Hi khualtlawn kham tharmi ram pasarih hna cu: Belarus, Eritrea, Kyrgyzstan, Myanmar, Nigeria, Sudan le Tanzania an si.
Kawlram aa tel ve mi cu a pawi taktak. A bik in Laimi caah a pawi khun. Zeicatiah USA ah tampi kan um ve caah le USA ummi Laimi thawngin USA a phan kho lo dingmi zong tampi an phan kho hna. Kawlram ah innlo sa kho lo ding zong, innlo tete an ngei kho ve. Lairam cu leicung leitang thilchuak a um ve lo i, ramdang kal ceu hi kan thanchonak hrampi a si. US umkal ngaingai an phih ahcun Lairam tangka lutchuak cu a zor hrimhrim lai timi a fiang ko.
A voikhatnak khammi ram sarih kha cu Muslim ram lawngte an si nain, tu tan cu Krihfa tam deuh an umnak ram zong an i tel hna. An dirhmun kan zoh ta hna lai:
1. Belarus cu 58.9% Khrihfa an si i, Eastern Orthodox le RC an tam.
2. Eritrea 50% Khrihfa le 49% Muslim an si.
3. Kyrgyzstan hi 90% Muslim an si.
4. Kawlram cu 88% Buddhist an si.
5. Nigeria cu 50% hi Khrifah an si.
6. Sudan cu 97% hi Muslim an si.
7. Tanzania cu 60% hrawng hi Khrihfa phunphun an si.
Cucaah a voi hnihnak khualtlawng khamnak ah hin, Khrihfa le biaknak kip an i cawh hna. A voikhatnak cu Muslim ram lawngte an si. Cu caah a voi hnihnak khammi ram hna hi, "biaknak le terrorist kong" kha a ruang bik ah chiahmi an si lo timi zong a fiang.
A ruang cu hi ram pasarih ah hin, USA nih tihphan awk tlak taktakmi "terrorist" an um lo caah a si. Kawlram i ARSA timi hna cu Kawlram cozah hmanh nih an tih tukmi hna an si lo. Nigeria i Boko Haram timi zong USA nih tih tukmi an si fawn lo. A dang ram nga ah hin, US nih terrorist tiah a timi an um lo. Cucaah a voi hnihnak khammi ram hna hi, an khamnak a ruang aa dang a um lai.
Kham dingmi hna hi, sullam ngeilo in kham ding cu si dawh an si lem lo. Visa kham an timh cemmi hna hi, business le visit (khualtlawn) visa an si. Ram khat le ram khat an kham ning hna aa lo lai lo. Hihi an fehter thai ahcun, USA ummi Laimi zong chungkhar le Krihfabu in tlawn sawmmi pawl hi, an ra kho ti lai lo. A tu hmanh ah visa hmuh a har ngai cang i hihi a feh ahcun, kan chungkhar kan sawm hna lai timi hi, ruahchannak a tlawm taktak cang. Pem dingmi lam cu an kham lo men lai.
A cheu ram cu USA ah a lutmi an tlawm tuk caah, DV timi Green card lottery timi awngbali an tuah tawnmi zong kha phih ding ah an timh. President nih a chimmi cu, "hi visa ruang ah, duh a nung lemlo mi zong an rak luh tawnmi hi kham a herh" tiah a ti. Hmailei ahcun mifim cathiam le thiamnak ngeimi ca lawng hi, kan onh than lai tiah a ti.
Cozah uktu hna nih, hihi biakhiahnak taktak cu asi rih lo. Kan caih than rih lai i, hi chung ah ram khat maw ram hnih maw kan telh hna lai tiah an ti. An i el lio a si. Homeland Security le State Department nih kha thawngpang hlattu nih bia an hal hna nain, an let hna lo.
Atu Pre. Trump cozah nih, zei ram dah kan kham lai timi hi, hmai zarh Nikhatni ah an thanh lai ti a si. Cucu cozah thar an kaika te i ram zeimawzat khualtlawn an khammi hna aa thawknak ni thawk in, kum thum a tlinnak ni a si an ti. Pre. Trump nih office i ni 7 nak a umnak ni ah min a rak thutmi a si.
Cozah nih an timi cu, USA ram chungah hrawkhraltu (terrorist) an luh sualnak hnga lo khamnak ding caah a si tiah an ti. Asinain mi tampi nih cun an zum lo. Ramdangmi luh an duh ti lo ca tu hi, a muru bik a si tiah an ti.
A voikhatnak bik an rak khammi hna ram sarih cu a tam bik cu Muslim biaknak a biami ram pawl an rak si. Cucaah biaknak dang namnehnak a si tiah an ti caah Federal Court nih an rak kham than. A voi hnihnak khamnak cu White House nih an rak ti than i, March 2017 ah Federal Court nih an rak thlak than. Zeiruang ah tiah cun, biaknak nannehnak a si caah US constitution ning a si lo tiah an ti caah a si.
Cu hnu ah Supreme Court ah an i cuai than i, bia an caih hnu ah minung 5-4 hnatlaknak in June 2018 ah US rampumpi upadi (federal law) nih President hi US luh khamnak nawl hi, kaupi a pek ko" tiah an ti caah, an fehter.
Cu a vokhatnak khammi ram ahcun, Iran, Libya, Somalia, Syria, Yemen and North Korea an i tel. Cu hnu ah Venezuela ram in ram hruaitu politicians pawl an i tel. Pre. Trump cozah nih, Chad ram zong caan tawite a kham nain, April 2018 ah khammi cazin in an lak than.
Hi khammi ram vialte lakah, North Korea cu Muslim a um lo mi ram an si nain, US cozah he an i remlo caah a si. A dang ram hi Muslim a tam deuhmi ram an si.
A tu ah kham tharmi ram hna hi, USA ah a hlei in an cam caah a si tiah an ti hna. 2018 chung ah hin, business le visitor visa in USA lutmi chung ah, Eritreans pawl hi 24% hi a hlei in an cam; Nigerian 15% hi a hlei in cam; Sudan hi 12% an cam. USA ah hin, ramdangmi a hlei cammi hi 1.9% an si ti a si. Cu he epchun ahcun, hi ram hi a hlei cammi an tam tuk ve caah, an ral deuh ve hna.
A ruang cem hi, cozah nih an chim rih lo caah fiang tein theih khawh a si rih lo. An puh cemmi cu "over stay" a hlei in an cammi raung; US an tlawn tik ah health insurance an ngeih lo caah cozah an sunghbau termi ruang, cun US an um lio ah an hmuhmi tangka kha ngunkhuai (tax) pakhat hmanh liam lo in an ram ah tangka tam tuk an kuatmi ruang ah a si lai tiah ruah a si.
Hi bantuk in US tlawn hi kham ruang ah chungkhar tampi harnak an tong cang. Hi ruang ah US hi kan him deuh hlei lo tiah an ti.
Cun 911 i terrorist vialte kha minung 19 an si i, cu chungah 15 cu Saudi Arabia mi an si nain, Saudi Arabia hi President nih a kham lo tik ah, President hi hlan ah Saudi Arabia he sipuazi pehtlaihnak tampi a ngeih caah a si tiah a timi an um ve. Terrorist tam bik an ratnak vial kham tung lo in, ziah a dang an ratlonak ram tu a kham hna hnga, a timi zong tampi an um. President cu nawl a ngeih tuk caah a duhmi a kham ko i, a duhlomi kham lo a si ko.
Hi USA ram mipi nih ramdang pemmi hi a kan uar tuk lo caah le a kan rem ti lo caah, 2020 thimnak ah hi bantuk ramleng kham a timhmi nih hin President hi a chuahter khawh timi ruahnak petu nih an zumh caah a si an ti. A ruang taktak theih a si rih lo.
Kawlram hna a kan kham sual taktak ahcun, pastor le evangelist le a dang chungkhar a rak tlawngmi zong US luh hi a fawi ti lai lo. A tu hmanh ah Krihfabu sawmmi pastor le evangelist cheukhat cu an lut kho ti lo. Hi pin ahcun a har chinchin cang lai. Cu nupi le auhnak zong a har chinchin cang lai. Mifim cathiam le thiamnak (skill) ngeimi lawng an lut kho cang lai.
Cucaah Kawlram hi an phihmi ah aa tel thai taktak ahcun Laimi kan ca zong ah sunghbaunak nganpi pakhat a si te ding a si. Hihi fehter taktak a si rih lo. Cucaah thla kan cam zong a herh.
Cun hmailei ah Laimi le ramdangmi zong kan i ralrin a herh ve. US cu upadi ram a si. Dinfelnak ram a si. USA kan rat tik ah, an upadi zulh le an phung zulh ve hi a herh tuk. Ningcang tein nun kan herh. Ningcang tein kan nun lo caah, hi bantuk in thil a chuah zong a si kho ve.
---------------------------------
Zoh chihmi ca
1. Michelle Hackman nih The Wall Street Journal ah a tialmi "Trump Administration Plans to Expand Travel Restrictions to Seven Countries" timi zoh chih in tialmi a si.
https://www.wsj.com/articles/trump-administration-plans-to-add-seven-countries-to-travel-ban-list-11579638341
No comments:
Post a Comment