Pre. Trump a chuah hnu ah, USA-China Trade lei pehtlaihnak hi aa rawk ngaingai. Cu hlan kum tam ngai hi, China cu USA in thilri tambik a cawtu ram pakhat a si. Tambik a zuartu zong a si. Nihin ni ah USA nih Tuluk hi billion Tu chun ahcun Pre. Trump nih a tuahmi "Trade War" ruangah USA zong a sung I, Tuluk zong a sung ve. An pahnih in sungh veve an si.
USA zong a palhlonak le a mawhlonak tampi a um kho ve. Zeicatiah kan nih Asian phun paoh hi cu, Japan le Singapore dah ti lo cu, zumhtlak kan si tuk lo. Kawl, Mizo le Laimi tibantuk zong hi sipuazi ah zumh tlak kan si lo. A tam deuh Asian cu kan ding lo. Cucu Nitlaklei ram mi caah thil pawi taktak a si. Hi bantuk thil tampi ruang ah US zong Tuluk cung ah a thin a hunnak a si. Thil tampi ruangah Nihin ni ah US nih Tuluk hi 1.18 trillions (billions 1,118) tluk leiba a bat tikah, Pre. Trump zong hi a thin a hunak a si. Tuluk zong zumhtlak asi tuk lo. Pre. Trump zong a mawh lo kan ti khawh.
Hi bantuk in Pre. Trump nih Tuluk kha sipuazi ral doh a timh tikah tihnung ngaingai a si. Tu kum June ah Tuluk thilri billion 50 man kha ngunkhuai 25% kan lak cang hna lai a ti. A hnu ah a chap than rih. A liamcia kum khat chungah US nih Tuluk thilri cawkmi dihlak i $200 billion cungah ngunkhuai a lak cang. Cucaah Tuluk zong sunghnak a tong i an sipuazi zong tlawmte a tum ve. China lawng siloin EU lei zong ah a va tumter chih ve.
Khatlei ah US zong a mah lawng cun a um kho hlei lo. Atu ah Christmas meibal (miti) tete khi tu kum cu a man kai lai. Walmart le Target tibantuk an zuarmi khi. Zeicatiah US ram pumpi i Christmas pangpar le meibal tete i 85% cu Tuluk chuak a si. Ngunkhuai ah 10% an lak cang hna tikah US ah a man a kai deuh ve cang.
Cu ti a si caah, Trade War paohpaoh cu, ngan a damlomi a si. USA zong nih a mah miaknak lawng ruah awk a tha lo. Tuluk zong nih ningcanglo in thil kalpi ve lo ding a si. Nihin ni ah US nih Tuluk lawng si lo in, Canada, Mexico le EU zong "ngunkhuai" a van lak tik hna, cu ram hna zong nih lehrul an cham ve cang. Cucaah General Motor, Tesla car company le Motor Cycle sertu Harley-Davidson te hna cu an motor zuar ning a zor cang. Cucaah Harley cu Thailand ah kan i thial lai ti a si.
GM nih 2019 ah minung 14,000 kan lay off hna lai. Michigan, Ohio le Maryland ummi GM sehzung lianlian panga kan khar lai ti a si cang. A ruang cu an motor cheukhat China in an chuahmi kha US an zuar tikah ngunkhuai a sang cang i, an miak ti lo. Cucaah South Korea le Sweden tibatuk ah an zuar. Market a kauh lo tikah a miak lo. Cucaah minung 14,000 kan ban hna lai timi hi, kan sungh tuk caah a si an ti ve. 2018 chung lawngah GM hi motor a cheukhat cu an zuar khawh lo caah $1 billion an sung ti a si. Pre. Trump zong GM cungah a thin a hung taktak. Cucaah "Make America Great Again" timi cu zeidah a lawh te lai?
Cucaah US-Tuluk Trade War hi a caan tawi caahcun a miaknak a um lo. Caan sau ca zong ah a miak lo kho men. Hi trade war ruangah US economy hi a zor kho ngaimi a si. Us-Tuluk trade war ah hin, USA nih a tei ko deuh men ko lai. Tuluk zong cu a sung deuh men ko lai. Asinain USA a sungh dingmi zong hi a tlawm hlei lo. A sunghmi le miakmi ruah tikah a sunghmi a tam deuh kho.
Hi U.S-Tuluk sipuazi raltuknak ah hin, a thawktu cu Pre. Trump a si. June 15, 2018 ah "Tuluk thilri 50 billions man kha ngunkhuai 25% ka lak cang lai. July 6 in kan thawk lai tiah a ti. Cu thilri ah "sehzung thilri le sehlei fimnak thilri (technologies) pawl an i tel. Pre. Trump nih a peh rihmi cu, "Tuluk nih rehrul a kan cham ahcun hi nak sang in ka tongh hna lai" tiah a ti rih.
Tuluk nih an duh ve lo. Cu ni bak ah Tuluk nih "U.S thilri 34 billions man kha ngunkhuai 25% kan lak ve cang hna lai" tiah a ti colh ve. Cu thilri lak ah U.S thil chuak-sa, tichuak eidin, cawhnuk in sermi eidin, pe phunphun, thei le motor" an i tel.
Pre. Trump nih hin Tuluk lawng hi a sung ding in a ruah. Ka tei ko lai ti khi aa ruahchan. Asinain Tuluk cu vawleicung sipuazi thawn ah No.2 a si tik ah, a fawimi a si lo. Vawleicung ram kip ah, Tuluk he pehtlaih duhmi an rak tam tuk. Cun vawleicung pumpuluk minung I cheu 5 cheukhat dengmang kha Tuluk ram ah an um tik ah, ramdangmi caah market a kau tuk.
Atu lio ah US ram in "soybean" tambik a cawmi cu Tuluk an si. Eidin dangdang zong tampi an cawk. Cu hlan ahcun Tuluk nih hin US lotuahtu pawl chuahmi eidin 60% hi an cawk hna. A tu cu Tuluk nih a caw ti hna lo i, US Nitlakchaklei ram lotuahtu pawl eidin hi tam tuk a rawk cang ti a si. Brazil lei ah zuar ding in an i timh lio a si. Asinain Brazil cu minung an tam lo caah cawtu an tlawm fawn i, harnak tampi an tong. US lotuahtu pawl hi Pre. Trump cungah an thin a hung taktak ti a si.
Tuluk cu Russia le ka dang ram ah aa mer than i, Russia sipuazi a va thatter than. Cucaah EU le US nih Russia sipuazi an phihmi khi, Russia caah sunghnak tam tuk a chuahpi lo ti a si. Gas zong Russia nih Turkey le Tuluk lei ah a zuar than i, EU tu kha an cai deuh hawi than. Cucaah US-Tuluk Trade War hi Russia caahcun vanthat taktak a si.
Pre. Trump nih Tuluk he trade war a tuah tik ah US lo tuahtu pawl cu an eidin an zuar kho tuk ti lo. Zuarnak hmunhma dang an kawl. Tuluk tluk in a caw khomi an um lo tik ah, billion tam ngaingai an sung cang ti a si. Cucaah USA cozah nih an sunghmi kha a liamh than hna nain, an sunghmi le an liamhmi hna ah, an sunghmi a tam deuh ving ti a si.
Nizan ah thawng a chuak than mi cu, Electric Car a sertu Tesla nih motor an zuar ning a zor tuk caah, an share 2% a tla ti a si. Cucu a tlawm lo. A bik in an motor pawl a cawtu hi Tuluk an si. Tuluk nih ni kum October I motor a cawkmi le tu kum October motor a cawkmi epchun tikah 70% a zor ti a si. Cucu Trade War ruang ah a si. Tesla nih hin October chung ah motor 211 lawng a zuar khawh ti a si.
Cucaah Pre. Trump nih US-China Trade War hi a remh lo ahcun US company dangdang tampi an rawk lo hmanh ah an sung kho ve. Tuluk nih hin hlan ah ngunkhuai a la ve lo I, a tu ahcun Tesla Company kha 40% tax a lak cang hna. A dang motor paohpaoh kha 15% lawng an lak hna.
Tesla nih an timi cu, Tuluk ram motor sertu hna nih, an mah motor bantuk bak an ser tik ah, Tesla motor hi sernak man 50% in 60% a fak deuh an ti. Tesla stock hi a tu tiang cu a tla rih lo nain, Tuluk nih an motor an cawkmi a tlawm tuk cang caah, an thin a phang ngai cang.
US-China Trade War nih hin US sipuazi hi a rawhter rih lo. Asinain duhsah tein a tumter ziahmah ve timi cu hmuh khawh ngai a si cang. Hihi a raoh deuh poah le China sipuazi lawng hnursuang lo in, EU zong a hnursuan lai i, duhsah tein US sipuazi zong a hnursuan ve hrimhrim lai. Cucaah Pre. Trump nih hin US-China Trade War hi amah duhnak lawng rinh lo in, Tuluk he tha tein i chonh tuan le a raltukmi hi ban tuan a herh. Culoahcun a mah politics ca zong ah dawntu nganpi a si kho mi a si.
Cucaah hi Us-China Trade War ah hin teitu um lo in kap hnih in a sungmi lawng um khawh a si!
No comments:
Post a Comment