Thingkung Pakhat Ah Thei Phun Ruk A Tlaimi

Minung fimnak hi a sang chin lengmang i, hai te hna zong a mu a hme taktakmi an ser cang. Kum no tete in, thei pangtha a thawmi tampi a tlaimi an ser cang hna. Tahchunhnak ah, Japan ram ah hai kung a niam tete, thei thawthaw le mu fatete an ser cang hna. An sining a that tuk caah an thaw khun i, an an zong a fak khun. Nihin ni ah, facang zong tam deuh a chuak i, a thaw deuhmi le cin caan a tawi deuhmi an ser cang hna. Cuticun kum khat ah voi hnihthum cin khawhmi an ser hna i minung pawcawmnak lam kha an fawiter deuh.

Japan ram hai an cin ning

Nihin ni ah, thil khuaruahhar ngai a simi cu, Australia ram ah theikung pakhat ah thei phun ruk a tlai khomi an sermi hi a si.  Cucu "Fruit salad tree" tiah an ti. YouTube ah zoh khawh a si. Salad timi cu kheng pakhat chungah, anhringso le eidin phun tampi cawh in thaw ngai in sermi eidin a si. Thingkung pakhat ah thei phun ruk an tlaiter khawh caah, "Fruit salad tree" tiah an tinak a si.

Australia ram thingram lei scientist an fimnak in an sermi a si caah, khuaruahhar a si. Hihi vawleicung ah a um bal rih lomi tuanbia pakhat a si. Thingkung pakhat ah thei phun khathnih a tlai timi cu an um ko nain, phun ruk tlaimi an ser cu a voikhatnak a si kho men. A kung le a hme tuk fawn. A tlai le a tha tuk fawn. Cucu khuaruahhar a si khunnak a si.

Pathian nih minung himnak a kan pek caah, hi thil an tuahmi nih minung hi kan rak fim taktak ko timi a langhter. Sermi thil vialte lakah, minung hi phundang bak bak kan si. Pathian nih phundang taktak in a kan sermi lak ah hin, "tuaktannak, ruahchannak le ser thiamnak thluak" a kan pekmi hi, sermi thil dang he kan i lawhlonak a si. A tu Australia scientist nih an tuahmi zong hi, minung fimnak a sannak a langhtertu thil pakhat a si.

Hi thei phun ruk a tlaimi hna cu "grape fruit, lemon, mandarin, orange, gross lemon le lime" timi an si. Hi thei hna hi, ser le theithu phun an si i, thei ahcun chungkhar pakhat an si. An cikawr aa tlaimi le aa khatmi an si i, an phun tete tu kha

Australia lo ah thei phun ruk a tlaimi theikung

Lairam zong ah hin, thingram lei mifim kan ngeihmi hna nih, kan ram i theikung an chan a tawinak a ruang te hna kawl le hlathlai a herh. Theikung nih tam deuh an tlai i, kum tam deuh an tlai khawhnak ding zong tuaktan a herh. Kan mifim hna nih, Lairam thing theihai hna zong an theitlai a tam deuhnak ding, an chan a sau deuhnak ding le Lairam ah thei tam deuh a chuahnak ding lam zong fakpi in an kan zuam piak a herh hringhran. 

Nihin ni le bang ahcun, vawleicungpumpi a lum chin lengmang caah, theitlai le cinthlak a cheu cu an tha kho ti lo. A cheu an tha deuh ve. Khuacaan aa thlengmi hawih in, kan Lairam cintlak zong hi thlen a hau te ding a si. Cucaah kan mifim thiam pawl nih, Lairam dawtnak thinlung he, biatak tein khuaruah, tuaktan le riantuan a herh tuk cang. 

Zeicatiah Lairam ah kan theithu, retei, serthlum, ser, saihawk le thei dangdang hi an chan a sau ti hna lo. Hi zong hi biatak tein kan mifim hna nih ruah le tuak a hau. Um sawh in um ding an si ti hna lo. Cozah lawng zong rinh ding a si lo. Fak pin in hlathlainak (research) tuah a herh. Kan theikung tam deuh an tlai i, an ngan a dam i, kum tampi an nun khawhnak ding lam zong, kan mifim nih kawl a herh tuk hringhran cang. Cu lo ahcun kan ram le miphun hi kan thangcho kho lai lo. 

Australia mifim hna nih theikung pakhat ah thei phun ruk bak an cin khawh lio caan ah, kan nih Lairam ah theikung pakhat ah thei phun khat hmanh tha tein kan tlaiter khawh lomi cu, a ruang tha tein ruah le tuak cikcek hi kan herh ngaingai ko cang.