USA Sianginn Meithal Kahnak

"Mei a ngamh tukmi cu mei in an pam, ti a ngamh tukmi cu ti in an pam" tiah Laimi pipu hna nih an chimmi hi, bia dik taktak a si. Vawlei sining zoh tik ah ngamh tukmi, tonghtham tukmi le dehdai tukmi thil in nunnak hi liam a rak tam ngai tawn. USA zong hi, an ram phunghrampi nih meithal ngeihnak nawl a pek hna caah, meithal hi an rak duh tuk hringhran. Meithal hi zalawng tuk in an cawk khawh. Meithal an duh tuk caah, meithal in an pam taktak ve ko cang.

Hi meithal duhmi lak ah hin, Mirang hi meithal an duh khun. Meithal lianlian le kuanfang 25-100 kar tlummi "riffle" meithal thatha zun tampi ngeimi an tam tuk. Nuhmei le pahmei zong meithal ngei an rak tam tuk. Riffle pawl hi kaih 100-600 tiang kal an tam i, hmui an i selmi hi khen an i fawih tuk fawn. Automatic riffle an si caah, rang tuk in kuan tam tuk an thlah manh fawn i tih a nung taktakmi a si. Hi bantuk riffle kut in, Laimi zong nunnak a liammi an um cang.

Mithat lainawng kho ding a simi zong, a sualnak an hmuh khawh lo ahcun meithal aa cawk kho.  Mimolh tamh zong nih, meithal ngeih khawh a si. Cucaah US ram dirhmun hi tih a nung taktak. "Background check" timi an tuanbia cu zeitluk hmanh in check hna sehlaw, lam dangdang in meithal hi ngeih khawhnak lam a tam tuk thiamthiam. Atu lio le bang ahcun Muslim an kar tuk cang i, ralhrang an um sual lai timi hi phan a um taktak.

Parkland meithal kahnak i ngaihchia in a tapmi hna

Tu zanlei ah Florida State ummi Parkland timi khua i High School ah siangngakchia pa nih meithal in a kah hna i, minung 17  a thah hna. Minung 14 sizung ah an kuat hna. A thimi le hma pumi zeizat ciah dah an si timi theih a si rih lo. Saya le sayama te cu an lau taktak. Sianginn cu tah aihramnak in a khat. Siangngakchia vialte an zamter dih hna. Zanlei 4:15 PM ah meithal kaptu pa cu an tlaih khawh.

Meithal kapthattu pa hi,  Nikolas Cruz (k.19) a si i, 2017 ah meithal in Florida meithal company ah a sining tein a rak cawkmi a si. A kahnak hna meithal hi AR 15 riffle a si. AR-15 hi phun hnihthum a um i, lamhlat kaih 600 (pe 1,800) tiang fawi tein a kheng khomi a si. Hi meithal hi USA ah an hman cemmi le a lar cemmi riffle pakhat a si tiah N.A.R (National Riffle Association) nih an ti. A cawk a fawi i, mi tampi nih ngeih khawhmi a si. AR-15 riffle hi pistol cawknak hmanh in cawk a fawi deuh ti a si. A liamcia caan i mithattu pawl nih an ngeih bikmi meithal lakah, AR-15 hi a tam bik a si tiah an ti. Hi pin zongah hi meithal kut in minung tampi an liam te kho men.

Sianginn meithal kahnak hi USA ka phak hnu ah voi tampi a um cang. December 14, 2012 ah Sandy Hook Elementary School ah, thluak rawkmi pa nih minung 27 a rak kahthat hna. Inn ah a nu a kah fawn i, an zapite 28 an thi. Anu nih inn ah aa chiahmi meithal in a kahnak hna a si. Anu meithal kha an mah hliamkhuainak ah a cang. Meithal duh tuk zong hi, thil tha lo phun khat a si. Naite ah kan hawinu pakhat, inn zuartu (realtor) riantuanmi nu i, a fanu zong an pa nih meithal in a kah i a thi ve. Kan biakinn ah mitthli he bia a ka ruah. Hihi sianginn meithal kahnak ah minung tambik an thih a si.

Sandy Hook ES i an rak kah i a thimi siangngakchia le sayama te 

US ah hin mibu umnak ah meithal kahnak hi a tam chin lengmang. Abik in sianginn ah meithal kahnak hi a karh taktak. 2013 hnu in US ram chung sianginn i meithal kahnak hi voi 300 kuakap a chuak cang ti a si. 2018 January 23 tiang ah hin sianginn ah meithal kahnak voi 11 a um cang ti a si.

"1989 in nihin ni tiangah sianginn meithal kah ruangah ngakchia 97 an thi cang i, 126 hma an pu cang" tiah the Guardian nih an tial. Hi hin upa thimi an i tel rih lo. Zei tluk in dah sianginn zong hi a himbawm ti lo timi hi, hmuh khawh a si.

US ram hi meithal a tam tukmi le meithal an duh tukmi hi, an ram ah daihnak le hnangamnak a um lo nak cem thil pakhat a si. Minung pakhat ah meithal pakhat dengmang in an ram ah meithal a tam cang. Meithal an duh tuk caah meithal in an pam peng rih ko lai. A tlawm le tam lawng an si. Cozah nih zeitluk in an i ralrin le an i ven zong ah, an i veng kho lai lo. Zeicatiah a ho nih dah a kan kah te lai timi kha theih khawh ding a si lo. Siangngakchia zong an si kho. Saya te zong an si kho. Palik lila zong an si kho ve ko.

Sualnak a rak tuah cia ballomi nih cun meithal ngeih khawh dih a si caah, cucu tih a nun tuknak a si.
Hi meithal duhmi lak ah hin, Republican Party hi an zual. Pathian an duh. Bible an duh. Meithal zong an duh chih ve hawi. Jesuh nih, "Nam aa tlaihmi vialte cu nam in an thi ve lai" (Matt. 26:52) tiah a ti caah, meithal aa tongtham deuh paoh cu meithal in an thi lengmang cang i, hi pin zong ah an thi lengmang rih ko lai. A tlawm le tam a si lai. US ah riffle duh paoh in an i tlaih chung cu, hi bantuk mithah lainawnnak zong a chuak lengmang rih ko lai.

Kan theihlomi cu, "Zeitik dah a chuah lai? Khawi dah a chuah lai? Minung zeizat dah an thi te lai? Zeizat dah hma an pu te lai? Ho nih dah a kahthat te hna lai?" timi lawng a si. A tuan le tlai lawnglawng a si. Palik le FBI zong nih an kham kho hlei lai lo.

Parkland i siangngakchia an zam lio

Nikolas Cruz kut in nunnak liammi hna

Pre. Obama cozah nih kuan tam tuk a tlummi le kaih tam tuk a kal khomi "assault riffle" pawl cu kan kham cang lai tiah a rak ti. Heh tiah bia a rak chim i, kham a rak i zuam. Cu lio ah assault riffle kham a duhlomi le a rak doh cemtu cu USA meithal sertu company le mirum an si. Cu lak ah tambik a dohmi le biakinn chung tiang meithal aa luhpimi, "Meithal ngeih cu kan ram phunghram nih a kan onh caah kan nawlngeihnak a si" tiah a ti cem tu cu Republican deuh an si. Ruah dingmi theology cu, "Jesuh, Bible le Pathian zong hmun khat ah chiah peng ko hi, Pathian nih zeitindek a ruah hnga?" timi a si.

USA tuanbia zoh tik ah, Pathian le daihnak timi aa tlaihmi Krihfa ko hi meithal uarmi an si hna. An zumhnak hi phundang ngai a si. US Phunghram ah meithal ngeih khawh a si timi Second Amendment hi pastor le Krihfabu upa zong nih an i tlaih i, Biakinn chung tiang zong ah kuan rawnlomi meithal an i luhpi ko. Thitumhnak puai zongah meithal he biakamnak tuahmi an um. Pastor nih cun "Cucu meithal thluachuah kan pek bia a si lo" tiah an ti. Naite ah Pennsylvania ah thitumhnak puai ah meithal Riffle AR-15 he an tuah i, lungthin buaibainak tam ngai a chuahpi.

Hi bantuk in Krihfa ko hi meithal dirpitu an si caah, USA ah assault riffle hi fawi tein an kham kho te lai lo. Hi assault riffle meithal an kham khawh lo ahcun misualmi kut ah a phan peng ko lai i, minung nunnak hi a liam lengmang rih ko lai. A tuan le tlai, a tlawm le tam lawng a si.

Nikolas Cruz court ah Nilini ah a voikhatnak a chuah lio

Nihin zong ah ruahchan awk le bochan awk a simi siangngakchia tampi nunnak cu meithal in an liam. Hihi a donghnak a si lai lo. A tam chin lengmang khomi a si. A ruang cu USA hi ritnak sii a tam chin; sualnak a tam chin; meithal a tam chin; meithal kah a tam chin. Mibu meithal kahnak hrimhrim a karh tuk. Khualak chawh tik zongah lungthin a dai kho lo. Kawlram hmanh hi a let tampi in hna a ngam i, a dai deuh vingvan.

Kan fale zong sianginn an kainak ah, meithal kahnak an tong lai lo timi chim khawh a si lo. Cucaah kan falete sianginn an kai tik ah, thlacam bu tein bia thlumthlum he thlah an herh. Thin hun bu le ngaihchiat bu hna in kalter ding an si lo. Chun nitlak an nunnak hi Pathian kut ah chanh an herh hringhran. Zeicatiah zing ah nuam tein sianginn a kai i, zanlei ah ruak in a tlungmi siangngakchia an tam tuk cang caah a si.

----------------------------
Chinchiah

Meithal he Biakinn chung luhnak le thitumhnak zoh duh ahcun hi ka ah hin zoh khawh  asi.

https://www.msn.com/en-us/video/peopleandplaces/controversial-ar-15-wedding-ceremony-causes-divisions-in-pennsylvania/vi-BBJJvbc?ocid=spartandhp