Nitlaklei ram hna an nunphung zoh tik ah hin, nichuahlei minung hna kan nunphung nakin an rak sang deuh tiah ka ruah tawnmi cu, "ngunkhuai" peknak kong ah a si. Hihi an nih cun hlan lio chan tuk in an rak tuah cang. Bible Biakam hlun chan in ngunkhuai pek hi a rak um i, Jesuh chan zong ah a um i, Rome cozah chan zong ah a um. Rome cozah zong nih, ngaunkhuai hi biapi tuk ah, cozah nih an chiah.
Paul chan lio hi, Rome nih Palestine ram zong hi an rak uk lio a si. Rome cozah a nunnak le a cahnak cu ramchungmi ngunkhuai a pektermi hna ruangah a si. Cucaah Rome phung ning hawih in, cozah uktu hna an nawl ngaih ding le ngunkhuai pek a herhnak kong kha Rome 13:1-7 ah a kan cawnpiak.
Nan pek awk a simi kha (ngunkhuai) va pe hna u; nan pum ngunkhuai siseh, nan thilri ngunkhuai siseh... va pe hna u..
Tax tuah caan a phak caan paoh ah, Roman 13:1-7 hi k sermon tawn. Kawlram ahcun tax pek a um lo caah, chim awk zong a rak um theng lo. USA ahcun tax hi, cozah le ram a nunnak a si caah, chim zungzal a herh. Keimah pumpak zong, 1997 ka phak ka in ka hmuhmi hnihkhat te hi, hman tein ngunkhuai ka pek peng. USA tannak kan tuah tik ah, USA na luh ka in tax hman tein na pe maw? Na pek ahcun na peknak "tax transcript vialte kan piah" tiah an ti i, kum tampi caah kan va lak i INS ah kan piah hna. US tannak kan tuah te lai timi zong ka rak i tim lo nain, tax hman tein kan rak tuahmi zong a hnu kum tampi ah a thatnak le a herhnak kha ka van ton. USA nih zei tluk in dah ngunkhuai pek hi biapi ah an chiah timi ka fiang.
U.S hi tax hman tein a pe lomi an rak tam tuk. Mirum milian tampi cu "tax" pek an hrial. An riantuanmi ah "a sung" in an piah peng tik ah, cozah zong nih an sualnak an hmu kho hlei lo. Mirum cheukhat cu "Personal tax" hi kum khat ah $1000 tling lo hna an pek ti a si. A ruang cu tax hman tein an tuah lo caah a si ko. Laimi zong hi, tax kong ah a dinglomi kan tam tuk. Laimi mi tampi cu, kan ax return tuah ning a hman lo. Tangka tam deuh hmuh ruah ah, hman tein a file lomi tampi kan um. Kan hmuh awk hnga asilomi hmuh ding in a hmanlo in tax tuah hi, thil tha lo taktak pakhat a si. Sual zong a si.
Tax Return tuahnak kong ah "hman te le dik tein" tax tuah a herhnak kong hi, tax tuah caan a phak fate ka chim zungzal. Zeicatiah USA cozah a nunnak cu ngunkhuai ruangah a si. Rome cozah he aa lo. USA cozah a thawn tuknak le a rum tuknak zong pumpak le company nih pekmi tax ruangah a si ko. Tax pek um hlah sehlaw, cozah hi a mah tein a thawng kho ding a si lo.
City a nunnak cu City tax a si. State a nunnak zong state tax a si. Rampi a nunnak zong Federal tax a si. Cucaah USA ahcun mining a simi paoh Tax pek luat khawh a si lo. Cucu kan fian cio a herh. A ruang cu cozah bawmhnak (food stamp, medicaid, tangka le zei bantuk bawmhnak paohpaoh) le ramdang bawmhnak le cozah riantuanmi lahkhah vialte le zeizong te hi pumpak tax, thilri tax le company tax in a rami an si ko hna. Cozah nih sipuazi a tuah in a hmuhmi an si lo.
U.S ngunkhuai kong ah a fawinak cun hi tin kan then khawh:
1. Tax Form hi phun tampi a um i income le status le riantuanmi hawih in form phihmi aa dang. Asiloah form aa khah zong ah zahmi a kuat te khi aa dang.
2. Tax file ning hi phun (5) a fawinak in a um.
(a) Single
(b) Married filing Joint
(c) Married filing separately
(d) Head of Household
(e) Qualifying widow(wer)
Hi chungah No.5 hi cu, nuhmai le pahmai file mi a si i, ka fianter lai lo. Nuhmei le pahmei ca lawng a si.
3. Hi ah hin, No.1 hi "single" a simi, nupi thi lo le va ngeilomi nih file mi a si. Nupi a ngei ko nain aa then i, fa a ngeilomi nih file khawh a si.
4. No.2 hi nuva hmun khatte ah file mi a si. A tliangtlai cem i a tha bikmi a si. Hihi cozah zong nih an duh i, tha an pekmi a si. A buai lo cem.
5. No.3 hi nupi a ngeimi le va a ngeimi nih mah le sining zoh in file khawh a si. Fa an ngeih ahcun pakhat nih fa i benh viar i, a dang pakhat nih, fa pakhat hmanh benh lo in a dang in file khawh a si. Duh le fale zat ceu tein thenh i file khawh a si. Cozah nih a senh ko hna (Asinain, inn cawk tik le fale scholarship sawknak ah hna a hnawk deuhmi a si ve caah JOINT file tluk in a tliangtlai lo)
6. No. 4 hi a piahtana bikmi a si. No.4 nak "HEAD OF HOUSEHOLD" hi a buai zong a buai i, a sullam zong aa dangmi a si. Hihi a qualify mi minung lawng nih file khawh a si. Qualify nak ding ah thil pathum a herh. Pakhat lawng qualify zong ah a rule ning taktak ahcun a ngah lo. Hi hi qualify nak ding caah, a tanglei thil (3) ah hin tlin a herh. Pakhat lawng tlin zong ah tlinh a si lo.
(a) Tax file kum i a donghnak ah khan nuva aa thenmi si a herh. Tahchunhnak ah, 2020 Tax Return ah khan, Head of Household in a file khomi cu "2019 kum dih hlan ah nuva aa thenmi tinak khi a si."
Asiloah single si a herh. Single si lo le nuva aa thenmi si lo ahcun file khawh a si lo. A tawinak cun "nupa aa thenmi lawnglawng" nih file khawh a si. Hihi na file ahcun asullam cu "Kan nupa kan i then" timi kha cozah ruah ning a si (Khua tlik phunphai sawhsawh kha a ngah lo. Court i sining tein aa thenmi kha chim duhmi a si).
(b) Nupa i then hlan ah, inn man (Mortgage/rent) le bills vialte za ah 50% hi ka pek ve a herh (Hihi na chek le credit card tibantuk in na pek takaknak he a herh ahcun an in hal khawh)
(c) Fale na benhmi zat kha, kum cheu hi keimah nih ka cawm hna timi kha a sullam a si.
Cucaah HEAD OF HOUSEHOLD in file ahcun cozah hmuh ning ahcun "Court ah legally tein aa thenmi" tiah ruah a si. Thennak ca an in piahter hna lo zong ah khakha cozah IRS nih an fian ning a si.
Head of Household in file hi a hlawk deuhnak cu:
(a) Standard Deductible timi tax file tikah zuhnak nawl pekmi kha a tam deuh caah tax cawi ding a tlawm deuh;
(b) Chungkhar ah cawmtu na si caah Federal le State i na pek ciami kha tam deuh a kir kho
(c) Child Tax Credit timi tefa ngeih ruang ah cozah pekmi bawmhnak kha tangka tam deuh in hmuh khawh a si. A ruang cu ngakchia cawmtu a si caah a si.
Cu ti cun, Head of Household file hi tangka tam deuh hmuhnak ding in cozah nih an tuahmi a si caah, mi cheu khat cu an qualify lo nain Head of Household in an tuah tawn. Cozah nih an thei theng hna lo i, tangka cu an pek ko hna. Asinain thil zeimaw ka zawn ah aa sukdennak le buainak a um kho. Abik in fale college kai duh tikah scholarship sawknak le cozah sin tangka cawinak FASA ah a buai khomi a si. Cun ramdang ummi fale a la mi caah a buai khomi asi. Cun nan i then taktak tunglo i, Head of Household in nan file caah, cozah nih a hlei in tangka an in pekmi hna kha, a karh he, dantat he chamter than khawh a si.
Cun tax tuahtu ca zong ah a thei ko nain a tuah ahcun "Cozah nih a thei ko nain hmanlo in tax a file" timi ruangah fak piin tazacuai le dantat khawh a si. Thawngthlak tiang an phan kho. Cozah nih dantatnak a phunphun an tuah khawh. Kan ton theng rih lo caah, hihi a pawi in ruah lo khawh a si.
Cucaah tangka hi mitthit ding a si lo. Abik in ram hruaitu le biaknak hruaitu hna nih "tax" hi hman tein file a herh. Dinfelnak le upadi zulh tu hi biapi bik a si. Thil hi ningcang te le hman tein tuah a herh. Tax zong ningcang te le hman tein tuah a herh. Hmuh awk kan i tlakmk hmuh khi a za ko. Hmuh awk kan i tlaklomi thil hna a ningcanglo in va virhkhawih lengmang le hmuh va timh khi thil tha lo a si. Cucu Pathian zong nih a duh lo i, cozah zong nih a duh lo. Asinain minung hi lihchim hmangmi kan si caah, USA zong ah ram hruaitu le politician lianlian hna zong lih in tax file mi an um ve ko hna.
Zumtu taktak Khrihfa nih cun, tax return kan tuah tikah hman tein kan tuah zungzal a herh. Form zong a hman a herh. Kan filing status timi "single maw ka si? Nufa maw kan si? Nuva thenmi maw kan si?" ti in kan sining tein kan file awk a si. Hihi Cozah zawn kan ruah caah kan file awk zong a si i, abik in Krihfa kan si ruangah thil tha kan tuah le thil hman kan tuah hi a herh taktak.
Cathiang nih "Tangka hi thatlonak vialte a hrampi a si" tiah a kan cawnpiak tik ah, tangka hi a sual a tinak a si lo. Minung thinlung tu kha a biapi cemmi a si. Tangka a ningcanglo in duh le a ningcanglo le a silo ning in tangka hmuh duhnak te hna tu hi, sual a si. Thil thalo a si" timi tu khi Bible nih a chim duhmi a si. Tangka cu catlap a si le a mah tein a sual kho lo. A thurhnawm fawn lo. A hmangtu nih kan kawl ning le kan hman ning a thianhlim tu khi a biapimi a si.
Cucaah hmailei i Tax Return tuah tik ah, nuva i then na lo le hmun khat ah um ko nain cun zei tik hmanh ah HEAD OF HOUSEHOLD in tax return tuah lo ding hi ralrin kan herh. Cu lawng siloin Khrihfa kan si caah, thil kha dik te le hman tein tuah a herh caah, tax kan file tik ah hin form zong a dik ah a tha i, kan file ning zong a dik ah a herh bikmi a si.
Hihi ruah a hau. 2019 ah nuva nan i then lo nain, tax na filemi kha rak zoh cio u law, "Head of Household" in na file ahcun na tax file ning a hman lo timi a lang. Cu a hman lo in na file ahcun, cozah tangka kha a hleihluan in na lak a si kho men.
Cucaah mi vialte nih Tax Return kan tuah tik ah hman tein tuah a herh. Kan hmuh lo dingmi hna hmuh i timh le hmuh i zuam ding a si lo. Tax return hna hman lo in tuah i, tangka tampi hmuh in, "cheuhra cheukhat hna tampi kan pek lai, biakinn saknak hna ka thawh lai, mission field ca ah ka hlut lai, Bible siangngakchia hna ka cawm lai, evangelist hna ka thlah lai.." timi Pathian ca ah ka tuah lai timi paohpaoh hi Pathian nih a "interest" lo. Ralrin a herh.
Pathian thinlung ah chaw leh le a miak kawl ding a si lo. Pathian nih a a duhmi le an duhmi cu "Na chawva le rumnak silo in, na thinlung le ziaza khi a si." Cucaah hi hnu tax return na tuah tik ah, na tuah ning kha Pathian duh ning a si hnga maw timi tha tein ruat law tax returan tuah i zuam. Cucu na caah thluachuah hmuhnak a si lai i na lawmhnak a si lai.
_________________________________
Chinchiah
Tax expert ka si lo caah, hihi legal advise ah ruah ding asi lai lo. Keimah pumpak siaherhnak in ka fian tawk ka tialmi a si. Tax file ning hi tam deuh theih na duh ahcun www.irs.gov ah tling tein a um.
No comments:
Post a Comment