Mirang nih "rejoice" an timi hi, "A nganmi lunglawmhnak" (a great joy) tiah an leh. "Joy" timi biafang hi, "lawmhnak" timi a si. Hihi "nuamh" (happiness) he aa khat lo. Zeicatiah "nuamhnak" timi cu, "tuahmi, ngeihmi, hmuhmi, eidinmi le si duhmi a tlamtlin tikah, ngeih/hmueh khawhmi thil a si. Zudin le ritnak sii din bu zong ah nuamh khawh a si nain, lungthin lawmhnak taktak cu ngeih khawh a si lo.
"Rejoice" biafang hi, Bible ah voi tampi kan hmuh. Krihfa hlabu zong ah tampi a lang. Mirang bible cheukhat ahcun "Rejoice zawn ah hin delight" timi a hmangmi zong an ve. Hi "Rejoice" timi biafang hi a liam cia caan caah an hman ahcun "rejoiced" timi in an tial. Cu "rejoiced" timi biafang hi a voikhatnak bik kan hmuhnak cu Exodus 18:9 ah a si. Cu ka ahcun "Jethro rejoiced for all the goodness which the LORD had done for Israel...." tiah aa tial.
Hi biafang hi Mirang ahcun "rejoice, rejoiced, rejoices, rejoiceth, rejoicing" ti in a phunphun in, a mah le catlang le caan hawih in an tial. Bible lettu nih an duhmi biafang hi an hman ko hna. Hlanlio deuh ah Mirang bible ah tam bik an hmanmi King James Bible version ahcun hi, biafang hna hi voi zeizat cio dah an hman timi kan zoh ta lai.
(1) Rejoice=194
(2) Rejoiced=45
(4) Rejoicest=1
(5) Rejoiceth=28
(6) Rejoicing=18
A zapite voi 286 a lang.
Hi biafang hi, a thuk taktak mi biafang a si. Zeicatiah "i nuamh sawhsawh le lawmh sawhsawh men khi a si lo." Hi biafang "rejoice" timi nih hin, "thinlung hi phun dang tein lawmhnak a pekmi khi a si."
Lenglei thilri le chawva menmen in hmuh khawhmi lunglawmhnak a si lo. Zei bantuk harsat ngaichiatnak ton zong ah, Pathian le a fapa Jesuh zumhnak ruang ah, lungsi hnangam tein le "lunglawm" tein um khawh a si. An si a fah zong ah an i lawm ko. An hna a ngam ko. An si a fak ko nain an i lawm i, an i nuam kho ko. Laitlang khuate kan um lio ah, kan har tuk bu ah, "Kan rak i lawmh khawh pengmi lawmhnak phun khi a si." Zei bantuk sining ngeih zong ah, lungthin dai le lungsi hnangam tein umnak tiang a chuahpi khotu lawmhnak a si.
"Rejoice" biafang hi, Bible ah voi tampi kan hmuh. Krihfa hlabu zong ah tampi a lang. Mirang bible cheukhat ahcun "Rejoice zawn ah hin delight" timi a hmangmi zong an ve. Hi "Rejoice" timi biafang hi a liam cia caan caah an hman ahcun "rejoiced" timi in an tial. Cu "rejoiced" timi biafang hi a voikhatnak bik kan hmuhnak cu Exodus 18:9 ah a si. Cu ka ahcun "Jethro rejoiced for all the goodness which the LORD had done for Israel...." tiah aa tial.
Hi biafang hi Mirang ahcun "rejoice, rejoiced, rejoices, rejoiceth, rejoicing" ti in a phunphun in, a mah le catlang le caan hawih in an tial. Bible lettu nih an duhmi biafang hi an hman ko hna. Hlanlio deuh ah Mirang bible ah tam bik an hmanmi King James Bible version ahcun hi, biafang hna hi voi zeizat cio dah an hman timi kan zoh ta lai.
(1) Rejoice=194
(2) Rejoiced=45
(4) Rejoicest=1
(5) Rejoiceth=28
(6) Rejoicing=18
A zapite voi 286 a lang.
Hi biafang hi, a thuk taktak mi biafang a si. Zeicatiah "i nuamh sawhsawh le lawmh sawhsawh men khi a si lo." Hi biafang "rejoice" timi nih hin, "thinlung hi phun dang tein lawmhnak a pekmi khi a si."
Lenglei thilri le chawva menmen in hmuh khawhmi lunglawmhnak a si lo. Zei bantuk harsat ngaichiatnak ton zong ah, Pathian le a fapa Jesuh zumhnak ruang ah, lungsi hnangam tein le "lunglawm" tein um khawh a si. An si a fah zong ah an i lawm ko. An hna a ngam ko. An si a fak ko nain an i lawm i, an i nuam kho ko. Laitlang khuate kan um lio ah, kan har tuk bu ah, "Kan rak i lawmh khawh pengmi lawmhnak phun khi a si." Zei bantuk sining ngeih zong ah, lungthin dai le lungsi hnangam tein umnak tiang a chuahpi khotu lawmhnak a si.
Cu lawmhnak cu, vawleicung thil sining zeitluk aa thlen zong ah an i lawm ko. Sunghbau, zatlak, khawnden, zawtfah le harnak phun zakip ton zong ah "Pathian remruat a si" ti in, an i lawm ko. Sifah le harsat zong ah an i lawm ko. Zeizong te ah intuar zia an thiam. Ngaihchiat zong an ing kho.
Hi bantuk lawmhnak ngeimi hna cu, Job le Paul bantuk hna khi an si. Job cu, a ngeihchiah vialte a loh dih le a fanu fapa vialte an thih dih zong ah, "Bawipa nih a ka pek. Bawipa nih a lak than. Bawipa min cu thangthat in um ko seh" tiah a ti khomi nun a ngei. A tonmi kip hi, Pathian remruat a si ti in, AMEN a ti khawh peng.
Paul zong, thawnginn chung a um bu, harnak tampi a tuar bu, mi sawisel fak tuk a tuar bu le a kut ah thir cikcin in an khih bu in, Krihfa pawl kha "I lawm ko u. I lawm ko u tiah ka nolh rih lai" tiah a ti pengmi a si. A mah zong hi, aa lawm pengmi a si.
Hi bantuk lawmhnak hi cu, lenglei thil ah aa hngatmi a si lo. Pathian ah aa hngatmi lunglawmhnak a si. Hi bantuk lawmhnak hi cu, Prophet Habakuk te hna nih an chimmi "Bawipa ah i lawmhnak" khi a si: Prophet Habakkuk nih cun hi tin a ti.
Hi bantuk lawmhnak ngeimi hna cu, Job le Paul bantuk hna khi an si. Job cu, a ngeihchiah vialte a loh dih le a fanu fapa vialte an thih dih zong ah, "Bawipa nih a ka pek. Bawipa nih a lak than. Bawipa min cu thangthat in um ko seh" tiah a ti khomi nun a ngei. A tonmi kip hi, Pathian remruat a si ti in, AMEN a ti khawh peng.
Paul zong, thawnginn chung a um bu, harnak tampi a tuar bu, mi sawisel fak tuk a tuar bu le a kut ah thir cikcin in an khih bu in, Krihfa pawl kha "I lawm ko u. I lawm ko u tiah ka nolh rih lai" tiah a ti pengmi a si. A mah zong hi, aa lawm pengmi a si.
Hi bantuk lawmhnak hi cu, lenglei thil ah aa hngatmi a si lo. Pathian ah aa hngatmi lunglawmhnak a si. Hi bantuk lawmhnak hi cu, Prophet Habakuk te hna nih an chimmi "Bawipa ah i lawmhnak" khi a si: Prophet Habakkuk nih cun hi tin a ti.
Theipi kung cu par lo in,
Misur ruang zongah a thei um hmanh hlah she
Olive thing cu tlai lo in
Lo zong ah tirawl zeihmanh chuak loin um hmanh seh,
Kawm chung satil run kha um lo in,
Satil inn ah satil kha um lo hmanh hna seh law,
Bawipa ahcun ka lawm thiamthiam ko lai I
A ka khamhtu Pathian cu ka lawmh thiamthiam ko lai....(Hab. 3:17.18)
Habakkuk lawmhnak hi, Bible nih "rejoice" (a nganmi lawmhnak) a timi cu a si ko. Ngeihchiah thilri le minung sinak ah aa hngatmi silo in, Bawipa ah aa hngatmi lawmhnak a si.
Habakkuk lawmhnak cu, "Theipi, misur, Olive thei, lo chung tirawl, lo chung satil le kawm chung satil inn ah aa hngatmi lawmhnak a si lo. Vawleicung thilri ah aa hngatmi lawmhnak cu a dong kho. A dih kho. Bawipa ah aa hngatmi lawmhnak cu zeitik hmanh ah a dong kho lo timi kha, Habakkuk cu aa fiang tuk.
USA ka phak hnu ah, US i minung lunglawmhnak le Lairam i minung lunglawmhnak khi ka epchun theu tawn.
USA cu rumnak ah a tling. Thilri, tirawl, eidin, tangka, chawva, innlo, lamsul le zeidang ahcun a tling taktak. US nak tlingmi ram hi vawleicung ah a um lem lai lo. Asinain, USA zong ah hin, lawmhnak tling a um hlei lo. A bau thiamthiam ko rih. Rumnak le tangka in lawmhnak cu cawk khawh a si hlei lo. University thatha ah, catang sang taktak kai le Ph.D tiang kai zong ah, lawmhnak taktak cu a um hlei lo. Degree nih "rejoice" timi a caw kho hlei lo i, ngaihchia tein nunnak liammi zong an um ve ko.
A caan ahcun, kan si a fak tuk ko nain, Lairam ah khan hlah maw lungthin lawmhnak taktak (Rejoice) timi hi a rak um deuh ko rua ti hna hi, ka ruat tawn. Ka chuahkehnak ram a si ruang zong ah a si lai. USA nakin Lairam ah hin, thinlung lawmhnak taktak cu a rak um deuh in ka ruat theu tawn. Lairam kha kan rak har ko nain, kan rak i lawm i, kan i nuam tuk ve ko. USA ah kha bantuk lawmhnak taktak kha a bau in ka ruat theu tawn.
USA cu rumnak ah a tling. Thilri, tirawl, eidin, tangka, chawva, innlo, lamsul le zeidang ahcun a tling taktak. US nak tlingmi ram hi vawleicung ah a um lem lai lo. Asinain, USA zong ah hin, lawmhnak tling a um hlei lo. A bau thiamthiam ko rih. Rumnak le tangka in lawmhnak cu cawk khawh a si hlei lo. University thatha ah, catang sang taktak kai le Ph.D tiang kai zong ah, lawmhnak taktak cu a um hlei lo. Degree nih "rejoice" timi a caw kho hlei lo i, ngaihchia tein nunnak liammi zong an um ve ko.
A caan ahcun, kan si a fak tuk ko nain, Lairam ah khan hlah maw lungthin lawmhnak taktak (Rejoice) timi hi a rak um deuh ko rua ti hna hi, ka ruat tawn. Ka chuahkehnak ram a si ruang zong ah a si lai. USA nakin Lairam ah hin, thinlung lawmhnak taktak cu a rak um deuh in ka ruat theu tawn. Lairam kha kan rak har ko nain, kan rak i lawm i, kan i nuam tuk ve ko. USA ah kha bantuk lawmhnak taktak kha a bau in ka ruat theu tawn.
Cucaah ruah dingmi cu, lung lawmhnak taktak (rejoice) hi titsa lei in hmuh khawh ding phun lawmhnak a rak si lo. Cucu a fian tuk nak cu, Paul nunnak ah hin a si. Paul cu Jesuh a zumhnak ah aa fiang tuk. A nunnak le a thinlung ah Jesuh hi a nung tuk. Cucaah zeitluk harnak le ngaihchiatnak a ton zongah “Bawipa ah aa lawm” kho peng. Paul bantuk taktak in lawmhnak kan ngeih khawh lo zong ah, a nun hi cawk ding cio kan si.
Thawnginn chung ah, harnak tam tuk a ton bu in, “Bawipa ah a zungzal tein i lawm u. Ka nolh than rih ko lai. I lawm ko u” (Phil 4:4) tiah a ti peng. Paul nih lawmh a kan fialmi hi vawleicung thilri le chawva ah asi lo. Bawipa ah lawmh a kan fialmi asi. Thilri le chawva ah aa hngatmi lawmhnak cu, a hmun lo. Caan tawite ca lawng a si.
Micheu cu kan nunnak ah kan i lawm kho tawn lo. Lunglawm thanuam lo in chun nitlak kan um tawn. Chun nitlak hmaichia pi um hna hi, a sung tuk. Re a thei tuk. Paul bantuk in, lawmhnak kan ngeih khawh ve ding hi thlacam kan herh. Paul nih “Bawipa ah lawmh” a kan fial lio ah hin, a nih cu thawnginn ah a um. A kut hnih in thir cikcin in an hren. Cu lio bak ah, lawmh hi a kan fial khawh rih. A mah zong aa lawm ko. Cucaah "Ka nawl ka cawng u" tiah a kan fial khawh.
A caan ahcun, kan tuahsermi a that lo ruang ah kan hmai a chia. Kan i phuhrung. Kan i lawm kho loi. A caan ahcun dam lo ruang le zeidangdang kan tlamtlin lo nak a tam tuk ruang ah, thinhung, ingpuang le hmaichia in um zong minung phung a si ve ko. Nifatin nunnak ah, lawmh lo ding thil zong hi a rak tam tuk ve cio ko. Vawlei kan nunnak ah hin, lawmh lo ding thil zong tampi kan ngei cio ko lai.
A caan ahcun, kan tuahsermi a that lo ruang ah kan hmai a chia. Kan i phuhrung. Kan i lawm kho loi. A caan ahcun dam lo ruang le zeidangdang kan tlamtlin lo nak a tam tuk ruang ah, thinhung, ingpuang le hmaichia in um zong minung phung a si ve ko. Nifatin nunnak ah, lawmh lo ding thil zong hi a rak tam tuk ve cio ko. Vawlei kan nunnak ah hin, lawmh lo ding thil zong tampi kan ngei cio ko lai.
Asinain lawmhnak lei kan ruah ahcun, lawmh ding tam tuk kan ngei ve thiamthiam. Cucaah, lawmh le lawmh lo ding hi, thinlung ah a ummi a si caah, mah nih duhthim ding a si. Lawmhnak kong maw kan ruah lai? Ngaihchiatnak kong dah timi khi a biapi. Bible nih lawmhnak le ngaihchiatnak hna hi, "Nangmah ta te an si" tiah a kan cawnpiakmi hi ruah le nunpi a herh. Lunglawmhnak hna hi, midang nih forhfial khawhmi a si lo. Kan mah tein lawmhnak ngeih hi zuam a herh.
Lawmh dingmi thil tam tuk kan ngei. Lawmh tuk ding le lawmh peng ding kan si nain, khua kan ruahmi a hman lo caah voi tampi cu kan I lawm kho lo.
Tahchunhnak ah, USA phan khomi kan simi lawmh ding a si. Motor ngeilo tampi lak ah motor ngei kan simi lawmh a um tuk. Rian ngeilomi tampi lak ah rian ngeimi kan simi, bill aa pe kholomi lak ah bills pe khomi kan simi lawmh a um tuk. "Over time ngeih" hna hi lawmh tuk ding a si. Keimah bantuk in Status ngeilo in USA ah a ummi tampi lak ah work permit le Green card ngei khomi si hi lawmh tuk ding a si. Citizen hmuh lo zongah Green card hna ngeih ko ahcun lawmh tuk ding a si. Riantuan kho lomi tampi lak ah riantuan kho si hi lawmh tuk ding a si. Lawmh ding tam tuk kan ngei. Kan chim cawk lai lo. Bawipa thluachuah hi rel zia thiam u sih law kan i lawm tuk cio ko hnga.
Tha tein ruat u sih. Los Angelis cu khua dawh, khua tha le khuanuam tuk si nain, innlo ngeilo 36,000 renglo lam cungah an um. Hakha minung nak tam an si. Lawinak inn an ngei lo. Cu lio ah lawinak inn ngeimi kan simi hi zeitluk in dah a sunlawi?
2018 ah hin USA ah homeless hi 553,000 an um. Chin State minung nak tam an si. Hi vialte hi, vur le khuasih an tuar. Nilin an tuar. Ruahsur an tuar. Nu hrinmi minung ve lo bang. Hi tluk ram rum si ko nain USA rumnak le nuamhnak hi tem lo bak in an um ko hna. Cun USA ah motor ngeilo zong an rak tam tuk rih. Inn ngeimi hi 64.5% tluk lawng an si ti a si. Cell phone ngeilo zong tam tuk an um rih. Pawcawmnak rian ngeilo zong tampi an um ko rih hna.
USA ah hin minung 14% asiloah minung 5 ah 1 asiloah million 50 cu an cabuai ah, khim tein eidin dingmi tirawl a za in an ngei lo ti a si ko. Cucaah "USA ka phak hnu ah, kan mah nak har hi tam tuk an rak um ve" timi hi ka ruat I, food stamp le WIC ei hi ka duh bak lo. Asi kho mi caahcun kan sawk awk a si lo" timi hi kei ka dirhmun a si. Kan si khawhlo tik ahcun kan sawk ko lai nain, kan si khawh lio caan cun, midang zawnruah ve hi a herh tiah ka ruat. Cucu kei ka tlaihmi zong a si I, midang zong hi ka cawnpiakmi hna a si.
Chim duhmi cu hi tluk USA hmandh ah harmi an um lio caan ah, kan cabuai ah tirawl chambau lo tein nifatin a um pengmi cu I lawmh tuk ding kan si. Jesuh nih a kan cawnpiak mi cu, "Nifatin kan eiding tirawl a za din kan pe ko" timi a si. Nifatin tirawl a za in kan ngeih ko ahcun i lawmh tuk ding khi kan si.
USA ah hin minung 14% asiloah minung 5 ah 1 asiloah million 50 cu an cabuai ah, khim tein eidin dingmi tirawl a za in an ngei lo ti a si ko. Cucaah "USA ka phak hnu ah, kan mah nak har hi tam tuk an rak um ve" timi hi ka ruat I, food stamp le WIC ei hi ka duh bak lo. Asi kho mi caahcun kan sawk awk a si lo" timi hi kei ka dirhmun a si. Kan si khawhlo tik ahcun kan sawk ko lai nain, kan si khawh lio caan cun, midang zawnruah ve hi a herh tiah ka ruat. Cucu kei ka tlaihmi zong a si I, midang zong hi ka cawnpiakmi hna a si.
Chim duhmi cu hi tluk USA hmandh ah harmi an um lio caan ah, kan cabuai ah tirawl chambau lo tein nifatin a um pengmi cu I lawmh tuk ding kan si. Jesuh nih a kan cawnpiak mi cu, "Nifatin kan eiding tirawl a za din kan pe ko" timi a si. Nifatin tirawl a za in kan ngeih ko ahcun i lawmh tuk ding khi kan si.
USA hmanh ah, minung million 50 tluk, harsa ngai in an nun lio caan ah, nang le kei innlo kan ngei. Motor kan ngei. Bill kan i pe kho. Chungkhar kan zoh khawh pah rih. Kan fale sianginn thatha an kai. Computer le cell phone kan hmang kho. A cheu Food stamp le medicaid kan ngei. Bonus le 401K le Pension Plan ummi rian hna kan tlai kho. Hi bu ah kan i lawmh khawh rih lo ahcun, kan nunnak hi ruah ngai le tuak ngai a hau. "Kan lungput ah chambaumi ngeih dawh kan si."
Khua hi tha tein ruah a herh. Chungkhar tluan lio can ahcun, Buddhist, Hindu le Muslim zong an i lawm ve ko. Pathian umlo timi zong an i lawm kho ko.
Asinain Jesuh zumtu taktak kan si ahcun harnak, ngaihchiatnak, zawtfahnak, thihlohnak, khawndennak, sifah harsatnak, ningzah mualpho le thangchiatnak vialte tuar caan zongah, Bawipa ah i lawmh khawh peng hi, Pathian nih a kan duh. Cucaah Paul nih cun, "A zungzal tein thlacam u. A zungzal tein I lawm u" tiah Theselon khuami kha ca a kuat phah hna. Cu lawmhnak te cu, Mirang nih "Rejoice" an timi a si. Cu lawmhnak cu Pathian sin lawnglawng in a rami lawmhnak a si. Cucu nang na ngei ve cang maw?
Paul nih, "I lawm ko u. I lawm ko u ti hi ka nolh rih ko lai" tiah, cakuat a tial lio ah hin, a nih cu thawnginn chung hna ah a um. A kut kut hnih in thir cikcin in an hren lio hna a si. Hremtuar le harnak phun zakip a tuar lio caan ah lawmh hi a kan fial. Harnak, ngaihchiatnak le temtuarnak phun zakip a tuar lio zong ah, Krih ah lawmh zungzal hi, a kan fial. Hi a lungput hi uar le thangthat awk a tlak taktak.
Midang zohchunh ding caah, a chim lengmangmi cu hihi a si: Rejoice in the Lord always. I will say it again. Rejoice. (Phi 4:4)
Paul nih Bawipa ah i lawm zungzal hi a kan forh. A ruang cu, "Na lawmh ahcun na ngaih a chia kho ti lo. Na lungre a thei kho ti lo. Na thin a phang kho ti lo. Na khing a rit ti lo. Mihmai a chia ti lo. Na hnga a ngam i, na lungthin a dai ko."
Cu lawmhnak cu a man pek a hau lo. Jesuh Krih ah fawi tein hmuh khawhmi lawmhnak a si. Cucu nang na lak lai maw? Na lak lai lo dah? Cucu nangmah thu a si.
Paul nih, "I lawm ko u. I lawm ko u ti hi ka nolh rih ko lai" tiah, cakuat a tial lio ah hin, a nih cu thawnginn chung hna ah a um. A kut kut hnih in thir cikcin in an hren lio hna a si. Hremtuar le harnak phun zakip a tuar lio caan ah lawmh hi a kan fial. Harnak, ngaihchiatnak le temtuarnak phun zakip a tuar lio zong ah, Krih ah lawmh zungzal hi, a kan fial. Hi a lungput hi uar le thangthat awk a tlak taktak.
Midang zohchunh ding caah, a chim lengmangmi cu hihi a si: Rejoice in the Lord always. I will say it again. Rejoice. (Phi 4:4)
Paul nih Bawipa ah i lawm zungzal hi a kan forh. A ruang cu, "Na lawmh ahcun na ngaih a chia kho ti lo. Na lungre a thei kho ti lo. Na thin a phang kho ti lo. Na khing a rit ti lo. Mihmai a chia ti lo. Na hnga a ngam i, na lungthin a dai ko."
Cu lawmhnak cu a man pek a hau lo. Jesuh Krih ah fawi tein hmuh khawhmi lawmhnak a si. Cucu nang na lak lai maw? Na lak lai lo dah? Cucu nangmah thu a si.
No comments:
Post a Comment