Wednesday, August 26, 2020

Kum Sawm Chungah Voi Khat Lawng A Hrangmi Hurricane U.S Ah A Hrang Lai

 U.S ahcun a ti lio hi Hurricane caan a si. Nitlak ah mei fak taktak in a kangh lio ah, nichuahlei Atlantic Rili kam-Louisiana le Texas-ahcun Hurricane pahnih "Laura le Marco" timi pahnih a hnuhmai in a hrang ding a si. A tu hi rili in tlang an phan deng cang. Thli nih rili tilet a thawhtermi nih cun, tu chun in tlang hi a tuk thluahmah cang. 

Laura Hurricane hi Louisiana State ah Nilini zinglei 3-4 Am ah tlang a phan lai ti a si. Laura hi Louisiana i, Lake Charles timi in thlanglei meng 175 ah a laicer a lak i, cu ka cun aa thawk. A thli cu a fak ngaingai nain, aa hel ning i suimilam pakhat ah meng 16 tluk in aa thawn. Marco cu tlang a phan cang. A din deuh caah Tropical Storm dirhmun in tlang a phan. A tu Laura hi tihnung taktakmi a si. 

Hurricane Laura hi suimilam pakhat ah meng 140 tluk in a cak i, Category 4 ah a phan lai. NOAA nih, Baton Rougue, Alexandria, Lake Charles le Lufkin hrawnhg hi, fak bik in a hranh lai tiah an ti caah, ralrin an pek hna. Laura hi, suimilam pakhat ah meng 75 in meng 140 ah, suimilam 24 chungah a phan manh. 

Khua cheukhat cu Laura phak hlan ah tii nih a phum cang hna

Hi ka area hi Hurricane tamnak hmun a si i, August 2017 ah a rak hrangmi Hurricane Harvey ruangah minung thli ruangah minung 68 an rak thi i, thli he pehtlai in 39 an rak thi chap. August 2005 ah a rak hrangmi Hurricane Katrina ruangah New Orleans area ah minung 1,200 an rak thi thi. Hurricane Harvey a hran hnu a kum thumnak le Katrina a hran kum in kum 15 nak ah, a tu Laura le Marco hi Agust bak ah an hrang ve than. 

Vawleicung khuacaan aa thlen tukmi le a lum chin lengmang caah le rili tii a lum chin lengmang caah, Hurricane hi a tam chin lengmang lai i, a fakmi zong a tam deuh chin lengmang lai tiah NHC nih an ti. 

Minung million 30 umnak area hi thli nih a hran hnawh lai ti a si. Minung million pathum tluk an zamter cang hna. Tu chun ah hin, Eugene Island, Louisiana cu tii nih pe 3.2 a thuk ti a si. Thli hi meng khat ah 45 tluk in a hrang. Thli a fak ngai caah le ruah a sur tuk lai caah, tilian a chuak lai ti a si. Rili tilet hi pe 10-15 karlak ah sang lai ti a si. 

Rili tilet nih a khuh khawhmi hna timi area a si

Atanglei khua hna hi ralrin an pek hna. San Luis Pass in, Intracoastal City, Louisiana tiang hi an zamter hna. Houston khua pawng ummi Galveston khua hi a pal lai ti a si. Cun Texas ummi, Beaumont le Port Arthur le Louisiana ummi Lake Charles tiang zong an zamter hna. A cheu cu an zam duh lo. Cucaah hi thli hi tih a nun tuk caah, thih khawhnak ding a si i, zam ding hrimhrim a si tiah an ti. 

Mirang a cheu cu khuaruahhar an si. Zei tluk zam fial zong ah a zam duhlomi an um ve i, a caan ahcun an va khamhnak hna ah, midang tu an thi deng tawn. US minung a cheukhat cu chimh hi an ngai bak lo. Khuaruahhar an si. Palik nih an kal hnawh hna nain, an zam duh lo. Tu tan zong hi harnak a tong khomi an tam ngai te kho men. 

National Hurricane Center (NHC) nih an timi cu, Jonson Bayou, Louisiana in Rockefeller Wildlife Refuge le Calcasieu Lake, Louisiana tiang hi, tii nih a phum lai i, tii a thuh  hi pe 15-20 a chah kho ti a si. Tih a nung taktak ko. Louisiana in Texas tiang hi, rili tilet thomi hi pe 10-15 a sang kho i, rili in tlanglei ah meng 30 tiang a rili tilet hi a va lut kho tiah an ti. Cucu a ronh tuk caah a si. 

Rilikam ummi khua tam deuh cu an chuahtak cang hna i, lawng huar in an um. Ngaihchia tuk a si. Hotel vialte zong a lawng dih cang. Khatlei ah Covid-19 zawtnak a si i, a buai taktak. Sizung le tar umnak inn zong an zamter viar cang hna. Doctors le nurses te an re a thei taktak ko. 

A tu lio ah Hurricane Laura le Marco nih a phak dingmi hna Texas ah hin, Covid-19 zawmi Louisiana ah 144,960 an si i 4,851 an thi cang. Texas ah 621,673 an zaw i, 12,278 an thi cang. Hi tluk zawtnak a zual lio caan ah, Hurricane Laura le Maro a hranmi nih buainak le harnak tam tuk a chapter chinchin i, a pawi ngai. 


A cunglei hi Hurricane pahnih-Marco le Laura-an kalnak lamthluan a si. Hi bantuk in a caan zong naih tein le a thli zong naih tein, thli pahnih chikkhat hran ah hran hi, a tlawmte ti a si. Marco hi cu Hurricane taktak phan thai lo in, Tropical Storm timi thlichia in, Nikhatni 6:00 PM ah Louisiana thlanglei hriang bik Mississippi Tivapi a ka zawn ah tlang ah a va kai. Hi hmun hi, Louisiana ka va tlawn lio ah ka phakmi kha a si.

Nizan ah Hurricane Laura kong ka tial lio ah, zinglei 3-4 ah tlang a phan te lai tiah an ruah nain a van rang deuh vak i, zinglei 1:00 Am ah Cameron, Louisiana ah tlang a phan. Tlang a phak ah hin Category-4 in a phan i, suimilam pakhat ah meng 150 tluk in thli hi a hrang ti a si. A cak taktak. Cucaah USA ah hin, kum zabu chungah, hi tluk in hurricane thli a ran hi a tu lawng a si an ti. 

Laura nih a hrawhmi cheukhat

Rili kam khua tam ngai tii nih hmun tampi a khuh. Thingkung tampi a tlu. Lamlam electric tung tampi a tlu. Inn tampi le cozah zung tampi a hrawh. Atu tiang ahcun Louisiana ah minung 16 an thi. Pakhat cu kum 14 nu a si. Louisiana, Arkansas, Mississippi le Texas ah mei hmun tampi aa rawk caah, inn 470,000 tluk minung 800,000 mei an ngei lo. Interstate Highway 10 hi hmun tampi ah an phih. Lam fami hi, tii le tuktak rawkmi ruangah, hmun tampi ah a pit. Chemical Plan pakhat a kang. Motor tam tuk tii nih a phum hna.

Laura nih a hrawhmi inn pakhat

Thli hi a ngan ngaingai pin ah a fak taktak. A hrawhmi zong a fak ngaingai i, cucaah a theimi hna nih tornado thli 1,000 tluk he aa tluk tiah an ti. Cu tluk cun rawhnak a chuahpi. A thli zong hi a kau tuk i, Gulf Coast area vialte ah rawhnak tam tuk a chuak. 

Laura nih rawhnak zei tluk in dah a chuahpi timi hi an tuak kho rih lo. Thli hi a fah ngai caah, chaklei ah a van piak i, Ohio Valley tiang a phan lai ti a si. Hmun tampi ah ruah fakpi in a sur lai caah, tilian zong ralrin a herh tiah an ti.  

Chemical Plant a kangmi

Hurricane Laura nih hin, Dominican Republic le Haiti ram zong ah rawhnak tam ngai a chuahpi. Khua tam ngaite tilian nih a khuh hna. An sifah chinchap ah, rawhnak an i chap i, mipi tampi harnak an tuar. Hi ram hrawnghrang hi, a hmemi tikulh ram an si. Hi ram hi vawleicung pum khuacaan thlennak tam tuk a chuakmi ruangah rawhralnak a tong ngaingaimi an si hna. 

Vawleicung hi a lum chin lengmang. Rili tii zong a lum chin pin ah a khat chin lengmang i, a tu bantuk in hurricane zong i a tam deuh chin lengmang cang lai ti a si. USA lawng silo in, nichuahlei Asia ram zong ah Typhoon le India rili i a hrangmi Cyclone zong hi a tam chin lengmang lai tiah an ti. Cucaah vawleicung khuacaan remhnak ah hin, i tel le zuam cio hi kan herh ko. 

---------------------------

Zohchihmi ca

A cunglei ka tialmi ca le Hurricane Laura ruangah rawknak a chuakmi pawl kong hi, a tanglei website ah zoh le rel khawh a si. 

https://weather.com/storms/hurricane/news/2020-08-26-hurricane-laura-forecast-rapid-intensification-texas-louisiana






No comments:

Post a Comment

Hmurhuh Huh Lo Ruangah February Ahcun 500,000 An Thi Kho

Covid-19 zawtnak U.S a phanh ka tein CDC doctors le scientists le NIAID (National Institute of Allergy and Infectious Diseases) director Dr....