ISIS Nih Sunni Phun Khuami Lehrul An Cham Hna

US nih heh tiah bom an thlak ko hna nain, ISIS pawl nih Iraq chaklei cu an lak thluahmah rih ko. Anbar Province cu duhsah tein an lak lengmang. Baghdad khua ummi United Nations riantuantu hna nih, October thla chunglawng ah, ISIS ruangah Iraq ram a thimi 1,273 an si; ralkap 417 an i tel i 856 cu mipi sawhsawh an si. Minung 2,010 hma an pu. Baghdad khua hi fakbik a tuarmi a si i minung 379 an thi tiah an ti. 

Kan hnu zarh ah ISIS (Islamic State of Iraq and Greater Syria) nih Iraq khua pakhat, Albu Nimr miphunte (tribe) khua an laknak kong ka rak tial cang. Hi khua minung 200 leng hi, ISIS kut an tuar cang ti theih tik ah, lung a fak taktak. 

Hi Albu Nimr Sunni miphun hna hi, ISIS a duhlomi le a dohmi khua an si. Cozah zong ralkap zong an khua ah an um. Asinain ISIS nih an van kah tik hna ah, Iraq ralkap pawl cu, vanlawng in an zam dih. Khua chung hruaitu zong vanlawng in an thiar hna le an zam. Hi khua ah hin, ISIS nih athlite in mingiatu (thoh-hlan-ye) an rak ngei. Cu mingiatu nih Albu Nimr khua i, ISIS dohtu hruaitu deuh minung 200 min kha ISIS kut ah an pek hna ti asi.

Al-Shorfa.com nih an tialnak ahcun, October 31 cazin ning in,  "Hi Albu Nimr khua hna i pa 252 hi ISIS nih lehrul an cham hna i fak taktak in an tuahto hna i an thah cang hna" ti asi. International Business news ahcun, "minung 300 fai an si" ah an ti. Hi Albu Nimr miphun hi Sunni an si. An umnak area ah ISIS um an duh lo caah a dohmi an si. An umnak hi Baghdad khualipi in meng 90 tluk a hlatnak ah a um. Anbar Province i, an khualipi Hit (Heet) kuakap i ISIS a dohtu pawl an si. 

               Albu Nimr miphun an thahmi hna ruak (bing.com)

Albu Nirm miphun hruaitu pakhat nih achimmi cu, "Hihi cozah an tuanvo asi. Cozah nih zeihmanh a kan bawm in an let hna lo cu te. Kan nih nih rifle meithal in kan kah hna i an nih nih machine gun in a kan kah tik ahcun zeiti hmanh in tei khawh ding an si lo" tiah cozah mawh aphurh hna.

An thahmi hna ah, ngakchia le tar zong an i tel. Euphrates tivapi nitlak lei kap nelrawn bite a umnak, km 160 zawn ah an thah hna. An hnu in meithal in akah hna i, ruak dazen in an hmuh hna. An thah cemnak hna aruang cu, Abu Bakr al-Baghdadi kuttang ah luh le an mah biaknak ah biak ve khan an duh lo caah asi. Minung ruak tam ngaite kha Ramadi nitlaklei kap vawleikhur ah Albu Nimr miphun minung 150 ruak zong an char hna. Hi Albu Nimr miphun hna hi, Iraq cozah a bawmtuk le ISIS kaptu an si ve. A caan a phak tikah Iraq ralkap nih an khamh kho tung hna lo i a pawi taktak. 

         Albu Nimr Sunni miphun pawl thatnawngtu ISIS kal sual pawl

Aliamcia zarh hnih chung hi, Anbar Province ummi Albu Nimr miphun Sunni Muslim pawl cu heh tiah nu, ngakchia le tar zong an thah hna. Nai Nirukni ah minung 50 nu, ngakchia le pa danglo in artlang in an thah hna. Cun Niruk ni ah khan, Iraq tuanvo ngeitu nih ruak 48 an char chap. Nov 2 zong ah ISIS kut in luat awk caah a zammi minung 75 Haditha khua chak ah an thah hna. Nai zarh donghnak ah khan, Albu Nimr miphun tang 10 kai liomi 15 an thah hna. Naicikua an thahmi vialte cu a hleh in hleh ding asi te ko lai.

Ziah hi tluk in USA nih a bawm ko nain, Iraq ralkap hi an lungthin a der hnga timi hi ruah lo awk a tha lo. Hi tluk ralkap thinlung a dernak le ral an tuk duh lo mi ruah ah, Iraq cozah upa lutlai mawhphurh ding asi.  

Al Maliki hruaimi Iraq cozah hi ziknawh lawng a eimi an rak si. US cozah tangka le US thazaang bochan lawng in a nungmi, mah le mah bochannak zeihmanh a rak ngeilomi cozah an si. ISIS an rat tik zongah, rak doh ve le kah lo in, a zam in an zam peng. Iraq ralkap hi amin lawng ralkap an rak si. Kah zong kap lo in hnu ah an ton peng. An mah a rak bawmtu Albu Nimr miphun zong cu, an zamtak ko hna. 

Al Mikili cozah hi san an tlai lo taktak. Bawmh tlak zong an si lo. Zeicatiah, Iraq miphun fatete nih Iraq cozah an van dirpi i ISIS an doh hna. ISIS nih cu miphun fatete an van kah tik hna ah, cozah ralkap nih an zamtak hna. "Hnu kan pilmi hi, kan thluak a si" an hei ti chapchap rih. Asi zong ava si pumpai ko lai nain, anmah a bawmtuk zawn zong ruat lo in, meithal puah hlan ah an zam lengmang. ISIS ralkap hi minung 31,000-50,000 lak an si lai tiah ruah an si. Iraq ralkap cu 250,000 kuakap an si. Vanlawng, raltuknak tank, miakpi, machine gun, rocket tling khitkhette a ngeimi an si nain, ISIS nih an van nam hna paoh le an tei peng hna. Mah nakin a let tamtuk a dermi le a tlawmmi kha an zamtak peng hna. 

Cucaah, Iraq hi bawmh ding tlak zong an si lo. An mah kah in va kap ko han seh ti tlak an si. "US cozah nih vawlei ralkap kan kua u" ti lawng atu le tu an nawl hna. An tha a thu. An ral a chia. Ralkap ti ve tung i meithal zong kah lo in, khua khat hnu khua khat an zamtak. Mah te nih doh huam lo le zamtak peng i, America nih kan doh piak u ti cu, ningzah ding asi. Pre. Obama zong nih ralkap a kuat hna ahcun, America mipi nih duh ding asi lo. Nihin ni ah, Obama Policy a dik lo ruang ah, US Mid-Term election zongah Obama Party pawl hi, an sung cang lai tiah ruah asi phah cang. 

Pre. Bush zong hi, ningcang lo in Iraq hi a rak bawmh. Iraq cozah nih Pre. Bush hi an rak deh tha hmanh asi lo. Zeicatiah US nih Iraq ah tangka tam tuk avorh in a vorh hna. Minung thazaang le seh thazaang tamtuk a chuah i a ser hna. Cu tluk in ser siam bu ah, theipar a chuakmi a tlawm tuk. US tangka tam tuk Iraq ah a tlau i a vaivuan ti a si. Iraq ruangah US zong sipuazi a tlak phahnak le an ram minung million tamtuk rian lo in an um phah. US cozah nih a pek ciami tank, Humvee, miakpi le meithal thatha tamtuk ISIS kut ah an phan. Cu hriamnam cu hmang in, ISIS nih Iraq le Syria ram khua hna duhpaoh in a lak khawhnak an si. USA nih vanlawng in kham hlah sehlaw, Iraq ram Kurdish ralkap hmanh kha, an tei hna lai.  

               Ramadi khualuhka Iraq ralkap nih an cawngh lio

Zohchunhmi ca

1. www.time.com/isis-excute-sunnis

2. http://al-shorfa.com/en_GB/articles/meii/newsbriefs/2014