Friday, February 27, 2015

Gas le Mei Man Zeitindah Na Tumter Lai?

Europe, Canada, USA le adang a kihnak ram mi hna nih, ni fatin an nunnak ah electric le gas a herh peng. Cucaah meti le gas cu an ram politics le sipuazi caah buainak hmanh tampi a chuahpi khotu le raltuknak tiang a phanhter kho tu thil an si. Kawlram tibantuk hna ahcun electric mei le gas um lo zong ah kan si kho ko.

Mirum ram i chanthar inn an sak tikah,  hi thil (3) hi aa tel zungzal lai.; (1) Tii, gas le mei an si. Tii kong cu kan fiang ko. Zeitindah kan semrel khawh lai timi cu, tlawm deuh hman lawngah a lam ummi asi. Gas le mei hi semrel a har ngaimi le tuaktan a haumi an si caah, Laimi careltu theih ding ah ka tial.

US i inn sak tikah, hithin inn sakning phun (3) in a um:

1. Inn cheukhat ahcun, rawl chumhnak, tilum, innchung lumternak vialte hi electric viar an si. Thal caan i kihternak caah cun electric an hman.

2. A cheu inn ahcun, gas (tabawa datnguaih) in, rawl an chumh i, tilum le innchung lumternak zong gas viar asi. Thal caan i thli kihnak caahcun electric an hman.

3. Acheu inn ahcun, rawlchumhnak le tlum caah gas asi i, thal i kihternak paoh ahcun electric asi.

Hitin inn sakning aa lawh cio lo caah, kan umnak inn hi zeibantuk tinhmi in dah an sak timi theih fian a hau. Inn hlan tik zongah cu ti thiamthiam cun theihfian a hau.

Hi inn pungsan (3) lak ah hin, tangka a dih cemmi cu "azeipoah electric asi viar mi inn" hi a si. Zeicatiah "gss" cu a rak i deng i, electric cu a man a rak fak tuk. Rawl chumhnak hmanh ah hin tamtuk a dih kho. Saruh hna heh tiah ciar le bang ahcun ruah lo pi in mei man ah lohnak ding asi.

Gas zong siseh, electric zong siseh, hman zia thiam a hau. Hman zia thiam lo ahcun i cawi belhnak an si veve ko nian, electric ah hin a zual cem. Zeicatiah gas cu aa den deuh caah asi.

Zeihmanh va si sehlaw, gas le electric tlo deuhnak ding caah cun hitin tuah ding asi tiah Columbus Gas nih ruahnak an chuah.

1. Thlitu luhchuahnak vialte phih dih ding
2. Alum le akik a ratnak awngka tha tein thianh ding
3. Hnawm khamtu farih bantuk screen thianh ding. Ahnomh ahcun thli tha tein a lut kho lo.
4. Rawl chumh tikah a tlawh hnu ahcun mei/gas tha thumh i belchin tu tha tein chinh ding
5. Inn chung um tikah 67 degrees ah chiah; leng chuah karah 65 degree ah chiah (seh thami ca).
6. Thal caan ah degree 69-73 karah chiah i, angki le thilri tu a pante hruk ding
7. Khuasik caan (Nov-April) tiang ahcun, innchung zongah angkilum hruk ding
8. Thal nilin caan ah angki pan te he um ding.
9. Tikik hman awk a thatnak hmun paoh ah tikik hman ding
10. Tisa saa tuk hman lo ding. Tii a sat deuhdeuh le mei/gas a dih deuhdeuh ve.
11. Thil suk tik ah tikik suk awh athat ahcun tikik hman ding. Tilum hman lo ding.
12. Aherh leng tiang asiloah hmin tuk lehpek tiang eidin chumh hman lo ding; meitha a rak ei tuk.
14. Meiceu seh tiah vanmi "meithei" (bulb) kha chanthar meithei pawl hman a herh.
15. Mei kha a herh leng tiang in hman lo ding aasi.

Tahchunhnak ah, chanthar energy-efficient lightbulbs timi-halogen incandescents le michawng (compact fluorescent lamp) le light emitting diodes (LEDs) hna hi, hlanlio hmanmi mithi (bulb) nak in mei tha a tlo deuh. Hi bantuk pawl mithi nakin 25%-80% tangka dihmi a tlawm deuh. A kum zongah alet 3-5 a sau deuh ti asi.

Atanglei ah hin, hlanlio hman tawnmi hlan chan meithei 60 watt (W) le chanthar meitha a tlaomi meithei pawl hman ning hi a tanglei ah kan epchunnak hna cazin zoh khawh asi.


Comparisons between Traditional Incandescents, Halogen Incandescents, CFLs, and LEDs

60W Traditional Incandescent
43W
Energy-Saving Incandescent
15W CFL
12W LED
60W Traditional 43W Halogen60W Traditional43W Halogen
Energy $ Saved (%)
~25%
~75%
~65%
~75%-80%
~72%
Annual Energy Cost*
$4.80
$3.50
$1.20
$1.00
Bulb Life
1000 hours
1000 to 3000 hours
10,000 hours
25,000 hours
*Based on 2 hrs/day of usage, an electricity rate of 11 cents per kilowatt-hour, shown in U.S. dollars.

Zohchunhmi Ca
1. www.energy.gov/energysaver/articles/


No comments:

Post a Comment

Hmurhuh Huh Lo Ruangah February Ahcun 500,000 An Thi Kho

Covid-19 zawtnak U.S a phanh ka tein CDC doctors le scientists le NIAID (National Institute of Allergy and Infectious Diseases) director Dr....