Thursday, February 19, 2015

Hypothermia: Khuasik Nih A Chuahpimi Zawtnak

Khuasik hi khualumnak in a let in tih a rak nung. Zeicatiah minung taksa rawknak caan tawite chung ah fawi ngai in a chuah khawh caah asi. Khuasik a fah caan paoh ah, Laimi zong nih himbawm tein kan um khawhnak hnga ruah le timhlamh a hau.

Khua a sik tuk tik i, sianginn le zung hna an khar tawn nak hi, lamnal an phan ruang le accident an phan ruang lawng silo in, siangngakchia le riantuanmi hna, hypothermia an si sual lai ti an phan caah asi chih.

Khua fak tuk in a kih tik ah, a fakmi khuasiak nih atanglei thil (2) a chuahter khawh:-

1. Frostbite tiah timi kutke dong thihnak
2. Hypothermia timi taksa hi tluk tiang a lum awk asi timi nak in kih deuh


Frostbite (Khuasik-seh)

Frostbite timi cu "khuasik-seh" tinak asi. Khua a sih tuk caah a seh in a kan seh mi khi a chim duh. Khu a sih tuk tik i, mawza le kedanh hna danh lo le kuthruk hna hruk lo ahcun fawi tein frostbite hi a chuak kho. A kih tuk ahcun minute (10) chung ah frostbite a chuak kho. A kih ning a fah deuh paoh le a chuah ning a rang deuh deuh.

Frostbite a chuah duhnak cem hna cu kutdong, kedong, hnar, hnakkhaw le hmur ah an si. Khua a sih tuk ahcun hi hmun zawn hi ven bik an hau. USA ah khua tampi ka tlawng. Khuakip Laim kan sining ka zoh tawn i kan i lo viar. Cu kan i lawhmi cu, hihi asi:-

Khusik ah kan daithlang tuk. Mawza zong hruk lo in phanat he lawng hna in khuasik ah lengchuah kan hmang. Cucaah frostbite kan tong sual lai ti phan a um tuk. Laimi cu ngandamnak biapi ah a chia lo mi miphun pakhat kan si. Kan ton hlan ahcun tih ding tlak thil zong hi, zeihmanh ah kan rel lo. A can hlan ah ralrin kan ngei lo. Hi kan lungput hi hrial taktak a herh. Khuasik lak hna ah, sawungkoh phanat te hne hna kan ai chawk i, zeitluk in dah tih a nun timi hi kan ruat kho lo.

Frostbite timi cu a kih tuk caah minung thisen kha a khal; thisen kalnak thihri an khal i rian a tuan kho ti lo. Cucaah thisen chung oxygen kha a pit. Cucaah kutdong le kedong kha an thi kho. Thihri, vun le titsa a thih lawng silo in ruh bak hi a bul kho. Cucaah hihi ralrin taktak a hau. A kih tuknak i, snow hui tik, sathah tik le leng chuah i tikik tongh tik paoh ah ralrin taktak ding asi. Vanchiat ahcun minute pakuahra chungah kutdong kedong thih khawh asi. Frostbite asika ahcun a sen i an duk. Cutin na kut-ke dong um hram an i thawk ahcun, ralrin taktak ding asi cang.


   Frostbite ruangah kutdong phin hram aa thawkmi (google.com)


    Frostbite ruangah kutdong hitin a um kho (Ref. google.com)



          Kedong ah frostbite a chuakmi (Ref. google.com)
            
                       






    







             Hnar ah chuakmi frostbite (Ref. google.com)

Acung hmanthlak hi khuasih tuk lio ah a hnar ah frostbite a chuakmi asi. Frostbite nih minung kan "cell" a thihter khawh caah, cell athih ahcun nunter than a fawi ti lo. Cucaah hi bantuk thil kan ton hlan ah hin, khua a sik tuk ahcun leng chuah tikah ralrin tein i hruk-aih le tuammuai a herh.

Hypothermia (Taksa Lumnak Zawr)

Hypothermia timi cu, "Minung taksa hi degree cu zat cu a lumnak asi awk asi" timi rihma khiahmi a um. A kih tuk ruangah minung taksa kha a lum hnga tluk in a lum ti lo. Taksa lumnak a zawr i, taksa le chungril a riantuan ning a hman tilo. Cuticun minung damlonak a chuakmi khi hypothermia ti asi. Laiholh in chim awk a har ngai. Taksa lumnak a zawr tukmi khi a chim duh. Hypothermia hi minute 20-50 karah cun a chuak kho. Minung taksa cah le cah lo, thilri hrukmi a chah le pan hawih in tampi dannak a um ve.

Hypothermia ruang ah, a kihnak ram Canada, USA le Europe ram hna ah hin kum fatin minung tampi an thi zungzal. Everest Tlangpar bantuk in tlangsang kaimi hna zong hypothermia in an thi lengmang. Tlang sangsang in snow aa citmi pawl zong lam an tlau caan le an tlau caan ah, hypothermia ruangah an thi theu tawn. Ramvaimi zong hypothermia in a thimi an um len.


          Mt. Everest kaimi tampi hypothermia in an thi

Hypothermia si hnu ahcun minung thluak le thisen kha rian a tuanning a hman ti lo. Lungtur a hman ti lo i, minung hi fawi tein thih khawh asi. Bia an chim kho lo. An thluak a hman ti lo caah khua a ruat kho ti lo. An lungmit; an thazaang a zor; an cawlcang kho ti lo. Cuticun fawi tein an tlu i an thi tawn. Cucaah ramvaimi milungfim pipi tampi hi, snow lakah lam an tlau ruang ah a thimi an tam tuk cang.

Cucaah khuasik i khual tlawn tikah abik in highway hna saupi hrawn ding asi ahcun meitii hi khat te in rawn cia peng ah a tha. Zeicatiah lampi i motor accident tawn sual maw asiloah lampih sual le lam i khuasik lak i sau tuk tap tikah, hypothermia hi a cang duh ngaingaimi asi. Ti tlak tik le vur lak hna tluk tik zong ah fawi tein a cang duhmi damlonak asi.


         Hypothermia le zeidang ruangah Mt.Everest ah a thimi hna

--------------------------------------------------------------------

Chinchiah

1. Hmanthlak hi www.google.com in lakmi an si.










No comments:

Post a Comment

Hmurhuh Huh Lo Ruangah February Ahcun 500,000 An Thi Kho

Covid-19 zawtnak U.S a phanh ka tein CDC doctors le scientists le NIAID (National Institute of Allergy and Infectious Diseases) director Dr....