"Hosana" Ti In Jesuh Pawngah A Aumi Mibu Hna

Thawhthan Ni kong ruah fate, Lanhtak puai hi ruah chih lo awk a tha lo. Lanhtak puai ruah fate, Jerusalem khua ah Jesuh Krih sunpar nakin a rak luh lio, laa a cit lio le Jerusalem mipi thawng tam ngai nih heh tiah an puan an rak phah i, a cheu nih thingnge an rak phah lio le mipi an au thawng khi, hei ruah chih lo awk a tha lo. Zeicatiah hi thil vialte hna hi, zarh khat hnih chungah a peh tete in a cang thliahmahmi an si hna.

Hi lak ah, Jerusalem i sunparnak in a luh lio hi, a nuam khun. Kan ngakchiat lio ahcun, thingnge le tumhnah kan rak i put i, khualak ah kan rak au tawn. Cucu kan rak i nuam tuk. Ka philh kho lo. Zeicatiah Jesuh sunparnak in a luh lio khi, mitthlam ah a cuan tuk caah a si.

Jesuh sunparnak in Jerusalem i a luhnak kong cu, Matt 21:9 ah kan hmuh.

"A hmailei in a kalmi le a hnulei in a rami mibupi cu an au i "David Fapa, cungah Hosana si ko seh! Pathian min in a rami cungah thluachuahnak um ko seh. A sang bik van ah Hosana si ko seh" tiah an ti (Mirang ca ka lehmi a si).

"Hosanna" timi biafang hi Hebrew holh a si i, "hoisia-na" tiah an ti i, a sullam cu "khamh" (save, savior) tinak a si. Lanhtak Puai le Deu Puai ah Judahmi nih an sak tawnmi hla biafang a si. "Please save us" (Kan khamh tuah) tinak asi. 

Zeicadah mipi mah tin an au? Zei ruahchannak dah an ngeih? Jesuh hi zei bantuk in dah an hmuh? Zei bantuk in dah an don? timi khi fiang ngai in hmuh khawh a si. Jesuh hi kan khamh tuah tiah an ti lio ah hin, "Messiah" (Mikhamhtu) a si tiah an rak ruah. Messiah a rat tik ahcun an ral (Rome) kut in a kan luatter lai. Israelmi kha uknak a pek than hna lai. Messiah nih a kan uk lai. David Pennak bantuk in a hmun zungzalmi pennak a kan pek than lai" ti hi, Judah mi nih Messiah an ruah ning le hmuh ning cu a si. 

Jesuh hi kum 3 te lawng rian a tuan. Hi chungah thil khuaruahhar voi (37) a tuah. A tuahmi cu a tampi ko nain a voi in cun voi 37 a si. Cu chungah khuaruahhar bik a tuahmi hna cu-tii mitsur zu canternak; mithi thawhternak, mizaw tampi damternak, mitcaw khuahmuhnak, hnachet hna theihnak, kebai kal khawhnak, mizeng damnak le mi 5000 rawldanghnak an si. 

Jesuh tuahsermi thil khuaruahhar hna Judah mipi tampi nih an hmuh tikah, Amah cu Messiah a si hrimhrim ko lai tiah an rak ruah. A zultu zong nih an rak ruah ve ko. Cucaah kum thum chung bak an rak zulh ko nain, "Jesuh hi zei bantuk minung taktak dah a si?" timi hi an rak fiang lo. Cucaah "A cheu cu, a pennak chungah cakeh le cavorh lei thut hna an rak i cuh salam." Jesuh nih a zultu zong nih tha tein an ka theifiang lo ti kha a ruah tawn caah, "A ho a si nan ka ti dah? Midang nih tah a ho a si an ka ti dah?" tiah a rak hal hramhram tawnnak hna kha a si. 

An fianlo zong ah an mawh lo. Jesuh chan hi, Judah ram cu Rome kuttang ah sal bantuk in an um lio a si. Ngunkhuai an kholh hna. An biaknak zei ah an rel piak hna lo. Rome kut ah Judahmi cu harnak tampi an tong. Rome uknak kha a celh in an celh lo i, Judahmi hi ral an rak tho tawn. Roman cozah nih fak tuk in a tuk hna i, a thah hna. Vailamtah tiang ah thlai hna. Rome kut iun luatnak ding caah, Judahmi nih Messiah chuak sehlaw a tha tuk hnga tiah an rak bawh siling a si. Cu lio caan ah Jesuh nih thil khuaruahhar tampi a tuah tik ah, Judahmi nih cun  "Amah hi Mesiah" (khamtu) a si ko lai tiah an rak ruah. 

Jesuh sunparnak in Jerusalem a luh tik zong ah hin, catialtu cheukhat nih an tialnak ahcun, "Jesuh hi siangpahrang ah canter an timh" tiah an ti. Jerusalem ah sunparnak in a luhnak hi, Bethany khualei kap in a si. Bethany cu Olive Tlang kam ah a ummi a si. Cu ka khua in la fate aa cit I, Jesuralam ahcun a lut. Jesuh kalnak lampi ahcun,  a cheu nih thinghnah an phah; a cheu nih an puan an phah. 

A zultu hna a hnu le a hmai ummi hna nih, an aumi cu “Hosana…hosasa” timi Matthew 21:9 nak chung kha a si. Hi Jesuh hmai ah a kalmi le a hnu in a zulmi hna lakah minung phun tam ngai an I tel. Cu hna cu

1.    A zultu 12 pawl (Na thihnak paoh ka thi ve lai a timi Peter te tiang)

2.    Jesuh kha a hnu in a zul lengmangmi nuhmei le nutar cheukhat

3.    Mizaw, mitcaw, hnachet, kebai, mizeng, thichuak le mizaw dang a damtermi hna

4.    Jesuh nih changreu hlum nga le nga pakhat in rawl a danghmi hna. Eidin ruah rami.

5.    Jesuh a sualnak le palhnak a kawl pengmmi Farasi le Sadusi hna

6.    Jesuh nih zei bantuk thil khuaruahhar dah a tuah lai ti in, mitpurh ah a ra mi pawl

7.    Rome kut in luat a duh politician le dothlennak tuah duhmi “Phun tanh (zealot) pawl. 

8.    Jesuh nih zei phungbia dah a buar lai tiah a ngia pengmi Tlangbawi pawl

9.    Jesuh siangpahrang a si tikah a ciangzar tem a duhmi pawl

10.  Jesuh zum taktak tunglo in, “a ruang um lo, tinhmi umlo, Hosana sullam zong ruat setlo in, hawi aunak ah, aa nuam i a au ve mi pawl”

11. Sifak, santlailo, misual, ngunkhuai khawl, hlawhhlang le mi zaw phunphun phunphun

12. Jesuh hi Israelmi zalawnnak pektu siangpahrang (Messiah) ah canter a duhmi pawl

Hi hna hi Jesuh hnulei le hmailei in a umi hna an si. A aumi hi minung zeizat dah an si timi cu aa fiang lo nain, an tam taktak lai timi cu a fiang. Zeicatiah hi hna an aukhuannak le zultu hna ruang ah, Jerusalem khuami cu “a khuapi an i tuai” (Matt 21:10) a ti caah a si. Hi chan ah hin, khuapi tein a tuaitamter khotu cu siangpahrang te hna lawng kha an si caah a si.

Hi a aumi mibu vialte hi, phun (4) ah kan then khawh hna. 

(1) Jesuh hi thinlung tak tein a hngal I, aa fiang I, thih le thih, nun le nun ti in, a zum taktakmi 

(2) Ruahchannak in a zulmi le a umi (dam duh, eidin ruah, thil khuaruahhar hmuh duh tbk) 

(3) Amah sual kawl duh ah a zulmi le;

(4) Hawi aunak ah a au ve sawhsawhmi, aa nuam sawhsawhmi an si hna.

Hi mibu hna an i lawmhnak, an aukhuannak le turcawlnak hna hi, sau a nguh lo. Zeicatiah a hmai zarh ah Jesuh an van tlaih tik ahcun, “Hi mibu chung I, Hosana..hosana..Pathian min in a rami cu thluachuah hmu ko she. A sang bik van ah khin a min thangthat in um ko she…” tiah an aunak aw vialte cu a daih lawng si lo in, aw dang ah aa thleng.

Cu aw dang ah aa thlengmi cu Pilat nih Jesuh a sualnak ka hmu lo tiah a ti len hna zong ah, “Jesuh cu vailam ah khenh chih ko.....Vailam ah khenh chih ko…” timi aw a si. Vailamtah thihnak cu tuar a fak bik le tih a nung bik mi a si I, “chiatserhmi hna lawng an thihnak” a si (Matt 27:15-26).

Zei ruang ah dah, hi mibu “Jesuh hi Vailam ah khenh chih ko” tiah mibu hna hi, hi tin an au khawh than? Zeicadah zarh khat chungah, an lungput le awchuah aa dan manh?” tiah cun, an nunnnak ah Jesuh kha ruahchannak in an rak zulh i, an I ruahchan ning bantuk in thil a si lo caah a si. An au hnawhmi Jesuh kha an rak fiang taktak lo. Peter hmanh nih a fiang lo i, “Na thihnak paoh ah ka thi lai a ti ko nain, fawi tein voi thum a rak hlawt kha a si.”

Jesuh kan zumhmi hi fian taktak lo ahcun, hlawt sual a fawi tuk. Ruahchannak in kan zulh sual ahcun hlawt sual a fawi tuk. Rum duh, dam duh, thluachuah hmuh duh, thil khuaruahhar ka cungah tlung seh timi ruahnak le lam tluannak sawhsawh ca men in Jesuh kan zumh ahcun, Jesuh hi zarh khat hnih ah hlawt sual a fawi tuk. Tu zarh ah Hosana..hosana..Pathian min a rami cu thangthat si ko seh tiah au i, hmai zarh i harnak, sunghbaunak, zawtfahnak, accident, tlukrilhnak, nincanlonak, lam tluanlonak, ingpuannak thil van ton tik ah…Jesuh hlawt hi a fawi tuk.

“Jesuh Vailam ah khenh chih ko” tiah a aumi mibu hna lak ah, micheu cu hi Tum Zarh i, “Hosana…hosanna tiah a aumi pawl tampi an i tel. A cheu cu Jesuh hnulei tein ther lengmang le phang lengmang in, Jesuh kha zumh tlakte tein a zulmi zong an i tel ve. Hi hna cu, “Jesuh vailamtah hram tiang bak an zulh. A thihnak hmun tiang an phan. An tahpi. Mitthli an tlakpi. Jesuh fahnak, temtuarnak, thlanti le thisen kha, vailamtah tunghram tein an tuarpi. An tuah khawhmi cu a um lo. Jesuh cu an khamh kho lo nain, an zumhmi an Bawipa caah Rome ralkap an tih hna lo. Tlangbawi an tih hna lo. Farasi le Sadusi an tih hna lo. Jesuh a nunnak a liam tiang, Krih thihnak le temtuarnak kha an i hrawm. Cu hna tak cu, Krih thihnak in thawhter a si hnu zongah, Krih nunnak aa hrawmmi kha an si than.

Hi Tum zarh i Hosana..hosana timi kan au zarh ah hin, mibu phun (12) an an um. Cu Mibu phun (12) nih tu chun i Krih zumtu aa timi hna hi a kan aiawh ve. “Hi Hosana..hosana..Bawipa cu thangthat si ko seh ti in a aumi mibu lak ah khin, nang le kei khi zeibantuk mibu ah dah kan i tel ve? Nang le kei hi Jesuh hi zei ca dah kan zumh ve?"