Obamacare in Trump-Doen'tCare Insurance Ah

1997 ah USA ka phan. Sianginn ka van lut. Sianginn nih "Healh insurance lo cun sianginn na lut kho lai lo" an ti. Scholarship ka hmuhmi chung tein insurance an ka cawk piak. Voikhat cu sekhan ah ka va piah. Insurance cu ka piah hna. Deductible 1,000 a si i 1,000 tiang cu nangmah nih na liam a hau an ti. Bill a ra i, 200 a dih. Sii ah tlawmpal ka dih. A zapi tein ka liam. Cu insurance cu kum 2 chung ka chiah nain, hman awk a thami a si lo. Tangka lawng ka liam.

Mah bantuk health insurance hi USA ah minung zeizat remruam nih dah kan i tlaih hnga timi ka ruat.  Hman khawh tunglomi le man a ngei tuk lo mi insurance ngeih cu zeihmanh a thathnemnak a um lo. Fak pi in zawt sual i, tangka tam tuk dihlawng ah hmannak um ding a si. Cu hmanh ahcun 80% lawng liam piak ding a si. Cun a liam khawhlo dingmi tampi a um rih. Ka ruat than. Health insurance hi mirum hna caahcun suikhur bantuk a si i, sifakmi caahcun "ping-sanh le awngthlet bantuk" a si.

USA ah health insurance ngei lo in um cu tih a nung ngai. Damlo sual ahcun nikhat hnih ah kum kuahra kawlmi a dihd kho. Cozah bawmhnak hmuh lo sual ahcun chan chung leiba ngeih khawh a si caah health insurance ngei lo in um cu risk lak taktak a si. Asinain a man a fah tuk caah tangkalut a tlawmmi sifak caah cun ngeih ding a fawi lo. Cuticun 1999 in 2014 tiang kum 15 chung Insurance lo bak in khua kan sa. Pathian nih vel a kan ngeih i, voikhat hmanh kan nupa in kan zaw hraw lo. Pathian ka thangthat.

USA ah har ka ti cemmi cu, health insurance ngei lo in um i, doctor piah duh zong ah piah khawh lo hi a si. Dam lo zongah mah tein i zoh le intuar ko hi a har ka ti. Zawtnak fak ngei u sih law zeitindah kan si lai? I khawngdeng u sih law zeitindah kan si lai? Sizung kai sual u sih law zeitindah kan si lai? timi ruah ah lungre a thei ngai. USA hi a nuam ngai ko nain, Kawlram bantuk in cozah doctor le sizung hna an um ve lo nih, minung hna a ngamter lo. Alakka in piah khawhmi sibawi le sekhan a um set lo caah, minung million tampi cu lungrethei le khingrit taktak in khuasak a si.

Cu thil nih minung lungthin hi hna a ngamter lo. Lungre a theihter peng. Mipi lawng siloin cozah hruaitu zong an lungre a theihter hna. Cucaah ObamaCare zong a chuahnak a si. ObamaCare nih aa tinhmi cu "Insurance ngeilomi vialte deng deuh in insurance an ngeihnak hnga caah" a si i, cucu "Affodable Care Act" tiah an ti. Cucu March 23, 2010 ah U.S Congress nih an rak nunter.

ObamaCare an van tuah hnu in, kei le kan nun zong kan i cawk i, 2014 in health insurance kan ngei kho ve. Mah hlan ah health insurance kan ngei kho bal lo. Laimi cheukhat zong ObamaCare an ngei i an caah thathnemnak tampi a um. ObamaCare hi income hawih in a kalmi a si caah, sifak santlailomi kan caah a tha ngaingai. Abik in mizaw caah a miak i a tha khun.

ObamaCare um hlan ah U.S.A ah insurance ngeilomi 47,000,000 an um. Cu chungah keimah zong ka rak i tel ve. Nihinni ah insurance a ngei kholomi tampi cu, ObamaCare tang ah insurance an ngei cang hna. Nihin ni ah ObamaCare ngeimi 24,000,000 an si cang ti a si. Cozah nih an tuaknak lengpi in mipi nih an cawk ti a si.

ObamaCare a thanak cu:

1. Income a tlawmtam hawih in a man khiahmi a si.
2. Zawtnak ngei ciami le operation tuah ciami zong nih cawk khawh a si.
3. Zawtfah le operation tuah zong ah insurance man a kai lo. Income a kai lawng ah a kai kho mi a si.
4. Emergency le sekhan kal tikah mah nih liam dingmi tangka a tlawm.

Acunglei bantuk in thil a si tikah, ObamaCare hi mizaw caah a tha i a miak. Cucaah mi tamtuk nih an cawk tikah Private Insurance company tam tuk an sung. Cun Private insurance pawl zong, "Precondition" (hawihlan a ngandamlonak) ruangah insurance zorh lo in nan um hna lai lo, tiah cozah nih phung an ser tikah harnak tampi a um. Cucaah ObamaCare hi company caah a tha tuk lo i, mi tampi nih an huatnak zong a si tiah doctors tampi nih an ti.

ObamaCare um hlan ahcun insurance tampi cu "zawtfah sual le operation tuah suals ahcun an man a kai thluahmah." Cun kum upat deuh paoh ah an kai than hawi. Cun zawtnak fakmi le dam a harmi zawtnak-HIV, AIDS le Cancer- a ngeimi hna cu insurance an zorh duh hna lo. Cozah tu ah bawmhnak dangdang sawk a rak si. Cun insurance ngeimi kha ruahlo pi in, a dam kho lo dingmi zawtnak hna a ngeih sual ahcun insurance man a kai taktak i, insurance man hmanh kha an pe kho ti lo i, an insurance a thi tawn. Cucaah mirummi nih insurance hi, sipuazi lente celh bantuk in an i celh.

ObamaCare tang ahcun zeibantuk zawtnak-AIDS, HIV le Cancer- ngeimi an si zongah an income hawih in an zoh hna i, insurance cawk khawh a si. A zawtnak ruangah a insurance a kai kho lo. Cucu mizaw caah a that khunnak a si.

ObamaCare a thatnak a tam tuk. Hlan ahcun mizaw cheukhat cu, medicaid an ngei kho ti lo. An zawtnak le zohkhenh peng an hau fawn. Cucaah NGO bantuk agency nih an bawmh hna i, agency nih tangka an dih tuk. Cucaah Agency nih ObamaCare tu an cawk piak hna i, an herh zat in zohkhenh le thlop an si. Khua pakhat ah, Laimi pahnihthum cu ka hmuhmi hna an um. An si din pengmi hi thla khat ah $3,500 tluk man a si. Doctor piahnak le thilak man ah tam tuk a dih rih. Asinain Agency nih ObamaCare an cawk piak i, thla khat $75 lawng an liam piak. Cu nih cun zeizongte a liam piak viar.

ObamaCare hlan i insurance cu mirum ukmi company an si. An man a fah caah, income tha mi lawng nih ngeih khawh a si. A zawmi le sifakmi nih ngeih khawh a rak si lo. Mirum pawl nih, a zaw lem lai lo ti deuhmi lawng insurance an zorh hna. A zaw ciami le a zaw men ko lai timi caah cawk a fawi lo. Cucaah hlanlio insurance cu mirum caah an tha i, "Mirum bawmhnak company" tluk a si.

ObamaCare kan ngeihmi hi aa lo cio lo men lai. Kei ka ngeihmi cu thla khat ah $101 ka liam. Co-pay $10 lawng a si. 2016 ah, voi (2) minor surgery ka tuah. 2017 ah voi (2) sizung ah ka um. Tangka a dihmi a tam ngai nain, Emergency kalnak $600 tluk le co-pay a zapite $60 tluk ka dihmi dah ti lo cu, ka insurance nih a liam dih. ObamaCare um hlah sehlaw, sizung bill nih a ka hloh bak lai. Nihin ni ah, ObamaCare rak um hlan sehlaw, keimah tel chih in USA mipi tampi harnak kan tuar lai.

US cozah hi a rum tuk ko nain, US nakin Kawlram te hna, Canada, Cuba le Europe ram te hna an nuamh deuhnak le mipi an hna a ngam deuhnak cu "sibawi free in zoh khawh a simi le sekhan/sizung ah free in piah khawhnak an ummi hi a si." Hi kong ahcun USA cu a nuam lo ngai. Insurance ngeilomi caahcun, USA hi lungthin hna a ngam lo i khing a rit taktakmi ram a si.

Pre. Donald Trump nih campaign lio ah bia aa kammi cu, "ObamaCare cu rawhralnak (disaster) a si. President ka tlin ahcun ka hrawh (repeal) lai" tiah a ti. Campaign biakammi tlinter kha aa zuam i, ObamaCare hrawh hi rian pipa taktak ah aa chiah cang. Asinain million tam tuk nih an cawk cang tikah, hrawh taktak cu a ngamh taktak lo i, thlen (replace) tu tuah ding aa tim. US cozah upa hna nih, thaizing Nilini ah bia an khiah cang lai. Democratics nih ObamaCare hrawh an duh ve lo. Republican nih hrawh/tlen an duh. Zeidah an lawh te lai?

An thlen i a tha deuhmi "healthcare system" an chuahpi ahcun, keimah ca zong a tha lai i, midang ca zong a tha ve ko lai. Pre. Trump nih a chuahpimi policy hi a chia deuhmi a si ahcun, keimah ca zong a chia lai i, midang 24,000,000 ca zong a chia ve kho men. A thlen thlen siloin a hrawh in an hrawh ahcun, thaizing in cun minung 24,000,000 cu insurance lo in an um than lai tinak a si. Cucu Pre. Trump le GOP hruaitu hna caah "risk" taktak a si.

Minung 24,000,000 hi health insurance ngeilo in an um ahcun, cu hna pawl caah ahcun lungfak takak ding a si. Pre. Trump nih "Zei a kan rel lo" (Doesn't care) tiah an ti ding a si i, an caah thil harnak tampi a chuak kho. Atu lio hmanh ah, GOP pawl an kalnak kip ah, mipi nih an kutdong in an rak sawh cang hna.

Cucaah catialtu pakhat nih cun "Pre. Trump nih ObamaCare hi a hrawh ahcun ObamaCare a ngei ciami 24 million cu, Insurance lo in an um than colh lai. Cucaah ObamaCare hi Trump-Doesn'tCare ah aa chuah kho" tiah a rak ti. Pre. Trump nih mah zatzat minung hi biapi ah a chiah hna lo ahcun, "Trump-Doesn'tCare" ah aa chuah taktak ding a si.

Cucaah ruah a haumi thil cu hihi a si. Hlan i insurance zong a rak ngei kho ve lo mi minung million 24 hna kong hi, US ramhruaitu hna nih biapi ah an chia hna maw? An mah Party policy awngmin nak dah biapi deuh ah an chiah? Cucu mipi nih ruah taktak a za.

Thaizing ah zeidah a phi a chuak lai timi cu aa thei kho rih lo. Republican hruaitu cheukhat nih Pre. Trump chuahpimi policy hi an dirpi lo. GOP hruaitu zong an lung aa rual lo ngai. Cucaah House ah teinak hmu hmanh hna sehlaw Senate ahcun an sung thiamthiam lai tiah ruah a si fawn. Cu pinah, Pre. Trump i healthcare policy hi, mipi tam tuk le doctors tam tuk nih an doh caah awn ding hi a fawi lo.

Asinain USA cu "Party ram" a si. Congress ah Republican an cah caah, an duhmi paoh tuah khawhnak caan tha an ngeih lio caan a si. Democracy zong hi, thimnak a dih taktak hnu ahcun hruaitu nih mipi awka an ngai theng lem ti lo. An mah party ca thatnak kha biapi deuh ah an ruat cio ko. Cucaah Republican hruaitu tampi nih Pre. Trump healthcare policy hi an dirpi ve thiamthiam i, teinak hmuhnak lam a um ve thiamthiam rih.

ObamaCare Policy hrawh ding asiloah thlen ding hi, Pre. Trump cozah zeidah a lawh tiah hnisak (test nak) hmasat bik pakhat a si i, Pre. Trump caah a biapi taktak. Hihi a tlam tlinh ahcun a hruainak a cak ngaingai lai. A tlamtlinh lo ahcun a ra laimi kum 4 chung Pre. Trump hruainak khi, a tha a der ngaingai lai timi a langhtertu testnak pakhat zong a si caah, ObamaCare hrawh le thlennak kong hi, US politics ah a biapi taktakmi thil a si.

Cucaah, Pre.Trump nih Republican hruaitu pawl hi tin ralrin a pek cang hna: "Atu White House policy hi nan ka dirpi lo ahcun 2018 Election ah a man nan cawimi a dintuai te lai lo" tiah a ti hna (Cucu "Nan sung te lai" a ti duhnak a si).

Acunglei kong vialte hi van fun ahcun, "ObamaCare hrawh timh hi, Pre. Trump le GOP hruaitu pawl caah cakei mei tlaih bantuk a si cang." An hrawh khawh zong ah huatu tor in an ngei lai i, an hrawh khawh lo a si le huatu tor in an ngei than lai. ObamaCare hi, zeiti an tuah hmanh ah an luat ti lo.

Thaizing cun bia a fiang cang lai. ObamaCare hi an hrawh ahcun thaizing cu, ObamaCare insurance ngei ciami minung 24,000,000 caahcun insurance an sung ni a si. An nih caahcun, "ObamaCare hi Trump-Doesn't care" ah aa chuah ni a si lai.

ObamaCare hi Trump-Doesn'tCare i aa chuah ahcun, hi mi vialte caah, Pre. Trump hi zeibantuk President dah a va si te hnga? Nang careltu teh ObamaCare a ngeimi va si ve law, zeitin dah na ruah ve hnga?
---------------------------------------------------------