Sunday, October 2, 2016

Syria Ah US Zei Can Dah Aa Taap (Stuck) Than Lai?

2003 ah USA nih Iaq a tuk caah nihin ni tiang, Iraq ah caan saupi aa taap cang.
Iraq ah US aa taap bantuk in, Syria zong ah saupi taap khawh asi ve cang. Zeicatiah Iraq le Syria buainak hi, "sectarian" timi "biaknak buu raltuknak" phun in a kalmi asi caah, fawite ah a dai kho dingmi a si lo. ISIS hmanh hi dih hna sehlaw, an buainak hi a dih kho ding asi lo.

US nih Syria ah ralkap tampi cu a kua lo nain, Free Syrian Army le Kurdish tapungpawl bawmtu caah, zeimawzat cu a kuat. Syria cozah a dohtu Syria tapung phun kip thazaang a pek rih hna. American sermi tankka kahnak BGM-71 TOW meithal tiang in a bawmh hna i, Syria tankka tampi an hrawh piak hna. Syria ram ISIS vanlawng in bomb a thlak hnawh rih hna. Nizan (October 1) zongah Syria ram Euphrates Tivapi i hlei kha zeimawzat US le hawikawm ram nih bomb an thlak i an hrawh piak hna.

Cun Turkey le Jordan ah ralkap tampi a chiah hna. Aliamcia ni 10 ah German News Kolner Stadt-Anzeiger nih an chuahmi ah, "Syria ram i Al-Qaeda tapung he aa pehtlaimi Al-Nusra Front ralbawi pa Abu Al-Ezz nih, "American hi kan mah lei tangmi an si. Miakpi le tank tiang, ram 3 nak hmang in a kan bawmh" tiah a ti. US nih cun, "Kan si lo. Kan hawikawm tapung dang nih an pek khawh men hna" ti asi. "Russia zong nih UN meeting ah nan pek ko hna" tiah an ti ve. Ahodah biadik a chim ti zong theih khawh an si lo.

Syria cozah hi US nih i rawk seh ti a duh. Assad cozah aa rawk ahcun, Syria ram tapung phu 100 renglo hi an i kap lai i, "terrorist" tam chinchin an chuak lai i, vawlei cungah harnak tam chinchin a chuak lai timi hi Russia nih a ruat ve. Cucah Syria cozah a dirpi ve. Russia nih cozah a dirpi, US nih tapung a dirpi hna tikah, Syria khi zeidah a lawh te lai timi cu tuak awk a tha ti lo.

Nihin dirhmun zoh ahcun, Syria hi zeitik ah a dai te lai timi hi chim awk a har bantuk in, US hi Syria ah zei can dah aa taap te lai timi zong chim awk a har ve. Syria cu Russia nih a dirpi caah, Lybia le Iraq bantuk in duhpaoh tuah khawh ding asi fawn lo. Libya bantuk in,  "No Fly Zone" hmanh ser ngam ding asi lo. An ser ahcun Russia le Syria he kah ding an si hnga. Cucu NATO ca zong ah asi kho lo.

Apawi bikmi cu, Syria daihnakcaah  vialte, theipar a chuak kho lo. UNO nih an tuah zong ah, Russia-US nih an tuah zong ah, Arab ram pawl nih an tuah zong ah, theipar an chuak kho lo. Zeicatiah an tanhmi le dirhmun aa dan tawn caah asi. Ahnubik Russia-US Ceasefire hnatlaknak ni 6/7 chungah aa rawk cawlh.

Aruang cu, US le hawikawm ram pawl nih Syria ralkap bom an thlak hnawh hna i, ralkap 62 an thi; 100 leng hma an pu. An hriamnam tam ngai a rawk. Russia le Syria an thin a hung tuk. US le Hawikawm ram nih cun "Kan palh sual. ISIS ah kan ruah hna caah asi" an ti nain, "Syria le Russia nih cun an kah hramhram hna" ti asi ve. An pawm kho hna lo.

Nihin ahcun lehrul cham kan ti hnga maw? Syria khua lian bik Aleppo khua nichuahlei tapung ukmi area ah, aa taapmi mipi eidin chanh ah a kalmi, UN bawmtu hna truck 18-31 kar cu, vanlawng in bom an thlak hnawh hna caah, UN lei bawmtu minung 12 an thi ve. Russia le Syria nih kan mah kan si lo an ti. Nitlaklei ram nih an mah an puh thiamthiam hna.

Nihin ni ah, tapung ukmi nichuahlei Aleppo khua cu Syria ralkap nih an kulh cang. Russia-Syria nih heh tiah bawm an thlak hnawh hna i, a rauh hlan ah Aleppo tapung pawl hi an tei hna lai i, Aleppo in aa thawkmi Syria ram dothlennak cu a dong kho men. Aleppo nichuahlei ah innlo rawk nelnul ummi lakah, minung million in an i taap rih. Tapung pawl nih minung lak i an um ve tik ah, mi sawhsawh zong tam ngai an thi ve. UN zong nih zeihmanh an tuah kho lo.

Image result for aleppo syria
Syria ram khua lian bik Aleppo (1993 lio)
Image result for aleppo syria
Nihin Aleppo Khua
Syria ramchung kahnak hi, a fawi lo. Zeicatiah hriamnam tlaimi tapung phu100 renglo an um caah asi. Abuai chinchin rihmi cu, Turkey, Jordan, Iraq, Iran, Lebanon, Russia, Afghanistan le Arab Ram pawl in, ramdangmi tapung tam tuk an i telmi nih a buaiter chinchin.

Cun a cak taktakmi le Israel cozah hmanh harnak a pe pengmi, Lebanon ram Hezabola tapung zong an i tel ve rih. Hezabola cu US le Nitlaklei ram nih Terrorist bu ah an chiah hna nain, Syria le Iran hawi an si. Lebanon ah coah uknak ah aa tel vemi ramkhel Party pakhat an si.

Thil buai taktakmi cu, Turkey, Iraq le Syria ram ah, "Independent a khelmi miphun-Kurdish hriamnam tlaimi pawl- hi USA nih hawi ah aa sermi hi asi. Zeicatiah Kurdish cu Turkey nih a raal taktak hna i, cucu a buai taktakmi asi. Syria ram cozah, tapung le politics map a fiannak ding caah, a tanglei hmanthlak le tapung hna kong hi, a tawinak in fian hmasat a herh caah, ka van tial hmasat.


Kurdish Hriamnam Tlaimi Bu Pawl

Vawleicung ah zalawnnak a khelmi tapung tampi an um i, Kurdish tapung hi a cak bik, sikan a ngei bik le "quality" ngei bik ah an chiahmi hna an si. Iraq, Syria le Turkey ah tam bik a ummi miphun an si i, miphun ngan bik pakhat an si nain, ram a ngeilomi miphun an si. Ram ngeih ding hi an khel lio asi. Cucaah Iraq, Syria le Turkey cozah nih an doh peng hna.

YPG, KDP, PUK=Iraq ram i, Kurdish miphun hriamnam tlaimi an si. ISIS tuknak caah, USA nih hawikawm ah aa sermi hna an si. Kurdish Miphun luatnak caah Saddam Hussein cozah zong a rak dohtu an si. Saddam Hussein ralkap nih gas in an rak kah hna i, minung thawng tam ngai a rak thimi miphun an si.  


PKK= Turkey ram chungah Kurdish miphun zalawnnak a khelmi an si. Turkey le US nih "Terrorist" tiah atimi an si. YPG, KDP, PUK le PKK hi miphun khat an si an si. Kurdish miphun ram ser ding in aa timmi an si. Iraq Kurdishtan ram ah PKK an um caah, Turkey nih voi tampi bomb a va thlak tawn hna.

YPG=Syria ram ummi Kurdish tapung an si. An mah le tapung dangdang komh in, SDF (Syrian Democratic Forces) tiah buu an ser i, cu hna cu American nih a bawmh hna.  


Image result for ypg fighters
YPG Nu Ralkap Pawl (Ref. Ladakhexpress.wordpress.com)

Lai phungthluk ah "Ka kawi ka ral cang" timi hi USA dirhmun ah a dik kho ngaingaimi asi. Zeicatiah "A raalmi hriamnam tlaimi tapung pawl le cozah kip hawi i tlaih hna caah, acheu nih an zum kho ti lo." YPG hna nih, "US nih Turkey sinah a kan leirawi" tiah an ti cang.

Jesuh nih, "Aho hmanh nih, Bawi pahnih an ngei kho lo. Pakhat khat kha cu an huat lai i, a dang pakhat cu an dawi lai" (Matt 6:24) ah a ti bantuk in, USA zong nih Syria ah hawi taktak pahnih a ngei kho ve lo.

Tahchunhnak ah, US vanlawng nih bom thlaknak in a bawmhnak hna ruangah, August 12, 2016 ah SDF tapung nih, Euphrates Tivapi nitlak lei ummi Mambij khuapi cu ISIS kut in an lak i, lamcungah mipi lunglawmhnak in an rak i nuam. Mambij cu 2014 in ISIS (ISIL) kut ah a tlami khua asi. Minung 1,700 tluk an thi i, misawhsawh 400 tluk an i tel. Adang a thimi cu, ISIS le SDF ralkap an si.
A Syrian Democratic Forces (SDF) fighter helps civilians evacuated from Manbij
Manbij khamhtu SDF ralkap nih mipi an khamh lio


                              ---------------------------------------------

Syria ah hin, Syria cozah adirpi tu tapung le cozah adohmi tapung ti'n phun (2) an um. Hezabollah le Iraq le Iran in Shiite Militia timi zong 1,000 leng an lut i, cozah lei ah an tang ti asi. Iran nih ruahnak petu le ralkap thatha tam lak a kuat fawn rih caah, Syria ramchung kahnak hi, fawite ah a dong kho ding asi lo.

Nihin ni Syria ah US nih biapi bik ah aa chiahmi ral cu ISIS le Al-Qaeda he aa pehmi Al-Nusra Front timi an si. Naite ah hi tapung phu (2) hi, US-Russia bawm in kan doh hna lai tiah hnatlaknak an ngei.

ISIS hi vanlawng in bawm thlak lawng cun, tei khawh ding an si lo. American ke ralkap thlah an duh fawn lo. American bawmhmi FSA cu, ISIS tei kho taktak ding an si fawn lo. Cucaah, ISIS dotu ding caah SDF pawl hi, USA nih hawi ah aa tlaih hna.

Iraq ah cun Kurdistan Regional Government tang ummi DPK (Democratic Party of Kurdistan) le PUK (Patriotic Union of Kurdistan) zong, USA nih a bawmh hna. Hi ralkap buu pahnih hi, ISIS dohtu ah abiapi taktakmi ralkap an si. Cun USA nih Kurkey cu NATO hawi tha taktak ram ah aa sermi asi fawn.

Turkey nih hin, an ram chung independent a khelmi PKK hi terrorist ah a chiah hna. PKK a dirkamhtu YPG, KDP le PUK zong cu, Turkey nih a duh hna lo. An ram PKK an bawmh lai i, kan ram a kuai lai timi a phang. Cuticun USA hi aa huami ralkap buu hna kha, hawi ah aa ser veve hna i, a karlak ah tartahak in a um tawn. Atanglei map ah, US le hawikawm pawl pehtlaih ning kan langhter.



Syria ah a buai i a pawi taktakmi cu, American nih hawi ah aa tlaihmi pawl hi pakhat le khat an i huatmi hi a si. Zeitindah an umtuning asi timi kan zoh ta lai.

Abuaimi cu hihi asi:-

1. YPG cu Turkey ral an si. YPG cahter Turkey nih a duh lo.

2. YPG le FSA cu an i rem lo.  US hawi veve an si. Ral daih tikah an i kap kho.

3.  DRK le PUK hi PKK bawmtu an ruah caah Turkey nih a duh hna lo.

4. Turkey nih-YPG, DPK le PUK-cu "terrorist" ah an chiah hna i an kah hna.

5. USA hawi asimi FSA le YPG cu ISIS an dih hnu ahcun, an mah hi ramri aa cuh kho dingmi le aa kap kho dingmi dirhmun ah an um.

6. YPG cu DPK le PUK nih an dirpi ve. Miphun khat an si caah asi.


Kawi Raal Ah A Cang Kho

SDF hi Kurdish miphun hruai deuhmi tapung an si. Syria ram ah Independent an hmu sual lai i, cu thil nih Turkey ram chung Kurdish miphun an lung a thawhter ve hna lai i, harnak a chuak lai timi kha Turkey nih a phan cemmi asi. Cucaah Turkey ramri ummi, Kurish khuapi Kobane hna, ISIS nih an kulh i duhpaoh in an kah lio zong ah, Turkey cu dai tein a um i, a zoh ko hna nak asi. Cun Turkey ram ah ISIS duhpaoh in an rak luhchuah caah, ISIS a dirpi hna an rak ti phah. 

SDF nih Manbij khua an tei tik ah, Turkey a lau cang. Jarablus le Mambij cu Euphraitis Tivapi nitlaklei, Turkey ram naihte ah a ummi Kurdish khua an si. Cu khua in, SDF ralkap vialte Euphrates Tivapi nihcuahlei ah tawn dih hna seh, tiah Turkey nih a ti i, miakpi le vanlawng in a kah hna. Raltuknak tank in a luh hnawh hna i, Kurish tapung pawl cu a dawi dih hna. Har le fe in an rak tukmi Manbij khua zong in Kurdish cu an dawi hna. Manbij zong Turkey bawmhmi Syrian tapung dang nih a chuh than hna. Zaang dermi cu sungh asi tawnmi a pawi ngai.

US nih ISIS dohnak ahcun, YPG cu hawi ah aa tlaih ko hna nain, Turkey nih YPG a kah tik hna ahcun, US cu dai tein a um. US Sect of State John Kerry zong nih Turkey a tlawn lio ah, "YPG nih Euphrates Tivapi nitlak lei ah an um awk asi lo. Nichuahlei ah an kir viar than ding asi. An kir duh lo ahcun, Washington bawmhnak cu a dih colh lai tinak asi ko" tiah a ti. A ngaingai ti ahcun, Turkey nih "ralkap le tankka he Syria a luhmi khi, international laws a buar asi." Asinain cu zong cu US nih kaa khat hmanh mawhchiatnak atuah lo. Hawikawm ram sualnak cu US nih pipa ah ruat bal lo. Thleidan a ngei ve ko. Turkey nih YPG pawl a dawimi hna zong an mah umnak Syria ram chung asi i, a dik lo taktakmi thil asi. Cucaah YPG pawl cu USA nih "A kan dirpi taktak lo" tiah an ti i, an lung a fak ngaingai. "Ka kawi ka ral cang" ti an chuak.


Turkey tank pawl Jarablus lei an kal lio
Russia cu "Syria cozah ka dirpi" ati i a tliang lawlaw. USA cu Turkey le hriamnam tlaimi buu kenkip he an i kawm i, aa ralmi tapung le cozah je zong an i komh caah, laklawhnak tampi a um.

Nihin ni ah ISIS cu an lo rih lo. ISIS dohnak ahcun, Kurdish tapung pawl le USA zong an tang ti ko nain, ISIS a dih in cun zeidah an lawh te lai theih asi lo. ISIS aa rawk hmanh ah, Syria, Turkey le Iraq ah "mahte uknak a khelmi hna-Kurdish hriamnam tlai- pawl he pehtlai in buainak aa peh peng rih lai.

Cucaah Syria hi zeitik ah dah a daih lai? Zeitindan a dongh te lai timi chim a har bantuk in, USA zong Syria ah zei can dah aa taap te lai timi zong chim awk a har cang!!
                                 
                                       ------------------------------------


Chinchiah.
1. Syria ah hin hriamnam tlaimi tapung hi, phu 100 renglo an um. Iraq in Shiite Muslim hriamnam tlai pawl tampi an lut. Thawng tam ngaite, um lai tiah ruah asi. Iran ram in ruahnak petu Shiite muslim ralkap tampi an lut ti asi. 

2. Syrian Democratic Forces (SDF) timi ah hin, Kurdish, Arab, Assyrian, Armernian, Turkmen le Circassian timi miphun hriamnam tlaimi "Aa bawmmi bu" an si. Syria ram ah Federal in uknak le hruainak chuak seh tiah ral a thomi an si. Syria ram chaklei Kurdish area ah Autonomous Uknak a thanhmi buu an si. SDF ralkap i 60% cu Syria ram Kurdish ralkap an si i, cu hna cu YPG tiah ti an si. YPG cu SDF i bochan bikmi a ralkap bu tengnge pakhat an si. YPG lawng hi, ralkap 50,000 tluk an um. Nu zong tampi an i tel. 

3. "American hi kan mah lei tangmi an si" tiah a chimtu Al-Nusra Front ralbawipa kong hi hi website le a dang website kipah rel khawh asi. 
https://www.rt.com/usa/360700-syria-nusra-state-department/


No comments:

Post a Comment

Hmurhuh Huh Lo Ruangah February Ahcun 500,000 An Thi Kho

Covid-19 zawtnak U.S a phanh ka tein CDC doctors le scientists le NIAID (National Institute of Allergy and Infectious Diseases) director Dr....