California Ah Ni Hnih Peh In 6.4 le 7.1 Lihnin A Chuak

California ah hin hmailei ahcun lihnin fak taktak a chuak te lai tiah scientist nih an ti zungzal. Hi hnu kum 30 chung ah a fak ngaingaimi lihnin a chuak kho. A caan le hmunhma cu chim khawh a si lo. Tu zan zong a si kho; thaizing zong a si kho. Hi hnu kum 30 chung ahcun a si hrimhrim lai tiah scientist nih an ti. Cucaah cucu tihnung taktak a si nain, khua kauh le innlo sangsang sak zong an bang hlei lo. 

Los Angeles Times nih June 19, 2019 ah, California a thlanglei San Bernardino le Riverside counties ah, zarh thum chung ah lihin fatete voi 1,000 a chuak ti a si. Hi ram hi lihninh tam taktak hmun a si i, a min zong ah "lihnin ram" (quake country) tiah an ti phah. 

Cu voi tam tuk li aa hninhmi kha a cheu nih cun, "Los Angeles in nichuahlei meng 40 kuakap ah hin, "swarmageddon" tiah min an sak. "Swarmageddon" timi sullam cu lihnin neih tein tam taktak a chuakmi kha a chim duhmi a si. California hi an innlo a fek tuk. An rum tuk caah minung an thudir kho le a si. Lihnin tam tuk caah hin, um ngam ding hmanh khi a si setsai lo.

Naite i California lihninhnak hmun pawl an si

Hi bantuk in vawleitang ah lihnin tam taktak a chuah tik ah, a nganmi a chuak kho tiah an ruah caah, mi cheu cu thinphang ngai in an um tiah Los Angeles in thawng an rak zamh. A cheu nih cun lihnin fatete cu a um lengmangmi a si ko i, zeihmanh a pawi lo tiah an ti salam. Ruahnak le phanmi aa dang cio. A cheu cu zan ih thanuam lo in an um. A cheu cu an zei a pawi lo. An i hna a ngam i an i nuam thiamthiam ko.  

California hi lihnin a tam ngaingai nak hmun a si i, ni thum dan ah lihnin number 3 tluk fak hi voi khat cu a um peng ti a si. Hi nih cun rawknak fak a chuahter bal lo. Minung nih an hei theih fangfang khi a si. 

A hnu bik lihnin fakbik an tonmi cu a fahnak 4.0 a si i, September 26, 2016 ah a rak i hninmi a si. Cucu Salton Sea timi rili  tang ah a si i, San Andreas fault timi vawleikak he aa naih te.. 

Naite i lihnin voi 1,000 bak zarh thum chung i a chuah tik ah, a cheu nih a fak ngaimi aa hnin lai tiah an ruah. A cheu nih an phang lo. A cheu nih lihnin fak ngai um hnu ah a dang a fakmi aa hnin tawn i, lihnin 100 lak ah 5% cu a dang nih a van zulh ti a si. 

Fontana lihnin an timi cu tu kum May 25 in aa thawk i aa hnin ceumau i a fak bik cu 3.2 voikhat aa hnin ti a si. Cucu California ah an phan bikmi hmun-San Andreas fault le San Jacinto faults- he aa hlat ngai."Fault" timi cu "lihnin ruangah meng tampi a thluan pi in thuk taktak in a kakmi vawleikak a si." San Adreas fault hrawng hi, California ah lihnin tam bik a chuahnak hmun a si. 

San Adreas Fault le Ridgecrest khua lihnin map

Hi bantuk in lihnin tampi a tu le tu naihte a chuakmi hi Mirang holh cun, "swarm" tiah an ti i, cucu a chuak theu tawn an ti. Tahchunhnak ah, 2015 ah California ah a bubu in lihninhnak hi voi 1,400 kum khat chungah a chuak i, a fak bik cu 2.8 lawng a si i, minung caah tih a nung lemlo ti a si.

Hi bantuk a bubu le a tomtom in linhninhnak a chuakmi hi, vawleitang ah ah a ummi meitlang tang vawlei timi (magma) kha vawlei tangah an i chawk i, cu nih cun lihnin "swarm" hi a chuahter khawh ti a si. Cu bantuk lihnin a bubu in a chuah khawhnak hmunhma hna cu Salton Sea he aa pehtlaihmi vawleitang meitlang hang a linmi an umnak hmun ah a si i, Imperial County le Cosco meitlang hang luangmi umnak Inyo County, Mono County ummi Mammoth Moutain le Geysers ummi Lake county, Mendocino county le Sonoma county hna hi, an si. 

A tu lio ah hin Temecula Riverside County nichuahlei meng 20 a hlatnak, Cahuilla khuapi hrawng ah hin "swarm" timi lihnin cu an chuah siling a si. Cu lihnin fatete cu 2016 in aa thawk cang. Nitlaklei ah aa thawn i, a puan chin lengmang ti a si. Cucaah cu lihnin cu vawleitang tii aa chawkmi nih a chuahtermi a si tiah an ruah. Cu lihnin hna cu an tih taktakmi vawleikak (faults) pawl he an i naih lo.

 Asinain "swarm" a dang a chuahnak hmun Bay Area timi San Ramon Valley hrawng hi "swarm" timi a tam ngai i, a luanciami kum sawm in a chuak cang. Cu ka ahcun lihnin fak ngai a chuak lem rih lo. 2015 ah "swarm" pakhat nih a chuahtermi cu lihnin voi 4,000 bak a chuahter ti a si. Cucu Berkeley Seismology Lab nih an tahnak an hmuhmi a si. Cucu a chuahnak hmun cu Calaveras fault timi he aa naih pah.

Hi bantuk in lihnin a cawlcang pengmi nih hin, East Bay's Hayward fault ah, 1868 ah a rak chuakmi a fah 7 a phanmi lihnin bantuk hi a chuahter khawh tiah an ti. 

6.4 le 7.1 lihnin a chuahnak khua Ridgecrest khua

Hi bantuk in California lihnin ruangah mifim tampi lungrethei ngai in an i caih lio le an buai lio ah, nizan ah a fah 6.4 a simi lihnin nih nizan ah California ah aa hnin. 6.4 lihnin um hnu ah, lihnin dintuai tete 1,400 a chuak cang ti a si. A cheu cu 2.0 lawng an si caah a fak tuk lo i, rawhnak a chuak lem lo.

Tu zanlei Ningani zanlei 8:0 ah cu ka hmun ahcun 7.1 aa hnin than. Van that ah minung tlawmnak hmun ah aa hninh caah fakpi in rawhnak a chuak lo. Innkangmi le lamsul a rawkmi dah ti lo cu, minung a thimi an um hraw lo ti a si.  

Tu chun i 7.1 lihnin hi Los Angeles nichuah chaklei meng 150 a hlatnak ummi le minung 27,600 kuakap umnak, Ridgecrest khua ah a chuakmi a si. Nizan i a chuakmi 6.4 lihnin zong hi, Ridgecrest khua in chaklei, nichuah-chaklei meng 10 hlatnak ah a si. Tu chun lihnin 7.1 lihnin hi, nizan lihnin 6.4 nakin a let 11 a fak deuh ti a si. Vanthat ah khuapi umnak ah aa hninh lo caah a rawkmi umlo deuhnak a si. Hi 7.1 hnu ah hin, 3 cung deuh a simi voi (3) bak aa hnin cang hawi. 

Nizan he tu chun he California a thlanglei ah aa hninmi hi vawleikak (fault line) pakhat cung ummi an si tiah US Geological Survey nih an ti. Tu chun lihnin hi, a thuh ah 0.9 Km ah aa chuakmi a si. Nizan i 6.4 lihnin cu Nilini 10:33 Am ah a chuak i, a hnu nikhat ah 7.1 a chuak than.

Hi lihnin a chuah hnu July 4 in July 12 tiang ah hin California ah lihnin 4,700 a chuak cang tiah CNN thawngpang chimtu nih an tial. California a chak deuhvak ummi Washington State khualian bik Seattle kam te ah tu chun (Ningani/July 12) zingka ah lihnin fahnak 4.6 aa hnin. Mah cu tlawmpal ah lihnin-hnuzul (aftershock) timi 3.5 aa hnin than. Cun California ram thlanglei ummi Mexico ram khualipi Mexico City zong ah lihnin a chuak ve than tiah Associates thawngpang ah an chim.

Wasthington State, California le Mexico ram hna hi, Pacific Rili lei he aa tlaimi an si. Lihninhnak hmun "vawleikak" (fault) aa tlaimi an si. Lihnin dang zong a chuak than sual lai maw tiah lihnin lei thiammi hna nih an bawh cuahmah ko. California sining zoh ahcun, "Caan dongh lai ahcun lihnin a tam chin lengmang lai" tiah Jesuh chimmi kha a dik ko tiah a timi zong an um ve. A fekfuan ngai rua tiah rak ruahmi kan vawlei, innlo le hlei hna hi, lihnin a fakmi caahcun belchia khuai tluk hmanh an rak si lo. Vawleipi hmanh hi a rak fek lo tuk. Caku thleh in a thleh ko.

7.1 lihnin nih fek taktak in an tuahmi lam hi tin a thleh ko

Atu lio bak ah hin, California thlanglei vawleitang hi a cawl bak in a cawl bantuk in a um caah, mah nak fak lihin a chuak sual lai maw? Khuaram innlo rawhnak hna a chuak kho lai maw timi an phan taktakmi a si. A cheu cu innchung ah an it ngam lo. California hi, hi bantuk in harnak a phunphun an ton caah, minung zong an zor ngai cang. A chuahtakmi an tam ngai cang ti a si.

A tu lio zongah lihnin ruangah gas line a puak i Ridgecrest khua hmun tam ngai ah mei a kang cuahmah i minung zong aa khawngdengmi an um pah ti a si. A thilomi thawngpang theih a si rih lo. Cucaah California lei cozah le scientist cu thinphang ngai in an um. A cheu cu zan zong inn ah an riak ngam tuk ti lo ti a si. 

----------------

Camp/ Dallas