Wednesday, October 9, 2019

US-China Trade War Nih Zei Tluk Sunghnak Dah A Chuahpi?

USA kan um cio caah, US ah thil a cangmi hna hi "Kan mah he zei hmanh an i pehtlai lo" tiah ti awk a tha lo. A ram chung ah kan um ahcun, a tlawm le tam in kan i pehtlai dih ve.

Vawleicung thil sining zoh tik ah, "war" (raltuk) timi paoh nih, a tam deuh cu mipi caah harsatnak le chiatnak deuh lawngte a chuahter. Zeibantuk raldohnak asi zong ah, "war" paohpaoh nih cun harnak a chuahpi timi cu a fiangmi a si.

Cu ve bantuk in, US-China Trade War timi zong hi, US le Tuluk sipuazi raldohnak ti a si ko caah, minung thihnak cu a chuahpi lo nain, minung caah, kap hnih ca in sunghnak tampi a chuahpi ve. US le Tuluk ca lawng siloin, vawleicung ka dangmi ca zong ah sunghbaunak a chuahpi ve. IMF tuaknak ah, 2019 ah hin vawleicung ram dihlak 90% ah hin, sipuazi a than ning a tum deuh ti a si.

US le Tuluk sipuazi raltuknak hi, thla 15 a si cang. Hi thil nih minung tampi caah sunghnak tampi a chuahpi cang. A cheu nih cun kan thei rih lo nain, a chung ah aa telmi tampi nih cun an theih tuk cang. Hi US le Tuluk sipuazi raltuknak ruangah, 2020 ahcun vawleipumpi sipuazi hi $700 billion asiloah vawleipumpi chuahmi GDP dihlak i 0.8% sunghnak a chuahpi lai tiah, Kristalina Georgieva, International Monetary Fund (INF) i an bawibik thar nu nih, nizan ah a chim.

Bloomberg Economics' vawleipumpi GDP an dawinak hmanthlak zoh tik ah, a tu lio vawleipumpi GDP a thanning hi quarter pathumnak ahcun,  2.2% lawng a si. 2018 kum thawkka ahcun vawleipumpi GDP hi 4.7% in a tak thang. Cucaah sipuazi thiami nih an zoh I, US-Tuluk sipuazi raltuknak nih hin, vawleipumpi GDP zong hi a tumter tiah an ti.

Cucaah, IMF an bawi bik nih, "A theipar cu a fiang tuk cang. Sipuazi raldohnak ah hin, mi zeipoh kan sung cio ee" tiah. "Hi sipuazi raldohnak nih hin, vawleipumpi sipuazi thanchonak hi a donh ee" tiah a ti rih. 2020 ah hin vawleipumpi sipuazi hi tlawmpal thangcho hmanh sehlaw, cawkzorhnak le thilri i pekchanhnak a rawkmi ruang le zeidang technology ruang ah, a chan in sunghnak a chuak kho" tiah a ti.

Vawleicung a rum cem ram pahnih nih, ram khat le ram khat, March 2018 in, ngunkhuai sang deuh in an i lak vevemi ruang ah, an ram hnih ning in ngunkhuai ah billion a zaza in an i la. Ram khat lawng sung lo in, ram hnih ning bak in an sung ziahmah cang. Sipuazi ral an i tukmi a sau deuhdeuh le an sung deuhdeuh veve lai.

"USA ram chung sipuazi tuahmi hna le thil cawtu hna nih, China he Trade War an tuahmi ruangah, sipuazi raltuk an thawkka in August 2019 tiang ah, American mipi nih ngunkhuai a hlei bak in $34 billion an pek cang" tiah Tariffs Hurt the Heartland and the Trade Partnership timi nih an ti. Hi bu hi, ngunkhuai laklo in thilri cawkzorh a tha deuh tiah a timi pawl bu an si.

National Foundation for American Policy nih, hlathlainak an tuahmi ah, 2019 kum dih ah hin, USA i thilcawtu mipi nih ngunkhuai ah a hlei in an liammi a zapite hi $167.7 billion a phan lai. Asiloah minung pakhat nih ngunkhuai ah a hlei in $1,315 hi kum hnih chungah a hlei in an liam lai ti a si.

President Trump cozah nih ngunkhuai a kaiter cangmi le ka kaiter chap rih lai tiah a hrocermi ning tein a tuah ahcun, U.S mipi nih kum chiar te in, ngunkhuai an pek dingmi cu $461.1 billion a phan lai i, American ummi chungkhar pakhat cio an sungh dingmi hi $3,614 a phan te lai ti a si.

"US nih Tuluk a puhmi, kan fimthiamnak nan i fir tiah a ti tawnmi cu, remh a hau i, a sinain market thar hmuh chap zong hi a biapi tukmi a si. A biapimi cu system thar hlat le kawl le hman hi a si. System thar hlawt le hrawh lengmang hi, a thami a si lo" tiah a ti.

President nih ramdang cozah zin in ngunkhuai sang tuk in a lakmi hna ruang ah, Solar Energy lei riantuanmi 20,000 hi 2017 le 2018 chungah an rian in an chuak cang. A dang rian zong tampi rian an rak sung cang hna. GM company nih thawng tampi an ban hna.

Lungmeihol company lianlian cheukhat an i rawk caah, rian banmi zong tam ngai an um. Naite ah Stock zong tam taktak a tla. Cun thilri sernak (manufacturing) rian zong tampi a zor i, minung nih mi zohkhenhnak (service) lei rian zong tampi a zor.

Senate Majority Leader Mitch McConnel nih "Pre. Trump nih Tuluk he sipuazi ral a dohmi nih US lo tuahtu pawl harnak tampi a pek hna. Cucaah hi raldohnak hi zorter a hau" tiah Nikhatni ah a ti. US lo tuahtu pawl hi, an cinthlakmi tambik cu Tuluk ah an zuar. Tuluk nih ngunkhuai a van kaiter ve i, an zuar kho ti lo. Brazil hna ah an va zuar nain, minung an tlaw tuk caah tam an caw kho lo.

Cucaah US leikuang tuahtu pawl hi, an eidin tampi aa pawng i, an hlunh caah man an zor ti a si. Lo tuahtu pawl an sungh tuk cang caah, 2020 thimnak zong a van naih cang i, 2018 ah lo tuahtu pawl hi billion 16 an bawmh hna i, 2020 ahcun billion 12 an bawh than hna lai ti a si. Cu hmanh nih cun an sunghmi a rul kho rih lo ti a si. Cu nih a langhtermi cu, US le Tuluk sipuazi raltuknak nih, an pahnih in sunghnak a chuahpi hna ti kha fiang tein a lang. An mah karlak ah vawleicungpumpi sipuazi zong zei maw zat cu rawhnak a chuahpi chih rih rih.

Hi bantuk a si caah, US-Tuluk sipuazi raltuknak ruang ah hin, USA sipuazi zong hi hmailei kum tam nawn ahcun, "recession" (sipuazi tlak) timi a chuak kho men tiah sipuazi thiammi hna nih an ti. Nihin ni hmanh ah hin, thilri serchuahnak (manufacturing) rian hi, US pumpi in a fum ziahmah cang. Lo tuahtu pawl nih an rawl an zuar kho tuk ti lo. Hmun kip ah sa a phunphun, cawhnuk, avocado le thil dang an man a kai ziahmah cang i, US mipi ca zongah sunghnak tam ngai a chuak cang ti a si.

Cucaah President Trump nih Tuluk hi a chonh zok lo le sipuazi raltuknak hi a donghter lo ahcun, USA zong hi rian a fum te kho men. Cucu ruah cia chung cia a herh.

-------------------------------------
Zohchihmi ca

1. US, China trade war will cost global economy 700 billions, IMF warns

https://finance.yahoo.com/news/us-china-trade-war-cost-153847459.html

2. Under Trump's Tariffs, The US Lost 20,000 Solar Energy Jobs
https://www.forbes.com/sites/jamesellsmoor/2019/02/24/under-trumps-tariffs-the-us-lost-20000-solar-energy-jobs/#4c72ab5a76ba

3. 

https://www.msn.com/en-us/money/markets/one-measure-shows-americans-have-paid-an-extra-dollar34-billion-in-tariffs-since-the-start-of-the-trade-war-with-china/ar-AAIx2RL?ocid=spartandhp













No comments:

Post a Comment

Hmurhuh Huh Lo Ruangah February Ahcun 500,000 An Thi Kho

Covid-19 zawtnak U.S a phanh ka tein CDC doctors le scientists le NIAID (National Institute of Allergy and Infectious Diseases) director Dr....