2018 Kum Ah Columbus Ah Lainawn le Ritnak Sii Thimi An Zor

Columbus hi Ohio khualipi a si. USA ah minung tam ah (14) nak a si. Ohio hi USA States vialte lak ah GDP san ah (7) nak a si caah, a rum ngaimi ramkulh pakhat a si. Cucaah drug zuarmi hna nih an raal ngaingai i, ritnak sii a tam ngai. Ritnak hi sii hi truck hna in an rak phurh i Ohio ah an rak luhpi. Ritnak sii ruangah a thimi hi an tlawm ti lo.

Cucu Ohio cozah nih an i buaipi taktakmi a si. 2018 ah hin opiod (bing) din sual ruangah minung 4293 an thi i, 2016 nakin a let 19 a karh ti a si. Bing le ritnak si hi, Ohio cozah nih fak taktak in an doh nain, an tei kho lo. 2018 ah hin Ohio cozah nih ritnak si dohnak caah, $1 billion a hman. Asinain mi thi an tam thiamthiam i, USA ram chung ah ritnak sii in tambik  a thimi ramkulh (2) nak ah  aum. Cucu Ohio a pawi ngainak pakhat a si. Opiod (bing) hi Ohio nih biatak tein an tei khawh lo ahcun, hmailei kum tampi caah cun Ohio sipuazi hmanh a tumter khotu thil pakhat a si caah, mi zapi nih doh a herh. 

Drug zualtu le van phurtu pawl an tlaihmi hna hi an tlawm ti lo. November 22, 2017 ah Cincinnati Khua ah Anthony Penny (k.29) timi Minak pa cu, an tlaih i, a inn ah $100,000 le bingrang (heroin) le fentanyle aa cawhmi $1,000,000 man an tlaih. Cu an tlaihmi cu Cincinnati tuanbia ah ritnak sii tambik an tlaih a si an ti. 

November 16, 2015 ah Ohio tuanbia ah ritnak sii tambik voikhat tlaih ah an tlaih hi a si. Mexican drug zuartu Morales Medina timi cu, Miami Valley Bulk Smuggling Task Force timi nih Josie Francisco Morales-Medina timi Mexican pa an tlaih. A kut ah $450,000, heroine $1,000,00 man le meithal tampi an tlaih. 

Dayton palik pawl nih an timi cu, "Ohio le Ohio minung hi, ritnak sii zuartu hna nih a pakhatnak bik ritnak sii an van thumhnak le tinhmi hmun a si. Ohio in ka dang ramkulh ah an zuar chin tawn" tiah an ti. Ritnak sii tambik an phurhtlunhnak lampi cu I-75 le I-70 hi a si tiah an ti. Tambik an tlaihnak zong mah lamcung ah hin a si an ti. 

May 11, 2018 ah North Carolina nu, Ashley N. Tramonte (k.27) nih Penske truck lian taktak in bingrang (heroin) le methamphetamine pawng 110 bak a van phurh le I-70 cungah Ohio State Highway Patrol nih an tlaih. Hi bantuk in an tlaihmi hna hi an tlawm ti lo nain, heroine le ritnak sii dangdang hi, a hmangmi an karh chin lengmang ti a si. Hi ritnak sii hna hi a tambik cu Mexico in a rami an si i, a zuartu zong hi Mexican Drug Cartel he aa tehtlaihmi minung deuh an si an ti. 

Ohio hi biaknak minung nai an si caah, hlan ahcun casino te hna a rak um lo. 2007 i USA sipuazi a tlak tuk caah, casino company nih an van ngiar lengmang i a donghnak ah casino pali a um. Rasino timi zong a um i, cu thil nih Columbus area ah sualnak zong tlawmte cu a karhter khawh men.

Ohio hi rian a tam. Minung an tam. Motor he aa pehtlaimi sehzung a tam. Inn hlan man a fak tuk ve lo i, nunnak khuasaknak a fawi ngai. Cucaah miphun kip khuasaknak khua a si. Mirang an tam bik. Cun Minak le Mexican pawl an si. Somalia miphun hi 50,000 tluk an um. Bhutan pawk hi 35,000 fai an um lai tiah an ti. Ohio ah drug tambik a zuarmi le an tlaihmi hna cu Mexican deuh lawngte an si tiah an ti. An mah an silo le an mah he aa pehtlaihmi deuh an si ti a si. 

USA khuapi dang bantuk in Columbus zong hi lainawn a tam ngai ve ko. 2017 ah Columbus ah minung 143 an thah hna i, cucu Columbus tuanbia ah minung tambik an thah hna kum a si. 2018 ahcun minung 103 an thah hna i, mithah lainawn hi 28% a zor an ti. Cucu Columbus caah thawngtha ngai a si. Asinain a tam thiamthiam ko.

Columbus, Ohio

2018 i minung an thahmi dihlak i 70% cu Minak an si i, 59 cu pa an si; 16 cu nu an si. Pa 15 cu Mirang pa an si i, 6 cu Mirang nu an si. A dang cu miphun kip cawh an si,

Khua pakhat ah hin minung tambik thahnak area hi a um deuh tawn i, Columbus zong ah hin Hilltop sang hi minung tambik an thahnak hna a si. Hi sang hi Minak an tamnak a si. 2017 zong ah siseh, 2018 zong ah siseh, Hilltop sang hi minung tambik an thahnak hna a si. 2017 ah Hilltop ah minung 19 an thah hna i, 2018 ah 17 an thah hna. A dang tambik an thahnak hna cu, Downtown nitlaklei deuh ah a si i, I-70 le Sullevant Ave kar le Georgesville Road le West Mound St karlak ah hin an si.

Hi mithah a tamnak sang pawl hi, "tangka, ritnak sii (drug), hlawhhlang nu le awkhlawh zong an tamnak hmun deuh a si. Meithal zong a tam." Khawika khua sining paoh zoh tik ah, sualnak hi aa lo ngai cio i, hi a cunglei thil hna he an i pehtlai dih. Hi bantuk sualnak tamnak sang paoh cu, inn man aa deng. Ramdang rami sifak deuh tam ngai an um caah, thahnawn tong zong an um pah len cang.

Columbus hi palik an tam. Upadi an rengh ngai caah, gangs an tam tuk lo. Asinain Ohio hi, drug tambik an rak phanhpi hmasatnak ramkulh a si caah, mi zei miphun ca paoh ah thinphang ngai a si. Hi bantuk ramkulh i kan um tikah, Laimi kan fale ca zongah thinphang le tihnung ngai a si.

 Cucah nulepa hna nih kan fale hi biapi taktak ah chiah. Pathian lei ah karhlanter le fimcawnnak hi biapi taktak ah chiah a  hau. Gangs an luh sualnak hnga lo runven peng an herh. Kan fale hi drug, nu, gambling, meithal le ningcanglo khuasaknak ah an i tel sualnak hnga lo, thlacamnak le cawnpiaknak in biatak tein thithruai an herh. Tangka kha biapi ah chia lo in, an fimcawnnak le ziaza tu kha biapi ah chiah piak an herh ko!