti lo. Cucaah a va leirawi cang. Jesuh cu an tlaih. Taza an cuai. An hrem. An tuk. Cil an chak. Pilate nih "A sualnak ka hmuh lo; cucaah zeitindah ka tuah lai? Jesuh Barnabas maw kan thlah piak hna lai? Jesuh Mesiah dah?" tiah Judah mipi a hal hna tik ah, "Barnabas..kan thlah piak" tiah an au. Jesuh Messiah cu vailam ah that...vailam ah that.." tiah an au.

Hi ni i, "Vailam ah that...vailam ah that" tiah a aumi pawl hi Midang an si lo. Tumkau Zarh ah, Hosana...hosana tiah an rak au lio ah aa tel ve mi Jerusalem mipi an si thiamthiam. Tumkau zarh ah an aunak aw thawng cu, caan tawite chung a hnu zarh khat ahcun "Vailam ah that..vailam ah that" timi aw ah aa thleng cang. Khuaruahhar a si. Zarh khat chung ah, Jesuh an hmuh ning le an lungput aa thleng. An awchuah le biafang aa thleng cang.

Cucaah careltu nih ruah ngai a hau. Jesuh zumtu Krihfa kan si kan ti lio ah, "Kan hnu ah Hosana..hosanna tiah au i a hnu zarh khat ah "Vailam ah that...vailam ah that" tiah a au mi zumtu kan si sual maw? Jesuh kan zumhnak hi thluachuah hmuh duh lawng a si sual maw? Asiloah rum duh ruang ah a si sual maw? Thancho duh bia hna a si sual maw? Fim le degree sang hmuh ruah a si sual maw? Lar duh hna a si maw? 

Jesuh kan zumhmi hi "duh-chih-nak" (dcn) dangdang ruangah a si ahcun, "Tumkau zarh i Hosana...hosana..kan timi kha a hmai zarh caan tawite ahcun ...Vailam ah that..vailam ah that" tiah a aumi mibu lak ah mi pakhatkhat ceu kan si ko hnga. 

Ruat cio u sih. Careltu nang teh, Hosana..hosana tiah a aumi mibu hna lak ah khin zei bantuk mibu ah dah na tel ve?