Friday, November 23, 2018

California Meikang Caah Zeidah Kan Tuah Khawh Ve?

California hi USA ramkulh 50 chung ah minung tambik le a rumbik a si. A dawh bikmi le a nuamh biknak hmun pakhat zong a si. California cu a rum tuk. 2017 i an hmuhmi GDP hi billions 2,751 renglo a si i, USA ram GDP i 14% a si. An GDP hi vawleicung ram dihlak sin ah tuak chih tikah, rum ah (6) nak ah a um ding a si. England hi (5) ding a si. Cu tluk in a rummi a si. Minung 40 million dengmang an um.

2018 chung lawng ah hin, California ramkulh chung lawng ah, ram mei hi voi 7,579 a kang. Ram a kangmi acres 1,667,855 a si cang tiah California Department of Forestry and Fire Protection (Cal Fire) le National Interagency Fire Center (NIFC) nih November 11 ah an ti. Meikangmi ruangah $2.975 billion rawhnak a chuak. Cu chungah, mei phalhnak ca lawng bak ah 1.366 billion a dih cang. Mei hmihnak ca i riantuannak ca lawng bakah $433 million an dih cang. 2018 chungah meikangmi ruang ah mipi 100 deng mang le mei hmittu 6 an thi cang. Meikang ruangah, mei lei insurance company zong tam taktak an sung lai.

Mendocino Complex Fire nih hin, acre 459,000 a kangh i, California ah mei kang a kau cemmi a si. California meikang hi ramkulh i a chaklei dang ah a kangmi an si. August ah Carr Fire timi zong a rak kang I, California chaklei kha "national disaster" tiah an rak ti.

November thla ah a kangmi Woolsey Fire le Camp Fire ruang ah, minung 86 an thi cang i, minung 500 renglo an hmu rih hna lo. A thimi 83 hi cu, Camp Fire timi ruangah a si.  "Cal Fire" meihmittu zung nih an chimnak ah, acre 150,000 a kang cang i, inn 13,631 a kangh cang. Meikangh aa thawknak hi an hlat lio a si. Mi thimi dihlak chungah miruak 64 lawng hi, a ho an si kha fanh khawhmi an si. Ramsa zong tam taktak a kangh hna ti a si. Motor tampi ut viar in a kangh hna.

California meikang hi a ruang bik cu, vawleipumpi a lum chin lengmangmi ruang le an ram ah kum nga chung ruah tha tein a sur ti lo mi caah a si. California ah hin, a hnu bik ruah a sur hi, April 2018 ah a si an ti. A lum deuh caah le ruah a sur lo tuk caah, ram an car tuk i mei a kangh a fawinak a si.

Cun innlo kangmi a tam khunnak le mithi an tam khunnak hi, mi tampi nih khuapi chung le khuapi naih ah um ti lo in, ramtang mei kangh a fawinak hmun hna ah innlo an va sak caah a si. An rum tikah a nuamhnak paoh ah inn an sak. Mei kangh tikah tihnung a si sual lai maw? Runvennak a har sual lai maw? Kan zam kho lo sual lai maw, timi ruat lo in, an mah duhnak paoh ah khua an tlak i, innlo an sak caah hi tluk in sunghbau an ton khunnak a si kho. Hi bantuk sunghbau tonlonak ding caah, California mipi hna nih, inn an sak tikah mei kong an ruah chih cia a hau.

Hi tining tein mei a  kangh peng ahcun, California hi an sipuazi a tla kho. Texas State nih a tei te khawh men. Cucaah minung nih a kenkip ah khua tlak lo le inn sak ti lo a herh. An nunning thlen a herh. Far siloin mei kangh a har deuhmi thing an cin a herh. Nilin a ing khomi le a car harmi ram le thing cin a herh. Culoahcun hi tin mei kangh lengmang khawh a si.

Lookout Point (Paradise, California)
Tu tan mei kangh cu a zualhma taktak. Camp Fire nih a kanghmi khua lak ah, fak bik in a kanghmi cu Paradise timi khua a si. A khua ning ngacha in a kang. A kangh ning a fak taktak. Lo duah i a kangmi bantuk in ciam dih. Inn tlawmte lawng an him. A kangh ning a fah tuk caah, "ralruknak hmunhma" bantuk a si tiah an ti. Hi khua hi I-5 in nichuahlei Plumas National Forest nitlak lei kamte, Sacramento khua chaklei ah a ummi a si.

Hi khua "Paradise" timi nih theology lei in khua zong a ka ruahter. A cheu nih Pathian dantat zong ah a ruatmi an um men ko lai. A cheu nih "ecology" lei in a zohmi an um men ko lai. Zeihmah va sisehlaw, "Paradise" hi pahnih a um. Caantawi Paradise le Zungzal Paradise an si. Cucu Vawlei Paradise le Vancung Paradise an si. Vawlei Paradise cu Caantawi Paradise a si. Vawlei Paradise ahcun, "Inn kangh a um rih. Khuaram rawknak a um rih. Khawnden, zawtfah, thihloh, sarthih thihnak, tahaihramnak le mitthli tlaknak" a dong rih lo. Hnangam pi tlak thilri ngaingai a um lo. Vancung Paradise tu ahcun, Vawlei Paradise bantuk in, khua kangh a um ti lai lo. Vancung kan inn cu an kang kho ti lai lo. Zawtfah, pulthih le sarthih, tahaihramnak le mitthli tlaknak vialte cu an lo dih te ko lai. Vancung Paradise cu a kang kho ti lo mi a si."

Paradise Khua sang pakhat
Vawlei Paradise cu a rawk kho i, nihin ni ah minung 13,000 innlo ngeilo in an um. Sianginn kainak a um ti lo. Biakinn pumhnak a um ti lo. Sekhan le sizung phun a um ti lo. Himbawmnak khua le hmunhma, "Walmart le a dang dawr parking ah palasatik deu an sak piak hna i cu ka ahcun chungkua tampi khua an sa. Minung 27,000 an zamter hna. USA ve lo bang. Vawlei Paradise ahcun ngaihchiatnak a um rih ko.

Mei a kangh taktak ahcun USA zong an i ven khawh lo caan a tampi. Minung thawnnak rihma a ngeihnak kha California Meikang nih a langhter. Minung, meihmttu motor le vanlawg he an i bawm ko nain, mei hmih an i harh ko. USA ve lo bang timi ruah ah ngaihchia taktak a si. Sunghbaunak billion zeizat man dah a si timi a tu tiang ahcun an tuak kho thlu rih lo. A tam ngaingai lai.

Paradise khua dawh cu hi tin meidap ah an cang dih
California tluk ramkulh dawh le ram nuam, kangdap bantuk in a nak dihmi hmuh ahcun, California ve lo bang, ngaihchia taktak a si. California cu "Sui Ramkulh" (Golden State) timi a si nain, mei tam tuk kangh caah nihin ni ahcun, "Meidap State" bantuk ah aa chuah i, vawleicung ah thli a hnawm bikmi ram a si tiah an ti. Minung hrawm le cuap nih a celh lo ti a si. Thli a hnomh tuk caah, dawp ngam a si lo i, hmur huh bu bak in chawh le riantuan a si. Lungthin kekkuai taktak a si ko.

President Trump zong a va tlawng hna. Cozah zong nih an bawmh hna lai. Mipi le company tampi zong nih an mah le thiam ning cio in, a hlu an khan i bomhnak an tuah. Red Cross zong in California Fire caah bawmhnak tuah khawh a si.

USA cu Laimi tampi kan umnak ram a si. Laimi refugee tampi a kan latu an si. Kan miphun a kan dawtu le kan caah tangka tampi a dihmi an si. Atu bantuk an har can ah kan nih zong nih kan dirkamh le bomh ve kan hau hna. Thlacam piak lawng a za lo. Thazaang le ngeihchiah chuah ve kan hau.

US Pastors tampi nih, "Kawlram in a rami Krihfa hna hi, thawngtha a kan chimtu ding le kan caah missionary nan si ve cang" tiah a kan ti tawn. Laimi zong nih cucu kan ruah ve mi a si. Kan ti cio ve mi a si tawn. Cucaah hi bantuk harnak caah ah hin, thilri, chawva, tangka le volunteer riantuannak in, USA caah thiltha kan tuah ve hrimhrim a herh. Laimi nih USA caah thiltha kan tuahmi hi a tlawm tuk rih. Tam deuh chin lengmang tuah kan herh.

Bomh a duhmi nih cun a tanglei American Red Cross in hlut khawh a si. Website a phunphun in hlut khawhnak an tuah. Pumpak pakhat cio nih, USA kan dawtnak langhter ve ding hi, a biapi ngaingai. Hi bantuk harnak caan ah America Laimi zong America ram caah zeidah kan tuah ve lai? Zeidah kan tuanvo a si ve" timi ruat bu tein!!!

Causes in this Giving Opportunity



California hi a kangh hlan le kangh hnu hi aa thlau taktak. A tanglei hmantlak tlawmpal hi epchunnak ah ka van tar.












Pathian biaknak inn zong an him hlei lo



KFC 
Camp Fire nih meikang hmanthlak cheukhat a tanglei ah hmuh khawh a si. A zam i a luatmi nih an chimmi cu, "Hell mei bantuk a si ko. Tih a nung tuk" tiah an ti. A cheu cu an zamnak ah motor chung ah mei nih a kangh hna. Lam ah motor aa tet tuk caah an zam kho ti hna lo i, lampi cungah a kangh hna. A cheu cu zaamnak a um ti lo i, innchung ah a kangh hna. Ngaih a chia tuk 

Inn sak le renh hi a rak har tuk. A cheu cu chan khat chuah ah inn khat ngei kholo kan um. A cheu cu voi hnih thum inn kangh tuarmi an um. Caan saupi kan umnak ding tiah ruahmi le chungkhar tampi nuam tein umnak khua dawh le khua nuam tukmi khua cu, a tanglei bantuk in meihol le meidap ah an cang dih ko. A donghnak cu, "mitthli" lawng a si ko. Vawlei ngai hi, ngaihchiat le mitthli tlaknak lawngte a rak si ve ko. 

California ram dawh le ram nuam tuk zong, a donghnak ahcun mitthli le ngaihchiatnak in a khat ve tawn!

Vawlei Paradise ahcun rawhnak a um rih ko


Chungkhar nuam tein um tawnnak kha chuahtakmi khua an si ko cang


Vawlei chawva sui le ngun hna hi hnangampi ding an um lo

Caan donghnak ko a lo. Minung caah tih a nung tuk ee

Hell mei bantuk a si ko tiah a zammi nih an ti

a
Innlo thatha kha mei nih mah tin a kangh dih ko hna


Minung hawi ruak kawl cu rian ropui a si

Rum tuk zong ah vanchiat caan ahcun hi tin um khwh a si ve ko

Vawleicung cu lungthin kehkuainak in a dong taw ko ee

Mei hmittu zong nih pumpek in mei hmih an i zuam


Santa Monica Mountain (Rf. abcnews.go.com)

PHOTO: Smoke from the Camp Fire spreading over Northern California towards the Pacific Ocean, Nov. 16, 2018.
NASA nih California meikhu vansang in hmanthlakmi



Camp Fire le Woolsey Fire Kong A Donghnak Thawngpang
Camp Fire hi November 8 ah aa thawk i, Nov 25 ah 100% an hmih khawh.  A tlawmbik ah minung 85 an thi tiah an ti. Camp Fire ruangah pumpak inn 13,972  aa rawk i riantuannak inn (commercial building) 528 a kang. Acre 153,336 ram a kang. Minung hi 249  cu an hmu rih hna lo. Zei dah an cang timi theih a si rih lo. Camp Fire hi California a chaklei deuh ah a cangmi a si

California Thlanglei deuh ah Woolsey Fire timi zong cu Camp Fire a kanh tir ni ah a kang ve. Cu nih cun minung 3 a thihter hna. Inn 1,500 a kangh ve. Ram acre 96,949 a kang. Minthang "celebrity" pawl umnak bik Malibu le Calabasas umna zong fak ngai in a kangh hna. Hi minthang pawl inn zong zeimawzat an kang ve 

Camp Fire le Woolsey Fire nih rawhralnak le sunghbaunak zeizat ciah dah a chuahpi timi hi theih khawh a si rih lo. A tlaum zong an kawl cuahmah lio hna a si caah thil sining aa thleng kho peng rih.

"US cozah nih vawleicung khuacaan a lum chin lengmangmi hna hi, a tu bantuk in biapi ah  chiah lo i hi tining tein a kal peng ko ahcun, 2100 ahcun USA ram pumpi hmuhmi (GDP) dihlak i 10% cu kokek rawhnak ah kum chiar in a lo lai" US scientist mifim 300 tluk nih ca an tial i, Black Friday ah an chuah. Pre. Trump nih "Vawleipumpi lumnak hi lih tawnmi a si tiah a timi hi, a si lo timi kha vawleicung thil sining nih a fianter cuahmah ko" tah an ti.

-------------------------------------------------------------------------------------------------

No comments:

Post a Comment

Hmurhuh Huh Lo Ruangah February Ahcun 500,000 An Thi Kho

Covid-19 zawtnak U.S a phanh ka tein CDC doctors le scientists le NIAID (National Institute of Allergy and Infectious Diseases) director Dr....