Wednesday, June 10, 2020

1979 In May Thla Vialte Lakah 2020 May Thla Hi A Linh Bik Thla A Si

A cheu vawlei a cunglei ram ahcun May thla chung cu a kik ngai tawn nain, vawleicung khuacaan aa thlen ngai cang caah, 2020 May thla cu vawleicung ah a linh bik May thla a si tiah an ti. 2020 zong hi vawleicung ah a linh bik kum a si te men lai tiah khucaan thiammi scientist nih an ti. Tu kum May thla chungah zeiah a cang timi kan zoh ta hna lai. 

Vawleicung ah a kih biknak tiah timi hmun Siberia hi tu kum May thla ahcun mehkio in aa kio tiah an ti. 1979 in ninin ni tiang ah a linh bik May thla a si tiah Copernicus Climate Change Services nih an ti. Cucu European Centre for Medium-Range Weather Forecasts (ECMWF) caah riantuanmi an si.

Siberia tel chin in, Russia ram i May thla chung a linhnak hi, 77-95 degree F a si. Vawleicung ah a kih biknak hmun timi Siberia hi May thla chung a buaktlak a linhnak hi 65.5 degree F a phan. Vawleicung ka dang hmundang an lihmi nak in, Siberia cung i nika a linhnak hi ka dang nakin degree 18 F a sang deuh tiah an ti. 

Vawleicung hi a lum chin lengmang tikah, khuacaan ca lawng ah chiatnak a chuahpi siloin, a rak kik tukmi vawlei kha an tii i, a kihnak ram hmun tampi ah leitla an chuak. Cucu Mirang holh in "permafrost melts" tiah an ti. Vawlei chung ummi tikhal kha an tii I, vawlei an tla, an I thawn I khua zong tam ngaite aa rawk cang. Atanglei hmanthlak hi, Batagaika vawleitla timi a si I a liamcia kum 25 lio ah a chuakmi a si. Meter 90 a thuk. Kum chiar tein meter 20 lengmang a kau. A pawng ummi minung nih "mithi khua" tiah min an sak i, an tih taktak.

Siberia ummi Betagaika crater 
1979 hnu in vawleicung pumpi huap in a linh bik May thla hi, 2016 a si. Cu kum nain tu kum ah hin degree 0.08 F a lin deuh ti a si. 1981-2020 kar lak i, May thla a linhnak nakin tu kum May thla a linhnak hi 1.13 F a lin deuh ti a si. 

June 2019 in May 2020 tiang thla 12  chung a linhnak zoh tikah, 1981-2010 kar lak i vawleicung pumpi thla 12 chung a buaktlak a lumnak he epchn tikah, 1.18 F a lum deuh ti a si. Thla 12 chung lihnak ciocio epchun tikah, October 2015 in September 2016 kar i a lumnak he aa khat ti a si. 

Copernicus Data zoh tikah a kum in tuak ahcun 2016 kum hi a linh bik kum a si. 1981-2010 chung kum hna hi an linhnak in 1.13 F a lin deuh ti a si.  1979 in tuak tik ah, vawleicung a pahnihnak a linh bik kum cu 2019 a si i, kum dang nakin 1.05 F a lin deuh ti a si. 

Siberia tel chih in, Alaska, Andes timi Chile le Argentina ramri in, Antarctica Nitlaklei le Nichuah hmunram vialte hi a linh ning a kai dih. North America nitlaklei vialte le South America nitlaklei, Africa nitlakchaklei, a laiva le nitlakthlanglei vialte le ong khuacaan hi a linh ning a kai dih cang le Asia nichuahthlanglei vialte hi, a lum deuhdeuh ti a si. 

Europe ram i a linhnak zong 1981-2020 karkak May thla ah hin a kai ngai ti a si. Europe nitlakthlanglei lei le nichuahchaklei cungpi tiang a lum deuh i, Scandinavia in Balkans tiang le Black Sea i a chaklei kap tiang in a lum deuh ngai ti a si. 

Voidang May thla nakin a buaktlak in a linhnak a niam deuhnak hmun zong a rak um ve. Cu lak ahcun Canada ramlai le nichuahlei, US nichuahchaklei, Brazil a thlanglei le Asia a thlanglei ah hin a linhnak a tum deuh ti a si. 

Vawleicung pumpi hi a linh chin lengmang caah, Kawlram zong hi a lin chin lengmang cang lai. Abikin khuapi hna hi thingkung a tlawm caah le innlo a tam caah le motor le sehzung khumi ruangah a lum ning a sang khun. Khuapi le khuate hi a lumning aa lo lo. Cucaah Yangon, Mandalay, Naypyidaw le Monywa bantuk khua lianmi hi, a linh ning a zual chin lengmang cang lai. 2020 zong hi Kawlram hi a lin ngai te lai i, tii zong a har ngai te lai ti a si. Khatlei ah rili tii a kai caah, rikikam a niamnak khua paoh cu harnak an tong chin lengmang cang lai ti a si.

Vawleicung khuacaan a that deuhnak ding caahcun, thingram tha tein zuah, thingkung tampi in cin le tupi hmawng lianlian hna him tein zuah le kan vawleicung hi hring dildel tein tuah hi a si. Cucaah vawleicung minung dihlak nih, thingkung le ramkung cin le zohkhenhnak in, kan vawlei hi sersiam cio ding hi, kan rian a si. Cu ti kan tuah lo ahcun, nikhat can khat ahcun kan vawlei ah hin, minung nunnak ah a har te dingmi a si.

-----------------------------------
Zohchihmi ca

1. The warmest May in more than 40 years

https://www.10tv.com/article/weather/accuweather/warmest-may-in-more-than-40-years-record-high-temperatures/507-51375536-e89d-4aae-a950-45f0bc5bdc4e

No comments:

Post a Comment

Hmurhuh Huh Lo Ruangah February Ahcun 500,000 An Thi Kho

Covid-19 zawtnak U.S a phanh ka tein CDC doctors le scientists le NIAID (National Institute of Allergy and Infectious Diseases) director Dr....