Sunday, June 7, 2020

UNO Secretary "U Thant" Kha Zeicadah Nobel Peace Prize An Rak Pek Lo?

Shwe Dagon Pura pawng ummi U Thant thlan
Yangon khua ka rak phanh hmasat kum hi 1985 ah a si. Thinkyan lio ah a phan. Keimahpi lawng ka vak ka vak i, Swedegon Pura pawng ah U Thant tlan ah ka va chuak. Hi thlan pawng te ah, Pi Aung San Suu Kyi a nu zong an vui ve nak a si.
U Thanh hi, UNO Secretary a rak tuan. A tuan chungah hin rian nganpipi a rak lim hna. Mi za taktak a rak si. 1965 ah Cuban Missile Crisis a rak chuak i Russia le USA an rak i kap dengmang. Cucu U Thant nih a rak daihter hna. Cun Vietnam ral zong dai tein a phi a chuah khawhnak lai heh tiah a rak i zuam. Cucaah 1965 ah Nobel Peace Prize Committee member dihlak nih, 1965 Nobel Peace Prize pek ding ah an rak vote cio. Asinain Norwegian politician Gunnar Jahn nih U Thant nih Nobel Peace Prize hmuh ding kha a veto i, U Thant kha laksawng an pe lo. Committee nih bia an khiah tikah, a tam deuh vote in laksawng pek a si tawn nain, cu kum ahcun Committee chairman Gunnar Jahn nih a VETO caah a si. October thla chuakka1965 ah, Norwegian Mission to the UN nih U Thant kha "Tu kum Nobel Peace Prize cu nangmah pek ding in kan kan ti" tiah thawng zong an rak thanh cang nain, chairman nih fak tuk in a doh caah, UNICEF tu an rak pek hna. 1966 le 1967 ah, Committee zong cu U Thant hi Nobel Peace Prize pek awk le Nobel Laureate si ding aa tlak ko tiah an rak ti caah, Committee chungah, fak tuk in bia an rak i el. Cucaah 1966 le 1967 hi Nobel Peace Prize hi a ho hmanh pek thai lo in an rak um hna. Mr Gunnar Jahn nih hin, zeiruangahdah U Thant hi Nobel Peace Prize pek hi a duh bak lo timi hi a fiang lo. A huat caah maw a si? A remlonak zeidah a um timi a fiang lo. Asinain a mah nih a chim pengmi cu "U Thant hi, a mah a rian pei a tuan ko cu" ti hi a si peng. Nobel Laureate, American civil rights leader le UN Under Secretary-General Ralph Bunche nih "Gunnar Jahn a dirhmun hi, "U Thant cungah dinfellonak nganpi pakhat a si" (gross injustice to U Thant) tiah a rak ti.
UNO Office ah a um lio "U Thanh"
Pantanaw khua ah a rak chuak. 1926 ah Yangon University in cachimtu saya certificate a rak lak. College kai lio ah, U Nu he an i thei i, hawi tha an si. Sianginn a dih hnu ah an khua ah a tlung i High School ah senior cachimtu rian a tuan. Kum thum hnu ah a mah cu kum 25 a si. All Burma Teachership Examination ah pakhat nak a rak si. U Nu he hawikawm tha an si caah le a mah zong miza taktak a si caah, a rian a phunphun tein a kai. 1949 ah cozah le Karen tapung chonhbiaknak a tlam a tlinlo caah, tapung nih an khua an duah i, U Thant inn zong kang ve. 1961 ah U Thant cu UN Congo Commission chairman rian a rak tuan. September 1961 ah UN Sect-General Dag Hammarskjold cu vanlawng a tla I a thih tik ah, U Thant kha UN Sect-General ah tuanvo an pek. December 2, 1966 ah UN Sect-Gen ah a can hnihnak an thim. December 31, 1971 tiang a tuan. Cu kum ahcun a pension colh. March 2, 1962 ah U Nu cozah kha Ne Win nih nawlngeihnak a chuh tikah, U Thant kha Ne Win nih a huat. A ruang cu U Nu he naihniam ngai in a ummi an si caah a si. November 25, 1974 ah sau ngai a zawt hnu ah, a nunnak a liam. Amah cu kum 65 a si. Kawlram ah a ruak an rak tlunpi. Yangon University siangngakchia pawl nih "Ayani-Beihman" timi Gen. Aung San te thlanmual ah vui an duh. Ne Win nih a duh lo. Cucaah lamzulhnak a rak chuak , "U Thant Ayi-akhin" tiah min an sak thainak a si. University sianginn vialte an rak khar dih i, khua ah an rak tlung dih hna. Thau khuami sianghleirun kaimi Pu Tawk Thang nih U Thanh Aye-akhin buainak kong cu a rak kan chimh i tih zong a nung. A ngaih zong kan rak huam tuk. Cu lio cu, tang thum ka kai kum a si. Ka ruah ah ka lung a leng ngaingai. U Thanh thlan hmuh hi ka duh ngai le Yangon ka kal lio i ka hmuh tikah ka lunghmuih taktak. U Thanh a thlan ka hmuh bak ah, Yangon sianghleirun ngaknu tlangval pawl an rak thahnawn ning hna le tuanbia tampi vialte ka mitthlam ah a rak cuang. Nihin ni ah U Thanh inn cu U Thanh Library ah an hman cang ti a si. Hmuh ka duh ngaingai. Nikhatkhat Kawlram U Thanh thlan le U Thanh Library hna nih U Thanh tuanbia lawng an langhter silo in, Kawlram ah zalawnnak le Democracy a rak umlonak zong an langhter. U Thanh hi, UN Secretary a si lawng siloin amah hrimhrim hi "Democracy le freedom a langhtertu hmanthlak pakhat" a si. Miza tatak a si nain, Peace Prize hmuh ding aa tlak tiah ruah a si nain, a hmu lo. Gen. Aung San te thlanmual ah vui ding ah aa tlak tiah sianghleirun siangngakchia pawl nih ti hna hmanh sehlaw, Ayani-Beihman ah vui a tawng lo. Kawlram ah a mah bantuk minung hi chuah awk a har ngai cang dingmi a si nain, upatnak tawng lem lo in, Shwe Dagon pura pawng ah vui a si ve. A ruak hi, sunhsak awk tlak taktak a sinain Ne Win nih sunhsak a rak duh lo. A donghnak ah Ne Win zong sunhsaknak tong lo tein a ruak mei in khanh a si i thlanmual thathi hmanh a ngei ve lo. Cu tuanbia cu Kawlram tuanbia an chim fate a dong kho ding a si ti lo. ------------------------------------
U Thant hi, January 22, 1909 ah

Zohchihmi ca

1. U Thant House-Why U Thant never received the Nobel Peace

ttps://www.facebook.com/uthanthouse/posts/why-u-thant-never-received-the-nobel-peace-prize-in-1965-everybody-on-the-nobel-/1184790228331948/



No comments:

Post a Comment

Hmurhuh Huh Lo Ruangah February Ahcun 500,000 An Thi Kho

Covid-19 zawtnak U.S a phanh ka tein CDC doctors le scientists le NIAID (National Institute of Allergy and Infectious Diseases) director Dr....