Joppa khua hi, Jerusalem in nitlaklei meng (35) a hlatnak ah a rilikam ah a ummi a si. Jerusalem caah rili luhchuahnak le tilawng dinghna khua ah an hman. Joppa tilawng dinhnak hi Israel ram ah a hlun bikmi a si. Rili cung lungpang hruphrap pe 116 sannak ah a um caah le ralkap sakhan umnak caah a rem tuk caah, a biapi taktakmi hmunhma ah a um. Ral nih rili lei in tuk awk a har ngaimi khua a rak si. Cucaah a rak thawng ngaimi, rum ngaimi le himbawm ngaimi khua a si. Nihin ni ahcun Jeffa an ti i Tel A Viv he aa tlai cang.
 |
| Pe 116 sanak lungpang cungah tlakmi Joppa Khua |
Dorkas innchungkhar kong hi, Bible nih a tial lo caah, an kong kan thei lo. Bible thiammi hna nih an tuak tik ah, Dorkas hi nuhmai a si theu lai tiah an ruah. A ruang cu "nuhmai hna a rak dawtu" a si caah, an nuhmai hawi kha an zawn a ruah tuk hna caah a si. Pahmai zong zohkhenh hna lai tiah ruah a si. Pa cu tah an hman deuh lo caah Dorka ruak hmai ah a rak tap deuhmi cu nu an si lai caah, Lamkaltu ah hin nu kong deuh hi a tial zong asi kho men. Dorkas hi a nung kho pah mi cu a si ti zongah an ruah.
Dorka nunnak hi zoh tik ah, Jesuh zumtu tha a rak si timi kha, a thih ni a lang. A ruak an zitmuainak, an zualnak le an hmurka in Dorkas thangthatnak an chimmi nih, Dorkas hi mitha tatkak a rak si timi a langhter. Micheu cu kan thih ni ah, kan thatnak hrimhrim hi chim ding a um lo. "A cheu kan thih ni cu, aa lawmmi hmanh an um kho men" ti tluk in nunzia chiakha zong kan um kho ve. Mi pakhat nih "Ni Vun hi thi sehlaw, a thih zan cu ka lawmh tuk ah ar ka thah lai" a rak ti bal. Cu tluk cun a cheu kan thih ni cu, midang caah lawmhnak zanriah ei ni ding hna a rak si. cheu cu kan nunzia nih mi a lawmhter kho bak lo i, kan thih ni zong ah mi hnathiannak fang in nunzia chiakha zong kan um kho.
Cu lio ah Dorkas cu a kaltakmi "nuhmai" hna nih, a dawtnak kong chim an dai lo. Dorkas nih angki le puan a rak khan piak tawnmi hna kong hi, Peter kha cat lo in an rak chimh. Dorka ruak hmanh hi fawi ah rak hmu kho lo in thla zong rak cam kho hlah seh law a dawh. Cu tluk cun, nuhmai hna nih an ngaihchiat an celh lo. An rak tuar tuk. Cu thil nih cun, "Dorkas hi zei bantuk nun zia dawh ngeimi dah a si? Zei bantuk zumtu tha dah a si? Zei tluk in dah a zumhnak hi a tuahsernak ah a langhtertu a si" timi a langhter ko.
Lamkaltu nih hin, Dorkas kong hi tawi taktak te lawng a tial nain, Dorkas nunnak le a tuahsernak cu tial cawk lo ding khin a um. Zeicatiah mi cungah dawtnak, zaangfahnak, zawnruahnak, hnakkartenhnak, siaherhnak, harsami bawmh duhnak, pekthenh duhnak le mi harnak ah hrawm duhnak thinlung a ngeih caah a si. Abik in "nuhmai" hna kha a dawt hna. A bawmhchanh hna. Cu vialte "thil tha tuahnak ahcun, a caan vialte" kha a rak hman. A bawmhmi hna hi, a ho an si cu kan thei lo. Krihfa lawng maw an si? Midang zong dah a bawmh ve hna kan thei lo nain, kan theihmi cu, "nuhmai" an si timi kha a si.
Cu bawmtu ngeilo "nuhmai hna dawt hi Pathian nih biaknak taktak a timi a rak si" (James 1:27) Dorkas hi thawngtha chim a thiam timi kan thei lo. A fim le rum kan thei lo. Asinain a min ruah ah, sullam ngeih ngai dawh a si.
Dorkas hi Tabitta ti zong ah ti a si. Dorkas timi sullam cu "Sazuk" tinak a si. Sazuk timi hi a min taktak maw a si hnga? Duhnak in auhnak min dah a si hnga cu kan thei lo. Si dawh ngai a simi cu, "Midang ca i riantuannak ah a khul a ran caah le a nun a that caah le duh a nun caah Sazuk an tinak a si kho men." Zeicatiah Sazuk cu a khul a rang. A nun a tha. A nunnak khi a dai ngaimi saram a si.
Dorkas nunzia hi uar a um naingaimi cawntlak nunzia a si. A ruang cu, "Thatnak tuah le sifak bawmh ah khan a caan vialte a hman dih" mi ruangah a si. Cucu zapi zaran nih tuah khawhmi a si lo.Midang cung i langhtermi dawtnak lak ah hin, "caan pek" zong aa tel ve. Kan caan kan pekmi hi, midang caah a sunglawi tuk. Zeicatiah "Time is money" a si caah a si. Dorka nih hin, "thil tha tuahnak le sifak bawmhnak caan a caan vialte a hman dih" timi bia hi ruah ah a dintuai lo taktak. Nang le kei nih teh midang caah zei tluk in dah caan kan pek ve? ."
Minung kan donghnak cu thih a si. A caan a phanh tik ahcun, Dorkas zong cu a thi ve. A ruak cu an tawl i, cunglei dot ah khan an chiah. Cu lio ah Peter cu Lidda khua ah a um. Dorkas a thih caah an hei cah i, Peter cu Joppa khua ah a ra ra. Thih cang hnu ahcun Peter cu zeidah a tuah khawh ti hnga?
Hi lio hi, Peter le a hawile pawl Pathian nih a hman siling te hna kha a si. Paul cu a lunt a rak i thleng deuh rih lo. Paul lunthlen kum hi AD 36 hrawng ah a si an ti caah, Dorkas a thih hi AD 34-35 kuakap a si kho. Hi lio ahcun Krihfa zumtu hi an rak tlawm taktak rih.
Peter cu Joppa khua ah khulrang in a va kal. A va phak tik ah, Dorka ruak cu "nuhmai vialte nih a zual in an rak zual in an rak tah len ko." An tah pah in, Peter cu an thawh i, "Dorkas nih a nun lio ah a rak ser piakmi hna angki hna le puan hna kha an hmuh sak." Dorka thatnak kha cat lo in an phuan. Cu nih a langhtermi cu, Dorka nih Jesuh a zumh caah a nun chung ah midang thinlung ah rian tam tuk a rak tuan tinak a si.
Hi nuhmai hna nih Dorkas nih a rak dawtnak hna, thilri le puan a rak zalhpiak hna le midang caah caan a pekmi vialte kha an philh kho lo.
An thinlung ah a taap tuk. Dorkas nih cu thil a tuahmi vialte a ruang le hrampi cu Krih zultu tha a si caah a rak si. Dorka cu hi nuhmai hna caah, cite bantuk in a rak al i, mei bantuk in a rak ceu. Dorkas nih thil tha a tuahmi ruang nih, nuhmai hna nunnak ah tam tuk rian a rak tuan.
Dorkas hi zeitluk in dah dawtu a rak ngeih timi cu, a thih nih a lang. A thih ni ah a riantuannak vialte zong midang nih phuan a si. Micheu cu kan thih ni ah tah le zimuaitu zong ngeih lo khawh a si. Nun lio i midang ca thil tha tuah te hna hi, nun lio nakin thihni ah a phi a lang deuh tawn.
Mitha thih cu lungthin a kekkuai tuk. Dorka a thih tikah a kaltakmi nuhmai hna cu an tuar khun. An ngaih a chia. An thlavai a kiang. An lungthin a der. An lung a rawk. A ruahchannak a dong. An lung a fak tuk i, Dorka ruak kha a zual bak in an zualnak a si.
Peter zong nih, cu nuhmai hna ngaihchiat le mitthli tlak a hmuh tik ah a celh bak ve lo. A thinlung a kuai tuk lai timi khi ruah khawh cia a si. Hi lio ah Krihfa an tlawm tuk rih fawn. Cu lio i bochan tukmi nuhmai hna hawi a thih tik ah, nuhmai hna caah cun ngaih a rak chia tuk. Peter ca zong ah celh a rak si lai lo. Cucaah Lidda khua in khulrang taktak in a va kalnak a rak si lai.
Ruak kha a zual in an zual caah thlacamnak a tha ti lo. Cucaah Peter nih, Dorkas ruak an chiahnak cungdot ummi hna kha a chuahter hna i, "Tabitha, tho tuah" tiah a van ti. Chikkhatte ah Dorkas cu a mit aa au i, a thu. A dam than i Peter nih an nih cu a pek than hna (Lamkaltu 9:36-43). Khuaruahhar Pathian thilti khawh thawnnak le a vel cu a mak ko. Nuhmai hna cu a zumh hmanh an i zumh kho set ti lo. An tahnak vialte cu nihnak ah aa cang than. Dorkas cu an van kuh. An van muai i, an mitthli he tah bu in a muai in an muai.
Dorkas hi a tuanbia tam kan thei lo. Thawngtha chim a thiamnak kan thei lo. Hruaitu a si le si lo zong kan thei lo. Solo sak le music hna a thiam le thiamlo kan thei lo. Kan theihmi cu, "Jesuh zummi nu" ti lawng a si. Cu te cu a si ko nain, a tuahmi thil nih a nunzia kha a langhter. Cu a nunzia cu tawite lawng Bible nih a tial nain, vawlei caan dongh tiang zohchunh tlak le philh lo dingmi le cawn awk a tlakmi Krihfa nunzia dawh a kan chiah piakta.
Cu nunzia cu: "Thatnak tuah le sifak bawmh ah a caan viale a hman dih" hi a si. Thatnak tuah hi a kau kho tuk. Zeibabtuk thatnak dah a tuah timi kha Bible nih a tial lo nain, hmuh khawh a si mi tlawmpal cu "Bawmchantu ngeilo le sifak santlailo deuh a simi, nuhmai hna kha angki le puan a tuaktan piakmi hna le a pekmi hna kha a si."
Dorka nunzia hi, Jesuh chimmi "Samaria mitha" nunzia he aa lo. Cun Nitlaklei Krihfa nih an uar taktakmi le tuanbia i an chim tawnmi St. Nicholas (Santa Claus) kong he aa lo. Bible nih a tuanbia tawite lawng a tial nain, a nunzia le a thil tuahmi hi a rak ngan tuk. Duh a nun tuk caah le upat hmaizah awk a tlak tuk caah, Roman Catholic nih cun Dorkas hi "Saint" ah an chiah. Hi bantuk Dorkas bantuk minung hi, a tu cha kan Krihfabu ah kan herh taktakmi an si. Mah bantuk minung hi Krihfabu thazaang taktak le ngandamnak an rak si.
Dorkas tuahsernak nih thil dang a langhtermi pakhat cu, "Joppa khua nuhmai pawl hi an rak har ngai lai. Angki le puan an i ser kho lo. Cucu Dorkas nih a hmuh tik hna ah, angki le puan a rak serh lengmang hna" timi kha a lang. Dorkas tuahsernak nih a kan fialmi cu, "Krihfabu chung ah hin, nuhmai, pahmai, ngaktah, mizawfak, sifak santlailo, eidin le hrukaih a ngeilomi hna an um maw?" timi hi zoh le ngiat le dirkamh a herhnak hi a kan hmuhsak.
A donghnak ah, Dorkas tuanbia tawite nih a kan chimhmi cu Jesuh Krih zummi paoh cu "Thiltha tuah le sifaksantlai lo bawmh ah caan tampi pek kan hau" timi a langhter. Krihfabu chungah, pumpak cio nih Bawipa riantuannak ah, mah le thil ti khawhnak cio in, midang caah thil tha tuah, mi bawmh le mi caah lawmhnak tuah a herhnak kong" a kan chimh.
Cun thih ni ah hin, "Hi a thimi nu/pa hi a nun lio ah, zeibantuk minung dah a rak si? Zei bantuk tuahsernak thil tha dah a minung hawi sin ah a chiahta? Zei bantuk tuanbia dah a minung hawi sin ah a chiah ta? Jesuh a zumhnak kha cite bang in mihmai ah a al maw? Mei bang in mi hmai ah a ceu ve maw?" timi a langhter.
No comments:
Post a Comment